پایان نامه وندافزایی به ستاکهای ساده فعلی در زبان فارسی نوشتاری و گفتاری معیار مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۳۰۱  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود پایان نامه وندافزایی به ستاکهای ساده فعلی در زبان فارسی نوشتاری و گفتاری معیار نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست

فصل اول: کلیات پژوهش
۱-۱-    پیش گفتار    ۲
۱-۲-    تعریف موضوع    ۳-۲
۱-۳-    ضرورت و سابقه پژوهش    ۴-۳
۱-۴-    هدفهای پژوهش    ۴
۱-۵-    پرسشهای اصلی پژوهش    ۴
۱-۶-    فرضیه ها    ۵-۴
۱-۷-    روش انجام پژوهش    ۵
۱-۸-    چارچوب نظری    ۵
۱-۸-۱- نظریه حاکمیت و مرجع گزینی    ۹-۶
۱-۸-۱-۱- نظریه ایکس تیره    ۱۰
۱-۸-۱-۱-۱- برخی از مزایای نحو ایکس تیره    ۱۰
۱-۸-۱-۱-۲- قواعد نظریه ایکس تیره    ۱۲-۱۰
۱-۸-۲- گروه تصریفی    ۱۹-۱۰
۱-۹-    تعریف اصطلاحات    ۱۹
۱-۹-۱- وند    ۲۰
۱-۹-۲- وند افزایی    ۲۰
۱-۹-۳- ستاک فعلی    ۲۰
۱-۹-۴- زبان فارسی معیار    ۲۰
۱-۹-۴-۱- زبان فارسی نوشتاری معیار    ۲۰
۱-۹-۴-۲- زبان فارسی گفتاری معیار    ۲۱
۱-۱۰-    ساختار پژوهش    ۲۲-۲۱
فصل دوم: پیشینه پژوهش
۲-۱- پیش گفتار    ۲۴
۲-۲- تاریخ مباحث ساختواژی در غرب    ۲۵-۲۴
۲-۲-۱- ساختواژه در مکتب ساختگرایی    ۲۶-۲۵
۲-۲-۲-ساختواژه در مکتب زایشی    ۲۷-۲۶
۲-۲-۲-۱- ساختواژه در نظریه حاکمیت و مرجع گزینی    ۲۸-۲۷
۲-۳- مطالعات زبانشناسان غیر ایرانی در زمینه ساختواژه    ۲۸
۲-۳-۱- چامسکی (۱۹۷۰)    ۲۹-۲۸
۲-۳-۲-هله (۱۹۷۳)    ۳۰-۲۹
۲-۳-۳-لیبر (۱۹۸۰)    ۳۱-۳۰
۲-۳-۴-ویلیامز (۱۹۸۱)    ۳۱
۲-۳-۵-کیپارسکی (۱۹۸۲)    ۳۱
۲-۳-۶-سلکرک (۱۹۸۲)    ۳۴-۳۲
۲-۳-۷-بائر (۱۹۸۳)    ۳۵-۳۴
۲-۳-۸-متیوس (۱۹۹۱)    ۳۶-۳۵
۲-۳-۹-کریستال (۱۹۹۲)    ۳۶
۲-۳-۱۰-کاتامبا (۱۹۹۳)    ۳۷-۳۶
۲-۳-۱۱-کریستال (۱۹۹۷)    ۳۷
۲-۴- مطالعات ایرانیان در زمینه ساختواژه    ۳۷
۲-۴-۱- پژوهشهای سنتی    ۳۷
۲-۴-۱-۱- ابن سینا (قرن چهارم)    ۳۸-۳۷
۲-۴-۱-۲- شمس قیس رازی (قرن هفتم)    ۳۸
۲-۴-۱-۳- میرزاحبیب اصفهانی (اوایل قرن چهاردهم)    ۳۸
۲-۴-۱-۴-  پنج استاد (۱۳۶۳)    ۳۸
۲-۴-۱-۵- خانلری (۱۳۶۳)    ۳۹
۲-۴-۱-۶- انوری و گیوی (۱۳۶۳)    ۳۹
۲-۴-۱-۷- خلیلی (۱۳۷۱)    ۳۹
۲-۴-۱-۸- نوبهار (۱۳۷۲)    ۴۰-۳۹
۲-۴-۱-۹- میرزایی (۱۳۷۲)    ۴۰
۲-۴-۱-۱۰- مقربی (۱۳۷۲)    ۴۰
۲-۴-۱-۱۱- شریعت (۱۳۷۵)    ۴۱-۴۰
۲-۴-۲- پژوهشهای نوین    ۴۱
۲-۴-۲-۱- پیرشفیعی (۱۳۶۱)    ۴۱
۲-۴-۲-۲- فری (۱۳۷۰)    ۴۲
۲-۴-۲-۳- صادقی (۷۲-۱۳۷۰)    ۴۲
۲-۴-۲-۴- کشانی (۱۳۷۱)    ۴۳-۴۲
۲-۴-۲-۵- سامعی (۱۳۷۵)    ۴۴-۴۳
۲-۴-۲-۶- اسحاقی (۱۳۷۵)    ۴۴
۲-۴-۲-۷- طباطبایی (۱۳۷۶)    ۴۵-۴۴
۲-۴-۲-۸- هاجری (۱۳۷۷)    ۴۵
۲-۴-۲-۹- مدرس خیابانی (۱۳۷۸)    ۴۵
۲-۴-۲-۱۰- کمالی نفر (۱۳۷۸)    ۴۶-۴۵
۲-۴-۲-۱۱- قطره (۱۳۷۹)    ۴۶
۲-۴-۲-۱۲- کلباسی (۱۳۸۰)    ۴۷-۴۶
۲-۴-۲-۱۳- شریف (۱۳۸۱)    ۴۷
۲-۴-۲-۱۴- طباطبایی (۱۳۸۲)    ۴۷
۲-۵- معایب دستورهای سنتی    ۴۸
۲-۶- اشتقاق در زبان عربی    ۴۸
۲-۷- اشتقاق در زبان فارسی از دیدگاه سنتی    ۵۰-۴۸
فصل سوم: فهرست افعال ساده و مشتقات
۳-۱- پیش گفتار    ۵۲
۳-۲- واژه    ۵۲
۳-۲-۱-واژه از نظر آوایی    ۵۳
۳-۲-۲-واژه از نظر ساختواژی    ۵۳
۳-۲-۳- واژه از نظر معنایی    ۵۳
۳-۳- انواع واژه از نظر ساخت درونی    ۵۳
۳-۳-۱- واژه بسیط    ۵۳
۳-۳-۲-واژه غیربسیط    ۵۴
۳-۳-۲-۱-واژه مرکب    ۵۴
۳-۳-۲-۲- واژه مشتق    ۵۴
۳-۳-۲-۳- واژه مشتق – مرکب  / مرکب – مشتق    ۵۴
۳-۴- تکواژ     ۵۵
۳-۵- گونه تکواژ    ۵۵
۳-۶- تکواژ گونه     ۵۵
۳-۷- انواع تکواژ در زبان فارسی    ۵۶
۳-۷-۱- انواع تکواژ از لحاظ توزیع    ۵۶
۳-۷-۱-۱-تکواژ آزاد    ۵۷
۳-۷-۱-۲- تکواژ وابسته    ۵۷
۳-۷-۲-انواع تکواژ آزاد و وابسته از لحاظ معنایی    ۵۷
۳-۷-۲-۱-تکواژ آزاد واژگانی (قاموسی)    ۵۷
۳-۷-۲-۲-تکواژ آزاد دستوری (نقشی)    ۵۷
