پایان نامه تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۴۸  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود پایان نامه تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست

پیشگفتار…ا-ب
مقدمه……ب-ج
چکیدهج-د
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱    مقدمه .۱
۱-۲    بیان مسئله..۲
۱-۳    اهداف تحقیق…..۲
۱-۴    اهمیت تحقیق….۲
۱-۵    سئوالات تحقیق….۳-۲
۱-۶    فرضیه ها…۳
۱-۷    کلید واژه ها..۴-۳
فصل دوم: پیشینه تحقیق
۲-۱  مقدمه..۵
۲-۲  تاریخچه موضوع… ۷-۶
۲-۳  پیشینه نظری….۸-۷
۲-۴ پیشینه عملی(نقد کتاب)…۹
۲-۵ ضرورت تحقیق.۹
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱  مقدمه…..۱۰
۳-۲  روش های مورد استفاده در تحقیق..۱۱
۳-۳  فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها۱۲
۳-۴  جمع آوری داده ها…۱۲
۳-۵  تجزیه و تحلیل داده ها..۱۳
فصل چهارم: یافته های تحقیق
۴-۱ مقدمه……۱۴
۴-۲ قرآن کتاب آسمانی ما….۱۵
۴-۳ تعریف ادبیات….. ۱۵
فرضیه ۱: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است……۱۷-۱۶
۴-۴ تاثیرات دین اسلام در عرصه ی ادبیات..۱۹-۱۷
۵-۴ صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران….۲۰-۱۹
۶-۴ حدیث چیست…..۲۱-۱۰
۴- ۶-۱-حدیث محبت در ادب فارسی……۲۵-۲۱
فرضیه ۲: برخی از شعرای متقدم در آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند…… ۳۵-۲۷
فرضیه ۳: میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش زیاد بوده است۴۲-۳۶
فرضیه ۴: مولوی داستان یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است.۵۹-۴۳
فرضیه ۵: سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآنی پرداخته است….۶۶-۶۰
فرضیه ۶: شهریار دراشعار خود از نهچ البلاغه بهره برده است…..۹۸-۶۷
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵- ۱مقدمه…۱۲۸
۵-۲ بحث و نتیجه گیری.. ۱۳۰-۱۲۹
۵-۳ مشکلات تحقیق…..۱۳۰
۵-۴- پیشنهادات تحقیق……۱۳۱
فهرست منابع و مآخذ…۱۳۳-۱۳۲
پیوست

فهرست منابع و مآخذ:

۱-     پور خالقی چترودی، مهدخت (۱۳۷۱). فرهنگ قصه های پیامبران (تجلی شاعرانه اشارات داستانی در مثنوی، مشهد: (انتشارات آستان قدس) چاپ اول.

۲-     حداد، حسین(۱۳۷۹). هفت شهر عشق، تهران:( موسسه انتشارات قلیایی) چاپ دوم.

۳-     حسین، تلمذ(۱۳۷۸) . مرآت مثنوی ، تهران: (نشر گفتار) چاپ اول.

۴-      حلبی، علی اصغر( ۱۳۶۹). تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی، تهران: (انتشارات دانشگاه پیام نور).

۵-     دشتی، علی (۱۳۷۵). دیوان کامل شمس تبریزی،( انتشارات جاویدان) چاپ دوازدهم.

۶- راستگو، سید محمد(۱۳۷۹). تجلی قرآن در شعر و ادب پارسی(نشریه بشارت)- قسمت پانزدهم.

 ۷- راستگو، سیدمحمد( ۱۳۸۰) تجلی قرآن در اشعار حافظ، (نشریه بشارت).

۸- راشد محصل، محمد رضا(۱۳۸۰). پرتوهایی از قرآن و حدیث در ادب فارسی ، مشهد: ( به نشر، انتشارات آستان قدس).

 ۹- شیرازی، مکارم (۱۳۷۶). تفسیر نمونه جلد ۱۹(انتشارات دارالکتب الاسلامیه).

۱۰- صفا، ذبیح الله(۱۳۷۶). گنجینه سخن۱،۲،۳،( انتشارات فردوسی) چاپ ششم.

۱۱- عباس نژاد، محسن (۱۳۸۵). قرآن، ادب و هنر، مشهد: (مدرسه انشاراتی بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه) چاپ اول.

