سیر تحول انبار و انبار داری در ایران

تا قبل از شهریور ماه سال ۱۳۴۰ به علت فقدان قوانین مخصوصی که بتواند وظایف و مسئولیتهای صریح انبارداران و امنت گیرندگان کالا را در مقابل صاحبان آنها تعیین کند و هم چنین به واسطه عدم آشنایی بسیاری از صاحبان کالاها به اصول جدید انبار داری متداول در کشورهای مترقی جهان، وضع اغلب انبار های تجارتی ایران فوق‌العاده اسف‌بار  بود.

صدها بنگاه و موسسه و هزاران افراد عامل در نقاط مختلف تهران و شهرستانها و نقاط مرزی و بنادر با دایر کردن محوطه های محصور مسقف و یار رو باز سالهای سال بود که به شغل انبار داری اشتغال داشته و این مکانها را به نام بنگاه، گاراژ، انبار کالا، بیمچه، قیصریه، بار انداز، سرای تجاری و نظایر آن نامیده و می نامیدند. در این گونه انبارها هیچ گونه مقرراتی جز عرف محلی بین صاحب کالا و انبار دار حاکم نبوده و اغلب اختلافات شدید بین طرفین ایجاد می شد. کارمندان و کارگران این انبار‌ها اغلب از یک سرایدار و یک یا نگهبان و چند بار بر که حتی سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند. یا قبان‌دار و متصدی توزیع کالا و نظایر آنها تشکیل می شد. حمل و نقل داخلی انبار بیشتر بر روی دوش انسان یا حیوان انجام می گرفت و چرخهای دستی و گاری جزء ابزار پیشرفته آنها تلقی. آمار موجودی انبار و مقادیر کالاهای مختلف متعلق و اشخاص در بیشتر مواقع از دفترچه خشتی یا دفتر بیجک که با سبک سیاق و با مداد به طور بسیار کثیف نوشته می شد استخراج می گردید . توزیع کالا، علامت گذاری و شمارش و پلمپ کردن صندوقها و عدلها و بازرسی و ورود و خروج کالا و طرز چیدن عدلها در محوطه‌های انبار و سایر عملیات طبق رویه های بسیار قدیمی و پر زحمت و غیر قابل اطمینان انجام کی گرفت.

وجود موش و حشرات موذی در انبارها غیر قابل اجتناب بوده و هیچ گونه اقدامی برای ضد عفونی و تهویه انبار به عمل نمی‌آمد و چون اغلب انبارها بیمه نمی شد در صورت بروز حریق یا حادثه دیگری هیچ راهی برای جبران زیان وارده به صاحب کالا در دست نبود. تا اینکه در ششم شهریور ماه ۱۳۴۰ طی تصویب نامه هیئت وزیران شرایط تاسیس انبارهای عمومی از تصویب گذشت و اولین شرکت سهامی انبار های عمومی ایران در ۱۲ دی ماه همان سال تاسیس و به سبک رسید از چند دهه اخیر نیز با بهبود وضع ساختمانی در انبارهای کشور تا حدی از وسایل جدید استفاده شده و نواقص ساختمانی بعضی از انبارها مرتفع گردیده است. با گسترش مبادی ورودی و خروجی کشور وضعیت انبارها تا حدودی قابل قبول شده و شرکتها ی متعدد بازرگانی و تولیدی و صنعتی هر یک فضاهایی را برای نگهداری مواد اولیه، لوازم یدکی، کالاهای ساخته شده و یا خریداری شده اختصاص دادند و تا حد امکان درصدد رفع نواقص و نارسایی‌های آن برآمده‌اند. در شرایط کنونی اکثر انبارها حتی انبار شرکتهایی که اخیراً تاسیس و راه‌انداز شده‌اند و از بهترین ماشین‌آلات صنعتی و تکنولوژی مدرن برخوردار هستند، فاقد تسهیلات و وسایل مدرن اطفای حریق و نظایر آن می باشند .

اهمیت انبار و انبار داری

انبار محل تجمع یا ذخیره‌سازی اقلامی است که موجودیهای درون آن برای ارضای نیازها و تقاضاهای آتی مصرف می گردد. بنابراین انبار و انبار داری به لحاظ اهمیت که در تغذیه و تامین اجناس و اقلام مورد نیاز قسمتهای مختلف در واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی دار نیاز مبرمی به سازماندهی صحیح و دقیق و کامل و کادری مجرب و دلسوز خواهد داشت و به همین دلیل انبار داری باید ارزشمند و منطقی و مبتنی بر رفتار متقابل و دقت زیاد با سایر واحدها باشد.

امروزه مدیران و صاحبان آگاه صنایع در اکثر موسسات و سازمانها به این مسئله پی برده اند که استفاده منطقی از حجم و فضای انبار با شیوه‌های اصولی انبار داری باعث می گردد تا هزینه‌های نگه‌داری انواع موجودیها در انبار و هزینه انبار داری انواع کالاها در مقادیر و اندازه‌های مختلف در زمانهای متفاوت  به میزان قابل توجهی کاهش یابد که نهایتاً تاثیر زیادی در کاهش قیمت تمام شده کالاهای تولیدی و قابل فروش و هزینه‌های عملیاتی سازمان خواهد گذاشت.

چون اقلام و موجودیهای انبار بخش عظیمی از داراییهای هر سازمان را تشکیل می دهد، به همین دلیل در سازمانهای تولیدی، ‌بخش تولید، برنامه‌ریزی تولید خود را بر مبنای موجودیهای انبار و ظرفیت های موجود آن طراحی و پیاده می کند زیرا در صورت عدم وجود موجودی کافی در انبار اختلال در تولید به وجود می‌آید و منجر به از دست دادن کارآیی کارکنان بخش تولید می گردد .

انبار در موسسات تولیدی، بازرگانی و خدماتی به عنوان حلقه ارتباطی بین زنجیره خرید و فروش مواد و کالا و خدمات محسوب می‌شود. در سازمانهای تجاری و بازرگانی، برنامه‌ریزی فروش و توزیع همچنین خرید به مقادیر موجودیهای انبار، فضاها و امکانات و تجهیزات انبار، و محل‌های استقرار انبار و نظایر آن متکی است که عدم دسترسی به موقع به هر یک از آنها منجر به از دست دادن بازار، مشتریان و کاهش درآمد و افزایش هزینه می‌گردد به همین دلیل، وجود انبار از ضرورتهای اصلی فعالیت هر سازمانی به شمار می‌رود. ضمن اینکه اداره انبار نیز با بهره‌گیری از شیوه‌های اصولی انبارداری باعث می‌گردد سایر واحدهای یک سازمان بتوانند نقش و وظایف خود را به خوبی ایفا کنند.