۳-۷-۲-۳- تکواژ وابسته واژگانی    ۵۸
۳-۷-۲-۴-تکواژ وابسته دستوری    ۵۸
۳-۷-۳-انواع تکواژهای وابسته دستوری از لحاظ نقش    ۵۸
۳-۷-۳-۱- وندهای تصریفی    ۵۹-۵۸
۳-۷-۳-۲-وندهای اشتقاقی    ۵۹
۳-۷-۳-۳- واژه بستها    ۶۰-۵۹
۳-۷-۳-۳-۱- واژه بستهای زبان فارسی    ۶۱-۶۰
۳-۷-۴- انواع وندها از لحاظ جایگاه    ۶۱
۳-۷-۴-۱- پیشوند    ۶۱
۳-۷-۴-۲-پسوند    ۶۱
۳-۷-۴-۳-میانوند    ۶۲-۶۱
۳-۷-۴-۴-پیراوند    ۶۲
۳-۷-۵- انواع وند از لحاظ میزان زایایی    ۶۲
۳-۷-۵-۱- وندهای مرده    ۶۲
۳-۷-۵-۲- وندهای سترون    ۶۲
۳-۷-۵-۳-وندهای زایا    ۶۲
۳-۸- وندافزایی    ۶۳
۳-۸-۱- وندافزایی تصریفی    ۶۳
۳-۸-۲- وندافزایی اشتقاقی    ۶۴
۳-۹- انواع فعل در زبان فارسی از لحاظ ساختمان    ۶۴
۳-۹-۱- افعال بسیط    ۶۵
۳-۹-۲- افعال غیربسیط    ۶۵
۳-۹-۲-۱- افعال مرکب    ۶۵
۳-۹-۳-۲- افعال پیشوندی    ۶۵
۳-۱۰- وند به چه افزوده می شود    ۶۵
۳-۱۰-۱- ریشه    ۶۵
۳-۱۰-۲- ستاک    ۶۶
۳-۱۰-۳- پایه    ۶۶
۳-۱۱- تفاوت ریشه و پایه    ۶۶
۳-۱۲- مبنای اشتقاق و تصریف    ۶۷-۶۶
۳-۱۳- ریشه فعل    ۶۷
۳-۱۴- نکاتی درباره فهرست افعال ساده    ۶۸
– فهرست افعال ساده
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- پیش گفتار    ۱۲۵
۴-۲- وندافزایی در زبان فارسی معیار    ۱۲۶-۱۲۵
۴-۲-۱- وندافزایی آشکار    ۱۲۸
۴-۲-۱-۱- پیشوندافزایی    ۱۲۸
۴-۲-۱-۲- پسوند افزایی    ۱۲۸
۴-۲-۲-وندافزایی غیر آشکار    ۱۲۹-۱۲۸
۴-۳-وندافزایی تصریفی و اشتقاقی در زبان فارسی معیار    ۱۲۹
بخش اول: وندافزایی تصریفی
۴-۴- وندافزایی تصریفی در زبان فارسی معیار    ۱۳۱
۴-۴-۱- وندافزایی غیرآشکار تصریفی    ۱۳۲-۱۳۱
۴-۴-۲-وندافزایی آشکار تصریفی    ۱۳۲
۴-۴-۲-۱-پیشوند افزایی تصریفی    ۱۳۲
۴-۴-۲-۲-پسوند افزایی تصریفی    ۱۳۳
۴-۵- وندهای تصریفی زبان فارسی معیار که به ستاکهای ساده فعلی می پیوندند    ۱۳۳
۴-۵-۱-پیشوندهای تصریفی زبان فارسی معیار که به ستاکهای ساده فعلی
می پیوندند    ۱۳۳
۴-۵-۱-۱- /na-/ پیشوند تصریفی منفی ساز    ۱۳۴
۴-۵-۱-۲- /be-/ پیشوند تصریفی وجه ساز    ۱۳۵
۴-۵-۱-۳- /mi-/ پیشوند تصریفی وجه ساز    ۱۳۶
۴-۵-۱-۳-۱- استفاده از افعال کمکی برای بیان وجه    ۱۳۷
۴-۵-۱-۴- /mi-/ پیشوند تصریفی نمود ساز    ۱۳۸-۱۳۷
۴-۵-۲- پسوندهای تصریفی زبان فارسی معیار که به ستاکهای ساده فعلی می پیوندند    ۱۳۸
۴-۵-۲-۱- /-e/ پسوند تصریفی نمود ساز    ۱۳۹
۴-۵-۲-۲-/-ân/ پسوند تصریفی سببی ساز    ۱۴۲-۱۴۰
۴-۵-۲-۳-/-id/ پسوند تصریفی گذشته ساز    ۱۴۳-۱۴۲
۴-۵-۲-۴-پسوندهای تصریفی مطابقت    ۱۴۵-۱۴۳
۴-۶- پسوندهای تصریفی زبان فارسی که به پایه های غیرفعلی می پیوندند    ۱۴۶-۱۴۵
۴-۶-۱- /-ân , -hâ/ پسوندهای تصریفی جمع ساز    ۱۴۶
۴-۶-۲-/-tar/  پسوند تصریفی صفت تفضیلی    ۱۴۶
۴-۶-۳-/-om/ پسوند تصریفی اعداد     ۱۴۶
۴-۷- ستاکهای حال بدون صورت تصریفی    ۱۴۸-۱۴۶
۴-۸- جدول وندهای تصریفی ستاکهای ساده فعلی    ۱۴۸
۴-۹- تلفیق انواع وندافزایی تصریفی و ستاکهای ساده فعلی    ۱۴۹-۱۴۸
۴-۱۰- ویژگیها و تغییرات حاصل از وندافزایی تصریفی    ۱۴۹
۴-۱۰-۱- ویژگیهای آوایی وندافزایی تصریفی    ۱۵۰
۴-۱۰-۱-۱-تکواژ گونگی    ۱۵۰
۴-۱۰-۱-۲-توزیع تکمیلی    ۱۵۰
۴-۱۰-۱-۳-همگونی    ۱۵۱
۴-۱۰-۱-۴-درج همخوان    ۱۵۱
۴-۱۰-۱-۵- حذف    ۱۵۲
۴-۱۰-۱-۵-۱-حذف آخرین همخوان پسوند مطابقت    ۱۵۲
۴-۱۰-۱-۵-۲-حذف بخشی از ستاک فعلی    ۱۵۲
۴-۱۰-۱-۵-۳-حذف همخوان میانجی    ۱۵۲
۴-۱۰-۱-۵-۴-حذف واکه و همخوان ستاک    ۱۵۳
۴-۱۰-۱-۶- تغییر همخوان    ۱۵۳
۴-۱۰-۱-۶-۱- تغییر همخوان پسوند تصریفی مطابقت    ۱۵۳
۴-۱۰-۱-۶-۲- تغییر همخوان ستاک    ۱۵۳
۴-۱۰-۱-۷- تغییر جایگاه تکیه ستاک    ۱۵۳
۴-۱۰-۲-ویژگیهای معنایی وندافزایی تصریفی    ۱۵۴
۴-۱۰-۲-۱- معنی قاعده مند و پیش بینی پذیر    ۱۵۴
۴-۱۰-۲-۲-نشانداری معنایی    ۱۵۵-۱۵۴
۴-۱۰-۳-ویژگیهای ساختواژی وندافزایی تصریفی    ۱۵۵