۱۲- گنجوی، نظامی (۱۳۷۷). کلیات خمسه حکیم نظامی گنجوی، تهران: (انتشارات امیرکبیر) چاپ هفتم.

۱۳- محمودی ، ثابت(سهیل) (۱۳۸۰). هنر بزرگ ادبیات دینی فرم گرایی براساس قرآن(نشریه گلستان قرآن).

۱۴- معین، محمد(۱۳۷۵) . فرهنگ فارسی معین جلد ۱ و ۲، تهران: (انتشارات امیر کبیر).

۱۵- تاریخ و ادبیات ایران و جهان سال دوم آموزش متوسطه (۱۳۸۳). تهران: (شرکت چاپ کتب درسی ایران).

۱-۱  مقدمه

 این تحقیق توسط دانش آموزانی گردآوری شده که در اول راه توکل بر خدا و تشویق اساتید فرزانه و پشتکار را سرلوحه  کار خود قرار دادند. در این فصل شما را از هدف و اهمیت  تحقیقمان آگاه خواهیم کرد و در آخر این که، ارکان اساسی تحقیقمان را توضیح خواهیم داد تا ابهامات برطرف شود و با دیدی بازتر تحقیق را دنبال کنیم.

۱-۲- بیان مسئله

 برای آشنایی با تأثیراتی که قرآن و احادیث در ادبیات فارسی برجای گذاشته اند، لازم است معروف ترین و متداول ترین نام کتاب خدا که قرآن است را بشناسیم و آن را تلاوت کنیم و با تأثیراتی که آیات و احادیث به صورت های مختلف : تلمیح، تمثیل، قصه های منظوم و منثور شعرا و نویسندگان ایرانی و فارسی زبان گذاشته اند آشنا شویم.

۱-۳- اهداف تحقیق:

– بررسی تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی

– بررسی عوامل موثر بر تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی

– تأثیر قرآن و حدیث در اعتلای متون نظم و نثر ادبیات فارسی

۱-۴-  اهمیت تحقیق:

در دورانی که قرآن در برخی از کشور های اسلامی فقط برای کسب مقام و یا مزایای اقتصادی تلاوت می شود و شعرای آن ها بدون تاثر از قرآن شعر می سرایند بر خود لازم دانستیم به گردآوری این مطالب بپردازیم. امید است توانسته باشیم با انجام این کار به سطح آگاهی خود و دیگران افزوده باشیم.

۱-۵- سئوالات تحقیق

۱- عوامل مؤثر بر تاثیرگذاری قرآن و حدیث در ادب پارسی کدام است؟

۲- تا چه حد شعرای فارسی زبان از آیات قرآن در اشعار خود تأثیر پذیرفته اند؟

۳- از میان شعرای متقدم کدامیک از آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفتند؟

 ۴- میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش تا چه اندازه بوده است؟

۵- داستان یوسف از دیدگاه مولوی چگونه است؟

۶- آیا سنایی در اشعار خئد به تصویر پردازی قرآن پرداخته است؟

۷- آیا شهریار در اشعار خود از نهج البلاغه بهره برده است؟

۱-۶-فرضیه ها

۱- ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است.

۲- برخی از شعرای متقدم از آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند.

۳- میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعار وی زیاد بوده است.

۴- مولوی داستان حضرت یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است.

۵- سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآن پرداخته است.

۶- شهریار در اشعار خود از نهج البلاغه بهره برده است.

۱-۱- مقدمه

 از آن جایی که برای دانستن درباره ی تأثیر قرآن و حدیث بر ادب پارسی باید با خود ادبیات بیشتر آشنا شده سپس تأثیر قرآن و حدیث را در آن بررسی کنیم، بنابراین بر آن شدیم تا با تحقیق در رابطه با این موضوع اطلاعات لازم را برای شناخت بیشتر آن کسب کنیم.

ضمن این که خواندن هر کتابی در ذهن خواننده ابهامات و سئوالاتی ایجاد می کند که گاهی با خواندن دیگر کتب رفع می شود و گاهی به نقد می انجامد که ما با خواندن چندین کتاب نقدهایی از آن ها کردیم، که اگر نقد ما به جا باشد انشاء ا. . . سازنده نیز خواهد بود و اگر بی جاست همین جا از نویسندگان کتاب ها پوزش می طلبیم.

