پایان نامه اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان در عصر محمود غزنوی  مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۱۳  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود پایان نامه اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان در عصر محمود غزنوی  نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست مطالب

چکیده
فصل اولکلیات:
مقدمه   ۱
۱-۱     بیان مساله۲
۱-۲     اهداف تحقیق۲
۱-۲-۲ اهداف کاربردی۲
۱-۳     ضرورت های خاص تحقیق۲
۱-۴     روش تحقیق ۲
۱-۵     سوابق تحقیق۳
۱-۶     نقد و بررسی منابع و مآخذ۳
۱-۶-۱ زین الاخبار( تاریخ گردیزی)۳
۱-۶-۲ طبقات ناصری۳
۱-۶-۳ درباره بیهقی۴
۱-۶-۴ تاریخ سیستان۴
سیر الملوک(سیاست نامه) ۵
ترجمه تاریخ یمینی۶
فصل دوم: نگرشی بر تاریخ سامانیان۷
۲-۱ یادی از سامانیان۸
۲-۲ تشکیل دولت ها و اختلاف آن ها با سامانیان۹
۲-۳ آمدن سلجوقیان به ماوراءالنهر۱۲
۲-۴ تشکیل دولت ها و تعارض آن ها با سامانیان۱۶
۲-۵ عوامل انحطاط سامانی۹
۲-۶ چگونگی افزایش قدرت ترکان و نارضایتی دهقانان و طبقات شهری۱۷
۲-۷ نبرد دندانقان۱۹
فصل سوم: خواستگاه غزنویان و چگونگی جلوس محمود بر تخت سلطنت۲۲
۳-۱ شرحی به شهر غزنه۲۳
۳-۲ اسماعیل بن سبکتکین و علت انتخاب او به جانشینی ۲۶
۳-۳ شخصیت سلطان محمود۲۷
۳-۴ جنگ ها و محاربات سلطان محمود۲۹
۳-۵ کشورگشایی محمود۳۰
۳-۶ غزوات محمود۳۰
۳-۷ جلوش محمود۳۱
۳-۸ سبکتکین در کنار الپتگین۳۲
۳-۹ محمود و چگونگی جلوس بر تخت سلطنت۳۲
۳-۱۰ چگونگی اعطای لقب سلطان به محمود۳۶
کشور گشایی محمود۳۷
فصل چهارم: اوضاع سیاسی خراسان در عصر سلطان محمود غزنوی۳۹
۴-۱ تاریخ سیاسی  خراسان۴۰
۴-۲ غارت خراسان به دست ترکمانان۴۱
۴-۳ حدود و موقعیت جغرافیایی خراسان۴۲
۴-۴ رابطه سیاسی با کشورهای اطراف۴۳
۴-۵ رابطه سیاسی محمود با امراء۴۵
۴-۶ وضعیت سیاسی غزنه در زمان محمود۴۵
۴-۷ آغاز افول حکومت مرکزی محمود۴۷
۴-۸ دستاورد های ناخوب حکومت محمود غزنوی۴۷
۴-۹ روابط خارجی محمود در رابطه با عباسیان۴۸
۴-۱۰ استفاده از فیل در جنگها۴۹
۴-۱۱ تویعه و تحکیم حکومت۴۹
۴-۱۲ سکوت و رضایت خلیفه و بزرگان دین۵۰
۴-۱۳ بنیانگذار حکومت غزنوی۵۰
۴-۱۴ حدود جغرافیایی خراسان۵۱
۴-۱۵ وضعیت خراسان در زمان محمود۵۲
۴-۱۶ وضعیت سیاسی و نظامی خراسان در عهد سلطان محمود و مسعود غزنوی۵۳
۴-۱۷ وضعیت مالیات در دوره ی غزنوی۵۴
۴-۱۸ رابطه سیاسی محمود با خلفا و یا جایگاه محمود در میان خلفا۵۴
۴-۱۹ اسماعیل بن سبکتکین و علت انتخاب او به جانشینی ۵۶
۴-۲۰ در تاریخ برگزیده آمده است۵۷
۴-۲۱ وضعیت خراسان در دوره اول غزنوی۵۸
فصل پنجم: اوضاع اجتماعی خراسان در عصر محمود غزنوی۵۹
۵-۱ اوضاع اجتماعی خراسان۶۰
۵-۲ طبقات مردم۶۰
۵-۳  خراسان و نقش آن در قرون نخستین اسلامی۶۲
۵-۴ وضعیت شهر و روستاهای خراسان۶۴
۵-۵ مال و دوستی محمود و ثبات خراسان۶۵
۵-۶ وضعیت علم و ادب در دوران سلطان محمود۶۶
۵-۷ هرات در زمان محمود۶۶
۵-۸ پایه های اقتصادی پیشرفت نیشابور: تجارت وصنعت۶۷
۵-۹ عصبیات خراسان۶۷
۵-۱۰ مذهب کرامیه خراسان۶۸
۵-۱۱ مذهب محمود غزنوی۶۹
۵-۱۲ بناهای غزنوی۷۱
فصل ششم:روابط غزنویان با سلجوقیان و چگونگی رویارویی سلطان  محمود ومسعود با ترکان مهاجم۷۴
۶-۱ وجه تسمیه و نژاد سلجوقیان۷۵
۶-۲ چالشهای سلجوقیان با دیگر اقوام در دستیابی به اقتدار۷۶
۶-۳ نبرد دندانقان و استقلال سیاسی سلجوقیان۸۱
۶-۴ روابط سیاسی طغرل با دولت های خارجی۸۳
۶-۵ امرای محلی و غزنویان۸۶
۶-۶ سلجوقیان در پهنه ی تاریخ ماوراءالنهر و خراسان۹۱
۶-۷ وضعیت خراسان در زمان مسعود و سلاجقه۹۳
نتیجه گیری۹۴
کتابنامه۹۶