۴-۱۰-۳-۱- زایایی    ۱۵۵
۴-۱۰-۳-۲-نبودن خلاء اتفاقی    ۱۵۶
۴-۱۰-۳-۳-قاعده مندی    ۱۵۷
۴-۱۰-۳-۴-عدم قابلیت جایگزینی    ۱۵۷
۴-۱۰-۳-۵-وند آرایی    ۱۵۸-۱۵۷
۴-۱۰-۳-۶- وندافزایی چندگانه    ۱۵۸
۴-۱۰-۳-۷- همنشینی و جانشینی وندها    ۱۵۹-۱۵۸
۴-۱۰-۳-۸- افزایش تعداد مدخلهای واژگانی    ۱۵۹
۴-۱۰-۴- ویژگیهای نحوی وندافزایی تصریفی    ۱۶۰
۴-۱۰-۴-۱-وند به عنوان هسته نحوی و تراوش ویژگی آن     ۱۶۲-۱۶۰
۴-۱۰-۴-۲-ساخت موضوعی    ۱۶۵-۱۶۲
۴-۱۰-۴-۳- هسته گروه فعلی    ۱۶۶-۱۶۵
۴-۱۰-۴-۴-عنصر تصریفی INFL    ۱۶۸-۱۶۶
۴-۱۰-۴-۴-۱-اتصال وندهای زمان و مطابقت    ۱۶۸
۴-۱۰-۴-۴-۲-اتصال پیشوند منفی ساز    ۱۷۰-۱۶۹
۴-۱۰-۴-۵- وندهای تصریفی وجه ساز، نمود ساز و سببی ساز    ۱۷۰
۴-۱۰-۴-۶- جایگاه افعال کمکی    ۱۷۱
۴-۱۱- محدودیتهای وندافزایی تصریفی    ۱۷۱
۴-۱۱-۱- محدودیتهای آوایی    ۱۷۱
۴-۱۱-۲- محدودیتهای معنایی    ۱۷۲
۴-۱۱-۳- محدودیتهای ساختواژی    ۱۷۲
۴-۱۱-۳-۱- ممانعت    ۱۷۲
۴-۱۱-۳-۲- نوع ستاک فعلی    ۱۷۳-۱۷۲
۴-۱۱-۴- محدودیتهای نحوی    ۱۷۳
بخش دوم: وندافزایی اشتقاقی
۴-۱۲- وندافزایی اشتقاقی در زبان فارسی معیار    ۱۷۵
۴-۱۳- وندافزایی غیر آشکار اشتقاقی    ۱۷۵
۴-۱۳-۱- تبدیل ستاک فعلی به اسم    ۱۷۶
۴-۱۳-۱-۱- تبدیل ستاک حال به اسم    ۱۷۶
۴-۱۳-۱-۲-تبدیل ستاک گذشته به اسم    ۱۷۶
۴-۱۳-۲- تبدیل اسم به ریشه فعلی    ۱۷۶
۴-۱۳-۳-تبدیل فعل تصریف شده به پایه غیرفعلی    ۱۷۷
۴-۱۳-۳-۱- تبدل فعل مضارع به اسم    ۱۷۷
۴-۱۳-۳-۲- تبدیل فعل ماضی به اسم    ۱۷۸
۴-۱۳-۳-۳- تبدیل فعل امر به مقوله غیر فعلی    ۱۷۸
۴-۱۳-۳-۴-تبدیل فعل نهی به مقوله غیر فعلی    ۱۷۸
۴-۱۳-۴-تبدیل صفت به اسم    ۱۷۹-۱۷۸
۴-۱۴- اهمیت وندافزایی غیر آشکار اشتقاقی    ۱۸۰-۱۷۹
۴-۱۵- پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی معیار که به ستاکهای ساده فعلی می پیوندند    ۱۸۰
۴-۱۵-۱- پیشوند اشتقاقی نفی /na-, nâ-/    ۱۸۱-۱۸۰
۴-۱۵-۲- پیشوندهای فعلی    ۱۸۳-۱۸۱
– تفاوت فعلهای مرکب و پیشوندی    ۱۸۳
تفاوت قیدها و پیشوندهای فعلی    ۱۸۳
۴-۱۵-۲-۱- باز – /bâz-/    ۱۸۴
۴-۱۵-۲-۲- سر – /sar-/    ۱۸۴
۴-۱۵-۲-۳- پیش – /piš-/    ۱۸۴
۴-۱۵-۲-۴- بر – /bar-/    ۱۸۵
۴-۱۵-۲-۵- در – /dar-/    ۱۸۵
۴-۱۵-۲-۶- وا- /vâ-/    ۱۸۵
۴-۱۵-۲-۷- پس – /pas-/    ۱۸۵
۴-۱۵-۲-۸- فرا- /farâ-/    ۱۸۶
۴-۱۵-۲-۹- فرو- /foru-/    ۱۸۶
۴-۱۵-۲-۱۰- ور – /var-/    ۱۸۶
۴-۱۶- فهرست مشتقات حاصل از پیوند پیشوندهای فعلی با ستاکهای فعلی    ۱۸۸-۱۸۶
۴-۱۷- جدول بسامدی پیشوندهای فعلی    ۱۸۸
۴-۱۸- پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی معیار که به ستاکهای فعلی می پیوندند    ۱۸۹
۴-۱۸-۱- پسوندهای اشتقاقی ستاک حال    ۱۸۹
۴-۱۸-۱-۱- -َنده /-ande/    ۱۹۰-۱۸۹
۴-۱۸-۱-۱-۱- ستاکهیا حال بدون پسوند /-ande/    ۱۹۱-۱۹۰
۴-۱۸-۱-۲- -ِش /-eš/    ۱۹۱
۴-۱۸-۱-۳- تکواژ صفر / /    ۱۹۱
۴-۱۸-۱-۴- -ه، ـه /-e/    ۱۹۲-۱۹۱
۴-۱۸-۱-۵- -ان /-ân/    ۱۹۲
۴-۱۸-۱-۶- -ا /-â/     ۱۹۲
۴-۱۸-۱-۷- -َک /-ak/     ۱۹۲
۴-۱۸-۱-۸- مان /-mân/     ۱۹۲
۴-۱۸-۱-۹- -َند /-and/     ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۰- ناک /-nâk/     ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۱- گار/-gâr/      ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۲- – و /-u/    ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۳- – انه /-âne/    ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۴-  اک  /-âk/    ۱۹۳
۴-۱۸-۱-۱۵- – ون /-un/     ۱۹۴
۴-۱۸-۱-۱۶- – ال /-âl/     ۱۹۴
۴-۱۸-۱-۱۷- گاه  /-gâh/    ۱۹۴
۴-۱۸-۱-۱۸-چه /-če/    ۱۹۴
۴-۱۸-۱-۱۹—ار /-âr/     ۱۹۴
۴-۱۸-۲- پسوندهای اشتقاقی ستاک گذشته    ۱۹۴
۴-۱۸-۲-۱- -َن /-an/    ۱۹۵-۱۹۴
۴-۱۸-۲-۲- -ه، ـه /-e/    ۱۹۵
۴-۱۸-۲-۲-۱- ستاکهای گذشته بدون پسوند اشتقاقی /-e/    ۱۹۶-۱۹۵
