ورزش شنا یکی از محبوب ترین ورزشها در بین اقشار مختلف مردم است. فردی که شنا می کند، نه تنها از این طریق احساس راحتی و نشاط می کند بلکه در اثر شنا کردن قابلیتهای جسمانی خود را از قبیل استقامت دستگاه گردش خون و تنفس، قدرت، سرعت و انعطاف پذیری مفاصل شانه و مچ پا افزایش می دهد. ورزش شنا ورزشی است که از سن نوزادی تا سن کهنسالی میتوان آنرا انجام داد و به طور کلی ورزشی است که هیجان و اضطراب را کاهش داده، عضلات را قوی و محکم کرده و بدن را نرم و انعطاف پذیر می سازد و باعث می شود که فرد انرژیی بیشتری برای انجام کارهای روزانه خود کسب کند.
تغییرات فیزیولوژیکی که در اثر تمرینات استقامتی شنا در بدن بوجود می آید.
تمرینات استقامتی به معنی شنای مداوم در مسافتهای طولانی مثل شنای ۴۰۰ متر، ۶۰۰ متر،۸۰۰ متر،۱۴۰۰ متر و یا حتی مسافتهای بیشتر می باشد. یکی از امتیازهای این نوع تمرین این است که احتیاج بدن را به دستگاه انتقال اکسیژن افزایش می دهد و در نتیجه سبب تغییرات زیر در بدن می شود.
افزایش بازده قلب، کاهش ضربان قلب، افزایش کیفیت خون از نظر حمل مقدار بیشتری اکسیژن ذخیره شده مقدار بیشتری گلیکوژن در جگر و ماهیچه ها و افزایش تعداد میتوکندریها در تارهای ماهیچه ای.
در زیر اسامی بعضی از ماهیچه های اصلی که در مرحله جلو بردن یک شناگر در حرکتهای شنا از آنها استفاده می شود ذکر شده است:
ماهیچه های پائین برنده دست: ماهیچه پشتی بزرگ، ماهیچه سینه ای بزرگ ماهیچه گرد بزرگ و سرطویل، ماهیچه سه سربازویی. این ماهیچه ها باعث تقویت کشش دست در داخل آب می شوند.
ماهیچه های گرداننده داخلی دست: ماهیچه سینه ای بزرگ، ماهیچه پهن پشتی، ماهیچه گرد بزرگ و ماهیچه تحت کتفی این ماهیچه ها قسمت بالایی دست را به طرف داخل میچرخانند. قوی شدن این ماهیچه ها از نظر نگه داشتن آرنج در بالا که در مرحله اول کشش دست در هر چهار شنا مفید است، ضرورت دارد.
تمرینهایی با حداکثر سرعت و فعالیت در مسافتهای کوتاه را تمرینهای سرعتی گویند برای مثال ۱۰ بار و هر بار ۲۵ متر و یا ۵۰ متر شنا با حداکثر سرعت.
این نوع تمرینها سبب افزایش قدرت انقباض ماهیچه( به جهت افزایش هماهنگی میان دستگاه عصبی یا ماهیچه ای) و همچنین افزایش قدرت و مقدارATP-PC ( آدنوزین تری فسفات و فسفات کرآتین) در ماهیچه می شود که خود سبب می شود که قدرت شناگر برای انجام تمرینهای سرعتی افزایش یابد.
فواید ورزش درمانی در درمان کمردرد
ورزش درمانی باعث درمان انواع مختلف کمردرد می شود ورزش تاثیرات مختلفی روی اعضاء بدن می گذارد که این تاثیرات دارای فواید درمانی زیادی هستند و به این شکل باعث درمان علتهای اصلی کمردرد می گردد
اکنون به تعدادی از تاثیرات درمانی ورزش اشاره میکنیم
۱_ ورزش منظم، باعث کاهش وزن افراد چاق و رسیدن به وزن متناسب می شود این موضوع فشار وارد بر کمر را کم کرده و باعث درمان کمردردهایی میشود که به خاطر اضافه وزن ایجاد شده اند
۲_ ورزش باعث بیشتر شدن انعطاف بدنی می گردد انعطاف بدنی ، توانایی حرکات در جهات مختلف را افزایش می دهد و کمردر های حاصل از خشکی کمر را درمان می کند
۳_ به وسیله ی ورزشهای مخصوص می توان عضلات شکم و کمر را تقویت کرد عضلات قوی از ستون فقرات محافظت می کنند و از آسیب دیدگی آن جلوگیری می نمایند عظلات نیرومند می توانند از دیسکهای آسیب دیده حفاظت کنند و کمردردهای حاصل از صدمات دیسک را درمان نمایند
آموزش روش صحیح نرمشها جهت درمان کمردرد
۱_ پیاده روی و دویدن آرام:پیاده روی باعث کاهش وزن می شود و میتوان گفت بهترین ورزش جهت کم کردن وزن ، پیاده روی یا دویدن آرام می باشد پیاده روی علاوه بر کاهش وزن باعث پیشگیری از گسترش پوکی استخوان می شود
پیاده روی در فضای باز و محیطی آرام و نشاط بخش باعث درمان افسردگی و ناراحتی روانی و کمردرد های حاصل از این ناراحتی می شود
روش انجام:پیاده روی را از مقدار کم ( پنج دقیقه در روز) شروع کرده و اندک اندک آن را زیاد کنید و به نیم ساعت در روز برسانید
مقدار پیاده روی برای کاهش وزن باید از ۲۰ دقیقه بیشتر باشد
پیاده روی باید با سرعتی متوسط انجام گیرد برای بدست آوردن سرعت پیاده روی باید از ضربان قلب استفاده کنید برای این کار نبض خود را رد حین پیاده روی بشمارید سپس با استفاده از فرمول زیر سرعت پیاده روی را بدست آورید
(تعداد نبض در یک دقیقه در حالت پیاده روی = سن _۱۸۰)
اگر نبض شما کمتر می زند ، سرعت خود را بالا ببرید و اگر نبض شما سریعتر می زند ،باید سرعت پیاده روی را کمتر کنید
۲_ شنا و انجام حرکات در آب:شنا یکی از ورزشهای مفید برای بسیاری از کمردردها می باشد فشار آب روی عضلات بدن باعث قوی و مستحکم شدن آنها می شود آب باعث کاهش وزن بدن می گردد و فشار وارد بر ستون فقرات کم می شود از طرفی آب در برابر حرکات بدن مقاومت می کند و انجام حرکات نیاز به قدرت بیشتری دارند
روش انجام:ابتدا به طور آرام وارد قسمت کم عمق استخر شوید و از شیرجه زدن و جهش در آب خودداری کنید سپس به طور آرام در آب قدم بزنید بعد به طرف پشت و از سمت چپ و راست در آب قدم بزنید و بعد از آن سعی کنید از جلو و سپس از پشت روی آب دراز بکشید
۳_ انجام حرکات روی صندلی
حرکت اول:روی صندلی بنشینید و بدن را به سمت جلو خم کنید هنگام خم شدن به سمت جلو عضلات خود را راحت قرار دهید و شانه ها را به سمت جلو آزاد کنید و اجازه دهید دستان شما به طرف پایین کشیده شوند ۵ ثانیه در این حالت قرار بگیرید ، سپس به حالت اول بر گردید و ۵ ثانیه صبر کنید ، این حرکت را سه بار تکرار کنید
حرکت دوم:روی صندلی نشسته و یک زانوی خود را به بغل بگیرید و ۱۰ ثانیه صبر کنید ، سپس زانوی دیگر را در بغل گرفته و ۱۰ ثانیه صبر کنید این حرکت را پنج بار تکرار کنید
۴_ انجام حرکات به حالت دراز کش
حرکت اول: به پشت روی زمین دراز بکشید و سپس زانوهای خود را توی شکم خود جمع نمائید و با دستهای خود دور زانوها را قلاب کرده و زانوها را به طور کامل به شکم بچسبانید ۱۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید و سپس به آرامی پاها را رها کرده و روی زمین بگذارید واین حرکت را ۳ مرتبه انجام دهید ( انجام این حرکت در هنگام کمردرد اشکالی ندارد)
حرکت دوم:به پشت روی زمین دراز بکشید اکنون دستهای خود را به حالت کشیده در بالای سر خود قرار دهید و سعی کنید بدن خود را بکشید ( مثل اینکه می خواهید خود را چند سانتی متر بلندتر کنید) در این حالت عضلات شما کشیده می شود و قوس کمر شما بیشتر می شود به طوری که احساس می کنید تنها پاشنه های پا و بالای کمر شما روی زمین است ۱۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید سپس ۱۰ ثانیه به حالت دراز کش استراحت کنید این حرکت را ۳ مرتبه تکرار کنید( این حرکت برای افرادی که قوس کمرشان کم شده است و یا دیسکهای یا مهره های آنها فشرده است مفید است)
حرکت سوم: به پشت روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را صاف و کشیده روی زمین قرار دهید اکنون پای راست خود را از زمین بلند کنید و ۱۰ ثانیه آن را بالاتر از زمین قرار دهید سپس پای راست را روی زمین قرار داده و پس از ۳ ثانیه استراحت پای چپ را بلند کنید و ۱۰ ثانیه آنرا بالا نگهدارید سپس ۳ ثانیه استراحت کرده و حرکت را از اول شروع کنید این حرکت را ۳ بار تکرار کنید( انجام این حرکت باعث تقویت عضلات شکم و پاها می شود و انجام آن در زمان کمر درد ، بدون اشکال است)
شنا و پیادهروی ورزشهای مناسبی برای کاهش کمردرد هستند
آسیبها مثل رگ به رگ شدگی یا اسپاسم عضلات، کشیده شدن رباطها، مشکلات مفصلی یا لغزیدن و جابهجا شدن یک دیسک بین مهرهای میتواند باعث ایجاد کمردرد شود.