فهرست منابع و مآخذ

۱-    ابن حسول،‌۱۹۴۰ م، تفضیل الاتراک، نشر و ترجمه شرف الدین بالتقیه.

۲-    ابن اثیر، عزالدین علی بن محمد، ۱۳۵۱ ش، الکامل فی التاریخ، ابوالقاسم حالت، ۲۱ جلد، تهران،‌انتشارات علمی فرهنگی.

۳-    ابن جوزی، ابوالفرج، ۱۳۵۹، المنتظم فی التاریخ الملوک و الامم، جلد ۸، مطبعه المعارف العثمانیه، حیدرآباد کن.

۴-    ابن خلکان، شمس الدین احمد بن محمد، ۱۹۶۸ م، وفیات الان و انباع  زمان،‌به اهتمام احسان عباس، بیروت.

۵-    اصفهانی، فتح بن بندری، ۱۳۵۶ ش، زبده المصر، محمد حسین جلیلی، تهران: انتشارات بنیاد و فرهنگ ایران.

۶-    ابن عبری، ابوالفرج، تاریخ المختصر الدول،‌۱۳۶۲، دکتر محمد علی تاج پور، تهران: انتشارات دنیای کتاب.

۷-    اقبال آشتیانی،‌عباس، ۱۳۴۷، تاریخ مفصل،‌به اهتمام دبیر سیاقی،‌تهران: انتشارات خیام.

۸-    -، ۱۳۷۸، تاریخ ایران پس از اسلام ( از صدور اسلام تا انقراض قاجاریه)، تهران: نشر نامک.

۹-    النرشخی،‌ ابوبکر محمد بن جعفر،‌۱۳۶۳، تاریخ بخارا، تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران: انتشارات توس.

۱۰-اصطخری، مالک و ممالک.

۱۱-اصطخری، ابواسحق ابراهیم، مالک و ممالک، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی ، ۱۳۶۸٫

۱۲–، ابوالفصل محمد، ۱۳۲۶، تاریخ مسعودی، ( تاریخ بیهقی)، تهران: انتشارات سنایی، جلد اول.

۱۳-بار تولد ،‌و. و، ۱۳۵۳، ترکستان نامه، کریم کشاورز، جلد اول ، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.

