تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۶۳  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى  نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست مطالب

مقدمه    ۴
مفهوم عدل در بیان علوى    ۶
نگاهى به معناى لغوى عدل    ۹
مفهوم اصطلاحى عدل    ۱۲
جایگاه عدل در بیان علوى    ۱۵
الف: در باورها و بینشها    ۱۵
ب: در نظام سیاسى    ۱۶
عوامل تحقق عدالت    ۱۸
موانع اجراى عدالت    ۲۲
الف: تبعیض    ۲۴
ب: سودجویى    ۲۶
ج: امتیازطلبى    ۲۹
د: ضعف نفس    ۳۲
گستره عدالت در حکومت دینى    ۳۵
سرآغاز بى عدالتى ها در تاریخ سیاسى اسلام    ۳۶
جلوه هاى عدالت در سیره علوى    ۳۷
ستیز با عدالت گریزان    ۴۰
عدالت علوى در سیاست و اقتصاد    ۴۴
پى نوشت ها    ۵۵

پى نوشت ها:

۱ ـ مجموعه آثار شهید مطهرى، ج۱، ص۶۱٫

۲ ـ نحل، آیه ۹۰٫

۳ ـ نهج البلاغه، حکمت ۲۳۱٫

۴ ـ تصنیف غرر الحکم، ش۱۶۹۵٫

۵ ـ شرح غررالحکم، ج۲، ص۵۰۲٫

۶ ـ نهج البلاغه، حکمت ۳۷۴٫

۷ ـ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۷٫

۸ ـ همان، خطبه ۲۱۶٫

۹ ـ شرح غررالحکم، ج۲، ص۴۰۱٫

۱۰ ـ نهج البلاغه، حکمت ۴۳۷٫

۱۱ ـ شرح غرر الحکم، ج۲، ص۵۰۸٫

۱۲ ـ شرح غررالحکم، ج۱، ص۵۷٫

۱۳ ـ شرح ابن ابى الحدید، ج۲۰، ص۲۷۶، ح۱۸۶٫

۱۴ ـ نهج البلاغه، حکمت ۴۷۹٫

۱۵ ـ الافصاح فى فقه اللغه، ج۱، ص۲۴۲ ـ باب سوم ـ .

۱۶ ـ فروق اللغه، ابى هلال عسکرى، باب ۱۲، ص۱۳۶٫ ضمناً در همین کتاب به هنگام فرق بین حق و حقیقت مى گوید: و الحق ما وضع موضعه من الحکمه … و در بیان صدق و حق مى گوید: لانه ـ حق ـ وقوع الشى ء فى موقعه الذى هو اولى به … باب دوم، ص۲۱ و ۳۴، مکتبه بصیرتى، قم.

۱۷ ـ همان، باب ۱۸، ص۱۹۴٫

۱۸ ـ همان، ص۱۹۱٫

۱۹ ـ لسان العرب، ذیل ماده حیف و عسف.

۲۰ ـ نهج البلاغه، نامه ۵۳، فراز ۳۵٫

۲۱ ـ سوره الرحمن، آیه ۷٫ تفسیر صافى، ج۵، ص۱۰۷٫

۲۲ ـ المیزان، ج۱۲، ص۳۳۱٫

۲۳ ـ نهج البلاغه، نامه ۵۱٫

۲۴ ـ العدل حیاه، العدل حیاه الاحکام، تصنیف غررالحکم، ش۱۶۹۹ و ۱۷۰۲٫ العدل فوز و کرامه، شرح غررالحکم، ج۱، ص۱۷۹٫

۲۵ ـ جمال السیاسه العدل فى الامره، ثبات الدول باقامه سنن العدل، شرح غررالحکم، ج۳، ص۳۷۵ و ۳۵۳٫ العدل قوام الرعیه و جمال الولاه ـ کمال الولاه ـ ، همان، ج۲، ص۹٫

۲۶ ـ العدل مألوف، الرعیه لا یصلحها الّا العدل. شرح غررالحکم، ج۱، ص۱۱ و ۳۵۶٫ العدل رأس الایمان و جماع الاحسان، همان، ج۲، ص۳۰٫

۲۷ ـ العدل اقوى اساس، همان، ج۱، ص۲۱۶٫ نهج البلاغه، خطبه ۱۵٫

۲۸ ـ نهج البلاغه، خطبه ۳٫

۲۹ ـ همان، نامه ۵۳، فراز ۵۸ و ۲۰٫

۳۰ ـ همان، خطبه ۱۹۸، فراز ۲۷٫

۳۱ ـ همان، خطبه ۹۴، فراز ۷ و خطبه ۱۳۸ ـ فیریکم کیف عدل السیره و یحیى میت الکتاب و السنه ـ .