به گزارش سرویس «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، شایعترین علت کمردرد انجام فعالیتهایی است که عضلات کمر به آنها عادت ندارند مثل جابجایی وسایل و مبلمان سنگین یا باغبانی.
دیسک کمر هنگامی رخ میدهد که دیسک بین مهرهای از محل خود بیرون بزند و روی عصب فشار بیاورد. این پدیده اغلب بر اثر چرخش در حین بلند کردن اجسام رخ میدهد.
بهترین راه برای کاهش درد، خوابیدن به پشت روی زمین در حالی که زیر زانوهایتان را بالش قرار میدهید زانوها و لگنتان را خم میکنید این کار فشار را کم میکند و وزن را از روی کمر شما برمی دارد.
اگر کمر شما آسیب دیده شما به یک یا دو روز استراحت به صورت ذکر شده نیاز دارید
در صورت وجود موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
ـ درد به زیر زانو تیر میکشد.
ـ درد پا، ران، کشاله ران یا ناحیه مقعدتان احساس کرختی و بیحسی دارید.
ـ دچار تب، تهوع، استفراغ، درد شکم، ضعف یا تعرق هستید.
ـ دچار بیاختیاری ادرار شدهاید.
ـ درد شما به علت یک آسیب ایجاد شده است.
ـ درد شما به حدی شدید است که قادر به حرکت نیستید.
ـ بعد از ۲ تا ۳ روز، درد شما بهتر نشده است.
از راههای درمان میتوان به استفاده از تشکچههای گرم کننده برای شل کردن اسپاسم دردناک عضلات به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در هر مرتبه و یا ماساژورها و بستههای یخ نیز درد را تسکین میدهد.
همچنین داروهایی که تورم و درد را کاهش میدهند عبارتند از آسپرین، استامینوفن، ناپروکسن، ایبوپروفن.
توصیههای کلی برای کاهش درد عبارتند از:
انجام حرکات ورزشی صحیح برای تقویت کمر
کاهش وزن (چاقی، درد کمر را بدتر میکند)
بهبود وضعیت عضلات و بهبود وضعیت بدن در حالات ایستاده، نشسته و خوابیده
بهترین حالت برای نشستن بر روی صندلیهای پشت صاف یا قسمتی که حالت کمر دارند و زانوها کمی بالاتر از لگن که بایستی زیر پا یک چهارپایه کوتاه بگذارید.
همچنین برای ایستادن اگر برای مدت طولانی مجبور هستید که روی پاهایتان بایستید یک پایتان را روی یک چهارپایه کوتاه استراحت دهید تا فشار از روی کمرتان برداشته شود و هر ۵ تا ۱۵ دقیقه پای خود را تعویض کنید، سرتان را بالا نگهداشته و شکمتان را تو بدهید.
بهترین حالت برای خوابیدن، به پهلو و زانوهایتان را خم کنید و زیر سر و بین زانوها بالش قرار دهید. همچنین از تشک سفت استفاده کنید.
در پایان برای تقویت عضلات کمر خود ورزش کنید: شنا و پیادهروی برای بهبود تناسب بدنی و کاهش کمردرد مناسب هستند.
شنا کاملترین نوع از ورزشهای هوازی است، که به عقیده بسیاری از پزشکان و متخصصین توانبخشی، اکسیژن بیشتر و مطلوبتری را به ارگانیسم منتقل میکند؛ تمامی اندام و عضلات بدن را به شکل مناسبی به کار میگیرد؛ و دستگاههای قلب و عروق، تنفس و اعصاب را تقویت میکند، و اثر نامطلوبی بر روی بدن نمیگذارد.<\/h2>
شنا از جمله ورزشهای باارزش است که حتی افرادی که دچار نقص عضو و معلولیت هستند، میتوانند از آن علاوه بر لذتجویی، در جهت کسب سلامتی و تندرستی جسمی استفاده نمایند. اینگونه افراد، به خصوص کسانی که از ناحیه پا معلول هستند، میتوانند بیآنکه به پاهای خود احتیاج داشته باشند، به راحتی شنا کنند.
شنا یک فعالیت طبیعی است، که هم برای تفریح و سرگرمی، هم برای نیرومندی و تندرستی بدن و هم برای آرامش اعصاب و روان میباشد. از لحاظ تناسب، شنا هر دو مزایای جسمانی و روحانی را دارا میباشد. شاهکارهایی که شنا کردن در جسم و روان انسان از خود بر جای میگذارد، قابل شمارش نیست. این نوع ورزش بهترین نوعی است که تقریباً تمام خصوصیاتی را که در تأمین سلامتی و تندرستی و بهداشت روانی برای ورزش وجود دارد، دارا میباشد. <\/h2>
از شنا تفریحی گرفته تا شنای قهرمانی، شنا خیلی راحت بدن را از نظر جسمی به سطح مطلوبی رسانده، و تمام اندام و عضلات بدن را نیرومند میکند. این ورزش به علت اینکه ترکیبی از حرکات متفاوت است و هماهنگی بین آنها نیز رعایت میشود، باعث میشود که ماهیچهها به صورت متعادل رشد کنند، و در نتیجه شناگر از اندامی زیبا و طبیعی برخوردار باشد. شنا همچنین مقدار جنبشپذیری مفاصل بدن را افزایش میدهد، و مقاومتی که آب ایجاد میکند، باعث قدرت، نرمی و انعطافپذیری بیشتر، به خصوص در مفاصل بزرگ مثل مفاصل گردن، شانه و کشاله ران میشود. چون آب اصولاً فشارناپذیر است، با ایجاد تورم به ساخت و حالت بافتهای بدن کمک میکند.[۵] و به خاطر همین دلیلها است که شناگران از جسمی پویا و پوستی باطراوت برخوردار میباشند.
ورزش شنا تأثیر مثبتی در حالتهای روحی ـ روانی و کاهش اضطراب در افراد عادی دارد. و اعصاب را در برابر هیجان و استرس مقاوم میکند. مشاهده شده است که بعد از این ورزش، شناگران به طور قابل ملاحظهای کمتر عصبانی، افسرده، خشمگین و هیجانزده میشوند. (برگر[۶] و اوئن[۷]، ۱۹۸۳) شنا بهترین ورزشی است که باعث اعتماد به نفس میشود. و خلاقیت انسان را رشد میدهد. تونی بوزان نویسنده کتاب «هوش خلاق» میگوید: ورزشهایی که در یک مسافت طولانی انجام میگیرند، مانند قایقرانی، پیادهروی و شنا به ویژه برای خلاقیت مفید هستند؛ زیرا در هنگام انجام آنها مغز آزاد گذاشته میشود. احتمالاً ورزش در حالی که شما در وضعیتی قرار گرفتهاید که از قیود گوناگون فراغت یافته، کسب آرامش نموده و تنها هستید، بیشترین سود را عاید شما خواهد ساخت.»
از دیگر فواید شنا، مزایای درمانی آن است؛ شنای اصولی و متعادل در درمان آرتریت، آرتروز، کمردرد، چاقی، فشار خون و آسم، و تسکین دردهای استخوانی و عضلانی نقش مؤثری دارد.
