مقاله بررسی برخی آراء مفسرین شیعه و سنی در مورد سوره مبارکه غاشیه مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۱۰  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود مقاله بررسی برخی آراء مفسرین شیعه و سنی در مورد سوره مبارکه غاشیه نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست مطالب

کلیات ۱
مقدمه ۲
تعریف موضوع ۳
اهمیت موضوع ۳
پیشینه موضوع ۳
سئوال اصلی ۳
فرضیه ۳
سئوال‌های فرعی ۳
روش تحقیق ۴
محدودیت‌های تحقیق ۴
پیشنهادات ۴
چکیده ۵
فصل اول بررسی لغوی لغات مطرح شده در سوره مبارکه غاشیه
۱- غاشیه ۷
۲- خاشعه ۷
۳- عامله ۹
۴- ناصیه ۹
۵- تصلی ۱۰
عنوان صفحه
۶- حامیه ۱۱
۷- انیه ۱۲
۸- ضریع ۱۳
۹- یُسمن ۱۴
۱۰- ناعمه ۱۵
۱۱- لاغیه ۱۵
۱۲- سُرُر ۱۶
۱۳- مرفوعه ۱۷
۱۴- اکواب ۱۷
۱۵- نمارق ۱۸
۱۶- مصفوفه ۱۹
۱۷- زرابّی ۱۹
۱۸- مبثوث ۲۰
۱۹- رفعت ۲۱
۲۰- نصبت ۲۱
۲۱- سطحت ۲۱
۲۲- مصیطر ۲۲
۲۳- تولی ۲۳
۲۴- ایاب ۲۳
عنوان صفحه
فصل دوم: تفسیر آیات سوره مبارکه غاشیه
مقدمه ۲۶
معرفی سوره ۲۶
ارتباط سوره با سوره قبل ۲۸
ارتباط سوره غاشیه با سوره طور ۲۹
مفهوم کلی دسته اول، آیات ۷ تا ۱ ۳۰
– ترجمه و تفسیر آیه ۱ ۳۱
– ترجمه و تفسیر آیات ۳ و ۲ ۳۳
– ترجمه و تفسیر آیات ۵ و ۴ ۳۷
– ترجمه و تفسیر آیات ۷ و ۶ ۳۹
مفهوم کلی دسته دوم، آیات ۱۶ تا ۸ ۴۲
– ترجمه و تفسیر آیات ۹ و ۸ ۴۳
– ترجمه و تفسیر آیات ۱۲ و ۱۰ ۴۵
– ترجمه و تفسیر آیات ۴ و ۱۳ ۴۷
– ترجمه و تفسیر آیات ۱۶ و ۱۵ ۴۹
مفوم کلی دسته سوم، آیات ۲۶ تا ۱۷ ۵۱
– ترجمه و تفسیر آیه ۱۷ ۵۲
– ترجمه و تفسیر آیات ۲۰ و ۱۸ ۵۴
– ترجمه و تفسیر آیات ۲۲ و ۲۱ ۵۹
عنوان صفحه
– ترجمه و تفسیر آیات ۲۶ و ۲۳ ۶۲
نتیجه ۶۸
فصل سوم: بررسی نکات برجسته سوره مبارکه غاشیه
مقدمه ۷۰
الف: اسماء قیامت ۷۰
ب: نعمت‌ها و نقمت‌های اخروی ۷۲
۱- نعمتهای اخروی ۷۲
۲- نقمت‌های اخروی ۷۵
ج: توجه به آیات آفاقی ۷۸
۱- شتر ۷۹
۲- آسمان و زمین ۸۲
۳- کوه ۸۵
د: فایده تذکر ۸۶
– چه کسانی پند پذیرند؟ ۸۸
– چه کسانی از پند رویگردانند؟ ۸۹
– شرط تذکر ۸۹
هـ: رسالت پیامبر صلی‌الله علیه و آله ۹۰
– سخنی درباره نبی و رسول ۹۰
– فرق نبی و رسول ۹۱
عنوان صفحه
– ضرورت رسالت ۹۲
– پیامبر (ص) رابط انسان و خدا ۹۳
– نقش وحی و رسالت پیامبر (ص) ۹۳
– پیامبر (ص) سراج منیر ۹۴
ابلاغ: وظیفه پیامبر (ص) ۹۵
اهل بیت درهای هدایت ۹۶
نتیجه ۹۷
منابع ۹۸