بنابراین ملاحظه می‌گردد که انبار به عنوان یکی از ارکان اصلی واحدهای خدمات رسانی در هر سازمانی به شمار می‌رود که از نظر ماهیت و اهمیت موضوع سرویس دهی و خدمات رسانی، تجمع سرمایه و ارتباطات درون و برون سازمانی آن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

امروزه ، اهمیتی که مدیران صنایع کشور ژاپن و سایر کشورهای پیشرفته جهان به نگهداری حداقل مواد و کالا در انبار برای مصرف و تولید و توزیع و فروش مواد و کالا می‌دهند، بدان حد رسیده است که حاضر نیستند مقادیری بیش از حد نیاز را برای تولید در یک دوره کوتاه مدت در انبار نگهداری کنند و با برنامه‌ریزی‌های دقیق و با حساسیت زیاد و با استفاده از فنون محاسباتی و ریاضی، مقادیر موجودی‌ها در انبار را با سفارش‌های متعدد در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحت کنترل در می‌آورند.

استفاده از روش موجودی صفر یا تولید به موقع (JIT) Just In Time برای نگهداری و مصرف مواد و کالا، امروزه یکی از فنون پیشرفته در امر مدیریت مواد و کالا با برنامه‌ریزی آن در انبارداری و تولید به شمار می‌رود. زیرا در این روش حداقل موجودی کالا  در انبار نگهداری می‌شود و از تجمع سرمایه در انبار جلوگیری به عمل می‌آید. روش موجودی صفر توسط ژاپنی‌ها در دهه ۱۹۵۰ ابداع گردیده و امروزه بسیاری از کشورها از این روش نیز استفاده می‌کنند.

دلایل نگهداری موجودیها و انبار کردن آنها

توضیح داده شد، اصولاً نگهداری مقادیر بیش و یا کمتر از حد مورد نیاز مواد و کالا در انبار ممکن است هزینه و یا خساراتی را بر پیکره فعالیت و عملیات سازمان وارد آورد که گاهی اوقات جبران آن به انرژی و صرف زمان زیادی نیاز دارد و بار مالی سنگینی را برای سازمان به وجود می‌آورد. سیاست اداره کردن سیستم انبار و مدیریت مواد و کالا ایجاب می‌کند که مشخص گردد چه مواد و کالا باید در انبار وجود داشته باشد و چه مواقعی باید  سفارش خرید مقادیر معینی از کالا و اجناس مورد نیاز صادر شود. لذا نگهداری موجودیها در انبار و در شرایطی که امکان دسترسی به موقع به مواد و کالای مورد نیاز در انبار و یا بازار وجود ندارد و از طرفی می‌بایست برای تامین نقدینگی، نوع و مقادیر اجناس، مدت زمان تحویل، نحوه حمل و نقل، مقدار فضا و حجم مورد نیاز در انبار و نظایر آن برنامه‌ریزی کرد، ضرورت نگهداری موجودی‌ها و انبار کردن آنها اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. ضمن اینکه می‌توان دلایل متعدد دیگری را برای انبار کردن منطقی موجودیها و نگهداری آنها در انبارها برشمرد که اهم آنها عبارتند از :

استفاده از تخفیف‌های کلی و یا افزایش خرید و انواع مواد و کالا.

جلوگیری از هزینه‌های کمبود و فقدان موجودیها در انبار.

جلوگیری از توقف عملیات و زیانهای ناشی از آن.

جلوگیری از زیان ناشی از روند افزایش قیمت مواد و کالا.

عدم اطمینان از تحویل به موقع مواد و کالای سفارش دهند.

عدم امکانات مالی و سرمایه گذاری با حجم بسیار برای زمانهای متفاوت در امر تهیه و خرید مواد و کالا

جلوگیری از افزایش دفعات و مراحل مواد و کالا و هزینه‌های سفارش آن.

هماهنگی با برنامه‌ریزی‌های تولید و فروش در مواقعی که بنا به دلایلی تغییراتی در برنامه‌های مزبور بوجود آید.

تعریف انبار

انبار به هر محل و فضایی که بتوان انواع مواد اولیه قابل مصرف در ساخت انواع محصول و یا محصولات و کالا‌های قابل فروش و یا کالاهای نیم سوخته و انواع قطعات و لوازم یدکی و تجهیزات و ماشین‌آلات، ملزومات، ابزار آلات و یا هر گونه کالای مستعمل و غیرقابل استفاده و اسقاط را در آن به طور منظم، روش بند و سیستماتیک برای مدت معین و یا نامعلوم نگهداری و ذخیره کرد، اطلاق می‌شود.

تعریف انبارداری

انبارداری به دریافت و صدور کالا و اجناس (داخل و خارج از سازمان) و نگهداری آنها طبق نظم و اصولی که متضمن سهولت در تحویل گرفتن و تحویل‌دادن با صرف حداقل زمان و نیروی انسانی مورد نیاز و با کمترین هزینه نگهداری موجودی‌ها در انبار و رساندن اجناس و کالای مورد نیاز واحدها یا متقاضیان در کمترین و زودترین زمان ممکن، گفته می‌شود.

بنا به تعاریف فوق، برای اینکه بین اداره انبار به عنوان یک واحد سازمانی (قسمت، اداره، بخش و …) که وظیفه‌اش مدیریت انبار و انجام عملیات مربوط به دریافت، نگهداری و تحویل دادن موجودی‌های انبار می‌باشد در مقایسه با سایر واحد‌های یک سازمان که وظایف دیگری را بر عهده دارند تفکیک اصولی قائل می‌شویم، لازم است بحث مدیریت انبار و سپس روابط و وظایف متقابل انبار با سایر واحدهای یک سازمان مورد بررسی و مطالعه و مقایسه قرار داده شود.

تعریف مدیریت انبار و وظایف عمومی آن

علمای مدیریت در ارائه تعریفی فراگیر از مدیریت اتفاق نظر ندارند. به همین دلیل برای مدیریت از دیدگاههای مختلف تعاریف متعددی را ارائه داده‌اند. گروهی مدیریت را هنر انجام امور به وسیله دیگران توصیف کرده‌اند و عده‌ای مدیریت را هنر و علم اداره کردن، تلاش و کوشش و استفاده از منابع سازمانی برای اهداف معین بر شمرده‌اند. بیشترین تکیه‌ای که در تعریف از مدیریت تاکنون ارائه شده، تعریف مدیریت از دیدگاه وظایف اصلی مدیران می باشد که در ذیل به یک نمونه از آن اشاره می شود.