تمرینات آبی باعث افزایش جریان خون سطحی، به ویژه در عضلات و نرمی آنها میشود، و دردهای عضلانی را تسکین میدهد. زمانی که بیمار در آب قرار میگیرد، میزان فشاری که بر روی مفاصل وارد میشود کاهش یافته، و با حرکات و تمریناتی که داخل آب انجام میدهد، به نحوی ماهیچهها تقویت یافته، و این تقویت باعث میشود تا فشار بر روی فضای دیسک و مفاصل کاهش یابد. این کاهش فشار کمکی است برای مبتلایان به آرتروز زانو که غضروف اصلی آنان تخریب شده است؛ اینگونه بیمارها باید بدون خم کردن زانو، با تقویت ماهیچههای اطراف و سفت کردن عضلات چهارسر ران، عضلات دوطرف زانو را تقویت کنند. شنا همچنین تراکم استخوانها را افزایش میدهد. در نتیجه کسانی که به ورزشهای آبی روی میآورند، نه تنها عضلات ناحیه شکم خود را نیز تقویت میکنند، بلکه موجب میشوند از بروز افتادگی شکم که از دلایل اصلی کمردرد است، ممانعت به عمل آید. اما از آنجایی که شنا در استحکام استخوان نقشی ندارد، مبتلایان به پوکی استخوان باید از شنا کردن زیاد و سنگین پرهیز کنند.
تاثیر مثبت فراوانی که چند مرتبه شنا در طول یا عرض استخر بر سلامت ما میگذارد، باورکردنی نیست. تاثیر مثبت ورزش بر سلامت روحی و جسمی ما غیر قابل انکار است. بهترین حالت، زمانی است که شما برنامه ورزشی خاصی که متناسب با شیوه زندگی، علایق و شرایط جسمیتان باشد برگزینید، زیرا ورزش کاری است که باید از آن لذت ببرید.
اگر در فصل تابستان، گرما شما را از انجام ورزش منصرف میکند، به جای آنکه ورزش را قطع کنید، به شنا بپردازید. شنا نه تنها موجب طراوت و شادابی میشود، بلکه میتواند تاثیری معجزه آسا بر جسم و از بین رفتن آن کیلوهای اضافه بگذارد.
تاثیر مثبت فراوانی که چند مرتبه شنا در طول یا عرض استخر بر سلامت ما میگذارد، باورکردنی نیست. شنا سلامت را بهوبود بخشیده و موجب تناسب تمام بدن میشود و قدرت، استقامت و انعطاف آنرا تقویت میکند. شنا به عنوان یک ورزش، با بدن بسیار ملایمتر برخورد میکند و آسیبهای ناشی از آن در حد اقل هستند.
وزن بدن در آب به یک دهم وزن واقعی تقلیل یافته و خاصیت شناوری در آب، از شدت ضربه های وارد شده بر مفاصل میکاهد. کم شدن وزن در آب به افرادی که بدن آماده ای ندارند کمک میکند تا راحتتر حرکت کنند. به این ترتیب، شنا به خصوص برای افراد مبتلا به آرتروز، مشکلات پشت و کمر، مشکلات ناشی از اضافه وزن، بارداری و در کل افرادی که نمیتوانند به ورزشهای خشکی بپردازند، بهترین انتخاب خواهد بود.
علی رغم سبکی بدن در آب، شنا ورزشی سنگین به شمار میرود و تمام عضلات اصلی بدن را به حرکت وامیدارد. شنای کرال سینه، غورباقه و کرال پشت تقریبا از تمام عضلات اصلی بدن- شکم، عضلات دوسر و سه سر، سرین، عضلات پشت ران و چهارسر- استفاده میکنند.
شنا علاوه بر استفاده از گروههای متعدد ماهیچه ها، موجب انعطاف پذیری و حفظ نرمی مفاصل به خصوص در ناحیه لگن، گردن، شانه و دست و پا میشود. شنا در دسته ورزشهای ایروبیک-هوازی- قرار دارد زیرا چند دور شنا بیش از سه دقیقه زمان میبرد و مقدار مصرف اکسیژن عضلات بسیار زیاد است.
از مزایای دیگر شنا میتوان به کاهش فشار خون اشاره کرد که به نوبه خود موجب کاهش خطر سکته قلبی میشود. این ورزش توان قلب را بالا برده و میزان خون پمپ شده به بدن را افزایش میدهد و همچنین با افزایش جریان خون در ریه، موجب سوخت کالری بیشتر میشود.
بهبود یافتن قدرت و انعطاف پذیری بدن
استقامت و تعادل عضلانی بهتر (به همین دلیل بسیاری از ورزشکاران حرفه ای در رشته های دیگر، به تمرینات آبی هم میپردازند)
قلب قدرتمند
تناسب اندام
بهبود جریان خون
توان بخشی درمانی برای عضلات مستهلک و آسیب دیده و بهبود از تصادفات و آسیبهای بدنی
کنترل وزن
از بین رفتن اضطراب و تنشهای روحی
افزایش انرژی
این تصور غلط وجود دارد که چون بدن در طی شنا کردن متحمل فشار زیادی نمیشود، پس نمیتوان آنرا ورزش خوبی دانست، در صورتی که هر چند بدن در آب سبک میشود، اما برای هر حرکت باید بر مقاومت آب غلبه کرده، انرژی زیادی مصرف کند، به این ترتیب حتی راه رفتن در آب از پیاده روی در خشکی کالری بیشتری میسوزاند. انواع ورزشهای قابل اجرا در آب از این قرارند:
راه رفتن و دویدن آهسته در آب : این دو ورزش در آب دارای همان مزایای راه رفتن و دویدن در خشکی هستند، اما آسیبهای کمتری دربر دارند. راه رفتن در آب میتواند در حالی که آب تا کمر یا سینه رسیده باشد انجام شود. مقاومت آب تاثیر این دو ورزش را بالا میبرد.
ایروبیک در آب : همانطور که گفتیم، ایروبیک در آب شامل حرکاتی برای تقویت قلب و عروق است، حرکات ایروبیک ریتمیک و منظم هستند و میتوان حرکات رابه مدت ۲۰ دقیقه در آب اجرا نمود. مقاومت آب، تاثیر مثبت این حرکات را افزای میدهد.
یوگا و حرکات نرمشی در آب : آب خود به عنوان ماده ای آرامش بخش شناخته شده است و حرکات آرام، آهسته و روان بخشی از یوگا در آب هستند.
حرکات کششی و انعطاف پذیری : بهترین محیط برای تمرین و افزایش انعطاف پذیری بدن آب است که شامل حرکات کششی و حرکاتی برای تمام بدن است.
ورزشهایی برای تقویت و تناسب اندام : شامل حرکاتی برای بالاتنه و پایین تنه است که هرچند مقاومت آب میتواند تاثیر آنها را بسیار افزایش دهد اما گاهی با وسایل مخصوص اجرا میشود تا این مقاومت هرچه بیشتر شود. نتیجه این حرکات عضلاتی کشیده، محکم و زیباست.
دویدن آهسته و سریع در آب عمیق : در این ورزش، پا به کف استخر نمیرسد و حرکات دویدن در استخر عمیق اجرا میشود. به همین منظور از کمربندها، کفشها و ابزارهای مختلفی برای شناور ماندن استفاده میشود.
ورزشهایی در لبه استخر : دیوار استخر بهترین وسیله برای نگهداشتن بدن در حال انجام حرکات است و خود به عنوان یک وسیله برای انجام حرکات به کار میرود.
کشش : حرکات کششی آهسته در میان حرکات ورزشی پر تحرک انجام میگیرد و موجب استراحت و بازگشت عضلات به حالت عادی شده، از دردناک شدن و کوفتگی بدن جلوگیری میکند.
شنا : شنا معمولترین ورزش در آب است که به شیوه های مختلف-کرال سینه و پشت، غورباقه و پروانه- اجرا میشود. شما میتوانید شنا را با آموختن یکی از انواع آن آغاز کرده و پس از مهارت یافتن در آن به انواع دیگر شنا بپردازید.
ظهور و گسترش شنا، ریشه در احتیاجات عصر انقلاب صنعتی و شهرنشینی اواخر قرن نوزدهم دارد. این توسعه ابتدا از انگلستان آغاز شد و از آنجا به قاره اروپا و آمریکا و سرانجام به همه دنیا گسترش یافت.
اولین استخرهای سرپوشیده به ترتیب در شهرهای لیورپول ۱۸۳۸، وین ۱۸۴۲ و برلین ۱۸۵۵ ساخته شد و بعد از آن اولین تشکیلات شنا شکل گرفت.
در سال ۱۸۶۹ برخی از باشگاههای لندن به انجمن شنای «متروپولتین» پیوستند که در سال ۱۸۷۴ به انجمن شنای بریتانیا تبدیل شد. در سال ۱۸۸۴ اتحادیه شنای آماتور شکل گرفت و دو سال بعد با انجمن شنای بریتانیا تلفیق شده، «انجمن شنای آماتور بریتانیا- ASA» را پدید آوردند.
سرانجام با عبور کاپیتان متیو وب از کانال مانش در سال ۱۸۷۵ و پدید آمدن باشگاهها و فدراسیونها در کشورهای مختلف اروپا، آمریکا و استرالیا، شنا محبوبیت یافت وارتباطات و مسابقات بینالمللی شروع شد.