۳۲ ـ به کتاب: تدین، حکومت و توسعه، نوشته: محمدجواد لاریجانى، صفحات ۳۳۶ تا ۳۴۱ مراجعه شود.

۳۳ ـ ضمن زیارت مطلقه حضرت امیر ـ زیارت اول مفاتیح ـ .

۳۴ ـ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲ ـ خطبه قاصعه ـ ، فراز ۱۱۷٫

۳۵ ـ همان، خطبه ۸۷٫

۳۶ ـ همان، حکمت ۳۱٫

۳۷ ـ همان، خطبه ۲۷٫

۳۸ ـ همان، خطبه ۱۳۷٫

۳۹ ـ همان، خطبه ۳ ـ خطبه شقشقیه ـ .

۴۰ ـ شرح غرر، ج۲، ص۲۱۱٫

۴۱ ـ نهج البلاغه، حکمت ۱۶۰٫

۴۲ ـ همان، خطبه ۳۰٫

۴۳ ـ همان، نامه ۵۳، فراز ۱۴۹٫

۴۴ ـ شرح نهج البلاغه، ج۲۴، ص۱۳ با تلخیص و تصرف.

۴۵ ـ سوره قیامت، آیات ۵ ـ ۶٫

۴۶ ـ نهج البلاغه، نامه ۵۳، فراز ۱۷٫

۴۷ ـ همان، نامه ۵۹٫

۴۸ ـ همان، نامه ۷۰٫

۴۹ ـ شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۱٫

۵۰ ـ الغارات، ص۲۹، نشر دارالاضواء، چاپ اول، ۱۴۰۷، تحقیق سیدعبدالرضا حسینى خطیب.

۵۱ ـ نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲٫

۵۲ ـ همان، نامه ۵۳، فراز ۹۵٫

۵۳ ـ همان، نامه ۵۳، فراز ۱۲۶٫

۵۴ ـ همان، نامه ۵۳، فراز ۲۱٫

۵۵ ـ در ضمن خطبه ۲۲۴ به یک مورد اشاره شده است.

۵۶ ـ مشهور بین عامه و خاصه آن است که نامه ۴۱ نهج البلاغه خطاب به ابن عباس است. منابع این موضوع خواهد آمد.

۵۷ ـ الغارات، همان، ص۳۷۹٫

۵۸ ـ شرح ابن ابى الحدید، ج۱، ص۲۰۰٫

۵۹ ـ نهج البلاغه، خطبه ۲۷٫

۶۰ ـ همان، خطبه ۲۹٫

۶۱ ـ همان، خطبه ۱۲۳٫

۶۲ ـ همان، خطبه ۱۳۱٫

۶۳ ـ همان، خطبه ۲۱۶، فراز ۸، ۹۰، ۱۰٫

۶۴ ـ تصنیف غرر، ش ۷۷۶٫

۶۵ ـ السقیفه و فدک (ابوبکر جوهرى)، ص۵۲٫

۶۶ ـ تاریخ طبرى، ج۲، ص۵۷۸، چاپ دارالکتب العلمیه، بیروت.

۶۷ ـ تاریخ ابن عساکر ـ قسم الامام على علیه السلام ـ ج۳، ص۱۶۳، حدیث ۱۱۷۸؛ وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۵۰، حدیث ۷۵٫

۶۸ ـ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج۷، ص۳۶، ذیل خطبه ۹۱٫

۶۹ ـ همان، ج۱، ص۲۶۹، ذیل خطبه ۱۵٫

۷۰ ـ همان، ج۷، ص۳۷، نص متن از کتاب «صوت العداله الانسانیه»، ص۳۴۸ آمده است.

۷۱ ـ همان، ج۷، ص۳۷٫

۷۲ ـ همان، ج۱، ص۲۷۰٫

۷۳ ـ همان، ج۷، ص۳۸٫

۷۴ ـ نهج البلاغه، نامه ۴۵٫

۷۵ ـ کافى، ج۱، ص۴۱۰٫

۷۶ ـ الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۰، چاپ اسوه.