۴-۱۸-۲-۳-تکواژ صفر / /-    ۱۹۶
۴-۱۸-۲-۴- -ار /-âr/     ۱۹۶
۴-۱۸-۲-۵-گار  /-gâr/    ۱۹۶
۴-۱۸-۲-۶-مان /-mân/    ۱۹۷
۴-۱۹- ستاکهای حال بدون مشتق    ۱۹۷
۴-۲۰- نکته ای درباره پسوندهای /-i, -gar, -gâh, -kâr/    ۱۹۸-۱۹۷
۴-۲۱- جدول بسامدی پسوندهای ستاک حال    ۱۹۹-۱۹۸
۴-۲۲-جدول بسامدی پسوندهای ستاک گذشته    ۲۰۰-۱۹۹
۴-۲۳- تعداد وندهای اشتقاقی زبان فارسی که معیار که به ستاکهای  ساده فعلی
می پیوندند    ۲۰۰
۴-۲۴- تعداد مشتقات وندهای اشتقاقی زبان فارسی معیار که به ستاکهای ساده فعلی می پیوندند    ۲۰۱
۴-۲۵- تلفیق انواع وندافزایی اشتقاقی و ستاکهای ساده فعلی    ۲۰۲
۴-۲۶- ویژگیها و تغییرات حاصل از وندافزایی اشتقاقی    ۲۰۲
۴-۲۶-۱- ویژگیهای آوایی وندافزایی اشتقاقی    ۲۰۳
۴-۲۶-۱-۱-درج واکه    ۲۰۴
۴-۲۶-۱-۲-حذف واکه    ۲۰۴
۴-۲۶-۱-۳-تغییر جایگاه تکیه    ۲۰۵
۴-۲۶-۱-۴-هم آوایی    ۲۰۶-۲۰۵
۴-۲۶-۲-ویژگیهای معنایی وندافزایی اشتقاقی    ۲۰۶
۴-۲۶-۲-۱-تغییر معنا    ۲۰۶
۴-۲۶-۲-۲-هسته معنایی    ۲۰۷-۲۰۶
۴-۲۶-۲-۳-بی قاعدگی و پیش بینی ناپذیر بودن معنا    ۲۰۷
۴-۲۶-۲-۴-چندمعنایی    ۲۰۷
۴-۲۶-۲-۵- نشانداری معنایی    ۲۰۸-۲۰۷
۴-۲۶-۳- ویژگیهای ساختواژی وندافزایی اشتقاقی    ۲۰۸
۴-۲۶-۳-۱- زایایی    ۲۰۸
۴-۲۶-۳-۱-۱- زایایی فرایند    ۲۰۹-۲۰۸
۴-۲۶-۳-۱-۲- زایایی وند    ۲۰۹
۴-۲۶-۳-۱-۳- زایایی بر حسب نوع پایه    ۲۱۰-۲۰۹
۴-۲۶-۳-۲- واژگانی شدگی    ۲۱۰
۴-۲۶-۳-۳-شفافیت و تیرگی    ۲۱۱-۲۱۰
۴-۲۶-۳-۴-ممانعت    ۲۱۲-۲۱۱
۴-۲۶-۳-۵-خلاء اتفاقی    ۲۱۲
۴-۲۶-۳-۶-بی قاعدگی    ۲۱۳
۴-۲۶-۳-۷-انحصار    ۲۱۴-۲۱۳
۴-۲۶-۳-۸-قابلیت جایگزینی     ۲۱۴
۴-۲۶-۳-۹-وندافزایی چندگانه    ۲۱۶-۲۱۵
۴-۲۶-۳-۱۰-جانشینی وندها    ۲۱۶
۴-۲۶-۳-۱۱-وندآرایی    ۲۱۷-۲۱۶
۴-۲۶-۴- ویژگیهای نحوی وندافزایی اشتقاقی    ۲۱۸
۴-۲۶-۴-۱-تعبیر مقوله پایه    ۲۱۸
۴-۲۶-۴-۲-وند به عنوان هسته نحوی و تراوش ویژگی آن    ۲۲۱-۲۱۸
۴-۲۶-۴-۳- جایگاه وند اشتقاقی    ۲۲۲
۴-۲۶-۴-۴- چارچوب زیر مقوله ای وند    ۲۲۳-۲۲۲
۴-۲۶-۴-۵- ساخت موضوعی    ۲۲۳
۴-۲۷- محدودیتهای وندافزایی اشتقاقی    ۲۲۴
۴-۲۷-۱- محدودیتهای دستوری    ۲۲۴
۴-۲۷-۱-۱-محدودیتهای آوایی    ۲۲۵-۲۲۴
۴-۲۷-۱-۲- محدودیتهای معنایی    ۲۲۵
۴-۲۷-۱-۲-۱-ابهام معنایی    ۲۲۵
۴-۲۷-۱-۲-۲-نشانداری معنایی    ۲۲۵
۴-۲۷-۱-۳- محدودیتهای ساختواژی    ۲۲۵
۴-۲۷-۱-۳-۱-ممانعت    ۲۲۶
۴-۲۷-۱-۳-۲-عدم تناسب گونه ای وند و ستاک فعلی    ۲۲۶
۴-۲۷-۱-۳-۳-تعداد وندهای اشتقاقی    ۲۲۷-۲۲۶
۴-۲۷-۱-۳-۴-زایا نبودن وند    ۲۲۷
۴-۲۷-۱-۴–محدودیتهای نحوی    ۲۲۷
۴-۲۷-۱-۴-۱-واژه بست    ۲۲۷
۴-۲۷-۱-۴-۲-پسوند تصریفی مطابقت    ۲۲۸
۴-۲۷-۲- محدودیتهای غیر دستوری    ۲۲۸
۴-۲۷-۲-۱- محدودیتهای زیباشناختی    ۲۲۸
فصل پنجم: یافته ها و پیامدها
۵-۱- پیش گفتار    ۲۳۰
۵-۲- یافته های پژوهش    ۲۳۰
۵-۲-۱- زبان فارسی معیار از چه وندها و ستاکهای ساده فعلی در وند افزایی استفاده می کند؟    ۲۳۲-۲۳۰
۵-۲-۲-ویژگیهای انواع مختلف وندافزایی چیست؟    ۲۳۲
۵-۲-۳- تغییرات حاصل از انواع وندافزایی چیست؟    ۲۳۲
۵-۲-۴-وندافزایی تابع چه محدودیتهایی است؟    ۲۳۲
۵-۲-۵-چه تفاوتهایی در نتیجه وندافزایی در گونه های مختلف زبان فارسی معیار دیده می شود؟    ۲۳۴-۲۳۳
۵-۳- پیامدهای نظری و کاربردی پژوهش    ۲۳۴
۵-۳-۱-وندهای تصریفی    ۲۳۵
۵-۳-۲- وندهای اشتقاقی    ۲۳۶-۲۳۵
۵-۳-۳- ستاکها    ۲۳۷-۲۳۶
۵-۳-۴- فرایندها    ۲۳۸-۲۳۷
۵-۴- پیشنهادهایی برای پژوهشهای بیشتر    ۲۳۸
– واژه نامه
واژه نامه فارسی – انگلیسی    ۲۴۸-۲۴۰
واژه نامهٴ انگلیسی – فارسی    ۲۵۷-۲۴۹
– کتابنامه
– کتابنامه فارسی    ۲۶۳-۲۵۹
– کتابنامه انگلیسی    ۲۶۵-۲۶۴
چکیده انگلیسی    ۲۶۷-۲۶۵
– پیوست
پیوست ۱: افعال ساده پربسامد
پیوست ۲: ریشه های فعلی با دو ستاک گذشته
پیوست ۳: صورتهای سببی
پیوست ۴: ستاکهای گونه گفتاری
پیوست ۵: اسامی خاص مشتق