«مدیریت یعنی هماهنگی همه امکانات و منابع از طریق برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل و نظارت، تصمیم گیری و هدایت و رهبری»

بنابراین مدیریت انبار که خود شاخه‌ای از درخت تنومند سطوح مدیریتی در یک سازمان بشمار می رود. می بایست در قالب وظایف اصلی مدیران و چارچوب اختیارات و مسئولیتهای تفویض شده نسبت به اداره انبار، اقدام کند. لذا چنانچه بخواهیم مدیریت انبار را تعریف کنیم لازم است این تعریف را در چارچوب وظایف انبار داری و مراحل تعمیم دهیم تا از جامعیت بیشتری برخوردار گردد. بطوری که می توان گفت: «مدیریت انبار، فرآیندی است که به وسیله آن فعالیتهای فردی و گروهی به منظور تحویل گرفتن، نگهداری و تحویل دادن هر گونه کالا و اجناس و کنترل موجودیهای انبار را در جهت اهداف مشترک سازمانی، همسو و هماهنگ و هدایت نماید».

لذا لازم است مدیریت انبار صرفنظر از انجام وظایف و تکالیف اداره انبارها که ناشی از انجام مراحل و اصول انبارداری می باشد به عنوان یکی از مدیران در سطوح مدیریتی در سازمان وظیفه یک مدیر را در اداره امور انبار انجام دهد که از آن جمله:

۱ـ   برنامه ریزی مدیریت انبار

در تعاریف گوناگونی که از برنامه ریزی شده است. برنامه ریزی را چنین تعریف کرده‌اند: برنامه ریزی عبارتست از پیش بینی و دورنگری درباره این که برای رسیدن به هدف معینی، چه کاری، چگونه، چه مدت و به وسیله چه افرادی می باید انجام گیرد» و یا این که

برنامه ریزی عبارت است از تعیین هدف، وضع خط مشی، تبدیل هدف به صورت برنامه عملیات و پیش بینی چگونگی اجرای آنها».

بطوری که از تعاریف فوق ملاحظه می شود دو عنصر هدف یا اهداف پیش بینی، ارکان و اجزای اصلی برنامه‌ریزیها از تشکیل می دهند و مدیریت انبار نیز می بایست در طراحی و برنامه ریزی این دو عنصر اصلی را مد نظر قرار دهد.

الف‌ـ اهداف در برنامه ریزی

مدیریت انبار باید در برنامه ریزی عملیاتی مورد نظر خود اهداف برنامه ریزی واحد خود را در جهت اهداف کلی سازمان همسو و تلفیق کند و برای نیل به این مقصود می بایست هدفها را جزء به جزء تعریف، مشخص بیان نماید و سپس آنها را در قالب برنامه عملیاتی انبار پیاده کند. در ذیل به بخشی از اهدافی که مدیریت ممکن است در برنامه ریزی های عملیاتی خود آنها را مد نظر قرار دهد، اشاره می شود.

آنها عبارتند از:

کاهش هزینه های انبار و نگهداری کالا.

حفظ و نگهداری مناسب کلیه اقدام در انبار ها.

کاهش هر گونه ضایعات و صدمات و آسیب رساندن به کالاهای موجود در انبار .

ارائه خدمات مؤثر و جلب همکاری و رضایت سایر بخشها و کارکنان.

کاهش میزان سرمایه گذاری ها و پایین نگه داشتن حجم سرمایه گذاری در انبار .

سرعت بخشیدن به امور جاری و عملیاتی انبار

به کارگیری و آموزش کارکنان انبار با مهارتهای مورد نیاز.

افزایش و بهینه کردن ارائه خدمات و برقراری ارتباط منطقی روش‌مند با کلیه قسمتها.

اصولاً چون اهداف بهم وابسته هستند، بنا بر این مدیریت انبار باید تلاش کند که کلیه اهداف تعیین شده را به موقع اجرا گذارد. زیرا این احتمال وجود دارد که مدیریت انبار بتواند به خوبی یک هدف را برآورده کند، اما ممکن است در مقابل اهداف دیگر ضعیف عمل نماید. لذا مدیریت انبار باید در جستجوی معیاری برای تصمیم گیری در خصوص انتخاب باشد تا بتواند کلیه موارد را در بخش های مختلف مورد توجه قرار دهد و برای رسیدن به کلیه اهداف برنامه ریزی لازم را از قبل در نظر بگیرد.

ب‌ـ پیش بینی در برنامه ریزی عموماً پیش بینی به مفهوم برآورد آینده با حداقل خطا به کار برده می شود. مدیریت انبار باید قدرت و توانایی پیش بینی را با حداقل خطا برای آینده داشته باشد و از پیش بینی‌های نظری و قضاوتی اجتناب نماید تا خطای پیش بینی خود را در برنامه ریزی عملیاتی انبار به حداقل برساند. استفاده از اطلاعات و آمار مربوط به مقادیر موجودیهای انبار، خرید و مصرف و توزیع و فروش انواع موجودیها در سالهای گذشته در روند پیش بینی جهت برنامه ریزی عملیاتی انبار نیز می تواند تا حدودی مدیریت انبار را به نتایج صحیح و منطقی تری برساند. ولی مدیریت انبار باید از این مسئله غافل نباشد که همواره روند گذشته نمی تواند در آینده درست از کار درآید. روش استفاده علت و معلولی یکی دیگر از روش های پیش بینی است که مدیریت انبار می تواند در پیش بینی‌های خود به منظور برنامه ریزی عملیاتی انبار از آن استفاده کند.

مدیریت انبار برای برنامه ریزی عملیات انبار می بایست، ضمن توجه به تاثیر گذاری عوامل داخلی و خارجی سازمان خود، نیاز اطلاعاتی خود را بر طرف کند. زیرا مدیریت انبار به اطلاعات متعددی نیاز دارد که بتواند او را در تهیه و تنظیم و برنامه های یاری دهد. اهم اطلاعات مورد نیاز مدیریت انبار برای برنامه ریزی عبارتند از :

انتظارات و برنامه های آتی تولید و میزان موجودی فعلی انبار .

وضعیت حال و شرایط آینده مواد و کالا مورد نیاز.

نقش و اهمیت آتی انبار در سازمان

تسهیلات و امکانات آینده مدیریت برای کنترل موجودیها.

وضعیت انبارها در بیرون از سازمان.

ظرفیت سیستم جابجایی مواد و کالا انبارها و توان انعطاف پذیری آنها.

خط مشی خرید سازمان.

کیفیت و مهارت مورد انتظار سازمان از کارکنان انبار.

خط مشی و سیاستهای جامع سازمان درباره نقش آتی انبار.

سرمایه و منابع قابل دسترس برای توسعه آینده انبارها.

۲ـ   سازماندهی مدیریت انبار

در تعریف از سازماندهی آمده است:

«سازماندهی عبارت است  از کنار یکدیگر قرار دادن وظایف و اختیارات، مسئولیتهای واحدها و پست‌ها و نحوه هماهنگی ارتباط بین آنها بطوری که بیشترین بهره‌وری حاصل گردد.»