۲-۲ تاریخچه موضوع

زبان ایران پیش از اسلام، که مادر و ریشه زبان امروز ایران است، پارسی (فارسی) نامیده  می- شود. این زبان از شاخه زبان های هندی  و اروپایی به این ترتیب با اغلب زبان های جهان متمدن ( قدیم و جدید ) خویشاوند است. زبان فارسی به سه دوره جداگانه تقسیم می شود :

-فارسی باستان : که در دوره هخامنشی رایج بوده و فرمان ها و نامه های شاهان به آن زبان نوشته می شده است.

-فارسی میانه : زبان های ایرانی میانه به دو گروه عمده شرقی و غربی تقسیم و هر کدام از این دو گروه به دو شاخه شمالی و جنوبی مجزا شده اند.

– فارسی نو : پس از ورود اسلام به ایران زبان فارسی تحول تازه ای را پشت سر گذاشت و با استفاده از خط (الفبا) عربی به مرحله نوینی گام نهاد که در اصطلاح ، فارسی نو (دری) گفته می شود.

معمولا دوره های تاریخ ادبیات را در گذشته بدون هیچ دلیلی برمبنای سلسله ها تقسیم بندی می کردند و به این ترتیب ادبیات را تابع جریان های سیاسی حاکم قلمداد می کردند مثل ادبیات دوره مغول اما تقسیم دوره های ادبی با تقسیمات سیاسی ، تاریخی و جغرافیایی همخوانی نداشت و هرگز اصل و مبنا قرار نمی گرفت.

در عصر رودکی که دوره خردآزمایی نیز نام گرفته شعر دری با تمام ویژگی های زبانی و مضمونی خود، روبه گسترش نهاد. دردوره سامانی رودکی به پدر شعر فارسی مشهور و مورد تمجید شاعران پس از خود هم چون عنصری قرار گرفت.

به عصر ناصرخسرو دوره شعر مکتبی نیز گفته می شود و از این هنگام بود که ادبیات عرفانی و مردمی شکل یافت ، زبان دری از خواستگاه خود ،خراسان، خارج گردید و به داخل فلات ایران و اندکی بعد به آذربایجان نیز راه یافت و به دلیل آن که زبان رسمی حکومت مرکزی بود شاعران و نویسندگان ناگزیر بودند فارسی را فرا گیرند و با آن به سرودن شعر و تالیف کتاب بپردازند.

 ۲-۳- پیشینه نظری

۱- قرآن کریم- ترجمه و تفسیر مجتبی فولادوند

۲- ۱۳۷۱- فرهنگ قصه های پیامبران(تجلی شاعرانه اشارات داستانی در مثنوی)، مه دخت پورخالقی چترودی

در این کتاب اشعاری از مثنوی که با سوره های قرآن و با داستان ها و وقایع قرآنی مطابقت داشته است جمع آوری شده است.

۳- ۱۳۷۵ – دیوان ناصر خسرو- جهانگیر منصور

مربوط به اشعار جمع آوری شده ی ناصر خسرو می باشد.

۴- ۱۳۷۵- فرهنگ معین جلد ۱ و ۲- دکتر محمد معین

در لغت نامه ی پارسی معین به توضیح برخی لغات دشوار ادبی پرداخته شده است.

۵- ۱۳۷۶- گنجینه سخن جلد ۱ و ۲ و ۳، دکتر ذبیح الله صفا

  به طور مختصر به شرح تاریخچه ی ادبیات پارسی پرداخته شده است.

۶- ۱۳۷۷- کلیات خمسه حکیم نظامی گنجوی، نظامی گنجوی

مربوط به اشعار جمع آوری شده از نظامی می باشد.

۷- ۱۳۷۷- تفسیر نمونه جلد ۱۹- استاد مکارم شیرازی و همکاران

 به تفسیر آیات شریف قرآن پرداخته شده است.

۸- ۱۳۷۸ ه.ش- مرآت مثنوی- تلمذ حسین

در مرآت مثنوی پس از ستایش مولانا و اشاره به شاعران هم عصر وی، اشعار مولانا در شش دفتر او به طور خلاصه بیان گردیده و در پایان اشعاری از وی که با آیات الهی مطابقت داشته اند گردآوری شده است.