در آن زمان رشتههای شنا تا بدین حد متنوع نبودند. تا مدتها شنای قورباغه و شناهایی که از شنای قورباغه نشات گرفته بود مثل شنای زیربغل و شنای پشت حکمفرما بودند. بعدها شنای انگلیسی پهلو دست بالا به وجود آمد که هنگام استراحت، دست بالا قرار میگرفت.
تروجن با مشاهده بومیان آمریکایی، استراحت دست را به تناوب، خارج از آب قرار داد و این شنا را با یک ضربه پای قورباغه ترکیب کرد.
پیشرفت بعدی اجرای دو ضربه پا در یک دور شنا بود یعنی یک ضربه در هر حرکت دست که موجب کوتاهتر و سریع شدن حرکات دست شد. بعدها ضربه عمودی پا جایگزین ضربه پای شنای قورباغه شد و شنای کرال سینه متولد شد. ریچارد کاویل استرالیایی این حرکت را در اوایل قرن بیستم با نام ضربه کرال استرالیایی با چهار ضربه پا معرفی کرد و در سال ۱۹۵۶ هموطن او سسیل هیلی این حرکات را به اروپا برد. در همین زمان کرال در آمریکا پیشرفت کرد و بالاخره شیوه آمریکایی شش ضربه پا جهان را فتح کرد.
شنای پشت هم همین الگو را دنبال میکرد تا سال ۱۹۰۸ شیوه سُنتی شنای پشت حاکم بود ولی از المپیک ۱۹۱۲ قهرمانان تنها کرال پشت را اجرا کردند.
تا قبل از ساخت سکوی شیرجه، شناگران در آب «استارت» میزدند یعنی قبل از شروع مسابقه در آب میایستادند یا دراز میکشیدند.
در سال ۱۹۳۳ یک آمریکایی به نام «هنری میوز» نوع جدیدی از شنای قورباغه را در مسابقات به نمایش گذاشت او زمان استراحت (Recovery)، دستها را مانند کرال سینه خارج از آب قرار میداد و شنای پروانه را توسعه داد. نزدیک به دو دهه فرق زیادی بین این روش و قورباغه قایل نبودند، کاربرد هر دو شیوه در شنای قورباغه بود و حتی شناگر میتوانست هنگام مسابقه یکی را به دیگری تبدیل کند. اما این شیوه درگیریهای زیادی ایجاد کرد.
تا آنجا که مجله سویمینگ تایمز اینگونه از المپیک ۱۹۴۸ لندن گزارش داد:
«توفان جدیدی وزیدن گرفته است که میتواند به شکاف درفینا منجر شود.»
هشدار سویمینگ تایمز از آنجا بود که هفت نفر اول شنای ۲۰۰ متر قورباغه در فینالی که در ویمبلی برگزار شد از شنای پروانه استفاده کرده بودند و به این ترتیب بگومگوهای شدیدی در کنگره فینا بوجود آمد.
سرانجام از بین ۷۳ رای دهنده در فینا ۴۲ نفر رای بر جدایی شنای پروانه از شنای قورباغه دادند و اعلام کردند تدوین قوانین و مقررات مسابقات شنا باید به «سازمان اداری فینا» ارجاع شود.
سازمان اداری فینا در هشتم اگوست ۱۹۴۸ پیشنهاد کنگره را پذیرفت. اما IOC از افزایش برنامه شنای المپیک خودداری کرد. ریتر دبیر افتخاری فینا در ۱۱ آگوست ۱۹۴۸ در نامهای به همه اعضای سازمان اداری از آنان خواست تصمیم جدی اتخاذ کنند.
از میان ده عضو، نه عضو به درخواست ریتر پاسخ دادند که سه نفر شنای پروانه را شنایی کاملاً جدید و مجزا از قورباغه دانستند و شش عضو آن را همردیف شنای قورباغه میدانستند. به این ترتیب با وجود مخالفت رییس وقت فینا، باز هم دو شیوه شنا به شنای قورباغه رسمیت یافت.
در سال ۱۹۳۵ جک سیگ شناگر آمریکایی نوعی ضربه پا مانند دم ماهی را ابداع کرد او و مربیاش آرم بروستر شنای «دولفین قورباغهای» را به وجود آوردند. این نوع شنا به دلیل شکل عمودی حرکتش تا سال ۱۹۵۲ به عنوان شنای پروانه و زیر مجموعه شنای قورباغه محسوب میشد. سرانجام در کنگره فینا که به مناسبت المپیک هلسینکی برگزار شد، شنای قورباغه و پروانه از هم جدا شدند و شنای دلفینی با نام شنای پروانه پذیرفته شد.
در مسابقات المپیک ۱۹۵۶ هنگامی که ما سارویورکاوا قهرمان المپیک و چند تن دیگر از شناگران بیشتر مسیر را در زیر آب شنا کردند مشکلاتی جدید شکل گرفت. کنگره فینا تصمیمی جدید اتخاذ کرد که به دنبال آن شنای زیرآبی حذف شد و شناگران موظف شدند هنگام هر شروع و برگشت سر خود را به شکلی قرار دهند که آب را بشکافد. فقط در شنای قورباغه فرو رفتن در آب مجاز بود ولی در هر دو (چرخه) سر باید یکبار آب را میشکافت. کنگره فینا در المپیک ۱۹۸۸ تصمیم گرفت شنای زیرآبی را به میزان حداکثر ۱۵ متر مجاز بشمارد چون در این دوره استفاده از ضربه دولفین در شنای کرال پشت افزایش یافت.
پرافتخارترین شناگر المپیک در همه دورهها، مارک اسپتیز آمریکایی بود که در بازیهای مونیخ موفق به کسب هفت مدال طلا شد که چهار مدال انفرادی و سه مدال در رقابتهای امدادی و همراه با سایر هم تیمیهایش بود.
در بین زنان نیز کریستین اتو با کسب شش مدال طلا در المپیک ۱۹۸۸ سئول که شامل چهار طلای انفرادی و دو طلای امدادی بود پرافتخارترین زن در مسابقات شنای المپیک محسوب میشود.
مسابقات شنای قهرمانی جهان
مسابقات جام جهانی شنا
مسابقات نخبگان شنای جهان
مسابقات جهانی شنا در استخرهای کوتاه مسیر (۲۰ مسیر)
ورزش شنا البته به صورت مدرن آن، در ایران دارای قدمت زیادی نیست و در طی سالیان فعالیت این رشته ورزشی شناگران ایران به افتخار چندانی در عرصه مسابقات آسیایی و جهانی دست نیافته اند. در گذشته مکان هایی شبیه استخر سرپوشیده در حمام ها می ساختند به نام چاله حوض. طول این چاله حوض ها که حداکثر از ۱۰ متر تجاوز نمی کرد، برای شنا کردن و آب بازی بود. در اطراف چاله حوض ها، سکوهایی به ارتفاع ۲ تا ۳ متر وجود داشت که از بالای آن به درون آب می پریدند و عملیاتی مانند پشتک و وارو انجام می دادند.
روشنایی چاله حوض ها از سوراخ کوچکی که در سقف بود، تأمین می شد.در این گونه آبگیرهای غیربهداشتی، هیچ گونه مقرراتی وجود نداشت و هر کس می توانست قبل از استحمام یا پس از آن وارد چاله حوض شود و به آب بازی و شنا بپردازد. تا سال ۱۳۱۴ که در باغ فردوس شمیران و منظریه استخر احداث گردید جز در اردوگاه نظامی اقدسیه تهران، استخری وجود نداشت.از سال ۱۳۱۴ و در استخر منظریه تهران ورزش شنا به شکل اصولی تمرین داده می شد.
اولین استخر شنای ۵۰ متری تهران در سال ۱۳۱۹ در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی) احداث گردید. فدراسیون شنا در سال ۱۳۳۵ تأسیس شد و نصرت اله شاهمیر به عنوان اولین رئیس فدراسیون منصوب گردید.
در طی سالیان حضور ایران در رقابت های مختلف تنها مقام های شاخص بدست آمده توسط ورزشکاران ایران در شنا، شیرجه و واترپلو، مدال برنز تقی عسگری در مسابقه های شیرجه بازی های آسیایی و مدال طلای تیم واترپلو ایران در بازی های آسیایی ۱۹۷۴ تهران است.
شواهد باستان شناسی نشان میدهند که قدمت شنا و شنا کردن به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدنهای آشور و یونان و روم باستان باز میگردد. آنچه از گذشته آموزش شنا میدانیم بر اساس یافتههایی است که از «حروف تصویری» هیروگلیف مصریان به دست آوردهایم. یونانیهای باستان و رومیها شنا را جزو برنامههای مهم آموزش نظامی خود قرار داده بودند، و مانند الفبا یکی از مواد درسی در آموزش مردان بودهاست. شنا در شرق به قرن اول قبل از میلاد باز میگردد. ژاپن جایی است که شواهد و مدارکی از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمی حکومتی شنا به صورت اجباری در مدارس تدریس میشد.