مدیریت انبار برای سر و سامان دادن واحد خود و دسترسی به اهداف از پیش تعریف شده سازمان می بایست همواره و به طور مستعمر فعالیتهای مختلف انبار را سازماندهی نماید. به عبارت دیگر، دائماً در اصلاح و بهبود آن با توجه به متغیرهای درونی و بیرونی سازمان خود اقدام کند. البته مدیریت انبار باید به عنوان یک جزء از اجزاء یک سیستم باز در درون یک سازمان از ساختار سازمانی مناسب برخوردار باشد. بطوری که ساختار سازمانی انبار باید با توجه به عوامل مختلف از قبیل نوع ساختار سازمانی، نوع فعالیت و محیط سازمان، تعدد پرسنل ئ انبارها و نظایر آن در نظر گرفته شده و طراحی گردد.

مدیریت انبار ممکن است در سازماندهی واحد خود، فعالیتهای ذیل را ضروری تشخیص دهد و آنها را مد نظر خود قرار دهد:

وضعیت و فضا انبارها.

امکانات و تجهیزات و ماشین آلات برای جابجایی موجودیهای انبار.

نیروی انسانی مورد نیاز.

سیستم گردش عملیات و نحوه ارتباط آن.

مهارت و توسعه نیروی انسانی انبار.

گردش موجودیهای مواد و کالا در انبار و نحوه توزیع و حمل و نقل آنها.

جایگاه سازمانی انبار در ساختار سازمان.

سیستم های حمل و نقل و توزیع کالا.

۳ـ کنترل و نظارت مدیریت انبار

همواره یک مدیر برای اجرای هر کاری به دنبال به دست آوردن بهترین روشهای اجرایی آن کار می باشد تا به نتایج مطلوب برسد. پس از حصول به نتیجه، آن را ارزیابی می کند. چنانچه نتایج مطلوب باشد، مسئله از نظر آن مدیر حل شده تلقی می گردد، ولی چنانچه مطلوب نباشد می بایست روش اجرا را اصلاح کند و در صورت عدم دسترسی به روش اجرای مطلوب می بایست هدف را اصلاح و بازنگری نماید. موضوع این است که این فرآیند چگونه انجام می شود. آیا بدون اعمال کنترل و نظارت امکان ارزیابی در هر مرحله وجود دارد؟ مطمئناً پاسخ منفی است. کنترل، ابزار کار مدیران در رده های مختلف سازمانی تلقی می گردد و عموماً از طریق مقایسه کار انجام شده با برنامه‌های مصوب انجام می شود. به همین دلیل مهمترین ابزاری که مدیریت انبار می تواند پیش‌بینی‌ها و برنامه های انجام شده انبار را در سازمان خود مورد ارزیابی قرار دهد و خطای پیش بینی در برنامه ریزی عملیاتی  انبار را به حداقل برساند، انجام کنترل و نظارت از سوی مدیریت انبار می باشد. مدیریت انبار با ابزار کنترل و نظارت قادر خواهد بود تا نسبت به موارد ذیل اطمینان حاصل کند که آیا عملیات انجام شده در راستای اهداف سازمان و برنامه عملیاتی انبار بوده است یا خیر؟ آنها عبارتند از:

مقادیر ورودی کالا به انبار

نحوه طبقه بندی، شماره گذاری کالا در انبار.

کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده در انبار.

مقادیر صادره از انبار.

ثبت و نگهداری موجودیهای انبار.

انجام مناسب کلیه خدمات انبار به سایر بخشها.

صحت عملکرد کارکنان انبار و سایر بخشها در ارتباط با انبار.

بررسی اسناد و مدارک انبار.

شمارش دوره‌ای موجودیهای انبار.

اداره سیستم انبار و انبارداران و نحوه ارتباطات انبار با سایر بخش.

بنابراین ملاحظه می شود که مدیریت انبار با کنترل و نظارت مستعمر خود بر انبارها و عملیات مرتبط با آن قادر است اقدامات پیش بینی شده را با عملیات انجام شده مقایسه کند و در صورت وجود اختلاف و انحراف نسبت به آنچه که باید باشد و آنچه که هست، اصلاحات لازم را به عمل آورد.

۴ـ تصمیم‌گیری مدیریت انبار

در یک سیستم انبارداری، تصمیمات اساسی مدیریت انبار باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا از ناحیه آن بتواند پاسخگوی مسائل انبار و انبارداری، نیروی انسانی مورد نیاز و وسایل و ابزار کار انبارهای خود باشد. مدیریت انبار ممکن است در شرایط مختلف، تصمیم‌های گوناگونی اتخاذ کند به همین دلیل میزان اطلاعاتی که در هنگام اخذ تصمیم در دسترس مدیریت انبار قرار دارد می‌تواند متغیر و متفاوت باشد. از آنجایی که اطلاعات مختلف انبار، اساس تصمیم‌گیری مدیریت انبار را تشکیل می‌دهد و مدیریت انبار در زمان‌های مختلف با مسایلی روبرو می‌شود که بعضی از آنها غیر معمول و حتی منحصر بفرد هستند و تعدادی از آنها بر حسب عادت و یا روش جاری و شرایط معمول پیش می‌آید، لذا مدیریت انبار در این حالت با دو نوع تصمیمات برنامه‌ریزی شده و تصمیمات برنامه‌ریزی نشده روبرو می‌گردد که ناچار به اخذ تصمیم در مقابل هر یک از حالات مختلف آن می‌باشد.

گاهی اوقات مدیریت انبار در شرایطی قرار می‌گیرد که در یک لحظه و بلافاصله می‌بایست تصمیم‌گیری کند و دیگر مجالی برای انجام فرآیند تصمیم‌گیری ندارد. بطور مثال یک کامیون با محموله‌ای بدون اطلاع و هماهنگی قبلی، وارد انبار می‌شود و می‌بایست بلافاصله بار کامیون تخلیه و اجناس و کالای مزبور کنترل و تحویل انبار گردد. مدیریت انبار باید نحوه تحویل و تخلیه، محل تخلیه، نیروی انسانی مورد نیاز، ابزار و تجهیزات و ماشین‌آلات را تدارک ببیند و دستورات صریح و روشن را جهت تحویل گرفتن کالا صادر کند. انتخاب محل، نحوه چیدن و قرار دادن اجناس در کنار یکدیگر و یا انباشتن آنها بر روی یکدیگر، آماده‌سازی فضای انبارها، تجهیز نیروی انسانی مورد نیاز و نظایر آن از جمله تصمیم‌های برنامه‌ریز نشده‌ای در این مورد می‌باشد که مدیریت انبار می‌باید بلافاصله در این خصوص تصمیم‌گیری کند و آن را به موقع به اجرا گذارد.