۹- ۱۳۷۹- نشریه بشارت قسمت پانزدهم- سیدمحمد راستگو

در این مجله مفاهیمی درباره ی قرآن کریم بیان شده است و  سعی شده است که قرآن برای خواننده ملموس تر شود.

۱۰- ۱۳۸۰- پرتوهایی از قرآن و حدیث در ادب فارسی- دکتر محمدرضا  راشد محصل

به بررسی نقش قرآن و حدیث در ادب پارسی پرداخته شده است.

۱۱-۱۳۷۷ – نشریه بشارت قسمت دهم- سید محمد رضا راستگو

در این نشریه اولا به توضیح مختصری از زندگینامه ی حافظ پرداخته شده و ثانیا اشعاری از وی که با قرآن مطابقت داشته اند جمع آوری شده است.

۱۲- ۱۳۸۰- نشریه گلستان قرآن پیاپی ۱۰۸- ثابت(سهیل) محمودی

به بررسی نحوه ی تأثیرپذیری ادبیات پارسی از قرآن پرداخته شده است.

۱۳- ۱۳۸۵- قرآن، ادب و هنر- حجت الاسلام محسن عباس نژاد

اشعاری از شاعران پارسی زبان که با قرآن و احادیث مطابقت داشته اند جمع آوری شده است.

۲-۴- پیشینه عملی(نقد کتاب)

۱-    یکی از معایب کتاب گنجینه سخن نثر دشوار آن است به علاوه این کتاب دارای جملات طویل و بلندی است که فهم و درک آن را مشکل می سازد و هم چنین از ذکر نمودن نام انتشارات خودداری کرده و دارای نگارشی قدیمی می باشد.

۲-    در کتاب کلیات خمسه نظامی گنجه ای یکی از کاستی ها و معایبی که می توان یافت این است که در هیچ کجای کتاب از نام مصحح کتاب یاد نشده است و هم چنین در جای جای کتاب از کلمات مشکلی استفاده شده است که فهم آن ها برای ما چندی مشکل بود.

۲-۵- ضرورت تحقیق:

در هیچ جا از اشعار شعرای پارسی به چشم نمی خورد که آیات قرآن و احادیث در اشعارشان تأثیر نداشته باشد و تفاوت اشعار شاعران اسلامی با شعرای اروپایی در این است که قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی فقط برای تلاوت نبوده بلکه عملاً در اشعار شعرای فارسی زبان اسلامی به عنوان یک فرهنگ اسلامی بر مردم و جامعه تأثیر گذاشته است. پس بر خود لازم دانسته تا تأثیر قرآن و احادیث را در ادب فارسی بشناسیم.

۳-۱-  مقدمه

 روش های متفاوتی برای تحقیق و پژوهش موجود است که موارد استفاده از آن بستگی به موضوع تحقیق و پژوهش دارد ما در این فصل به روش هایی که موجود و از آن ها استفاده کرده ایم خواهیم پرداخت. امید است که این روش ها مورد استفاده ی دیگران نیز قرار بگیرد.

۳-۲- روش های مورد استفاده در تحقیق

 روش های کلی و عمومی تحقیق عبارتند از:

الف) تجربه و آزمایش      ب) مشاهده      ج) پرس و جو             د) مطالعه

ممکن است در تحقیق از یک یا دو یا هر چهار روش، متناسب باموضوع تحقیق، استفاده شود.

الف) تجربه و آزمایش: بیشتر در موضوعاتی که مربوط به رشته ی تجربی است مورد استفاده قرار می گیرد.

ب) مشاهده: که به طور مستقیم با مشاهده کردن اطلاعات جمع آوری می شود، که به علت محدودیت زمانی موفق به اجرای آن نشدیم.

ج) پرس و جو از طریق پرسشنامه: در این قسمت جامعه آماری ما دانش آموزان سوم و پیش دانشگاهی رشته ی علوم انسانی دبیرستان نمونه فرهنگ آرمینه ی مصلی نژاد است.

پرسشنامه ای که به تعداد ^۱۰x سؤال در رابطه با نقش قرآن و احادیث در ادب پارسی به طور تصادفی در اختیار آن ها قرار داده شد و پس از جمع آوری اطلاعات با رسم جدول و نمودار برای هر سئوال نگرش دو گروه از دانش آموزان مقایسه شد.

د) مطالعه: پژوهشگر موضوع خود را انتخاب می کند و به جستجو در منابع مختلف می- پردازد. این جست و جو ممکن است کتابخانه ای باشد.