کتابنامه فارسی:

– ابوالقاسمی ، محسن (۱۳۷۷) دستور تاریخی مختصر زبان فارسی، تهران: انتشارات سمت.

– احمدی گیوی، حسن (۱۳۸۰) دستور تاریخی فعل، دو جلدی، تهران: قطره

– اسحاقی، حمید (۱۳۷۵) وندهای تصریفی در زبان فارسی ، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر میرعمادی، دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

– افراشی ، آزیتا (۱۳۸۱) اندیشه هایی در معنی شناسی (یازده مقاله) ، تهران: انتشارات فرهنگ کاوش

– انوری ، حسن و گیوی، حسن (۱۳۶۳) دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات فاطمی

– باطنی، محمدرضا (۱۳۷۸) توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر

– بصاری،طلعت (۱۳۵۴) دستور زبان فارسی،تهران:طهوری

– پیرشفیعی، سرور (۱۳۶۱) فرایندهای واژه سازی در زبان فارسی، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر علی محمد حق شناس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

– حق شناس ، علی محمد (۱۳۷۰) تاریخ مختصر زبانشناسی ، نوشته آر.اچ. روبینز ، تهران: نشر مرکز

– خلیلی، کامیاب (۱۳۷۱) فرهنگ مشتقات مصادر فارسی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)

–                                      (۱۳۷۸) فرهنگ مشتقات مصادر فارسی، ده جلدی، تهران: نشر کارنگ

– دبیر مقدم، محمد (۱۳۷۶) فعل مرکب در زبان فارسی ، مجله زبانشناسی ، س ۱۲، ش ۱ و ۲

–                            (۱۳۷۸) زبانشناسی نظری(پیدایش و تکوین دستور زایشی)،تهران:انتشارات سخن

– رازی، شمس الدین محمدبن قیس، المعجم فی معاییر اشعار العجم، به کوشش محمدتقی مدرس رضوی (۱۳۳۸)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران

– سامعی، حسین (۱۳۷۵) واژه سازی در زبان فارسی، رساله دکتری به راهنمایی دکتر علی محمد حق شناس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

– شریعت، محمد جواد (۱۳۷۵) دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات اساطیر

– شریف، لیلا (۱۳۸۱) بررسی مشتقات گوناگون افعال زبان فارسی مدرن و کاربرد متفاوت آنها در گونه های مختلف معنایی و دستوری ، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر حسین وثوقی، دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکز

– شقاقی ، ویدا (۱۳۷۶) واژه بست چیست؟ آیا در زبان فارسی چنین مفهومی کاربرد دارد؟ مجموعه مقاله های سومین کنفرانس زبانشناسی ، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