۷۷ ـ الغارات، همان، ص۴۸؛ کافى، ج ۴، ص۳۱؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۲۶٫

۷۸ ـ الغارات، همان، ص۴۶٫

۷۹ ـ همان، ص۳۴۱٫

۸۰ ـ شرح ابن ابى الحدید، ج۲، ص۲۰۰٫

۸۱ ـ کافى ج۵، ص۲۸۴٫

۸۲ ـ قرب الاسناد، ص۱۳۸، حدیث ۴۸۹٫

۸۳ ـ کشف الغمه، ج۱، ص۱۷۶ ـ چاپ تبریز ـ .

۸۴ ـ الغارات، همان، ص۴۴٫

۸۵ ـ تاریخ ابن عساکر، قسم امام على(ع)، ج۳، ص۳۳۸، حدیث ۱۳۵۸٫

۸۶ ـ همان، ج۳، ص۲۴۹، حدیث ۱۲۶۵٫

۸۷ ـ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۴۹، منقول از تهذیب شیخ.

۸۸ ـ بحارالانوار، ج۴۰، ص۳۲۷، منقول از مناقب ابن شهرآشوب.

مقدمه

بحث عدل از مباحث گسترده و پردامنه در فرهنگ اسلام است، و چرا چنین نباشد که هر چه «هست» وامدار عدل «هستى بخش» است و فراخناى آسمان و محدوده زمین بر پایه عدل قرار گرفته است. «در قرآن از توحید گرفته تا معاد و از نبوت گرفته تا امامت و زعامت و از آرمانهاى فردى گرفته تا هدفهاى اجتماعى، همه بر محور عدل استوار شده است. عدل قرآن همدوش توحید، رکن معاد، هدف تشریع نبوت، فلسفه زعامت و امامت، معیار کمال فرد و مقیاس سلامت اجتماع است».[۱] در یک سخن: تنها واژه اى که بیانگر نوع ربوبیت و حاکمیت و خالقیت و ولایت خداى هستى بر مجموعه هستى مى باشد عدل است. یعنى شیوه ربوبیت و ولایت حق بر اساس عدل و طرز خالقیت و حاکمیت او بر مبناى عدالت است.

اینکه اصل عدل در مجموعه اصول اعتقادى شیعه جاى گرفته است تنها به خاطر بحثهاى کلامى معمول و مدرن نیست بلکه قطعاً معلول هدایتى الهى و به یقین با اشارت ائمه عدل ـ علیهم صلوات الله ـ بوده است، زیرا در عالم هستى پس از نام مبارک حضرت حق که حقیقت عالم است و توحید آن ذات بى مثال، واژه اى به زیبایى و عظمت و سعه عدل و رفتارى دوست داشتنى تر و آرام بخش تر از عدالت وجود ندارد.

در فرهنگ مدون معارف اسلامى آنچه در باره عدل گفته و نوشته شده است تنها در بعد کلامى آن ـ عدل الهى ـ و یا در بعد اخلاقى ـ اعتدال روحى فردى ـ بوده است و با کمال تأسف در زمینه روابط متعادل پدیده هاى طبیعى و تأثیر و تأثر آنها که به منزله عدل در متن طبیعت و کلید تسخیر آن است هیچ قدمى تا کنون ـ البته از منظر معارف اسلامى ـ برداشته نشده است. چه اینکه در زمینه عدالت اجتماعى نیز که باید گفت ثمره و نتیجه مباحث قبل مى باشد جز سخنانى بسیار کوتاه و کلى و یا حداقل چند کتابى کوچک و مختصر، کارى در خور انجام نگرفته است. این است که بسیارى از آیات قرآن و متون حدیثى در این باب همچون رازى سر به مهر ناگشوده مانده و به دلیل عدم تبیین بعد اجتماعى دین، این فرازهاى معجزه گر به دیار متشابهات ره سپرده اند. و بویژه در سیره علمى و عملى حضرت امیرالمؤمنین على(ع) که بحق، جانشین حق در رعایت و مدیریت و ولایت بر اساس حق و عدل است به تحلیل و تبیین این مباحث پرداخته نشده است. در این نوشتار با مرورى به سخنان و برخوردهاى آن تندیس عدالت به سرفصلهایى از مباحث عدالت اجتماعى اشاره نموده، تحقیق دقیق عدالت علوى را توسط اساتید

بزرگوار علوم اجتماعى به انتظار مى نشینیم.