در روش کتابخانه ای دست یافتن به کتاب بستگی به شیوه ی هر کتابخانه دارد. با پژوهش در کتب، منابع علمی و دیگر مآخذ در محدوده ی کتاب و کتابخانه و آن چه به این فضا مربوط است (مانند استفاده از ابزارهای نوین اطلاع رسانی) به بررسی موضوع تحقیق پرداخته می شود. ما بیش از نیمی از تحقیق خود را از روش فوق در کتابخانه های مختلف بهره بردیم.

۳-۳-  فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها

 فنون گردآوری اطلاعات دو شیوه است: ۱) میدانی ۲)کتابخانه ای

میدانی به سه شیوه مصاحبه، مشاهده و پرسش نامه تقسیم می شود که ما در مبحث قبل به آن اشاره کردیم. در روش دوم، کتابخانه ای، گردآوری اطلاعات یا به صورت نقل عین مطالب یا خلاصه ای از مطلب و یا برداشتی از مطلب است. موضوع مورد اهمیت در گردآوری اطلاعات،  شیوه ی درست ارجاع دادن مطالب است و باید قوانین مربوط به هر کدام از سه شیوه را رعایت کنیم؛ مثلاً، در مورد نقل عین مطلب حتماً باید آن را در گیومه قرار دهیم.

لازم به ذکر است اگر  قصوری در این مورد رخ داده به علت کم کاری نبوده، بلکه عدم وقت کافی، کمبود امکانات و عدم شناخت ما نسبت به این موضوع بوده است.

۳-۴- جمع آوری داده ها

جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه استفاده شده است که این پرسشنامه توسط متخصصین تهیه شده است.

جهت بررسی پایایی پرسشنامه در یک نمونه ی ده تایی(  pilot study) دو بار با فاصله زمانی یک هفته، پرسشنامه داده شده و با استفاده از آزمون های آماری مناسب پایایی پرسشنامه تایید گردیده است. هم چنین جهت بررسی روایی پرسشنامه از آلفای کرانباخ در یک نمونه پانزده تایی استفاده شده است.

۳-۵- تجزیه و تحلیل داده ها

جهت توصیف اطلاعات از نمودار ها و جدول های آماری مناسب استفاده شده و در تحلیل میانگین نمره، از آزمون های آماری t-test (مقایسه میانگین ها) و F ( مقایسه واریانس- ها) استفاده شده است.

علاوه بر این، جهت بررسی روایی و پایایی پرسشنامه از آلفای کرانباخ و pair t-test استفاده شده است.

۴-۱- مقدمه

     از آن جا که تمامی محققان در جوامع بشری در پی نقش قرآن وحدیث بوده اند،از کشور های غربی تا شرقی و بر اساس سطح فکری افراد همه برای رساندن جامعه ی خود به رشد فکری و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی تلاش دارند .در این فصل به گوشه از این نقش و تاثیر قرآن وحدیث در ادبیات فارسی خواهیم پرداخت .

     قبلا باید این نکته را یاد آوری نمائیم که قرآن به عنوان یک الگوی بشری همواره مورد توجه شاعران و سخنوران قرار گرفته تا آن جا که آن ها در بسیاری از اشعار و نوشته های خود از قرآن و حدیث بهره- های فراوانی گرفته و در واقع با همت و پاسداری مسلمانان بوده که در آن هیچ تحریفی صورت نگرفته است.

۴-۲- قرآن کتاب آسمانی ما:

قرآن از درون سو، چراغی است که راه شریعت و دیانت را برای روندگان، روشن و آشکار  می سازد و آنها را از گمراهی و کژ راهی باز می دارد و از برون سو، باور دینی مردم را پاس می دارد. (نشریه بشارت، ۱۳۷۹: ۱۸/۵۳-۵۰)

قرآن ظاهری دارد و باطنی. ظاهر آن همین واژه ها و آیاتی است که نوشته، خوانده، شنیده و دیده می شود. این ظاهر پرده ای است که قرآن راستین را ، یعنی؛ حقیقت باطنی قرآن را فروپوشانده است و گرچه  اکثر اوقات مردم  با همین پوشش و لایه بیرونی قرآن سروکار دارند، اما باید دانست که قرآن حقیقی و حقیقت قرآن، نه همین لایه  برونی و واژگانی است. از این رو بی آن که این لایه بیرونی فرو گذاشته، باید سعی شود که به لایه های درونی قرآن راه یافت و چهره راستین آن را از پرده های واژگانی جست و جو  کرد. البته این مرحله شایستگی ها و بایستگی هایی را می طلبد.(همان منبع:۵۴-۵۳)