منابع

۱- بیان- سید ابوالقاسم خویی- م ۱۳۷۱- ترجمه محمد صادق نجمی، هاشم هاشم زاده هریسی- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- تهران ۱۳۸۲
۲- تفسیر نمونه- ناصر مکارم شیرازی و همکاران- دارالکتب الاسلامیه- تهران زمستان ۱۳۷۰ چاپ نهم.
۳- تفسیر موضوعی پیام قرآن- ناصر مکارم شیرازی و همکاران- دارالکتب الاسلامیه- تهران ۱۳۷۷- چاپ پنجم.
۴- ترجمه تفسیر المیزان- سید محمد حسین طباطبایی- (م ۱۴۰۲ ق)- ترجمه موسوی همدانی- انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم- پاییز ۱۳۶۳٫
۵- ترجمه و تفسیر مجمع البیان- شیخ ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی، (م ۵۴۸ ق) ترجمه شیخ علی صحت- انتشارات فراهانی- تهران- اسفند۱۳۵۹- چاپ دوم
۶- التفسیر الکبیر الفخر الرازی- جلد ۳۲- ۳۱- بی تا.
۷- ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن- ابوالقاسم حسین بن محمد بن فضل معروف به راغب اصفهانی- م ۵۰۲ هـ – ترجمه غلامرضا خسروی حسینی- کتابفروشی مرتضوی- چاپ اول- پنجمین سال انقلاب اسلامی.
۸- تفسیر نورالثقلین- عبدعلی الحویزی- مصحح السید هاشم الرسولی المحلاتی- المطبعه العلمیه بقم- ۱۳۸۵ ق- ۱۳۷۷ هـ .
۹- پژوهشی درباره قرآن کریم و پیامبر (ص)- فخرالدین حجازی- انتشارات بعثت- چاپ اول- مرداد ۱۳۵۳
۱۰- الجامع الاحکام القرآن- لابی عبدالله محمد بن احمد الانصاری القرطبی- الناشر دارالکتب العربی- لطباعه والنشر القاهره- ۱۳۸۷ هـ – ۱۹۶۷ م – جلد ۲۰
۱۱- جامع البیان فی تفسیر القرآن- ابی جعفر محمد بن جریر الطبری- (م ۳۱۰ هـ)- لطباعه و النشر- دارالمعرفه- بیروت- لبنان- ۱۳۹۲ هـ .
۱۲- درسهایی از قرآن- غلامعلی حداد عادل- دفتر نشر فرهنگ اسلامی- تهران- چاپ سوم ۱۳۸۴٫
۱۳- روح المعالی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی- علامه الالوسی البغدادی- م ۱۲۷۰ هـ . دارالاحیاء – بیروت- بی تا.
۱۴- ره توشه- محمدتقی مصباح یزدی- انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی- قم تابستان ۱۳۸۰- چاپ چهارم.
۱۵- سیمای آفتاب- ابوالفضل موسوی گرمارودی- انتشارات دلیل ما- قم- چاپ اول- پاییز ۱۳۸۰٫
۱۶- شرح واژه های قرآن در ترجمه تفسیر عظیم مجمع البیان- علی کرمی فریدونی- انتشارات فراهانی- تهران ۱۳۸۱- چاپ اول.
۱۷- فرهنگنامه قرآنی- گروه بنیاد پژوهشهای اسلامی- انتشارات آستان قدس رضوی- مشهد- چاپ دوم- ۱۳۷۷٫
۱۸- فرهنگ جدید عربی- فارسی- فواد افرام البستانی- ترجمه منجد الطلاب- مترجم محمد بندر ریگی انتشارات حر- تهران ۱۳۷۸- چاپ اول.
۱۹- فرهنگ عربی- فارسی- لاروس- مترجم سید حمید طبیبیان- انتشارات امیرکبیر- تهران- ۱۳۸۲- چاپ سیزدهم.
۲۰- فرهنگ ابجدی- عربی- فارسی- ترجمه المنجد الابجدی- مترجم رضا مهیار- انتشارات اسلامی- زمستان ۱۳۷۰- چاپ اول.
۲۱- قاموس قرآن- علی اکبر قریشی- انتشارات دارالکتب الاسلامیه- تهران- بی تا.
۲۲- قرآن کریم با ترجمه و تجدیدنظر کامل محمدمهدی فولادوند- نشر دارالقرآن الکریم- چاپ دوم آذر ۱۳۷۷٫
۲۳- قرآن در آینه پژوهش- مقالات علمی- پژوهش فارغ التحصیلان دکتری تخصصی (Ph.D) تهیه و تنظیم محمد کاظم شاکر- نشر هستی نما- چاپ اول پاییز ۱۳۸۱- دفتر سوم.
۲۴- الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل- محمد بن عمر الزمخشری- م ۵۲۸ هـ – دارالکتاب العبری- بیروت- لبنان- بی تا.
۲۵- کشف الایات- محمدرضا غیاثی کرمانی- انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم- چاپ دوم- زمستان ۱۳۸۲٫
۲۶- مبانی شناخت- درسهایی از اصول عقاید اسلامی (۱)- محمد محمدی ری شهری- انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم- چاپ چهارم- بهار ۱۳۸۲٫
۲۷- معنای متن- پژوهشی در علوم قرآن- نصر حامد ابوزید- ترجمه مرتضی کریمی نیا- انتشارات طرح نو- تهران چاپ اول ۱۳۸۰٫
۲۸- المراجعات- رهبری امام علی علیه السلام در قرآن و سنت- سید عبدالحسین شرف الدین موسوی- ترجمه جعفر امامی- نشر بین الملل، سازمان تبلیغات اسلامی- تهران چاپ اول- زمستان ۱۳۷۹٫
۲۹- من البرهان فی تفسیر القرآن- السید هاشم بن سلیمان البحرانی- م ۱۱۰۷ یا ۱۱۰۹- الطباعه الثانیه
۳۰- نهج البلاغه امام علی علیه السلام- مترجم حسین استاد ولی- انتشارات اسوه- تهران- چاپ اول ۱۳۸۴٫
۳۱- نبوت- مرتضی مطهری- انتشارات صدرا- تهران چاپ هشتم- دی ۱۳۸۱٫
۳۲- نسیم حیات- تفسیر قرآن کریم- جزء ۳۰- ابوالفضل ؟؟؟ انتشارات هجرت قم- زمستان ۸۳- چاپ نوزدهم.
۳۳- نظم قرآن (۴)- عبدالعلی بازرگان- انتشارات قلم- قم- چاپ اول- ۱۳۷۴٫

