مقاله دیدگاه امام علی(ع) درباره عدالت در حکومت اسلامی مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۷  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود مقاله دیدگاه امام علی(ع) درباره عدالت در حکومت اسلامی نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست

چکیده   ۱
۱-مقدمه   ۲
۲- معنی و مفهوم عدالت از دیدگاه امام علی (ع)   ۴
۳- مزایای برقراری عدل و عدالت از دیدگاه امام علی (ع)در یک جامعه اسلامی   ۵
۴- راهکارهای اجرای عدالت در یک حکومت اسلامی از دیدگاه امام علی (ع)   ۶
۴-۱- وجود حاکمان و حکمرانان عادل و متّقی   ۶
امام علی (ع) در بخشی از نامه ای که به فرماندار بصره می نویسد، می فرماید:   ۸
۴-۳ حقوق متقابل مردم و حاکمان (عدالتخواه) در جامعه   ۹
۴-۴ لزوم ساده زیستی حاکمان اسلامی   ۱۱
در بخشی از نامه می فرماید:   ۱۱
۵- جمع بندی و نتیجه گیری   ۱۲
فهرست منابع و مأخذ   ۱۳

فهرست منابع و مأخذ

–    آمدی تمیمی، عبدالواحد (۱۳۷۷) . غرر الحکم و دررالکلم. ترجمه انصاری. محمد علی جلد اول و دوم. تهران. انتشارات آرمان.

–    امامی، محمد جعفر و آشتیانی، محمد رضا (۱۳۷۸). نهج البلاغه. جلد اول و دوم و سوم. چاپ یازدهم. قم: مدرسه امام علی بن ابیطالب.

–    پاشاپسندی، حسینعلی (۱۳۷۹). امام علی (ع) و عدالت. مجموعه مقالات نخستین جشنواره نهج البلاغه دانشگاهیان سراسر کشور. تهران. کمیته علمی نخستین جشنواره دانشگاهیان سراسر کشور.

–        دشتی، محمد (۱۳۷۹). ترجمه نهج البلاغه. چاپ هفتم. قم :نشر مشرق.

–        حکیمی، محمد (۱۳۸۱). زمینه ها و موانع تحقق عدالت اقتصادی. تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.

–        کرمی،محمد مهدی،پورمند،محمد(۱۳۸۳).مبانی فقهی اقتصاد اسلامی.تهران:انتشارات سمت.

–        صدری، افشار، غلامحسین و همکاران(۱۳۸۱). فرهنگ معاصر فارسی چاپ سوم. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.

–        مجلسی، محمد باقر (۱۳۷۳). بحارالانوار. جلد ۷۸٫ تهران. انتشارات کتابچی.

–        مطهری، مرتضی (۱۳۷۲). سیری در نهج البلاغه، چاپ نهم. تهران: انتشارات صدرا.

–    مولانا، حمید (۱۳۸۰). ابعاد عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع). کنگره بین المللی امام علی (ع). جلد اول تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

چکیده

     موضوع عدل و عدالت یکی از مباحث مهم دین مقدس اسلام است و مهمترین منبع آن قرآن، سنت است. در میان فرقه های مختلف اسلامی شیعیان عدل (الهی) و امامت را جزء اصول دین خود می دانند. مظهر عدل و عدالتخواهی علی (ع) اولین امام آنها می باش د. امام علی (ع) عدالت را یک تکلیف و وظیفه الهی بلکه یک ناموس الهی می داند. نهج البلاغه اثر جاویدان امام علی (ع) است که در آن عدالت اجتماعی به صورت یک فلسفه و یا نظریه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.

     در این تحقیق دیدگاه امام علی(ع) درباره معنی و مفهوم عدل و عدالت،مزایای آن و راهکارهای رسیدن به عدالت اقتصادی در یک حکومت اسلامی مورد مطالعه قرار   می گیرد.شکی نیست که یکی از مظاهر توسعه یافتگی برخوداری عامه مردم از رفاه نسبی اقتصادی می باشد و تحقق چنین امری از دیدگاه اسلام در احقاق حقوق مشروع هر فرد در جامعه توسط حاکمان عادل، متقی و ساده زیست میسر می باشد و این همان اصولی است که امام علی(ع) بدان توجه و تاکید داشته است.