– صادقی، علی اشرف / ارژنگ ، غلامرضا (۱۳۵۸) دستور سال دوم، سوم و چهارم آموزش متوسطه عمومی (فرهنگ و ادب)، تهران: وزارت آموزش و پرورش

–                                              (۱۳۶۲) زبان معیار، نشر دانش، سال ۳، ش ۴

–                                           (۷۲-۱۳۷۰) شیوه ها و امکانات واژه سازی در زبان فارسی معاصر، ش ۳، ۴، ۶ و ۹، تهران : نشر دانش

–                                       (۱۳۷۲) درباره فعلهای جعلی در زبان فارسی، مجموعه مقالات سمینار زبان فارسی و زبان علم ، تهران: مرکز نشر دانشگاهی

– صفوی ، کوروش (۱۳۷۹) درآمدی بر معنی شناسی، تهران: حوزه هنری

– صمصامی، سید محمد (۱۳۴۶) کاملترین دستور زبان فارسی درباره پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی، اصفهان: مشعل

– طباطبایی، علاءالدین (۱۳۷۶) فعل بسیط فارسی و واژه سازی ، تهران: مرکز نشر

–                                        (۱۳۸۲) اسم و صفت مرکب در زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی

– غلامعلی زاده ، خسرو (۱۳۸۰) ساخت زبان فارسی، تهران: انتشارات احیاء کتاب

– فری ، یحیی (۱۳۷۰) فرایندهای اسم ساز در زبان فارسی ، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر علی محمد حق شناس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

– قریب، عبدالعظیم و دیگران (۱۳۶۳) دستور زبان پنج استاد، تهران: انتشارات اشرفی

– قطره، فریبا (۱۳۷۹) فرایندهای اسم سازی در زبان فارسی، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر محمد دبیرمقدم، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی

– کشانی، خسرو (۱۳۷۱) اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز، تهران: مرکز نشر دانشگاهی

– کلباسی ، ایران (۱۳۸۰) ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

– کمالی نفر، سپیده (۱۳۷۸) بررسی پیشوندها و پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر علی محمد حق شناس، دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

– محمد ابراهیمی جهرمی، زینب (۱۳۸۲) بررسی ساختار گروه فعلی در زبان فارسی گفتاری معیار در مقایسه با زبان فارسی نوشتاری معیار ، رساله دکتری به راهنمایی دکتر علی محمد حق شناس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

– مدرس خیابانی، شهرام (۱۳۷۸) بررسی وندهای زبان فارسی از دیدگاه صرف واژگانی ، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر کوروش صفوی، دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

– مشکوه الدینی، مهدی (۱۳۷۳) دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری ، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

– معین، محمد (۱۳۶۴) فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر

– مقربی، مصطفی (۱۳۷۲) ترکیب در زبان فارسی، تهران: انتشارات توس

– میرزایی ، نجفعلی (۱۳۷۲) فرهنگ اصطلاحات دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات مدین

– ناتل خانلری، پرویز (۱۳۶۳) تاریخ زبان فارسی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران

–                                        (۱۳۷۰) دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات توس

–                                           (۱۳۷۳) دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات توس

– نوبهار، مهرانگیز (۱۳۷۲) دستور کاربردی زبان فارسی ، تهران: انتشارات رهنما

– نیساری، سلیم (۱۳۵۳) گروه بندی افعال فارسی، سومین کنگره تحقیقات ایرانی، تهران

– هاجری، ضیاءالدین (۱۳۷۷) فرهنگ وندهای زبان فارسی (شامل پیشوندها ، پسوندها و میانوندها)، تهران: انتشارات آوای نور

کتابنامه انگلیسی:

–         Bauer, L. (1983) English Word-Formation, Cambridge: Cambridge university Press.

–         Carstairs-McCarthy, Andrew (1992) Current Morphology, London: Routledge.

–         Chomsky, N. (1981) Lectures on Government and Binding, Dordrecht: Foris Publication.

–         Chomsky, N. (1970) Remarks on Nominalization, in R.A.Jacobs and P.S.Rosenbaum, eds., Reading English Transformational Grammar, Ginn, waltham, Massachusetts.

–         Crystal, David (1992) An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages, USA: Blackwell.

–         Di Sciullo, A.M and Williams, E. (1987) on Defining the Word, Cambridge Mass: MIT Press.

–         Haegeman, L. (1994) An Introduction to Government and Binding Theory, 2^nd Edition, Oxford: Blackwell .

–         Haspelmath, M. (2002) Understanding Morphology, London: Arnold Publishers.

–         Katamba, Francis (1993) Morphology, Macmillan Press: LTD.

–         Kiparsky, P. (1982b) Lexical Morphology and Phonology, in yang, I.S.(ed.) Linguistics in the morning calm (Seoul: Hanshin)

–         Lieber, R. (1980) on the Organization of the Lexicon, Cambridge: MIT

–         Malmkjar, K. (1991) the Linguistic Encyclopedia, London: Routledge.

–         Mathews, P.H. (1991) Morphology, Cambridge university Press .

–         Selkirk, E.O. (1982) the Syntax of Words, Cambridge Mass: MIT.

–         Spencer, A. (1991) Morphological Theory, an Introduction to Word Structure in Generative Grammer, Oxford: Blackwell .

–         Williams, E. (1981a) on the Notion Lexically Related and Head of a Word, Linguistic Inquiry.

–         Williams, E. (1981b) Argument, Structure and Morphology, Linguistic Review.

–         Yensen, J.T. (1990) Morphology, Word Structure in Generative Grammar, Amsterdom: John Benjamins publishing co.

 

۲-۱-پیش گفتار

ساختواژه دو وظیفه ٴاساسی بر عهده دارد: تصریف و اشتقاق ( بائر،۱۹۸۳،۳۴).در فرایند تصریف از طریق وند افزایی با استفاده از وندهای تصریفی واژه ای پرداخته می‌شود و برای ایفای نقش معینی در جمله آماده می‌گردد. در فرایند اشتقاق از طریق وند افزایی با استفاده از وندهای اشتقاقی واژه ای جدید ساخته می‌شود. از طرفی فعل از زایایی ساختواژی زیادی برخوردار است و می‌تواند منشاٴ بسیاری از واژه های زبان قرار بگیرد. بنابراین از تلفیق ستاکهای فعلی و وندها می‌توان واژه های زیادی ساخت و یا پرداخت . مطالعهٴ فعل و مشتقات آن مربوط به ساختواژهٴ زبان می‌شود. در این فصل با مروری بر دیدگاه ساختگرایان وزایشیان در زمینهٴ ساختواژه، به بررسی آثار زبانشناسان غیر ایرانی و ایرانی که فرایند های وند افزایی را تحت عناوینی از جمله اشتقاق، واژه سازی، تصریف و واژه پردازی مطالعه کرده اند پرداخته می‌شود. مطالعات ایرانیان در زمینهٴ ساختواژه در دو بخش پژوهشهای سنتی و پژوهشهای نوین بررسی می‌شود و مطالبی نیز دربارهٴ اشتقاق در زبان عربی و تاٴثیر آن بر دیدگاه دستور نویسان سنتی ایرانی مطرح خواهد شد.