تعریف موضوع

این پروژه بر آنست با برسی سوره غاشیه اهداف اصلی این سوره با توجه به تفاسیر شیعه و سنی مورد کنکاش قرار دهد.

اهمیت موضوع

قرآن کریم کتاب هدایت بشر در همه زمانها و مکانها بوده و شایسته است تمامی سوره قرآن کریم مورد توجه و تحقیق و بررسی قرار گیرند تا در پرتو این پژوهشها به اهداف عالی آن دست یافته و سبب تفکر و تعمق هر چه بیشتر در آیات این کتاب الهی شود.

پیشینه موضوع:

درخصوص سوره غاشیه در کتب تفسیری شیعه و سنی، مطالبی بیان شده است. اما کتاب یا پروژه‌ای که اختصاصاً به این سوره، محتوایش و هدف آن پرداخته باشد، وجود ندارد.

سئوال اصلی: آیا می‌توان گفت تناسب آیات در این سوره ما را به انا علینا حسابهم می‌رساند؟

فرضیه: بین دیدگاههای مفسران شیعه و سنی در مورد نکات برجسته سوره غاشیه اتفاق نظر وجود دارد.

سئوالات فرعی:

۱-    آیا اسماء قیامت توقیفی هستند. چرا در این سوره؟

۲-    چرا در این سوره به برخی از نعمتها و نقمتها اشاره شده است؟

۳-    چرا به برخی از آیات آفاقی اشاره شده است؟

۴-    چرا پیامبر صلی‌الله علیه و آله مصیطر نیست؟

روش تحقیق:

با توجه به موضوع پروژه این تحقیق کتابخانه‌ای است.

محدودیت‌های تحقیق:

با توجه به اینکه تمامی تفاسیر مطالبی شبیه به هم را بیان کرده بودند این پروژه با محدودیت منابعی که مطالب جدید و نوین ارائه کرده باشند رو به رو بوده است.