مدیریت انبار در خصوص طراحی سیستم و یا برنامه‌ریزی مواد باید پاسخ سوالاتی از قبیل چگونه، کجا و چه زمان را داشته باشد و درباره لوازم و وسایل کار و تجهیزات و ماشین‌آلات انبار به سوالاتی از قبیل چه نوع و کجا و چه ظرفیتی و چه وقت پاسخ دهد و برای آنها برنامه‌ریزی کند. بنابراین مدیریت انبار همواره در مقابل چالش‌های مختلف تصمیم‌گیری قرار دارد.

عموماً اهدافی که در کلیه تصمیم‌گیری‌های مدیریت انبار به عنوان معیارهای تصمیم‌گیری می‌بایست در نظر گرفته شود. ممکن است در سیستم‌های مشابه، متفاوت و متنوع باشد ولی مدیریت انبار صرفنظر از اهداف متعددی که می‌تواند در یک سازمان وجود داشته باشد، می‌باید در خصوص موارد زیر تصمیم‌گیری کند :

نحوه استفاده از فضای انبارها.

نحوه تخلیه و جابجایی و حمل و نقل موجودی‌های انبار.

تعداد نیروی انسانی و وسایل مورد نیاز انبار.

استقرار و طبقه‌بندی کالاها در انبار.

نحوه جریان و کنترل اسناد و مدارک کالا و صدور اسناد انبار.

نحوه نگهداری و جداسازی اجناس از یکدیگر.

نحوه استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات و ابزار انبار.

نحوه تحویل کالا و خروج آنها از انبار.

میزان مقادیر و سطح موجودی‌ها در انبار.

تفکیک کالا‌ها از یکدیگر و قرار دادن آنها در انبارهای مختلف بر حسب ماهیت و خصوصیات شیمیایی و فیزیکی آنها.

نحوه برقراری ارتباط کارکنان با یکدیگر و با سایر بخشها.

نحوه نگهداری و استفاده از ساختمانهای انبار، تاسیسات و تجهیزات درون انبارها.

اوقات تخلیه، جابجایی، بارگیری، توزیع کالا و … .

جابجایی و نقل و انتقال کارکنان انبارها.

تعیین میزان مسئولیت و اختیارات پرسنل انبارها.

تنبیه و تشویق کارکنان انبارها.

۵ـ هدایت و رهبری مدیریت انبار

مدیریت انبار همواره باید تلاش کند تا هدایت نیروی انسانی و تجهیزات و ماشین‌آلات تحت سرپرستی خود را به خوبی بر عهده بگیرد. این تلاش برای ایجاد انگیزه و رغبت در پرسنل و کارکنان انبار به منظور دستیابی به اهداف از پیش تعیین شدن از یک سو و اجرای عملیات طبق برنامه‌های عملیاتی انبار از سوی دیگر در ارتباط هستند. بطور کلی هدایت و رهبری مدیریت انبار را می‌توان در سه قسمت رهبری، انگیزش و ارتباطات خلاصه کرد.

کاردکس نویسان، حسابداری انبارها یا حسابداری صنعتی و مالی ، واحدهای تولیدی و خدماتی و مراجعین مجاز برای کنترل انبارها .

تهیه گزارش اجناس و کالاهای ضایع شده، کم مصرف و بی‌مصرف و ناقص و شکسته و تسلیم آن به مدیر انبارها.

کنترل موجودی اجناس قفسه‌ها با کاردکس به کمک مسئول کاردکس (در صورت وجود).

همکاری با تمام واحدهایی که به نحوی از انحاء با انبار سر و کار دارند.

همکاری با حسابرسی داخلی (در صورت وجود)، حسابرسان مستقل و بازرسان موسسه یا سازمان، کارکنان امور مالی، مدیریت مواد و برنامه ریزی تولید یا مهندسی صنایع و یا تولید و نظایر آن و انبار گردانیهای دوره‌ای و یا سالانه که برای موجودی‌برداری یا کنترل به انبار مراجعه می کنند.

کاردکس نویسان یا پرسنل دفتری انبار (کارمندان انبار)

در غیاب سیستم رایانه‌ای انبارها، عملیات ثبت و نگهداری اسناد و مدارک انبار می بایست به صورت سیستم دستی ثبت و نگهداری شود در این صورت وجود کاردکس نویسان در انبار و حسابداری انبار ضرورت پیدا می کند که می‌بایست خصوصیات و مشخصات ذیل را دارا باشند:

خصوصیات و مشخصات :

زیر نظر مدیر انبارها انجام وظیفه کند.

از نظر سواد فارسی به قدر کافی مسلط و با اعداد و حروف لاتین آشنا باشد.

دقیق و امین و علاقه‌مند به کار خود باشد.

از حسابداری و انبارداری اطلاع و معلوماتی داشته باشد تا حدی که در ثبت اقلام وارده و صادره کارتها و موجود گیری آنها دچار مشکل نگردد و سرعت عمل کافی در کار داشته باشد و بتواند اشتباهات موجود در رسیدهای انبار و حواله های انبار را که به دستش می رسد برطرف سازد و اشتباه رخ داده شده را به مسئول قسمت مربوطه اطلاع دهد.

اهم وظایف کاردکس نویسان

زمانی که سازمانی به حد گسترش یابد و سازمان فاقد سیستم رایانه‌ای انبارباشد، اصولاً باید مسئول ثبت کارتهای انبار و صادر کنندگان رسید و حواله و سایر اسناد انبار غیر از شخص انبار دار باشد. در هر حال شرح وظایف فردی که این امور را انجام می دهد. عبارت خواهد بود از:

نوشتن کارت مشخصات اجناس و کالاهای انبار (موجودیها) در کارت مشخصات کاردکس و تعیین شماره هر یک از آنها طبق روش موجود به کمک و یاری انباردار.

تنظیم کارتهای مشخصات اجناس در جعبه کاردکس و ثبت موجودیهای هر کدام در کارت دوم.

ثبت مقادیر کالاها یا اجناس وارد شده به انبار از طریق رسید انبار در ستون وارده و ثبت مقادیر کالاها یا اجناس صادره از روی برگ حواله انبار در ستونهای مربوطه.

تعیین موجودی هر کالا به محض عمل کردن یک وارده یا یک صادره در کارت انبار.

توجه به رسید‌ها و حواله های انبار از لحاظ تطابق مشخصات و نام آنها ب شماره های کالای مربوطه و رفع اشکال موجود و اصلاح آنها.

جلوگیری از ثبت مدارک فاقد امضای مجاز و اطلاع آن به مدیر انبارها و انباردار و تسلیم آن به مدیر انبارها جهت صدور برگ درخواست خرید کالا.