مسابقات سازمان یافته شنا در قرن ۱۹ میلادی قبل از ورود ژاپن به دنیای غرب شکل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشین اقیانوس آرام، به کودکان هنگامی که به راه میافتادند یا حتی پیش تر شنا میآموختند. نشانههایی از مسابقات گاه و بی گاه میان مردم یونان باستان وجود دارد و همچنین یکی از بوکسورهای معروف یونان شنا را به عنوان تمرین در برنامه ورزشی خود گنجانیده بود. رومیها اولین استخرهای شنا را بنا کردند و گفته میشود که در سدهٔ یکم پیش از میلاد گایوس ماسناس رایزن سیاسی سزار آگوست رومی، نخستین استخر آب گرم را ساخت.
برخی عدم تمایل اروپائیان به شنا را در سدههای میانه ترس از گسترش و سرایت عفونت و بیماریهای مسری میدانند از طرفی شواهدی وجود دارد که نشان میدهد در سواحل بریتانیای کبیر در اواخر قرن ۱۷ میلادی از شنا در آب به عنوان وسیلهای برای درمان استفاده میشود. البته تا پیش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفریح و ورزش در میان مردم جایگاهی پیدا نکرد. زمانی که نخستین سازمان شنا در سال ۱۸۳۷ تأسیس شد در پایتخت بریتانیا یعنی لندن، ۶ استخر سر پوشیده وجود داشت که مجهز به تخته شیرجه بودند. در سال ۱۸۴۶ اولین مسابقه شنا در مسافت ۴۴۰ یارد در استرالیا بر پا شد که بعد از آن هر ساله نیز به اجرا در آمد. باشگاه شنای «متروپولیتین» لندن در سال ۱۸۶۹ تأسیس شد که بعدها به انجمن شنای غیر حرفهای تغییر نام پیدا کردکه در واقع هیئت رئیسه شنای غیر حرفهای بریتانیا بود. فدراسیونهای ملی شنا در چندین کشور اروپایی در سال ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۹ شکل گرفتند.
مصریان قدیم که اساساً مردم کوشا و فعالی بودهاند و به فعالیتهای گوناگون بدنی میپرداختند، شنا از جمله ورزشهای بسیار متداول نزد آنان بوده و مرد و زن بدان علاقه فراوانی داشتند. متن ایتالیک====میانرودان==== در میانرودان که در تاریخ کهن، اهمیتی همپایه مصر دارد، شنا به عنوان هنری جنگی تلقی میگردید و برخی از شناگران نظامی به پوستهای پر از باد مجهز میشدند تا جریان آب را بهتر تحمل کنند.این ورزش در ایران نیز از دوران باستان دارای طرفداران زیادی بوده است
اسپارتها که ژیمناستیک را پایه و اساس فعالیتهای ورزشی کودکان میدانستند، از آموزش دو و شنا و…. نیز غافل نبودهاند. اسپارتها را نخستین پایهگذاران شیوههای تربیت بدنی در نظام آموزشی به شمار میآورند و دیگر کشورهای گیتی شیوههای مذکور را از آنان تقلید و اقتباس کردهاند.
تمرینهای ورزشی رومیان قدیم را اسب سواری، تیراندازی، پرتاب نیزه و شنا در رودخانههای تند و سیلابی تشکیل میدادهاست. همچنین دو، شنا، شکار، توپبازی، ماهیگیری، و قایقرانی ورزشهای مورد علاقه مردم روم جدید بوده است.
با شروع قرن نوزدهم رشد کمی و کیفی شنا چشمگیر میشود. در سال ۱۸۱۰ لرد بایرون شاعر نامدار بریتانیا تنگه داردانل را با شنا میپیماید. اولین مدرسهای که در سال ۱۸۱۰ شنا را در برنامه خودگنجاند، مدرسه (فورتا) در آلمان بوده است و به تدریج سایر مدارس از این برنامه استقبال کردهاند. (گوتس موتس) در مورد توسعه ورزش شنا در مدارس نقش اساسی داشته و این نقل از اوست که (ورزش شنا باید قسمت اصلی تعلیم و تربیت باشد) وی به کمک طناب، کمربند و قلاب، مبتدیان را در آب تعلیم میداد.
سال ۱۸۷۵ شناگر امریکایی (ماتیووب) دریای مانش را به وسیله شنای قورباغه در مدت ۲۲ ساعت طی کرد و شاهکار او انعکاس بزرگی داشت.
در سال ۱۸۷۸ شنای (تروجن) ابداع شد که نام نخستین نمایش دهنده آن (جیمزتروج) بر روی آن نهاده شدهاست. تروجن با مشاهده بومیان امریکای جنوبی، استراحت هر دو دست را به طور متناوب در خارج از آب قرار داد. وی در همین دوره این شنای کرال را با یک ضربه پای قورباغه ترکیب کرد. پیشرفت بعدی، اجرای دو ضربه پا در یک دور بود یعنی دو ضربه پا در هر حرکت دست که موجب کوتاهتر و سریعتر شدن حرکات دست شد. در آخر ضربه پای شنای قورباغه با ضربه عمودی جایگزین و شنای کرال سینه متولد شد. ابداع کننده این سبک شناگر استرالیایی (ریچارد کاویل) در آستانه قرن بیستم بوده است. ضربه پا در شنای کاویل به (ضربه کرال استرالیایی) معروف و آن عبارتاند از ۴ ضربه پا در هر حرکت دست میشد.
در سال۱۹۰۶ هم وطن او (سیسیل هالی) این حرکت را به اروپا برد. در همین زمان کرال در امریکا نیز پیشرفت کرد و بالاخره شیوه امریکایی ۶ ضربه پا، جهان را فتح کرد.
نخستین رقابتهای بینالمللی به نام (قهرمانی۱۰۰ یارد جهان) در سال ۱۸۵۸ در استرالیا برگزار شد. بعد از آن طرح برگزاری مسابقات شنا در کشورهای مختلف توسعه یافت و در نیمه دوم قرن نوزدهم این مسابقات شروع شدهاست.
سال ۱۸۶۹ اولین دوره مسابقات شنای قهرمانی انگلستان
سال ۱۸۷۷ اولین دوره مسابقات شنای قهرمانی امریکا
سال ۱۸۹۹اولین دوره مسابقات شنای قهرمانی فرانسه
سال ۱۸۹۶ اولین دوره مسابقات شنا در بازیهای المپیک (دوران جدید)
برنامه مسابقات شنای مردان در المپیک شامل رقابتهای کرال سینه، کرال پشت و شنای قورباغه میشد که تقریباً در سال ۱۹۰۸ جنبه استاندارد پیدا کرد و تا سال ۱۹۵۲ بدون تغییر باقی میماند. برای اولین بار در المپیک ۱۹۰۸ لندن مسابقههای شنا در استخرهایی انجام گرفت که طول آن ۱۰۰ متر بوده است. در مسابقات المپیک ۱۹۵۶ ملبورن مشکل جدیدی بروز کرد. در این مسابقات (ماسارو یوروکاوا) قهرمان المپیک و همچنین تعداد دیگری از شناگران بیشتر مسیر خود را در زیر آب طی کردند. این مساله باعث شد تا قانون جدیدی از سوی کنگره فینا وضع شود و شنای زیر آبی حذف گردید، بدین ترتیب که پس از شیرجه و یا برگشت، با هر ضربه پا سر شناگر باید سطح آب را بشکافد.
افزایش بحث و جدل در مورد قوانین شنا به خصوص شنای قورباغه سبب پدید آمدن کمیته فنی شنا در فینا در سال ۱۹۵۴ شد. استفاده از وسایل زمان سنجش الکترونیکی و رایانه ای کردن اطلاعات مربوط به شنا و نیز استفاده از دستگاههای تلویزیونی مدار بسته برای ردهبندی شناگران در پایان شناها از سال ۱۹۶۴ و از بازیهای المپیک توکیو آغاز شده است.
در خصوص پیشینه استارت و برگشت گفتنی است که استارت در ابتدا درآب
انجام میشد، بدینصورت که شناگران در آب میایستادند و یا دراز میکشیدند، این شیوه تا زمان ساخت سکوهایی که شیرجه به درون آب را ممکن گردانید، ادامه یافته است.