۱۴- باسورت، ادموند کلیفورد، ۱۳۷۲، حسن انوشه، ج اول، تهران: انتشارات امیر کبیر

۱۵-برتولد، اشپولر، تاریخ ایران، در قرون نخستین اسلامی ترجمه جواد فلاطوری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، سال ۱۳۶۴٫

۱۶-برتولد، اشپولر، ۱۳۷۷، تاریخ ایران در قرون نخست اسلام، میر احمدی، ج دوم: انتشارات علمی و فرهنگی ایران.

۱۷- بیهقی، ابوالفصل محمد بن حسین، ۱۳۸۱، تاریخ بیهقی، به کوشش خطیب رهبر، تهران: انتشارات مهتاب.

۱۸- ابوالفضل محمد،۱۳۶۲، تاریخ مسعودی، ( تاریخ بیهقی) ، تهران: انتشارات سنایی، جلد اول .

۱۹-بیهقی، خواجه ابوالفصل،‌محمد بن حسین ۱۳۶۸، چاپ اول، تاریخ بیهقی، به کوشش دکتر خطیب رهبر، تهران، انتشارات سعدی.

۲۰- باسورت، تاریخ غزنویان و جداول.

۲۱- بیهقی، ابوالحسن علی بن زید، ۱۳۷۰، تاریخ بیهقی، با تصحیح احمد بهمنیار، تهران: انتشارات سعدی

۲۲-بیهقی،‌سعید نقیس،‌جلد دوم، تهران، ۱۳۴۲

۲۳- برتولد،‌اشبولر،‌جهان اسلام، ترجمه قمر آریان، تهران، انتشارات امیرکبیر،‌چاپ اول، سال ۱۳۵۴

۲۴- پطرو شمسکی، ای. ب، وعده مورخین روسی، ۱۳۴۶، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هیجدهم، کریم کشاورز، جلد ۱، تهران: انتشارات امیر کبیر.

۲۵-بهجت، اکبر هیکل آبادی و صغری، سلجوقیان، جلد اول، انتشارات هماذر، ۱۳۸۴

۲۶- تاج بخش، احمد، ۱۳۸۱، تاریخ تمدن و فرهنگ ایران از اسلام تا صفویه، شیراز: انتشارات نوید.

۲۷-حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، جرفادقانی، ترجمه یمینی.

۲۸-جرزجانی، منهاج سراج، ۱۳۹۳، طبقات ناصری، تصحیح عبدالحی حبیبی، جلد اول، تهران: دنیای کتاب.

۲۹- جرفادقانی،ابو اشراف ناصح بن ظفر، ۱۳۵۷، به انضمام حاتم یمینی، تهران: دنیای کتاب.

۳۰-راوندی، مرتضی، ۱۳۵۴، تاریخ اجتماعی ایران، تهران،: انتشارات امیر کبیر، جلد دوم.

۳۱- راوندی، محمد علی، ۱۳۳۳، راحه الصدور آیه السرور، به تصحیح محمد اقبال، تهران: امیر کبیر.

۳۲-ر.ک: کامل: تاریخ بزرگ اسلام و ایران، جلد ۱۵٫

۳۳-ر.ک: به ترجمه مقاله پذوفسور س.ا.حسن، مجله بررسیهای تاریخی.

۳۴–، ۱۳۸۰، تاریخ هزار ساله ایران، تهران: انتشارات اقبال،‌جلد سوم.

۳۵-دبیل. التون. ل .تاریخ سیاسی اجتماعی خراسان، ترجمه ( مسعود رجب نیا) تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

۳۶- زیباپور، فرزاد، ۱۳۸۲، سرگذشت سامانیان،( برگرفته از تاریخ بخارا اثر جعفر نرشخی)، تهران، انتشارات رویداد.

۳۷- زرین کوب، عبدالحسین، ایران بعد از اسلام، تهران امیر کبیر، ۱۳۷۱٫

۳۸-فرای، ریچارد( گردآورنده) و دیگران،‌۱۳۶۰، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه،‌ حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر، جلد ۴٫

۳۹- عباسی، پرویز، تاریخ دیالمه و غزنویان،‌ شرکت سهامی انتشارات کتب ایران ۱۳۳۶٫

۴۰-فرای، ر. ن، تاریخ ایران( کمبریج)،‌ ترجمه انوشه، تهران: امیرکبیر، ۱۳۷۲، جلد ۴٫

۴۱-قدیانی،۱۳۵۴، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: انتشارات امیر کبیر، جلد دوم.