پیشنهادات

از آنجایی که کتب تفسیری هر کدام کمابیش با الهام از تفاسیر دیگر نگاشته شده‌اند این امر باعث شده است مطالب تفسیری تقریباً تکرار شوند. مخصوصاً در نقل روایات و نتیجه‌گیری آیات و مباحث مربوط به محتوای سوره، به نظر می‌رسد که اگر بخواهیم مطالب جدید و نوین در رابطه با این سوره یا سوره‌های دیگر بدست آوریم باید گذشته از مطالب تفسیری و علوم قرآنی از علوم دیگر، مانند- نجوم، روانشناسی، اخلاق و … در این خصوص بهره برد.

چکیده

لازم به ذکر است که درباره این سوره مطالب بسیاری قابل بحث و بررسی است ولیکن این پروژه به لحاظ گنجایش، ظرفیت پرداختن به تمامی موضوعات مربوطه را ندارد.

به همین علت، این تحقیق به بعضی از موضوعاتی که در آیه مورد توجه قرار گرفته، به طور گذرا و کلی پرداخته است. مطالبی که در این پروژه مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند به این ترتیب است: فصل اول: این فصل حاوی بررسی لغوی لغات مطرح شده در سوره مبارکه غاشیه است. در این قسمت سعی شده است لغات با توجه به کتب لغوی معتبر و نیز کتب تفسیری مورد بررسی قرار گیرند.

فصل دوم: در مورد تفسیر آیات سوره مبارکه غاشیه می‌باشد و لذا مطالبی که در این قسمت آمده بیشتر جنبه تفسیری دارد، ولی قبل از پرداختن به تفسیر آیات، موضوعات مختلفی پیرامون سوره، مورد ارزیابی قرار گرفته است. مانند: معرفی سوره- فضیلت سوره- ارتباط سوره با سوره قبل و دیگر سوره.

روش پرداختن به تفسیر در این فصل این است که اول ترجمه آیه یا آیات مربوطه آمده است و سپس در ذیل آن تفسیرهای مختلف شیعه و سنی آمده است. لازم به ذکر است که آیات این سوره از نظر محتوا به سه دسته کلی تقسیم شده است که قبل از پرداختن به آیات هر دسته، مفهوم کلی نیز بیان شده است.

فصل سوم: اختصاص دارد به بررسی نکات برجسته سوره، از جمله مطالبی که در این فصل بدانها اشاره شده به این ترتیب است. اسماء قیامت- نعمت‌ها و نقمت‌ها اخروی توجه به آیات آفاقی از جمله آسمان، زمین، شتر، کوه، فایده تذکر، رسالت پیامبر صلی‌الله علیه و آله.

۱- غاشیه

غاشیه (غشاء: پرده) فروپوشنده[۱]

غاشیه جمع غواش (غشی): مؤنث (الغاشی)، پوشش و سرپوش، پوشش دور قلب، بلا و سختی، روز رستاخیز[۲].

الغاشیه مؤنث الغاشی، پوشش، روپوش، رویه، غشاء بیرونی قلب. جمع غوایش- حادثه ناگوار قیامت و …[۳] .

مجمع‌البیان درباره این واژه می‌گوید: این واژه از ماده «غشاوه» به معنی فرا گرفتن و پوشاندن آمده است، این نام برای روز رستاخیز به خاطر آنست که ترس و هراس رویدادهای وحشت‌بار آن همه را بسان سایه‌ای سهمگین زیر پوشش می‌گیرد[۴].

غاشیه: فراگیرنده و پوشاننده «اَفَأمنوا ان تأتیهم غاشیه من عذاب الله یوسف ۱۰۷» مراد از غاشیه نقمت و عذاب فراگیرنده است. قیامت در «هل اتیک حدیث الغاشیه» از آن جهت غاشیه خوانده شده که عموم را فرا گیرد و احدی از آن مستثنی نیست[۵].

غواش: جمع غاشیه: فراگیرنده‌ها. «لهم من جهنّم مهادٌ و من فوقهم غواش» برای آنها از جهنم بستر و از بالاتیان فراگیرنده‌ها است یعنی آتش از بالا و پایین آنها را احاطه کرده[۶].