۴-۳- تعریف ادبیات:

 براساس فرهنگ دهخدا در واقع ادبیات، «دانش های متعلق به علوم ادبی» گفته می شود و در فرهنگ معین ادبیات این چنین معنا شده: «ادبیات مجموعه آثار با ارزش باقی مانده از سخنوران و نویسندگان کهن هر ملّتی است و آثار رایج میان مردم اهم از چیستان ها، افسانه ها و همانند آن.»

اما شاید بتوان ادبیات را نه بر مبنای« داستانی» یا «تخیلی»بودن بلکه بر این اساس که زبان را به شیوه ی خاصی به کار می گیرد تعریف کرد، یعنی؛ ادبیات زبان معمول را دگرگون می کند قوت می بخشد و به گونه ای نظام یافته آن را از گفتار روز منحرف می سازد.

( Www. Dibache. Com:25/11/1387)

فرضیه ۱: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است.

قرآن کتاب دینی و اعتقاد نامه همه مسلمانان جهان است. قرآن شریف این کتاب حکمت و هدایت نظر به مرتبه ی بعدی انسان ها از خاک تا افلاک دارد و اساسا آمده است که آدمی را از  شهوات پست حیوانی به اوج افلاک و سفرهای علوی و آسمانی برساند. کتابی که با گذشت هزار و چهارصد سال، با زندگی آنان عجین شده و گویی با رگ و پوست و خون آنان درهم آمیخته، لذا خواندن، درک مفاهیم و آموزش این کتاب بزرگ به منزله زیستن و حیات دوباره انسان هاست.                                                         (www.aftab.com:30/11/1387)

از روزی که انسان به این جهان قدم می نهد تا روزی که از این جهان فانی توشه حیات اخروی را بر می گیرد و رخت سفر می بندد در غم و شادی و در زندگی اجتماعی و فردی با قرآن و حدیث سروکار دارد و همین ملازمت و مخلوط شدن زندگی با این کتاب آسمانی نیاز به فهمیدن و فهمانیدن آن را برای هر مسلمانی آشکار می سازد. (همان منبع)

از این گذشته بر همه آشکار است که پس از فتح ایران توسط اعراب و لشکر اسلام، مردم ایران که ندای حیات بخش اسلام را با گوش جان شنیدند، با شور و شوق تمام این فرهنگ را پذیرفتند و در بالندگی و رشد آن در زمینه های گوناگون علمی، اعتقادی، اجتماعی و سیاسی، ادبی و هنری پا به پای دیگر مسلمانان حرکت کردند(و چه بسا در مواردی گوی سبقت را از اعراب ربودند) و سرمایه های جاودان و ماندگاری را برای ما آفریدند. (همان منبع)

ادبیات کهن سال ایران چنان مفاهیم گوناگونی را از این سرچشمه های پربرکت الهی وام گرفته بنابراین آشنایی با قرآن و حدیث، آگاهی نسبت به تمامی زوایای سروده ها و نوشته های شعرا و نویسندگان ایرانی به امری محال مبدل شده است. از طرفی، این تأثیرپذیری تنها به حوزه مفاهیم محدود نشده و حوزه علوم ادبی و چگونگی به کارگیری کلمات و کیفیت کلام را نیز در برگرفته است. (همان منبع)

یکی از این سرمایه های افتخارآمیز، سروده های شاعران و سخنوران و نوشته های دبیران و مترسلان و نویسندگان و تاملات عارفان و اندیشه های حکیمان و فیلسوفان ایرانی مسلمان است. (همان منبع)

مقصود این است که در صدر اسلام یعنی قرن اول و دوم، ادبیات عربی، آن مقداری که قرآن باید جای خود را در آن باز کند، نکرده است و هر چه زمان می گذرد قرآن بیشتر آن ها را تحت نفوذ قرار   می دهد.  به عنوان مثال رودکی که از شعرای قرن سوم است اشعارش فارسی محض است و نفوذ قرآن زیاد در اشعارش  به چشم نمی خورد، اما  کم کم در زمان فردوسی و حتی بعد از آن نفوذ قرآن بیشتر مشاهده می شود. (همان منبع)