۴۲–، تاریخ فرهنگ و تمدن ایران( در دوره غزنویان و خوارزمشاهیان)، تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب.

۴۳-گرانتوسکی، آ. آو [ دیگران]، ۱۳۵۹، تاریخ ایران زملن باستان تا امروز، کی خسرو کشاورز، چاپ ورامین، انتشارات پویش.

۴۴-گردیزی، ابوسعید عبدالحی ضحاک، ۱۳۶۲، زرین الخبار( تاریخ گردیزی)، تصحیح و تحشیه عبدالحی  حبیبی، تهران، دنیای کتاب.

۴۵-گروسه، رنه، ۱۳۶۸، امپراطوری صحرانوردان و عبدالحسین مکیده، تهران: انتشارات عملی و فرهنگی .

۴۶-مبین، ابوالحسن، ۱۳۸۲، سرگذشت سلطان مسعود غزنوی، ( بر گرفته از زرین الخبار زیر نظر اکبر ایرانی)، تهران،: موسسه فرهنگی اهل قلم.

۴۷-مصاحب،‌غلامحسین،‌دایرخ المعارف فراسی، جلد دوم، تهران، ۱۳۶۸٫

۴۸-میر خواند، محمد بن برهان الدین خاندشاه، ۱۳۳۹، روضه الصفاء ،‌تهران: انتشارات امیر کبیر، جلد چهارم.

۴۹- مورن، پل، ۱۳۴۹، تاریخ مختصر ایران،‌رضا زاده شفق، تهران: نشر علمی و فرهنگی کتیبه.

۵۰-مدیر شانچی، کاظم، حدود خراسان در طول تاریخ، مجله دانشکده المهیات.

۵۱- ناظم،‌ محمد ،‌۱۳۱۸ ، سلطان محمود غزنوی، عبدالغفور امینی،‌کابل.

۵۲-نظام الملک، ابوعلی حسن بن اسحاق بن العباس طوسی، ۱۳۴۷، سیاست نامه، به اهتمام هیوبورت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

۵۳- -، ۱۳۵۷، سیاست نامه، تصحیح  عباس اقبال، تهران، انتشارات اساطیری.

۵۴- نفیسی، سعید، ۱۳۴۲، پیرامون تاریخ بیهقی، تهران، انتشارات فروغی، جلد دوم.

«مقالات»

۵۵-آلیاری، حسین، ۱۳۷۹، جزوه تاریخ سامانیان و غزنویان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

۵۶–،۱۳۸۷، شخصیت و حیات سیاسی محمود غزنوی، فصلنامه گلشن راز، سال اول، شماره اول، اسفند.

۵۷–، ۱۳۸۴، طغرل با شکوه، فصلنامه گلشن راز، سال اول شمره دوم و سوم.

۵۸- ماهنامه حافظ، شماره ۳۰ تیر ۱۳۸۵٫

۵۹-مجله انجمن پادشاهان آسیایی، توماس، سکه های هند و شاهان، کابل،( ۱۸۴۸).

چکیده:

ظهور سلسله غزنویان را در پهنه ی تاریخ ایران باید نقطه ی عطفی در تاریخ شرق ایران بحساب آورد.

عصری که شکوفایی فرهنگی آن عصر دنباله عصر سامانی است.

در این پایان نامه سعی و تلاش بخرج رفته تا جایگاه این پدر و پسر « سبکتکین و محمود» در پهنه تاریخ اسلام بی طرفانه مورد داوری قرار گیرد.

از غزنویان به عنوان سلسله ترک با خواستگاه غلامی  با رهبری پویای سبکتکین و پسرش محمود  صحبت شده این ترکان پادشاه سرزمین هایی شدند که هنگام مرگ محمود به سال ۴۲۱ ه.ق / ۱۰۳۰ م وسیع ترین امپراطوری شرق اسلامی بعد از خلافت عباسی بوده است.