۲-۲- تاریخ مباحث ساختواژی در غرب

تاریخ مطالعات ساختواژی به زمان شروع بررسیهای زبانی توسط پانینی[۱] ( قرن چهارم پیش از میلاد)که توصیفی از ساختواژه در زبان سانسکریت۱به دست داد، باز می‌گردد و تا کنون نیز ادامه دارد . پانینی بخش اصلی دستور زبان خود را منحصراً به طرح قواعد واژه سازی در زبان سانسکریت اختصاص داده است . در یکی از افزوده های کتاب او ریزی از ریشه های افعال آورده شده است و در دیگری ریزی از کلماتی آمده  است که مانند هم تصریف می‌شوند (روبینز،ترجمهٴ حق شناس، ۱۳۷۰،۳۱۰). پانینی توالی ”  ریشه+ پسوند ستاک ساز+ پسوند تصریفی ” را به عنوان ساخت دستوری کمینه برای صورت اسم به دست می‌دهد. علاوه بر آن مفهوم” تکواژ صفر”[۲] که امروزه در توصیف بسیاری از صورتهای بی‌قاعدهٴ زبان، توجیه مناسبی محسوب می‌شود، توسط پانینی مطرح شده است(همان،۳۱۹).

در دنیای زبانشناسی تاریخی- تطبیقی قرن نوزدهم، ساختواژه به بررسی و مقایسهٴ زبانهای مختلف و پیوند آنها در جهت بازسازی زبانهای اولیه می‌پرداخت و هرگز به عنوان علم بررسی ساختار درونی واژه ها و شاخه ای مجزا در زبانشناسی مطرح نبود. در اوایل قرن نوزدهم ساختواژه نقش مهمی در بازسازی زبانهای هند و اروپایی ایفا نمود ( کاتامبا[۳]،۳،۱۹۹۳).

در سال ۱۸۱۶ فرانس بوپ[۴] نتیجهٴ مطالعات خود را در حمایت از نظریات سر ویلیام جونز[۵] به سال ۱۷۸۶ مبنی بر اینکه زبانهای سانسکریت، لاتین، فارسی و ژرمنی دارای ریشهٴ مشترک هستند، به چاپ رساند. شواهد بوپ بر پایهٴ مقایسه پایانه های دستوری واژه ها در این زبانها قرار داشت ( همان).

بین سالهای (۱۸۱۹-۳۷) یاکوب گریم[۶] با مقایسهٴ تحلیلی نظام آوایی و الگوهای ساختواژی، تکامل تدریجی دستور زبانهای ژرمنی و ارتباط این زبانها با زبانهای هند و اروپایی را مطرح ساخت( همان).

۲-۲-۱- ساختواژه در مکتب ساختگرایی

پیروان مکتب ساختگرایی امریکایی، یکی از مکاتب معتبر زبانشناسی نیمهٴ اول قرن حاضر ، هرگز زبانشناسی را به عنوان نظریه ای دربارهٴ طبیعت زبان در نظر نگرفتند ، بلکه آن را روندی توصیفی و تحلیلی دانستند. تجزیه و تحلیل ایده آل زبان هنگامی صورت می‌گرفت که ابعاد ساختاری زبان به صورتی مجزا و به ترتیبی خاص مورد مطالعه قرار می‌گرفت. این ابعاد زبانی که به” سطوح زبانی”[۷] موسومند، عبارتند از: سطح واجشناسی، سطح ساختواژی، سطح نحوی و سطح معنایی که ترتیبی به صورت زیر دارند:

 

بدین ترتیب وظیفهٴ تحلیل گر، توصیف زبان در مراحل مجزا بود که این مراحل به ترتیب به تلفظ ،ساختار کلمات، ساختار جملات و سرانجام به معنای گفتار مربوط می‌ شدند. ساختگرایان از اطلاعات سطوح بالاتر مثل نحو، در تجزیه و تحلیل سطوح پایین تر، مثل واجشناسی استفاده می ‌کردند. این اصل، “جدایی سطوح”[۸] نام داشت (همان، ۴).

بین سالهای (۱۹۲۰-۴۵) ساختگرایان آمریکایی با مسالهٴ چگونگی عملکرد آواها در ایجاد تمایزات معنایی روبرو شدند تا اینکه سرانجام “نظریه واجی”[۹] را مطرح کردند(همان).

با گذر زمان به تدریج نگاهها به سوی ساختواژه معطوف شد، به طوری که بین سالهای (۱۹۴۰-۶۰) مطالعهٴ ساختواژه هستهٴ اصلی مطالعات زبانشناسی شد. بسیاری از ساختگرایان به بررسی موضوعاتی در نظریهٴ ساختواژه پرداختند. کتاب درسی نایدا[۱۰] با عنوان “ساختواژه” که در سال ۱۹۴۹ به چاپ رسید، کاربرد و نظریهٴ ساختگرایی را تدوین کرد. این اثر، نسلهای زیادی از زبانشناسان را با تحلیل توصیفی واژه ها آشنا نمود(همان).

تجزیه و تحلیل های سنتی زبانشناسی، واژه ها را به عنوان واحد اصلی نظریهٴ دستوری و فرهنگ نگاری در نظر می ‌گرفت، اما ساختگرایی آمریکایی نشان داد که واژه ها به واحدهای کوچکتری به نام تکواژ قابل تجزیه اند. این عناصر ،کوچکترین واحدهای معنایی و دستوری می ‌باشند (همان، ۵-۴).

پیش از ساختگرایان، هم ساختار واژه ها و هم ساختار جملات تحت مقوله ای به نام دستور مطالعه می شد،اما ساختگرایان ساختواژه را زیر شاخه ای مجزا در زبانشناسی دانستند. به عقیدهٴ ‌نایدا هدف ساختواژه مطالعهٴ تکواژها و ترتیب قرار گرفتن آنها در تشکیل واژه ها است ‌ (همان، ۵).