۲- خاشعه:

خاشعه: هراسان، وحشت‌زده، ذلت‌بار.[۷]

الخاشعه مؤنث (الخاشع) است. و الخاشع جمع خُشَّع و خَشَعَه و خاشعون به معنی زبون و فروتن[۸].

(الخاشع): فروتنی کننده. بَلْدَهٌ خاشعهٌ محلیکه جای سکونت در آن نیست[۹].

قاموس قرآن: خشع: خشوع به معنی تذلّل و تواضع است. راغب می‌گوید: خشوع به معنی ضراعه و تذلّل است و اکثر استعمال آن در جوارح است چنانکه اکثر استعمال ضراعه در تذلّل و تواضع قبلی است.

قاموس ادامه می‌دهد: آنچه مسلم است این است که خشوع به معنی تذلّل و تواضع است و آن با سکوت و آرامی و اطاعت و سر بزیر انداختن قابل جمع و تطبیق است و اما راجع تذلل درونی و بیرونی (قلبی و جوارحی)، بنابر تصریح قرآن در هر دو به کار می‌رود و رفته است: مانند «اَلَم یأن للذین آمنوا ان تخشع قُلُوبُهُمْ لِذِکر الله و ما نَزَل من الحقِّ …حدید/ ۱۶ : آیا برای مؤمنان وقت آن نرسیده که دلهایشان بیاد خدا و آن حقی که نازل شده خاشع و متواضع شود» در این آیه کریمه خشوع در تواضع قلبی به کار رفته. و در سه آیه بعد مانند «و خَشَعَتِ الاصواتُ للرّحمن فلا تَسَمُع الّاهمساً (طه/ ۱۰۸) صداها برای مذّلت در پیشگاه خدا، بیفتد و آرام می‌شود و جز صدای خفیف نشنوی»- «خاشعَهً ابصارُهم ترهقُهمِ ذلّه. قلم/ ۴۳»- «وجوهٌ یومئذٍ خاشعهٌ: غاشیه/۲» به معنی تواضع و تذلّل بیرونی استعمال شده است[۱۰].

زمخشری می‌گوید: خاشعه یعنی ذلیله[۱۱].

راغب: خشع: الخشوع= یعنی تضرع و زاری، واژه خشوع بیتشر در حالاتی که در اعضاء بدن ظاهر می‌شود به کار می‌رود ولی- تضرع در معنی زاری و فروتنی است و بیشتر در حالتی که در دل و ظاهر انسان به وجود می‌آید به کار می‌رود.

۳- عامله:

عامله عمل کننده، تلاشگر[۱۲]:

العامله جمع عاملات و عوامل، مؤنّث (العامل) است. نویسنده در معنی عامل آورده است: العامل جمع عمّال و عاملون و عمله به معنی کارتر، کسیکه با دست کاری را انجام دهد، آنکه برای دیگری کار کند …[۱۳]

فخررازی: العامله: فهی التی تحمل الاعمال[۱۴].

۴- ناصبه

ناصبه (نَصْبْ): رنج کشیده، رنج دهنده[۱۵].

الناصبه جمع نواصب به معنی آنکه در راهپیمایی بکوشد، «هم ناصبٌ»: ناراحتی خسته کننده[۱۶]. همچنین منجه الطلاب در معنی این لغت (الناصب) نزدیک به همین معانی را ذکر کرده است[۱۷]. مجمع‌البیان نیز این واژه را به معنی رنج بردن بیان کرده است[۱۸].

المیزان می‌گوید: ناصبه، اسم فاعل و مشتق از مصدر (نصب) است به معنی تعب و کوفتگی[۱۹]. ناصب: اسم فاعل است رنج دهنده- ناصب لازم هم می‌آید و به معنی به زحمت افتاده است. مانند «وجوهٌ یومئذٍ خاشعه، عامله ناصبه». ظاهراً مراد از عمل تلاش غیرمشروع دنیا است که باعث رنج، آخرت است یعنی، چهره‌هایی در آنروز ذلیل‌اند، تلاش‌گراند در دنیا بزحمت افتاده‌اند در قیامت[۲۰]. فخررازی نیز همین معنی را برای  این لغت بیان کرده و می‌گوید: النصب: الدؤوب والعمل مع التعب[۲۱].

قرطبی این لغت را به معنی تبعه آورده است[۲۲].