            چگونگی به حکومت رسیدن غزنویان و سیاست و دیوانسالاری محمود و برخورد او با سلجوقبان ، همچنین سیاست مسعود در برابر سلجوقیان و درگیری با آنها در نتیجه انقراض حکومت غزنوی و به حکومت رسیدن سلجوقیان در این پایان نامه در شش فصل به ترتیب زیر بحث شده است.

در فصل اول کلیات و علت انتخاب موضوع توضیح داده شده است. در فصل دوم نگری بر تاریخ سامانیان انجام شده و در فصل سوم خاستگاه عزنویان و چگونگی به سلطنت رسیدن آنها توضیح داده شده است. در فصل چهارم به اوضاع سیاسی خراسان در دوره غزنویان پرداخته شده است. در فصل پنجم نگرش بر اوضاع اجتماعی در این دوره انجام گرفته و نهایتاً به روابط غزنویان با سلجوقیان و درگیری های آنها پرداخته شده است.

مقدمه

همزمان با تأسیس حکومت هایی که زمینه را برای استقلال سیاسی ایران فراهم می کردند، در جهان اسلام به ویژه مرزهای شرقی تحولاتی در شرف وقوع بود. ادامه این تحولات بر وضع کشور ما تأثیر گذاشت، هنگامی که  مسلمانان در جریان پیش روی خود به ماوراءالنهر رسیدند؛ با اقوام ترک همسایه شدند . گروهی از ترکان با پذیرش اسلام یا به عنوان غلام وسپاهی یا به صورت قبایلی وارد شدند و سپس، با دست یابی به مراتب بالای نظامی به تدریج در جهان اسلام اهمیت یافتند؛ آنها به عنوان تازه واردان برای کسب قدرت سیاسی دست به عمل زدند. از اواخر قرن چهارم هجری قمری به مدت بیش از سه قرن ( تا آمدن مغولان) سلسله های حکومتی ترک نژاد یعنی غزنویان و سلجوقیان حکومت را در ایران به دست گرفتند؛ مورخان این دوره را عصر ترکان نامیده اند.

حضور ترکان به رغم پاره ای مشکلات ناشی از آن نتوانست ایران و تمدن آن را از تکاپو باز دارد. حتی ترکان خود را نیازمند میراث های این تمدن می دیدند و به همین دلیل، به ناچار مشوق آن شدند.

تأسیس سلطنت غزنوی در شرق ایران  نمایشگر نخستین سد شکنی بزرگ قدرت ترک در برابر سلایه‌های بومی آن نواحی است. غزنویان غیر مستقیم تحت تأثیر حال و هوای دولت سامانی که گرفتار تجزیه، انقلابات دربار و توطئه های ناگهانی بر سر جانشینی بودند ظهور کردند.

الپتگین سردار ترک در لشکر سامانی در غزنه به حکومت رسید و پس از او مادرش سبکتکین در سال ۳۶۶ .ق جانشین او شد و سلسله غزنویان را پدید آورد.از این تاریخ سبکتکین فرمانروایی بیست ساله ی خود را تحت عنوان ظاهری والی سامانیان آغاز کرد. در واقع بنیاد قدرت مستقل غزنوی که محمود، پسر سبکتکین از آن امپراطوری پر قدرتی ساخت، اساساً در لیام فرمانروایی سبکتکین پی ریزی شده بود.

هنگامی که سبکتکین در سال ۳۸۷٫ق در گذشت،‌محمود در خراسان سپهسالار بود به غزنه آمد و بعد از شکست برادرش اسماعیل بر تخت سلطنت نشست.

اما مهمترین هدف سیاسی دولت غزنوی زمان محمود کسب مشروعیت از القادرباا…، خلیفه عباسی بود. او خلعت و لقب معروف یمین الدوله را برای محمود فرستاد. غزنویان پیوسته دقت داشتند تا با گرفتن موافقت خلیفه و حمایت ظاهری از مذهب تسنن پایه های قدرت خود را تحکیم بخشند.

در سده ی چهارم هجری/ دهم میلادی دیلمیان اسماعیلی جمعیت های مسلمان سند را به سوی آرمان شیعه کشاندند. سلاطین غزنوی آثار و نشانه های اسماعیلیه را بشدت تمام در قلمرو خود قلع و قمع کردند و در سال ۴۰۳ ق. که الحاکم خلیفه فاطمی قاهر، مأمور سیاسی نزد خلیفه فرستاد، رسول نگون بخت را اعدام کرد.