۱-مقدمه

   عدالت در لغت به معنای برابر سازی و توازن است و در مفهوم اجتماعی، هرگاه حق هر صاحب حقی به او داده شود می گویند عدالت رعایت شده است.بنابراین عدالت اقتصادی-که یکی از مظاهر عدالت اجتماعی است- به معنای رعایت استحقاق ها و دادن حقوق اقتصادی افراد است.

    تعریف مذکور از عدالت اقتصادی ما را به این نکته رهنمون می سازد که برابری در حقوق و امکانات و      بر قراری تعادل در جامعه ،همیشه همراه با عدالت نیست و هر گونه برابری و تعادل  بدون رعایت حقوق صاحبان حق، نوعی بی عدالتی به حساب می آید.بنابراین عدالت اقتصادی چیزی غیر از تعادل اقتصادی است و دلیل ناکام ماندن بسیاری از تئوری های اقتصادی در جهت تامین عدالت اقتصادی،برابر دانستن مفهوم عدالت و تعادل بوده است،در صورتی که بسیاری از تعادل های اقتصادی موجب بروز شکاف طبقاتی و محروم شدن عده ای از حقوق خودشان گردیده است.برای نمونه تاکید اقتصاددانان بر تعادل عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار را می توان مطرح کرد: اگر دخالت دولت و حامیان اجرای عدالت نباشد مکانیزم های موجود، تعادل در عرضه و تقاضا رابوجود می آورند،ولی این تعادل به بهای خارج شدن عرضه کنندگانی است که یارای رقابت با غول های اقتصادی را ندارند یا موجب خارج ساختن نیازمندانی است که از صف متقاضیان به دلیل فقر و محرومیت بازمانده اند و این امر باعث عمیق تر شدن شکاف طبقاتی و خدشه دار شدن ریشه های عدالت در جامعه می گردد.

   مکتب اسلام با الهام از آیات قرآنی و روایات پیشوایان دینی که بر اقامه عدل و قسط در جامعه انسانی تاکید دارند،به عدالت اقتصادی به عنوان یکی از اصول اقتصاد اسلامی می نگرد و از آن جا که هدف از بعثت انبیا تحقق عدالت اجتماعی است، بر عدالت خواهی در همه ابعاد اجتماعی،سیاسی،فرهنگی و اقتصادی پافشاری       می نماید.به عنوان مثال قرآن کریم فلسفه تشکیل حکومت ها و بعثت انبیا را اقامه قسط و عدل و حل اختلافات گوناگون بین مردم دانسته است(سوره بقره آیه ۱۱۳و حدید،آیه ۲۵).

    سایر مکاتب اقتصادی نیز هدف حقوقی جامعه را تامین مصالح اجتماعی دانسته اند،با این تفاوت که مکتب اسلام علاوه بر تکاپو و تلاش برای تامین مصالح اجتاعی،هدف نهایی جامعه را تکامل معنوی انسان ها و تقرب به در گاه الهی می داند،در صورتی که مکاتب غیر الهی به دلیل اعتقاد نداشتن به جهان آخرت و اکتفا به برنامه ریزی برای زندگی کوتاه دنیوی، نامین مصالح اجتماعی را هدف نهایی  می دانند.از این جا می توان به رابطه تنگاتنگ حقوق و اخلاق در مکتب اسلام پی برد،زیرا نظام حقوقی اسلام زیر مجموعه نظام اخلاقی است و رعایت کامل احکام و قواعد حقوقی در صورتی که با نیت خالص و به قصد نیل به کمال و سعادت یعنی تقرب به خدا انجام پذیرد، نوعی اطاعت از تکالیف اخلاقی محسوب می گردد.این رابطه موجب معیار قرار گرفتن عدالت و جلوگیری از هر گونه ظلم و اجحاف در فقه اسلامی شده است و همه احکام و قواعد فقهی با توجه به این اصل تنظیم گردیده اند،قواعدی چون لا ضرر یا احکام مالکیت عوامل تولید و توزیع و…همه بر محور عدالت و رعایت اسنحقاق ها می باشند.