تهیه گزارش کالاها و اجناس که تعداد آنها به کمترین مقدار رسیده و اطلاع و تسلیم آن به مدیر انبارها جهت صدور برگ درخواست خرید کالا.

توجه به مقدار بالاترین حد موجودی کالا در موقع ثبت کاردکس از روی رسیدهای انبار و تهیه گزارش از اجناسی که مقدار موجودی آنها از حداکثر گذشته است.

تهیه گزارش ماهانه موجودیها از روی کاردکس طبق فرم مورد نظر.

تعیین شماره هر کالای جدید که برای اولین بار به سازمان یا انبار وارد می شود با هماهنگی امر مالی و مدیریت مواد و برنامه ریزی تولید یا مهندسی مواد و کنترل تولید و …. نظایر آن و اطلاع آن به انباردار برای درج در رسیدهای انبار.

انبارداران

خصوصیات و مشخصات:

انبارداران زیر نظر مستقیم مدیر انبارها وظیفه می کند.

باید سواد خواندن و نوشتن کافی داشته باشند.

سابقه و آگاهی کافی از انبارداران و امور مربوطه به آن را داشته باشند.

علاقه‌مند به کار و وظیفه خود بوده و به افزایش تجربه و دانسته ای خود دلبستگی داشته باشند

قدرت اداره کارکنان زیر دست خود داشته باشند.

دارای صفات امانت‌داری، صداقت و صحت عمل باشند.

امکان ارائه تضمین مالی در برابر مقررات جاری در سازمان را داشته باشند.

انبار دار قادر باشد با نظر مدیر (رئیس) انبارها مسئولیت یک یا چند انبار را بر عهده گیرد.

اهم وظایف انبارداران

دریافت و بررسی مجدد کالاها یا اجناس تحویل گرفته شده از قسمت امور دریافت و تحویل گیری کالا و یا بازرسی و کنترل کیفیت و کنترل دوباره از لحاظ مقدار، اسم و مشخصات آنها با رسید انبار صادر شده.

امضای رسید انبار صادر شده ،‌ توسط مسئول امور دریافت و تحمیل گیری و توزیع نسخه های آن .

نوشتن شماره کالاهایی که قبلاً در انبار بوده و تعیین شماره کالا یا جنس جدید در رسیدهای انبار (از طریق دفتر راهنمای شماره اجناس و کالا و استعلام و هماهنگی قبلی در این خصوص با امور مالی، مدیریت مواد برنامه ریزی تولید یا مهندسی صنایع کنترل تولید و نظایر آن).

تفکیک اجناس و کالاها و ارسال هر نوع کالا به محل و قفسه خود (در صورتی که اجناس یا کالا مربوط به چند انبار باشد)

نوشتن شماره و مشخصات اجناس جدید برای اجناس در قفسه و تهیه و تنظیم کارت شناسایی کالا و ردیابی آنها طبق فرم‌های موجود.

چیدن اجناس یا کالاها در قفسه‌ها، کمدها و … به صورت منظم بر اساس شماره گذاری و طبقه‌بندی موجودی‌ها و درست کردن دفتر الفبای موجودی‌ها برای پیدا کردن شماره محل اجناس از طریق نام آنها (در غیاب برنامه‌های نرم‌افزاری رایانه‌ای)

درست کردن دفتر راهنما از روی شماره کالا و اسم برای تعیین و یافتن محل موجودی‌ها در انبار (در صورت عدم استفاده از رایانه).

حفظ و نگهداری شماره قفسه، طبقه، ردیف انبارها که قبلاً طبق دستور به وی ابلاغ شده است.

حفاظت انبار از عوامل گوناگون طبیعی (با اطلاع مدیر انبارها) و عوامل دیگر و گزارش لازم در موقع حساس که امکان خطرهای احتمالی از قبیل آتش‌گیری مواد شیمیایی و مواد محترقه و انفجاری، سرقت، شکستن، معیوب شدن، کالایی را جای دیگری دادن (عوضی دادن کالا) بر اثر عمد یا سهو و نظایر آن.

تحویل یا صدور جنس یا کالا یا مواد به واحد‌های درخواست کنند (متقاضی) با توجه به برگ درخواست مواد و کالا از انبار و یا حواله‌های صادره در این خصوص با امضاء مجاز.

سرپرستی کارکنان و کارگران حمل و نقل داخلی انبارها و گزارش وضع کلی آنان از لحاظ کار، اعم از خوب یا بد، پیشنهاد اضافه‌کاری، اضافه حقوق، پاداش یا توبیخ کارکنان به مدیر انبارها.

همکاری با کلیه قسمت‌ها و افرادی که به نحوی با انبار مناسباتی دارند.

مدیر انبارها

خصوصیات و مشخصات

مدیر انبارها عموماً زیر نظر یکی از مدیران ارشد هر موسسه یا سازمانی انجام وظیفه می‌نماید و کلیه گزارش‌ها و نظرات و پیشنهاد‌های خود را به بالاترین مقام سازمانی خود در آن قسمت تسلیم می‌کند.

مدیر انبارها باید به امور انبارداری و روش‌های مختلف آن آگاهی کامل داشته و در اداره انبارها و کارکنان آن تسلط و تجربه لازم را دارا باشد تا بتواند مسائل و معضلات مربوط به مسئولیت خود را به خوبی حل و فصل کند.

مدیر انبارها باید معلومات و تخصص کافی (ترجیحاً دانشگاهی) در امور انبارها را دارا بوده و آشنایی کافی به یکی از زبان‌های خارجی (ترجیحاً انگلیسی) داشته باشد تا در مواقع ضروری بتواند از مدارک مربوط به کالاها و اجناس خریداری شده از خارج استفاده کند.

تسلط کامل به مسائل مدیریتی و قدرت اداره کردن کارکنان انبار را داشته باشد و بتواند مشکلات اداری نیروی انسانی خود را به خوبی حل و فصل کند.

اهم وظایف مدیر انبارها

اداره امور انبار طبق اصول و سیستم انبارداری و نظارت دقیق بر اجرای مفاد آن در کلیه موارد.

سرپرستی کارکنان انبارها.

فراهم آوردن امکانات لازم برای آموزش صحیح سیستم انبارداری به منظور افزایش کارآیی کارکنان انبار و اثربخشی انبارها در سازمان از طریق آموزش مداوم خود و کارکنان انبار.

رفع مشکلات مربوط به انبارداری اعم از اداری، انسانی و مشاوره با سایر مدیران در سازمان و یا هر واحد دیگری که به گونه‌ای با انبار سر و کار دارند.

مطالعه مداوم در وضع انبارها از لحاظ مکان، وضعیت، موجودیهای انبار، مراقبت در رفع نواقص ساختمانی انبارها و تکمیل قفسه‌بندی و تامین وسایل حمل و نقل داخل انبارها و تطبیق وضع انبارها یا وضع تولید و بازرگانی و مالی و سایر واحدها و تغییرات مورد نیاز برای بهبود بخشیدن به عمل دریافت، نگهداری و صدور کالا یا اجناس.