ساختمان دولت غزنوی به آشکارا از روی نمونه دستگاه اداری دولت سامانی در بخارا بود. امپراطوری غزنوی پنج ادراه ی دولتی بزرگ داشت که عبارت بودند از: دیوان وزارت، دیوان رسالت، دیوان عرض، دیوان اشراف و دیوان وکالت.

شغل وزارت رشک بر انگیز نبود و از وزرای محمود، ابوالعباس اسفراینی، احمد بن میمندی (شمس الکفاء) و حسنک وزیر بود. فرهنگ سلاطین نخست غزنوی، فرهنگی عمیقاً ایرانی اسلامی و متأثر از تمدن ایرانی سرزمین هایی بود که بتصرف آنها درآمده بود. محمود سنی متعصبی بود، و دست به کشتار شیعیان اسماعیلی می زد، دربار واقعی غزنویان بر مبنای شیوه سنتی ایران سازمان یافته بود. سلاطین غزنوی در ساختن اهتمام می ورزیدند و در سراسر شهر های بزرگ امپراطوری قصرها و باغهای با شکوه برآورده بودند، طوری که محمود وصیت کرد که بعد از مرگش او را در یکی از باغ های معروفش به نام فیروز دفن کنند.

۱-۱-                بیان مسأله:

همیشه در دوران تحصیلم سوالات گوناگونی در مورد غزنویان و خراسان در ذهنم وجود داشته است. اینکه غزنویان چگونه در پهنه ی تاریخ خراسان درخشیدند؟ فرهنگ و تمدن خراسان تا چه حد در تشکیلات محمود غزنوی رخنه کرده است؟

مردم خراسان چگونه موفق شدند در امپراطوری محمود غزنوی چه به لحاظ سیاسی و چه اجتماعی خدماتی بس گرانبها بکنند؟ برای اینکه جوابی به این سوالات و سوالات مشابهی که در ذهنم وجود دارد پاسخ پیدا کنم این عنوان را برای پایان نامه انتخاب کردم.

۱-۲- اهداف تحقیق:

اهداف علمی، پیدا کردن پاسخ به سؤالات مطرح شده در ذهنم، جمع آوری اطلاعات مربوط به اوضاع اجتماعی و سیاسی این دوران، و جمع آوری این اطلاعات در یک مجموعه منسجم از طریق بررسی تحلیلی و استدلالی ارزشی خدمات محمود غزنوی به پیشرفت  اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان.

۱-۲-۲- اهداف کاربردی:

هر تحقیق در تاریخ مانند یک اقدام پالایشی است که موجب می شود ابهاماتی که در در تاریخ موجود است بتدریج از بین بیرود و حقایق تاریخی از میان نوشته ها و مطالعات بیرون بیاید. اینجانب هم در نظر داشتم خدماتی هر چند کوچک بر تاریخ کشورمان انجام داده باشم.

۱-۳- ضرورت های خاص تحقیق:

تشکیلات اجتماعی و پیشرفت های علمی و فرهنگی در دولت محمود غزنوی و موفقیت دولت او در توسعه دیوانسالاری و ضرورت بررسی این پیشرفت ها که موجب تعجب همگان شده از محورهایی است که در این تحقیق مورد توجه بوده و سعی شده به این ضرورت ها پراخته شود.

۱-۴- روش تحقیق:

این پژوهش تحقیقی است که با استفاده و بهره گرفتن از منابع معتبر ایرانی و اسلامی و اسناد کتابخانه‌ای و همچنین بهره گرفتن از مقاله های منتشر شده در مجلات علمی قدیم و جدید و با استفاده از روشهای توصیفی،‌تشریحی و تحلیلی مطالب با تکیه بر اسناد، مدارک و منابع تاریخی معتبر صورت گرفته است.