     امام علی(ع)یک شخصیت ولایی بود که در حدود ۴ سال و ۹ ماه در یکی از پهناورترین ممالک جهان حکومت کرد.وی نظرات مختلفی در زمینه مسائل دینی،اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی دارد که به عنوان یک حجت برای رفتار مسلمانان و پیروان آن حضرت تلقی می گردد.مهمترین کتاب و سند معتبر از اندیشه های امام علی(ع) نهج البلاغه است که شامل خطبه ها،نامه ها و سخنان قصار آن حضرت می باشد که در سال ۴۰۰ هجری توسط شریف رضی گردآوری شده است.در این مقاله دیدگاه های امام علی(ع) درباره معنی و مفهوم عدالت ، عدالت اقتصادی و راهکار های نائل شدن به آن در یک حکومت اسلامی مورد مطالعه قرار می گیرد.

۲- معنی و مفهوم عدالت از دیدگاه امام علی (ع)

از دیدگاه  امام علی (ع)، عدل و عدالت دارای چندی معنی و مفهوم است:

۱-  یکی از معانی عدل و عدالت از دیدگاه امام علی (ع)، ” محق بودن هر فرد نسبت به حقی که به طور مشروع دارد، می باشد”.

امام علی (ع) احقاق حقوق مردم را یک رویه ای عادلانه و از وظایف حاکم اسلامی می داند و در این رابطه می فرماید:

]خوارترین افراد نزد من عزیز است تا حق او را باز گردانم و فرد قوی در نزد من پست و ناتوان است تا حق او را بازستانم.[ (خطبه ۳۷، نهج البلاغه،  ص ۹۱).

]مرد را سرزنش نکنند که چرا حق اش را با تأخیر می گیرد، بلکه سرزنش در آنجاست که آنچه حق اش نیست بگیرد.[ (نهج البلاغه، حکمت ۱۶۶،  ص ۶۶۷).

]هیچ عدلی سودمندتر از بازگرداندن  مظلمه و ادای دیون نمی باشد.[ (غرر الحکم۱ ،  ص ۱۸۷).

۲- معنی و مفهوم دیگر عدل از دیدگاه امام علی (ع)، “انصاف” است. انصاف به معنی رفتار درستکارانه و سازگار با اصول عدالت (فرهنگ معاصر،  ص ۱۵۳).

علی (ع) در این باره می فرماید:

]خداوند به عدل و احسان فرمان می دهد. عدل، مراعات انصاف است و احسان همان بخشش و تفضل می باشد.[ (نهج البلاغه، حکمت ۲۳۱،  ص ۶۷۹).

از امام علی (ع) پرسیدند که عدل برتر است یا بخشش؟

آن حضرت فرمود:

]عدل و عدالت هر چیزی را در جای خود می نهد در حالیکه بخشش آن را از جای خود خارج می سازد. عدالت تدبیر عمومی مردم است، در حالیکه بخشش گروه خاصی را شامل است.  پس عدالت شریف و برتر است.[ (نهج البلاغه، حکمت ۴۳۷،  ص ۷۳۵).

– امام علی (ع) می فرماید: ]به درستی که عدل و دادگری آن است که به هنگام حکم دادن با انصاف باشی و از ظلم دوری نمایی.[ (غرر الحکم،  ص ۲۲۰).

    از سخنان و کلمات قصار امام علی (ع) چنین استنباط می شود که آن حضرت عدل را به معنی مراعات انصاف در حقوق مختلف افراد در جامعه می داند. منظور از انصاف یعنی هر امری در جای خود و متناسب با حق خود رعایت شود. به عبارت دیگر رعایت اعتدال در امور و پرهیز از افراط و تفریط به معنی رعایت انصاف در امور می باشد. نقطه مقابل عدل و عدالت، جور و ستم و ظلم در امور مختلف می باشد و بر هر فرد مسلمان واجب است که نه تنها به دیگران ظلم نکند بلکه در برابر ظالمان ایستادگی و با آنها مقابله نماید.

۳- مزایای برقراری عدل و عدالت از دیدگاه امام علی (ع)در یک جامعه اسلامی

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.