حفظ و حراست انبارها اعم از ساختمانها، قفسه‌ها، کمدها و موجودیهای آن در برابر دزدی ، آتش‌سوزی ، شکستگی، معیوب شدن، کم شدن ، عوض و بدل شدن اجناس و کالاها به سهو یا به عمد ، جابجایی موجودیها در برابر سوء استفاده، خرابکاری و یا در اثر اهمال و اشتباه و ندانم کاری و سوء مدیریتها.

تمهیدات لازم برای تهیه جا و مکان و رفع مشکل کمبود فضا برای نگهداری اجناس و کالاهای جدید.

پیشنهاد انتخاب کارکنان انبار از طریق مصاحبه برای استخدام، پیشنهاد برای اخراج و جابجایی، تشویق، تنبیه، ارتقاء و نظایر آن .

رسیدگی به حقوق و مزایا و پاداش و طرز رفتار و کارکنان انبار و سنجش بازدهی آنان.

رفع مشکلات مربوط به روابط کارکنان انبارها با یکدیگر و با خود و نیز کارکنان انبار با کارکنان سایر واحدها .

تهیه گزارش وضع عمومی انبارها و تسلیم آن به مافوق خود یا بالاترین مقام سازمان.

ارائه گزارش و پیشنهاد در خصوص آمارهای مربوطه برای تعیین کمترین و بیشترین حد انواع موجودیها و حد سفارش مجدد موجودی کالا در انبار.

ارائه گزارش به مقام مافوق در خصوص کالاهای کم مصرف، بی‌مصرف، ضایع شده و معیوب که در اثر جابجا شدن در انبار و ماندن و فساد پذیری که اثر عوامل طبیعی بوجود آمده است.

امضای کلیه فرم‌ها و اوراق و اسناد انبار که در انبار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین تایید عملیات انبارداران یا صدور دستور اقدام به کارکنان انبار

عوامل موثر در مدیریت و اداره انبار

عوامل متعددی وجود دارد که اداره انبارها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و هر یک از آنها می‌تواند تاثیرات متفاوت و موثری را در مدیریت انبار بگذارد بخشی از عواملی که

در مدیریت و اداره انبارها موثر هستند عبارتند از :

تعداد، نوع، اندازه انبار.

محل، وسعت و پراکندگی انبارها.

جایگاه سازمانی انبار در نمودار سازمانی.

نوع و مقادیر و حجم موجودی‌های انبار.

امکانات و تجهیزات انبار.

دستورالعمل‌ها، فرم‌ها و سیستم عملیاتی انبار.

مهارت، دانش، مدیریت و تجربه کارکنان انبار در خصوص موجودیها و انبارداری.

مهارت، توانایی، دانش و تجربه مدیریت انبار.

برنامه‌ریزی و نجوه کنترل و نظارت بر موجودیهای انبار.

روش‌های برقراری و ارتباط وظایف متقابل انبار با سایر واحدها.

روش‌های بارگیری، تخلیه، جابجایی و حمل مواد و کالا.

باید افزود که شرایط متغیر محیطی درون و برون سازمانی و تغییرات مدیریتی سازمان، وضعیت و امکانات سازمان، منابع مالی سازمان، اطلاع از چگونگی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و مکانیکی مواد و کالا و قطعات و لوازم و ماشین‌آلات و تجهیزات، دسترسی به اطلاعات بازار در خصوص موجودی‌های انبار، سیستم‌های ثبت و نگهداری موجودی‌های کالا، سیستم‌های مالی و عملیاتی سازمان و … نظایر آن نیز هر یک می‌توانند بطور مستقیم و غیر مستقیم در اداره امور انبارها و مدیریت انبار اثر گذار باشند.

شرایط و وضع عمومی انبارها

وضع طبیعی انبارها

انبارها باید از لحاظ وضع طبیعی، هوا، درجه حرارت و وضع رفت و آمد در آنها بر اساس نوع و طبیعت اجناس و کالاهایی که در آنجا قرار داده می‌شود، ساخته شوند و می‌بایستی در آن نکات مربوط به هوا، درجه گرمی و سردی، گرد و غبار، نور و روشنایی، نظافت و بهداشت، سرو صدا و مسائل ایمنی مربوط به محیط و فضای انبار و نظایر آن نیز رعایت گردد.

همچنین باید فضای مورد نیاز برای افرادی که برای انجام کارهای انبارداری در رفت و آمد و فعالیت می کنند و یا راه‌ها و فواصل مناسب و کافی برای تردد وسایل حمل و نقل و جابجایی مواد و کالا در انبار از قبیل تراک یا چرخ های دستی و رفت و آمد اشخاص متفرقه و غیر کارکنان انبار در نظر گرفته شود. زیرا عدم توجه به هر یک از موارد فوق، خصوصاً عدم توجه به رعیت راه عبور و مرور و ایجاد فواصل مناسب در آن، سبب کندی و بوجود آوردن مشکلات در اجرای عملیات مربوط به جابجای، چیدن و استقرار موجودیهای کالا و تحویل اجناس در انبار می گردد. ضمن آنکه در خصوص ورود و خروج اشخاص متفرقه به انبار باید ساختمان انبار محصور به دیوارهای غیر قابل عبور به درب های قابل قفل شدن مجهز باشد تا در مواقع لزوم بتوان از ورود و خروج افراد غیر مجاز مواد و کالا به انبار جلوگیری به عمل آورد.

بنابراین در طراحی و ساخت انبار باید نوع و طبیعت اجناس، حجم و اندازه، خصوصیات، مشخصات، خواص فیزیکی و شیمیایی، نحوه چیدن و قرار دادن و نگهداری آنها در انبار و نظایر آن مد نظر قرار داده شود. زیرا مواد و کالا های مختلف در انبار می بایست بر اساس، خصوصیات، مشخصات، شکل و اندازه، خواص فیزیکی و شیمیایی و نحوه و محل مصرف و ماهیت آنها طبقه بندی و تفکیک گردند و در محلها و فضای خاص قرار داده شوند و گاهی اوقات می بایست دور از یکدیگر و در انبار های جداگانه نگهداری و ذخیره گردند.