۱-۵- سوابق تحقیق:

تا جایی که بررسی شده و در مورد این موضوع اطلاعاتی در کتابهای تاریخ غزنویان و تاریخ بیهقی به ما رسیده که اطلاعات خوبی هستند. برای اینکه برخی از شبهات و تناقضات از بین برود در این پایان نامه سعی شده  با بهره گیری از تحقیقات قبلی در تکمیل آن به بررسی و تحقیق بیشتری پرداخته شود.

۱-۶- نقد و بررسی منابع و مآخذ:

برای نگارش و پرداختن به هر تحقیقی در زمینه تاریخ بایستی نظر موافقان و مخالفان را مطالعه کرده و با دیدی انتقادی مطالعات را مورد بررسی قرار دهیم و بعد از آن به نتیجه گیری مطلوبی برسیم و این پایان نامه کوشش دارد نخست با تکیه بر منابع قدیمی و دست اول و در مرحله بعد با توجه به تحقیقات و پژوهشهای محققیق و نویسندگان متأخر،‌اقدامات سیاسی و اجتماعی محمود غزنوی را در خراسان مورد بررسی قرار دهد.

۱-۶-۱- زین الاخبار( تاریخ گردیزی):[۱]

تالیف عبدالحی بن ضحاک گردیزی،‌تاریخ عمومی ایران از روزگار افسانه ای تا زمان مؤلف است.گردیزی این کتاب را به فارسی نوشته و به سلطان عبدالرشید (۴- ۴۴۱ ه.ق) هدیه کرده است، تمام مطالب کتاب در دست نیست و به مرور زمان بخش هایی از آن کم شده است.

این کتاب در مورد غزنویان منبعی گرانبهاست، چون گردیزی از تاریخ سلامی سود جسته و تاریخ غزنویان تا جلوسی مودود(۴۳۲ ه.ق) را در اثر خود آورده است.

۱-۶-۲- طبقات ناصری:[۲]

منهاج الدین بن سراج جوزانی ( متوفای نیمه دوم قرن هفتم هجری) در خانواده ای متولد شد که با غزنویان از طریق سببی خویشی داشت.منهاج الدین اخلاف سلاطین غوری دهلی را که اصل و نسب غلامی داشت خدمت کرد. بخش اعظم طبقات ناصری که تألیف عمومی فارسی است به غوریان احتصاص دارد، اما کتاب جوزانی بواسطه گزارشی که از اسلاف سکنگین در غزنه  می دهد ارزش بسیاری دارد. زیرا غالب منابع از این فرمانروایان اطلاعی به دست نمی دهد. جوزانی در تألیفات خود از بخش های از میان رفته مجلدات بیهقی که شرح پادشاهی سکنگین بوده و از تاریخ مجدول تألیف ابوالقاسم امامی ( تألیف اوایل قرن ششم) که آن نیز از میان رفته و احتمالاً‌از قصص الثانی ابن الهیئم استفاده کرده است.

۱-۶-۳- درباره بیهقی:[۳]

بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین کاتب ( نجاری دبیر) مورخ معروف ایرانی در قرن پنجم و نهم متولد در ۳۸۵-۹۹۵ در ده حارث آباد در ناحیه بیهق ( ناحیه سبزه وار کنونی در خراسان) به دنیا آمده در آغاز جوانی برای کسب دانش به نیشابور رفت که در آن زمان مرکز علمی بسیار مهم بود. بزودی بخوان دبیر وارد از دیوان رسالت پادشاهان غزنوی در غزنین شد و قسمت عمده از زندگی خود را در این شهر گذراند در سلطنت عبدالرشید صاحب دیوان رسالت شد و بزودی معزول گشت بفرمان پادشاه غلام ترکی که نویان نام داشت همه ی دارای وی را به بهانه  اینکه مهریه زنش را نداده است مصادره کرد و در زندان ماند تا زمانیکه طغرل به تخت نشست و وی را با درباریان دیگر که زندانی بودند بیرون فرستاد .پس از رهایی در پی کار دیوانی نرفت و در ماه صفر ۴۷۰ = ۲۴ اوت در گذشت . بیهقی مؤلف کتاب بزرگی در تاریخ این سلسله است که به انشای کهن و گاهی پیچیده نوشته شده است و می گوید آن را از وقایع سال ۴۰۹ آغاز کرده است.