اولین شناگر مردی که شنای ۱۰۰ متر کرال سینه را زیر یک دقیقه شنا کرد، جانی ویسمولر آمریکایی بود. وی این مسافت را در۵۸ ثانیه و۶ دهم ثانیه در سال۱۹۲۲ شنا کرد. اولین زنی که این مسافت را زیر یک دقیقه شنا کرد داون فریزر است. او در سال ۱۹۶۲، ۱۰۰ متر کرال سینه را در ۵۹ ثانیه و ۹ دهم ثانیه پیمود.
موفقترین قهرمان مرد المپیک تمامی ادوار شنا (مایکل فلپس) آمریکایی است. این شناگر در المپیک ۲۰۰۸ پکن صاحب ۸ مدال طلا شد. در میان زنان (کریستین اتو) با کسب ۶ مدال طلا در المپیک ۱۹۸۸ سئول، ۴ مدال طلا در رشتههای انفرادی و ۲ مدال طلا در مسابقات تیمی، پرافتخارترین زن شناگر میباشد.
فدراسیون بینالمللی شنا (FINA) در سال ۱۹۰۸ نه بر اثر یک حادثه بلکه از روی قصد و نیت بنیان نهاده شد. جورج دبلیو هرن دبیر موسس این فدراسیون، ایجاد این نهاد بینالمللی را نتیجه افزایش تماسهای بینالمللی در ورزش و مخصوصاً به تأسّی از بازیهای المپیک آن روز ذکر میکند. طرز برگزاری مسابقات باعث بالا گرفتن مخالفتهایی شد که نتیجه آن برگزاری کنفرانس بینالمللی لندن در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۱۹۰۸ است. ثمره و میوه این کنفرانس تاسیس فینا بود.
با شروع جنگ جهانی اول، ادامه پیشرفت سازمان جوان فینا حداقل به مدت ۴ سال متوقف شد و حتی پس از جنگ به علت سردی بین کشورها و روابط ورزشی عملاً ادامه کار فینا میسر نشد و این امر تا سال۱۹۲۵ به درازا کشید. با پشت سرگذاشته شدن این مدت، فدراسیون مجدداً فعال شد. بدینترتیب که هیئت اجرایی فینا مرکب از ۵ عضو تشکیل شد تا بتوانند در فواصل نزدیک به راحتی گرد هم آیند و نیز دفتر فینا برقرار گردید.
در سال ۱۹۲۸ هیئت مدیره بینالمللی واترپلو و کمیته بینالمللی شنا نیز پا گرفتند. در کنگره فینا که در همان سال برگزار شد، جورج دبلیو هرن دبیر موسس فینا از سمت خود کنارهگیری کرد و به عنوان اولین رئیس افتخاری فینا برگزیده شد. با شروع جنگ جهانی دوم به ناگاه پیشرفت مستمر مجدداً متوقف شد (سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵)، زیرا جنگ مانع از تماسهای بینالمللی در ورزش گردید. با پایان یافتن جنگ پر مشقت دوم، بیشتر از یک سال طول کشید تا هیئت اجرایی فینا توانستند در ۱۴ ژوئن ۱۹۴۶ در لندن گرد هم جمع شوند. دوره مربوط به جنگ جهانی دوم در سال۱۹۵۰ خاتمه یافت و تماسها و ارتباطهای ورزشی روزبهروز بیشتر گشت.
در سال ۱۹۵۸، فینا پنجاهمین سالگرد خود را برگزار کرد. در این سال تعداد اعضای فینا به ۷۵ فدراسیون ملی رسیده بود. در سال ۱۹۹۲ اعضای فینا به ۱۳۷ فدراسیون ملی ارتقاء یافت.
استخر، محل خصوصی است برای شنا، شیرجه، و واترپولو که در اندازههای مختلف ساخته میشود. ولی، استخرهایی که در آنها مسابقات رسمی را برگزار میکنند باید دارای مشخصاتی معین باشد. این مشخصات از طرف فدراسیون بین المللی شنای آماتور، که آن را فینا (FINA) میخوانند به شرح زیر تعیین شدهاست:
طول: ۵۰ متر ؛ عرض: حداقل ۲۱ متر
عمق : حداقل ۸۰/ ۱ متر
شمار خطوط : ۸ خط (عرض هر خط ۵/ ۲ متر)
در استخرهایی که رکوردگیری میکنند، دمای آب باید ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی گراد باشد.
لباس مخصوص شنا یک شلوار کوتاه و چسبیده به بدن است که باید وزن آن بسیار کم باشد و آب را در خود نگاه ندارد. طبق مقررات بین المللی، شلوار شنا هنگام مسابقات بین المللی و رکوردگیری، باید از پارچهای به رنگ تیره و به صورت یک تکه باشد. در حال حاضر لباس شناگران را از پوست کوسه ها درست میکنند که کل بدن را میپوشاند.
کلاه شنا
عینک شنا
آموزش شنا
برای اینکه هنگام تدریس شنا موقعیت خوبی داشته باشید، ضروری است به مراحل سنی توجه داشته باشیم. مربی باید تلاش نماید در صورت امکان کلاس را به وضع ایده آل در آورد. برای رسیدن به این اهداف باید به تعداد شاگردان کلاس شنا توجه کرد. بر طبق اصول ایمنی نباید تعداد افراد کلاس از ۱۵- ۱۰ نفر بیشتر باشد. با در نظر گرفتن این ویژگی است که مربی میتواند با یکایک شاگردان کار و تمرین نماید و اشتباهات فردی را اصلاح و ترمیم نماید.
قبل از آموزش انواع چهار گانه شنا (کرال سینه، کرال پشت، قورباغه، پروانه) مقدماتی به شرح زیر نیاز است:
کار آموز شناگر باید بیاموزد که خود را مطمئن و متناسب در آب متعادل کرده و با اراده خود را به زیر آب کشیده و جهات مختلف را تشخیص دهد. او باید زمانی که در آب غوطه وراست چشمهایش را باز نگهدارد. در ابتدا کار آموز به محض اینکه سرش را از آب بیرون آورد چشمهایش را تند تند دست میکشد این عمل نشان دهنده ترس زیاداست. با صبر و حوصله و تحمل زیاد میتوان این ترس را از کار آموز گرفت. در نتیجه کارآموز باید یاد بگیرد که چشمهای خود را در مدت طولاتی تری در آب باز نگاهدارد و یا بهتر خود را در آب به حالت غوطه وری در آورد. بدین ترتیب کار آموز شناگر تجربههای لازم را برای پیشرفت در مراحل بعدی پیدا خواهد کرد. نکته : در هنگام فرو رفتن ساده در آب سر باید به تدریج زیر آب فرو رود. صورت باید روی آب قرار گیرد و عمل بازدم (نفس را خالی کردن) در زیر آب صورت گیرد.
برای کسب اطمینان بیشتر، پرش در آب نقش مهمی را ایفاء مینماید به خصوص اگر این پرش با غوطه وری همراه باشد. پرش در آب اگر با غوطه وری همراه باشد، جسارت کارآموز شناگر را زیاد میکند و به او اعتماد به نفس خواهد داد. کارآموز شناگر روی لبهٔ استخر مینشیند و داخل آب میپرد. بعد با حالت زانو جمع به داخل آب میپرد باید به کار آموز شناگر آموزش داد که پس از یک پرش در آب چگونه میتواند بدن خود را به حالت غوطه وری در آب در آورد.
در شنا تنفس یکنواخت و ارادی از اهمیت فوق العادهای برخوردار است.تنفس و یا به طور کلی عمل دم و بازدم با ریتم حرکات شنا باید هماهنگ باشد، زیرا در غیر این صورت مانعی در اجرای حرکات شنا به وجودمی آید. پس کارآموز شناگر باید بیاموزد که چطور در آب به طور صحیح تنفس نماید. با توجه به اینکه ورزش شنا احتیاج به استقامت زیاد دارد، بنابراین باید خوب به این امر توجه شود. به کارآموز باید گفت که اگر نفس را در سینه حبس کند و خیلی آرام زانوها را به طرف شکم جمع کند و پاها را آرام از کف استخر جدا سازد، در این صورت حالت شناوری پیدا میکند. یعنی به محض اینکه به زیر آب برود بلافاصله کم کم به سطح آب میآید و حالت شناور بودن خود را احساس میکند و از این کار لذت میبرد. ناگفته نماندکه مربی چند بار این حرکت را قبل از کار آموز انجام میدهد.
پس از اینکه کار آموز شناگر قادر شد خود را بدون استفاده از دست و پا در آب غوطه ور نماید میتوان سرخوردن را به او آموزش داد. پس از اجرای حرکات مناسب در آب قبل از هر چیز کارآموز شناگر باید بیاموزد که چگونه بدن خود را به حالت افقی روی آب حفظ نماید تا بدین وسیله بدنش را در آب متعادل نگاه دارد. با کسب تجربه کافی، کارآموز شناگر میآموزد که پس از یک دم عمیق بدن خود را به حالت متعادل و مناسب در آب حفظ نماید. و از این حالت با گذاشتن پا به دیوار استخر و وارد آوردن فشار توسط پنجههای پا به دیوار، کار آموز شناگر در مسیر شنا سر میخورد.