تاریخچه

شرکت …… در ۲۸/۳/۶۲ در اداره ثبت شرکتهای تهران تحت شماره ۳۸۶۹۲۸ به ثبت رسیده است. فعالیت شرکت تولید و توزیع هر نوع مصالح ساختمانی، تهیه و توزیع هر نوع کاشی دیواری و سرامیک و لوازم بهداشتی ساختمانی و هر گونه خدماتی که در جهت اجرای خدمات شرکت لازم باشد ذکر شده است. در ۷۲ شرکت شروع به کارهای ساختاری نموده است. بعد از مدتی این کار متوقف شده و دوباره در سال ۷۵ کارهای ساختاری شرکت آغاز گردیده است. کار ساختمان سازی شرکت تقریباً در سال ۷۸ به اتمام رسیده است در اواخر سال ۷۷ شرکت ………. اقدام به گشایش اعتبار ماشین آلات نموده که در اواخر سال ۷۸ ماشین آلات وارده کشور و شرکت اقدام به نصب آنها کرده است. تولید آزمایشی در نیمه دوم سال ۷۹ شروع و عملاً از ابتدای سال ۸۰ شرکت به بهره‌برداری می رسد. در تاریخ ۱/۷/۸۰ شرکت به بهره برداری رسیده و در حال حاضر مشغول به تولید کاشی کف و سرامیک است. سهامی این شرکت نیز سهامی خاص می باشد.

سیستم کدینگ:

کد گذاری برای انتقال اطلاعات به صورت مختصر، سریع و دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. کد گذاری یعنی شناسه گذاری و ایجاد و یا سیستمی که به وسیله آن اطلاعات از یک شخص به شخص یا محل دیگر به طور سریع و دقیق منتقل می شود و شماره بندی دقیق و منظم کالاها بر حسب طبقات و گروههای هم خانواده باشد که کلیه اشخاص بطور هم زمان بتوانند استفاده کنند. شرایط این سیستم تغییر نکردن کد (منحصر به فرد) خلاصه طبقه بندی و ترجیحاً عدد می باشد . و از فواید آن جلوگیری از جملات توصیفی شناسایی ساده و دقیق، شناخت و کنترل اجناس و کالای مشابه و جمع‌آوری اطلاعات محاسبه‌ای است.

دستورالعمل کد گذاری و طبقه بندی حسابها: در دستورالعمل شرکت مور بررسی از ۹ رقم استفاده شده است سه رقم سمت چپ معرف حسابهای دفتر کل سه رقم بعدی معرف حسابهای دفتر معین و سه رقم آخر معرف حسابهای تفصیلی است.

چهارچوب اصلی کدینگ حسابها

شرح کد گذاری:

کد دارییها از ۱۱۱ شروع شده است.

کد بدهیا از ۲۱۱ شروع شده است.

کد ۳۱۱ مربوط به حساب حقوق صاحبان سهام است.

کد ۴۱۱ مربوط به حساب درآمد است.

کد ۵۱۱ نیز مربوط به حساب هزینه است.

در این سیستم تعداد حسابها از ۹۹۹ بیشتر نخواهد شد.

انواع فرمها:

در خواست کالا: برای دریافت جنس از انبار صادر می شود.

حواله : برای تحویل دادن جنس از انبار تحویل داده می شود و عامل هزینه و کاهش موجودی است.

رسید انبار: برای کالای خریداری شده یا وارده به انبار صادر می شود که این سند مبنای پرداخت و باعث افزایش موجودی انبار است.

سفارش خرید: برای هر گونه خرید این فرم تنظیم می شود.

برگ کالا به انبار: این فرم برای دعوت دادن کالا به هر دلیلی که از انبار گرفته شده، استفاده می شود و باعث افزایش موجودی و برگشت هزینه است.

این شرکت دارای سه انبار است: ۱ـ انبار مواد اولیه   ۲ـ انبار کالای ساخته شده   ۳ـ انبار قطعات و لوازم یدکی

گردش مواد از انبار به خط تولید:

در نقطه سفارش برگ درخواست خرید کالا توسط انبار تنظیم و به امضاهای مجاز می‌رسد و ارسال به واحد بازرگانی جهت خرید صورت می گیرد سپس یک نسخه به واحد بازرگانی و یکی به انبار و یک نسخه به کارپرداز (برای خرید) یکی که به امور مالی فرستاده می شود. واحد بازرگانی بر اساس دستور‌العمل خرید (آیین نامه معاملات) اقدام به خرید می کند. بعد از آن استعلام گیری نیز انجام می گیرد (حداقل سه بار) و در آخرین مرحله جنس خریداری و وارد شرکت شده و بسته به نوع جنس که قطعه یا مواد تحویل انبار مربوطه داده می شود . در انبار  کنترل های لازم بر روی آنها صورت می گیرد که عبارتند از: تطبیق مشخصات ( از لحاظ کیفیت، تعداد و مقدار) مواد با برگ درخواست خرید و سپس رسید انبار در ۴ نسخه توسط واحد انبار صادر می گردد که دو نسخه از آن به واحد مالی، یک نسخه به واحد بازرگانی و انبار فرستاده می شود. جنس وارد شده، واحد مالی رسید انبار صادره توسط واحد انبار را بررسی کرده، فاکتور مربوطه را از امور بازرگانی گرفته با یکدیگر تطبیق داده و در کامپیوتر ثبت می نماید.

نحوه درخواست و خروج از انبار:

برای تحویل مواد اولیه و قطعات برگ درخواست در انبار توسط درخواست کننده تکمیل و بعد از دریافت امضاهای مجاز برای دریافت مواد و یا قطعات، تحویل واحد انبار مربوطه می شود. انبار دار بر اساس برگ در خواست جنس یا کالا را طبق مشخصات در خواست کالا تحویل واحد درخواست کننده می دهد و امضا می گیرد و بر اساس این برگ در خواست حواله انبار تنظیم می شود. حواله انبار در سه نسخه تنظیم می شود. دو نسخه به واحد انبار و یک نسخه به امور مالی فرستاده می شود و بعد از صدور از انبار، رایانه آن را ثبت می کند. لذا موجودی کم نی شود. حواله های مربوط به واحد مالی را به این واحد ارسال کرده و بر اساس روشهای قیمت گذاری، قیمت گذاری کرده، برای تنظیم سند به حسابداری مالی ارسال می گردد.

خط تولید:

شروع مواد اولیه‌ای که برای تولید بدنه کاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد طبق فرمول خاص ترکیب شده رطوبت گرفته می شود. خاک مواد وارد قسمت پرس می شود و از آن در اندازه‌های تعریف شده قالب می شود و بعد از واحد پرس و تشکیل بیسکویت وارد خط لعاب روی آن خورده می شود و با توجه به طرح رنگ یا چاپ به روی آن طرح ریزی می شود. بعد کاشی‌ها وارد کوره می شود و به مدت ۴۵ دقیقه طبخ می‌گردد. بعد از واحد کوره محصولات به واحد بسته بندی رفته و آماده فروش می‌گردد. قابل ذکر است که کاشی کف تک پخت بوده و کاشی دیوار دو پخت است.

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.