در قرن ششم و هفتم یعنی در دوران مولوی ، مولوی حرفی غیر از قرآن ندارد و هر چه می گوید تفسیرهای قرآن از دیدگاه عرفانی اوست. (همان منبع)

۴-۴- تاثیرات دین اسلام در عرصه ادبیات

دین اسلام تاثیرات زیادی در تمام شئون زندگی ایرانیان به ویژه در عرصه ادبیات از خود به جای گزارده تا جائیکه اگر  به کتاب هایی که از پیشینیان بر جای مانده نظری افکنده شود ، دریافت خواهد شد که کمتر موضوع ادبی است که مایه خود را از مفاهیم قرآنی نگرفته باشد به گونه ای که در  بیشتر مفاهیم و مطالب آن ها یا به طور آشکار و یا غیرمستقیم مانند کنایه و ایهام به بیان نکته ای حکمت آموز از کلام خداوند اشاره شده و در این زمینه کافی است به قلم بزرگ مردانی چون مولوی، سعدی، فردوسی  و دیگر آثار منظوم و منثور نظری افکنده شود تا مشاهده شود که چقدر از آیات ، اشارات ، عبارت و یا نکات و دستورات تربیتی ، اخلاقی، علمی و سیاسی و . . . آورده و با شعرهای خود ذهن بشر را به تکاپو وا داشته است.) www.aftab.com)

در تاریخ  ادبیات فارسی، نشانه های تاثیر قرآن در نظم و نثر فارسی کاملا مشهود است و به صور گوناگون، شعرا و نویسندگان از عبارات و مضامین آیات قرآنی و الفاظ قرآنی استفاده کرده اند. این استفاده، یا  عین عبارت یا به مضمون یا به صورت اشاره یا به صورت حل و ترجمه یا به صورت کاربرد الفاظ قرآنی بوده است.  نمونه های زیادی در دوره های ادبی زبان فارسی است که این تاثیرات را کاملا نشان می دهد. در قرن چهارم هجری اصولا معارف اسلامی پایه و اساس فرهنگ جوامع مسلمان بوده و در همه شئون زندگی مسلمانان نفوذ داشته است. در دوره(عصر سامانی) شواهد متعددی برای این تاثیر می توان یافت. در اشعاری از این دوره، مضامین و قصص قرآنی و احادیث نبوی به  صورت های متفاوت  بازتاب پیدا کرده است. (همان منبع)

بطور کلی در اشعار شاعران و نثرهای نویسندگان به غیر از آیات الهی به سخن معصومان و احادیث آنها بسیار اشاره کرده اند. اما بزرگترین چیستان ، سر اسرار هستی آفریدگار است و در کنار آن چرایی آفرینش و از کجایی آن، هان که مولانا می گوید:

از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود                            به کجا می روم آخر ننمایی وطنم

(همان منبع)

بعد از ظهور اسلام در ایران، نزدیک به دو قرن ادبیات فارسی مکتوب قابل توجه نداشته ایم. البته این نکته به این معنا نیست که ادبا و شعرا از نوشتن و سرودن دست کشیده اند بلکه بنا بر ضرورت هایی که در آن هنگام به وجود آمد، به زبان عربی تمایل پیدا کردند و لی نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که این تاثیر پذیری به مرور در بین ادبا و شعرا بیشتر شده است. (همان منبع)

 در دوره غزنوی هم شواهد متعددی از تاثیر آیات قرآنی و مضامین قرآنی در شعر فارسی وجود دارد. به عنوان مثال می توان به نمونه هایی از عنصری اشاره کرد: «در دشمنانت گرچه کثیرند خیر نیست/ چونان که گفت یزدان لاخیر فی  کثیر» که اشاره است به سوره نسا،آیه ۱۱۴: «لاخیر فی کثیر من نجویهم». در اینجا عنصری به صراحت  به این عبارت قرآنی اشاره می کند.در جای  دیگر باز عنصری اشاره دارد به داستان هاروت و ماروت در سوره بقره و می گوید: « زهره به دو رخسار تو داده همه زیور/ هاروت به دو چشم تو داده همه دستان»(همان منبع)

۴-۵- صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.