مفهوم عدل در بیان علوى

حضرت امیر در ضمن تفسیر آیه «انّ الله یأمر بالعدل و الاحسان …»[۲] مى فرماید: «العدل: الانصاف و الاحسان: التفضّل».[۳] و در سخنى دیگر مى فرماید: «العدل انصاف».[۴] گرچه در سخنى دیگر انصاف را از مصادیق عدل قرار داده و فرموده است: «انّ من العدل ان تنصف فى الحکم».[۵] چه اینکه در سخنى دیگر عدل را از مصادیق معروف شمرده و به هنگام تبیین جایگاه امر به معروف و نهى از منکر مى فرماید: «و افضل من ذلک کله کلمه عدل عند امام جائر».[۶] و در موارد بسیارى عدل را همراه با حق ذکر فرموده به نحوى که گویا این دو، کلمه اى مترادف مى باشند. آن حضرت در ردّ عملکرد حکمین مى فرماید:

«و قد سبق استثناؤنا علیهما فى الحکم بالعدل و العمل بالحق سوء رأیهما و جور حکمهما …؛[۷]

پیش از آنکه آن دو تن ـ ابوموسى و عمروعاص ـ رأى نادرست گویند و حکمى ستمکارانه دهند، شرط ما با آنان این بود که حکمشان به عدالت و کارشان به حقیقت باشد.»

و در فرازى دیگر مى فرماید:

«فانّه من استثقل الحق ان یقال له او العدل ان یعرض علیه کان العمل بهما اثقل علیه؛[۸]

آن کس را که شنیدن سخن حق گران آید و عرضه داشتن عدالت بر او دشوار نماید، کار به حق و عدالت کردن بر او دشوارتر باشد.»

و نیز در فرازى مى فرماید:

«اعدل الخلق اقضاهم بالحق؛[۹]

به حق حکم کنندگان، دادگرترین مردمانند.»

به نظر مى رسد تعریف بسیار زیباى حضرت امیر از معناى عدل نیز تأکیدى بر این نکته است که: عدل، مراعات حق و بایسته هاست. زیرا وقتى از آن حضرت تفاوت بین عدل و جود را مى پرسند، مى فرماید:

«العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها من جهتها …؛[۱۰]

عدالت، کارها را در آنجایى مى نهد که شایسته است و بخشش، آنها را از جاى خود بیرون مى کند.»

چه اینکه در سخن روشنگر دیگرى عدل مترادف با میزان قرار گرفته است:

«انّ العدل میزان الله سبحانه الذى وضعه فى الخلق و نصبه لاقامه الحق …؛[۱۱]

عدل، ترازوى خداوندى است که در میان خلق و براى اقامه حق قرار داده شده است.»

و نیز در فرازى دیگر مى فرماید:

«العدل ملاک؛[۱۲] عدل، مقیاس و ملاک همه چیز است.»

از سوى دیگر با توجه به اینکه عدل از مفاهیم ارزشى است، به هنگام بیان ضد آن در بیشتر موارد از واژه جور استفاده شده است. در بیانى راهگشا از آن حضرت نقل شده است که فرمود:

«العدل صوره واحده و الجور صور کثیره و لهذا سهل ارتکاب الجور و صعب تحرّى العدل و هما یشبهان الاصابه فى الرمایه و الخطاء فیها و انّ الاصابه تحتاج الى ارتیاض و تعهد و الخطاء لا یحتاج الى شى ء من ذلک؛[۱۳]

عدالت چهره اى یگانه دارد و ستم داراى چهره هاى گوناگون است، به همین سبب ستمگرى آسان و دادگرى دشوار است. آن دو همچون تیراندازى مى مانند که در زدنِ به هدف تمرین و ریاضت و توجه لازم است ولى در خطا زدن نیازى به تمرین و تعهد نیست.»

و در حدیث دیگرى مى خوانیم: «استعمل العدل و احذر العسف و الحیف؛[۱۴] عدل را به کار بند و از ناهماهنگى و انحراف بپرهیز.»

نگاهى به معناى لغوى عدل

با مراجعه به کتب لغت در مفردات راغب مى خوانیم: العداله و المعادله لفظ یقتضى المساواه و یستعمل باعتبار المضایقه … فالعدل هو التقسیط على سواء …؛ عدالت و معادله داراى معناى برابرى است و به همین خاطر همواره در مقایسه بین اشیاء کاربرد دارد. عدل همان تقسیم به دو نیم مساوى و هماهنگ است.

و ابن منظور مى نویسد: العدل ما قام فى النفوس انه مستقیم و هو ضد الجور … و فى اسماء الله سبحانه: العدل، هو الذى لا یمیل به الهوى فیجور فى الحکم … و العدل: الحکم بالحق. یقال: هو یقضى بالحق و یعدل …؛ عدل هر آن چیزى که فطرت انسان حکم به استقامت آن نماید و … .

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.