پس از تمام شدن هوای درون ششها و یا فرو افتادن پاها از حالت افقی میایستد. به طور معمول بیشتر شناگران موقع بلند شدن و ایستادن از حالت سرخوردن به علت اینکه سر و بالاتنه را بالا میآورند در حالی که هنوز پاهایشان زیر بدنشان قرار نگرفتهاست تلوتلو میخورند بایدبه آنان گفته شود موقعی که میخواهد بایستد وعمل سرخوردن شما تمام شدهاست قبل از خارج کردن سر و بالا تنه از آب اول پاها را به زیر شکم جمع نموده و به کف استخر و پس از اطمینان از اینکه پاهایتان روی زمین است سر را بلند کنید این حرکت را چند بار تکرار کنید.
نکاتی که باید در تمام مدت سرخوردن مورد توجه مربی قرار گیرد عبارتست از :
کارآموز نباید هنگام سرخوردن خودش را روی آب بیندازد.
آرنجهای دست خم نشود.
در حین شناوری عضلات بدن نباید به طور کامل منقبض شود.
در هنگام سرخوردن، دستها بیشتر از عرض شانه باز نشود.
بدن از دیوارهٔ استخر قبل از اقدام به فشار آوردن به دیوارهٔ استخر توسط پاها جدا نشود.
در تمام طول مدت سرخوردن و شناوری سر از بین دستها خارج نشود.
خم نمودن کامل بالاتنه تا کمر و گذاردن آن در داخل آب موقعی که با هر دو پا میخواهید به دیواره فشار وارد کنیم.
هر قدر طول مدت نگه داری نفس بیشتر شود در نتیجه مسافت بیشتری رامی توان طی نمود. لذا بایداز یک نفس عمیق استفاده نمایید (باید توجه داشت که در زمینهٔ نگه داری نفس برای مدت طولانی نباید به شاگرد فشار وارد آورد)
در هنگام سرخوردن نبایستی بدن به زیر آب برود، زیرامقصود اینست که بدن در سطح آب حرکت کند.
شنا در نوزادان موجب افزایش هوش، تمرکز حواس، هوشیاری و پیشرفت در روابط اجتماعی آینده آنها میشود. شنا هم از نظر حسی و هم از نظر فیزیکی تأثیر مثبت بر روح و روان نوزادان میگذارد. نوزادانی که در ماههای اولیه زندگی یعنی حدود ۶ تا ۱۰ ماهگی شنا میکنند، احساس امنیت و آسایش و آرامش بیشتری دارند. بچهها به علت کم بودن جاذبه آب، آزادی عمل بیشتری بدست میآورند. برای آموزش شنا، والدین نیز میتوانند در کنار آنها شنا کرده و لذت آموزش را درک کنند. به یاد داشته باشید آموزش شنای کودکان باید تحت نظارت مربیهای مخصوص صورت بگیرد.
در ابتدا کودک خود را با زور و اجبار داخل آب نکنید، بلکه به او فرصت دهید، با آب آشنایی بیشتری پیدا کند. بسیاری از بچهها قبل از آنکه بتوانند راه بروند قادر به شنا کردن هستند. شنا باعث تقویت ماهیچهها و افزایش حجم ریه میشود. به علاوه الگوی خواب شبانه کودکانی که شنا میکنند، بسیار منظم میشود. اولین چیزی که بعد از مدتی شنا میتوانید در کودک خود مشاهده کنید، اعتماد به نفس و احساس استقلالی است که در او رشد یافتهاست. بچههای ۶ تا ۱۰ ماهه، قادر هستند در زیر آب به مدت ۵ دقیقه شنا کنند و نفس خود را نگاهدارند.
همیشه این سوال از طرف والدینی که علاقه مند هستند فرزندشان شنا یاد بگیردعنوان میشود، که چه موقع باید آموزش شنا را شروع کرد. زمان مناسب برای آموزش شنا، سن ۷ یا ۸ سالگی میباشد. علمای تربیت بدنی و متخصصین آموزش شنا، شش سالگی را برای آموزش انتخاب کردهاند. وضع مطلوب اینست که از سنین پایین بچه آموزش را شروع نماید ولی در سنین پایین شنا را به صورت فنی یاد نمیگیرد. زیرا قدرت درک بعضی از حرکات را ندارد و هماهنگی لازم جهت یک مهارت به سختی (هماهنگی دست و پای کرال سینه) انجام میپذیرد. شنا برای کودکان زیر سه سال فقط به صورت به اصطلاح شنای سگی است که کودک سر را بیرون از آب نگه داشته و شنا میکند.
شنای قورباغه
شنای پروانه
کرال پشت
کرال سینه
شنای سگی
انواع مسابقات
شنای امدادی
نوعی شنا که چهار نفر به صورت گروهی و به طور امدادی طول مسیر مسابقه را طی میکنند.
شنای استقامت
نوعی مسابقه شنا با مسافتهای طولانی به وسیله انواع شناها که معمولا در آبهای آزاد صورت میپذیرد.
نوعی مسابقه شنا که در آن از چهار نوع شنای مختلف کرال سینه، کرال پشت، قورباغه و پروانه استفاده میگردد.
نوعی مسابقه شنا که شناگر برای طی کردن مسیر مسابقه مجاز است از تمامی شناهای موجود استفاده کند.
در اینجا برخی اطلاعات اساسی درباره تغذیه در جریان مسابقات ارائه میشود:
– همواره غذای خیلی کم بهتر است از غذای خیلی زیاد.
-در فاصله زمان ۴۵ دقیقه مانده به یک مسابقه، چیزی نخورید اما آب یا یک آب میوه کوچک بلامانع است.
– به هنگام روز، خوردن موز، ماست، بیسکویت و میوه بلامانع است، اما هرگز ۹۰ دقیقه پیش از یک مسابقه، آنها را نخورید.
– نگذارید بدن شما دچار کمآبی شود، لذا آب و آبمیوه بنوشید.
– در روز مسابقه، از خوردن خشکبار، گوشت، دونات ۲۴ و غذاهای نپخته خودداری ورزید.
– اگر شما جزو شناگرانی نیستید که باید شب در فینال شرکت کنید، یک شام خوب بخورید و از خوردن گوشت و غذاهای با چربی زیاد پرهیز کنید.
پیوستار انرژی: درست از زمانی که فعالیت ورزشی شروع میشود، سه سیستم انرژی در بازسازی ATP مشارکت میکنند. زمانی که شناگر استراحت میکند، بیشتر ATP موجود در عضله اسکلتی از راه سیستمانرژی هوازی بازسازی میشود. زمانی که شناگر در حال مسابقه دادن است، نیاز به انرژی به سرعت افزایش مییابد که این انرژی در ابتدا از راه سیستم انرژی بیهوازی بیلاکتیک و سپس از طریق سیستم انرژی بیهوازی بالاکتیک و سیستم انرژی هوازی تأمین میشود.
به هنگام ورزش، سهمATP تولیدی از هر یک از سیستمهای رهایش انرژی به عواملزیر بستگی دارد: – نیازمندیهای انرژی (شدت و مدت فعالیت ورزشی) عضله در آن زمان. – سوخت در دسترس – کارآیی سیستم هوازی
این سیستم انرژی در درجه اول برای به کار انداختن انرژی استفاده میشود و بیشتر انرژی فعالیتهای فوقالعاده سریع یا کم مقاومت را که۱۰ ثانیه یا کمتر به طول میانجامند، تامین میکند.
سیستم انرژی بیهوازی با لاکتیک، بیشتر انرژی فعالیتهای با شدت متوسط تا زیاد را که بیشتر از۱۰ ثانیه و حداکثرتا ۲ دقیقه ادامه مییابند، تأمین میکند. زمانیکه مقادیر زیادی اسید لاکتیک در سلولهای عضله تجمع یافت، خستگی عضلانی رخ میدهدکه پیامد آنکاهش هماهنگی و سرعت است. در شنا، این سیستم زمانی استفاده میشود که سرعتهای نزدیک به بیشینه برای حداکثر تا ۲ دقیقه دوام داشته باشند. به عبارت دیگر، شناگران از این سیستم برای سرعتهای زیاداستفاده میکنند.
سیستم انرژی هوازی، بیشتر انرژی فعالیتهای تداومی طولانی مدت یا فعالیتهای متناوب طولانی مدت را که فاصلههای استراحتی کوتاهی بین آنها قرار دارد، تامین میکند. چنین ورزشهایی بهکار زیر بیشینه نیاز دارند و شامل همه مسابقهها یا نوبتهای تمرینی میشود که بیشتر از ۲ دقیقه طول میکشد تا به اتمام برسند. منبع سوختی این سیستم رهایش انرژی به دو عامل اصلی وابستگی دارد : موجودی گلیکوژن عضله و شدت ورزش.
فعالیت هوازی میتواند به راههای زیادی کنترل شود. سادهترین و عملی ترین راه عبارت از شمارش تواتر قلبی است. در آغاز فصل، تواتر قلبی باید به کرانه پایینی منطقه تمرین های هوازی نزدیک باشد. همچنان که شناگر آمادهتر میشود، تواتر قلبی میتواند به کرانه (محدوده) بالایی منطقه برسد.
سرداور بر تمام عوامل برگزار کننده نظارت و تسلط دارد. او میتواند گفتهها و نوشتههای آنها را تایید کند و با در نظر گرفتن موارد ویژه و کلیه قوانین و مقررات، آنها را هدایت و راهنمایی کند.
در آغاز هر مسابقه، سرداور باید با زدن چند سوت کوتاه به شناگران اعلام کند که بهجز لباس مخصوص شنا کلیه لباسهای خود را از تن خارج سازند.
پس از آن با زدن یک سوت ممتد و کشیده از شناگران دعوت میکند تا در پشت سکوی استارت خود قرار گیرند.
هنگامی که شناگران و کادر برگزار کننده برای آغاز مسابقهآماده شوند، سرداور باید با بالا بردن دست خود بهصورت کشیده، به استارتر اشارهکند که شناگران تحت نظارت او هستند.
استارتر باید کنترل کامل شناگران را از زمانی که سرداور این وظیفه را به او میسپارد، تا هنگام آغاز مسابقه بهعهده بگیرد.
استارتر باید شناگری را که مرتکب یکی از خطاهای زیر شده به سرداور معرفی کند:
از استارت زدن خودداری کرده باشد.
از قوانین عمداً اطاعت نکرده باشد.
در هنگام استارت مرتکب خلاف دیگری شده باشد.
هماهنگ کننده باید پیش از آغاز مسابقات، شناگران را گرد هم جمع کند.
هماهنگ کننده باید هرگونه نقض قوانین ذکر شده (قوانین عمومی) در رابطه باتبلیغات و نیز غیبت یک شناگر در هنگام اعلام اسامی شناگران را به سرداور اطلاع دهد.
اگر خطایی رخ دهد، سرپرست داوران برگشت باید گزارش آن را از داوران برگشت دریافت کند و بیدرنگ به سرداور اطلاع دهد.
برای هر خط باید دو داور برگشت درنظر گرفت (در هر انتها یک داور).
داوران برگشت باید مراقب باشند که آیا شناگران قوانین برگشت را رعایت میکنند یا خیر
داوران استیل باید در دو طرف استخر و به موازات خط طولی قرار گیرند.
داوران استیل باید مراقب رعایت قوانین مربوط به استیل شنا که برای آن مسابقه تعیین شدهاست، بوده و برای کمک به داوران برگشت، برگشتها را زیر نظر داشته باشند.
سرپرست وقت نگهداران موظف است تا برگههای ثبت زمان را از وقت نگهداران تحویل بگیرد و در صورت لزوم زمان سنجهای آنها را مورد بررسی قرار دهد.
هر وقت نگهدار باید زمان سنج خود را با علامت استارت بهکار اندازد و با پایان کارشناگر خط خود، آن را متوقف سازد.
پس از پایان مسابقه، سرپرست ردهبندی باید تمام برگههای امضاء شده داوران ردهبندی را که شامل نتیجه و مقامهاست، مستقیما به سرداور تحویل دهد.
داوران ردهبندی باید در یک محل یا سکوی بلند که با خط پایان مسابقه در یک راستا باشد قرار گیرند، به شکلی که همواره تصویر روشنی از مسابقه و خط پایان داشته باشند.
منشی کل موظف است تا در هر مسابقه نتایج بدست آمده از کامپیوتر یا زمانسنجها را با مقامهایی که از سرداور دریافت کرده، مقایسه کند و پس از بازبینی، امضای سرداور را گواهی کند.
مسابقات شنای آزاد، قورباغه و پروانه باید با یک شیرجه (از بیرون آب) آغاز شوند.
استارت مسابقات شنای پشت و مختلط تیمی در داخل آب انجام میشود.
منظور از شنای آزاد این است که در مسابقات این شنا، یک شناگر میتواند با هراستیلی که میخواهد شنا کند، مگر در مسابقات مختلط انفرادی یا مختلط تیمی که منظور از شنای آزاد، هر استیلی است به غیر از پشت، قورباغه یا پروانه.
به جز هنگام برگشت، شناگر باید همواره بر پشت قرار داشته باشد. وضعیت طبیعی پشت در شنای پشت میتواند شامل یک حرکت چرخشی بدن باشد بشرط اینکه این چرخش نسبت به سطح افقی، ۹۰ درجه یا بیشتر نشود.
در تمام طول مسابقه قسمتی از بدن شناگر باید سطح آب را بشکافد (یعنی باید قسمتی از بدنش بیرون از آب باشد و بردن تمام بدن به زیر آب مجاز نیست).
باستثنای زمان برگشت که شناگر مجاز است تمام بدنش را به زیر آب ببرد و پس ازاستارت و هر برگشت نیز میتواند این عمل را انجام دهد بشرط اینکه مسافتی را که در زیر آب طی میکند بیش از ۱۵ متر نباشد.
از آغاز نخستین دستی که پس از استارت و هر برگشت زده میشود، بدن شناگر باید بر روی سینه قرار گیرد و شانههای او با سطح طبیعی و معمولی آب در یک راستا باشند.
تمام حرکات بازوان باید همزمان و در یک صفحه افقی انجام شوند و حرکت متناوب(یک در میان) نداشته باشند
تمام حرکات پاها باید همزمان و در یک صفحه افقی انجام شوند و حرکت متناوب نداشته باشند.
در مرحلهای از حرکت پا که باعث پیشروی و جلو رفتن شناگر در آب میشود، پاها باید چرخش خارجی داشته باشد، پای قیچی، پای کرال و پای دلفین پایین رونده مجاز نیست.
در هنگام برگشتها و پایان مسابقه، لمس دیواره باید با هردو دست و بطور همزمانانجام شود، این تماس میتواند در سطح آب و یا در بالا و یا در زیر آب باشد. تا زمانی که دستها دیواره را لمس نکردهاند شانهها باید در صفحه افقی باقی بمانند.
به هنگام هر دوره کامل یک دست و یک پای قورباغه، قسمتی از سر شناگر باید سطح آب را بشکافد (یعنی قسمتی از سر از آب خارج شود).
در تمام طول مسابقه (به جز در هنگام برگشت) بدن شناگر باید بر روی سینه قرار داشته باشد و از آغاز نخستین دستی که پس از استارت و برگشتها زده میشود شانهها با سطح آب در یک راستا باشند.
هر دو دست را باید بهطور همزمان و در بالای آب به طرف جلو برد و به طور همزمان نیز بهطرف عقب آورد
تمام حرکات پا باید همزمان باشند. حرکات همزمان ساق و کف پا که در صفحه عمودی و به طرف پایین و بالا انجام شوند، مجاز است.
در هنگام برگشتها و پایان مسابقه، هر دو دست باید بهطور همزمان دیواره را لمس کنند. این تماس هم میتواند در سطح آب باشد و هم در زیر یا بالای آب.
اگر در یک مسابقه تنها یک شناگر شرکت داشتهباشد، باید تمام مسافت مقرر را شناکند تا واجد شرایط شناخته شود.
یک شناگر باید مسابقه خود را در همان خطی که استارت زده است، به پایان برساند.
در مسابقات شنای آزاد یا بخش شنای آزاد مسابقات مختلط، ایستادن به روی کف استخر باعث اخراج شناگر نمیشود اما باید توجه داشت که شناگر حق راه رفتن ندارد.
عبور از خط (طناب) شنا و ورود به خط شنای دیگر مجاز نمیباشد و شناگر خاطی اخراج میشود.
در هنگام مسابقه، هیچ شناگری اجازه ندارد اشیایی به تن کند یا از وسایلی استفاده کند که باعث افزایش سرعت، غوطهوری و یا استقامت او میشوند، (مانند فینهاو…) استفاده از عینک شنا مانعی ندارد.
در هر تیم امدادی، ۴ شناگر شرکت دارند.
در مسابقات امدادی، اگر پیش از این که شناگر داخل آب، دیواره استخر را لمس کند، تماس پای شناگر بعدی با سکوی استارت قطع شدهباشد، خطا محسوب میشود.
جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.
همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.
ارسال نظر