     ۲-۲-۲-ساختواژه در مکتب زایشی

از اواخر دههٴ پنجاه میلادی ساختواژه در چارچوب دستور زایشی نقد و بررسی شده است. دستوریان گشتاری در آغاز ،از سنت ساختگرایی مبنی بر عدم جدایی ساختواژه و  نحو پیروی می کردند (ملمکیار[۱۱]، ۳۲۳,۱۹۹۱).

از آنجا که دستور زایشی مکتب غالب زبانشناسی در نیمهٴ دوم قرن حاضر است، مطالعه ساختار واژه به مدت یک دهه در تاریکی به سربرد و تا اواسط دههٴ ۱۹۷۰ از این وضعیت خارج نشد (کاتامبا، همان،۱۰). بائر(همان،۳) می ‌گوید که  علت بی علاقگی ساختگرایان آمریکایی به ساختواژه این بود که آنها به واحدهای کوچکتر از واژه یعنی به واج[۱۲] علاقه داشتند و علت بی علاقگی زایشیان به ساختواژه، توجه آنها به واحدهای بزرگتر از واژه، یعنی گروه و جمله بود.

بخشی از دلایل نپرداختن به ساختواژه در طی سالهای اولیهٴ طرح دستور زایشی بر این باور استوار بود که اگر ساختواژه در سطح میان واجشناسی و نحو قرار بگیرد، به حد کافی پوشش داده می‌شود و دیگر نیاز به در نظر گرفتن سطح یا بخش ساختواژی جداگانه ای در دستور نیست. شیوه هایی هم برای توصیف ساختار واژه در مدل زبانی دارای بخش واجی، نحوی و معنایی (نه بخش ساختواژی ) ارائه شد. کار بخش نحوی تولید جملات خوش ساخت (نه بد ساخت) بود و این تولید تنها با ایجاد معنی از طریق همنشینی تکواژها (نه واژه ها)و تعیین نوع تکواژ ها  در ساخت سازه های نحوی امکان پذیر بود . لیز[۱۳](۱۹۶۰) اولین زبانشناس مکتب زایشی بود که با استفاده از قواعد نحوی، پدید آمدن واژه های مشتق را به صورت یک  بررسی توصیفی عمده ارائه داد مانند اشتقاق واژهٴ appointment از فعل appoint(همان،۱۱).

۲-۲-۲-۱ ساختواژه در نظریه حاکمیت و مرجع گزینی

در نظریهٴ حاکمیت و مرجع گزینی که صورت گسترش یافتهٴ دستور زایشی است، ساختواژه به عنوان حوزه‌ای مستقل در نظر گرفته نمی‌شود. دبیر مقدم(همان،۳۶۷) می‌گوید در این نظریه زیر بخشهای نظام قواعد دستوری عبارتند از: ۱- واژگان ۲- نحو که شامل الف)  بخش مقوله‌ای و ب) بخش گشتاری است ۳- بخش صورت آوایی و ۴- بخش صورت منطقی.

واژگان، متشکل از مدخلهای واژگانی است و برای هر مدخل مشخصه‌های واجی، نحوی (شامل مشخصه‌های زیر مقوله‌ای و محدودیت های گزینشی) و معنایی مشخص می‌شود( همان ، ۳۶۸). فرایند‌های واژی و قواعد واژه سازی نیز در بخش واژگان اعمال می‌شوند( همان، ۳۷۴). قواعد بخش مقوله‌ای نیز همان قواعد ایکس تیره هستند و مجموع بخشهای واژگان و بخش مقوله‌ای ، بخش پایه را به وجود می‌آورند ( همان، ۳۶۸).

بنابراین در نظریهٴ حاکمیت و مرجع گزینی، ساختواژه از استقلال برخوردار نیست . در این نظریه با استفاده از مدخلهای واژگانی و فرایند ها و قواعد واژه سازی موجود در بخش واژگان و همچنین با کمک قواعد ایکس تیره در بخش نحو، واژه‌ها ساخته و پرداخته  می‌شوند.در نتیجه بخش پایه مسئول واژه سازی و واژه پردازی(وند افزایی اشتقاقی و تصریفی)به شمار می رود.

۲-۳- مطالعات زبانشناسان غیر ایرانی در زمینه ساختواژه

با انتشار مقالهٴ ۱۹۷۰ چامسکی و اهمیت یافتن مباحث ساختواژی، بسیاری از زبانشناسان در چارچوب دستور زایشی یا خارج از آن به مطالعات وسیعی پرداختند . برخی از آنان معتقد به استقلال دستگاه ساختواژه اند و برخی آن را مرتبط با نحو می‌دانند. در زیر به آثار زبانشناسی از جمله چامسکی(۱۹۷۰)، هله[۱۴](۱۹۷۳)، لیبر )۱۹۸۰(، ویلیامز )۱۹۸۱(، کیپارسکی[۱۵])۱۹۸۲(، سلکرک )۱۹۸۲(،بائر)۱۹۸۳(،متیوس[۱۶] )۱۹۹۱(،کریستال[۱۷] )۱۹۹۲(و کاتامبا)۱۹۹۳( پرداخته می‌شود.

۲-۳-۱- چامسکی(۱۹۷۰)

چامسکی )۱۹۵۷( نحو را به عنوان توالی دستوری تکواژهای زبان در نظر می‌گرفت و ساختواژه نیز شاخهٴ مطالعاتی مجزایی محسوب نمی‌شد. واجشناسی و نحو هم اجزای اصلی توصیف دستور به شمار می‌رفتند . در سال ۱۹۶۰ فرایندهای ساختواژی تحت مقولهٴ گشتارهای نحوی توصیف می‌شدند. بدین ترتیب که واژه ای مانند manservant به عنوان صورتی برگرفته از جملهٴ The servant is a man توجیه می‌شد و این فرایند به کمک گشتار صورت می‌گرفت. چنین نگرشی مسلماً مشکل ساز بود، به خصوص زمانی که با واژه های مشتق و مرکب منحصر به فرد روبرو می‌شد ( ملمکیار،همان).

با انتشار مقالهٴ۱۹۷۰ چامسکی با عنوان ” ملاحظاتی دربارهٴ فرایند اسم سازی ”  مسائل واژه سازی رسمیت یافت و رابطهٴ ساختواژه با بخشهای واجی و نحوی اهمیت پیدا کرد.

چامسکی در مقالهٴ ۱۹۷۰ بین نگرش گشتارگرا[۱۸] و نگرش واژگان گرا[۱۹] تمایز قائل شد. در نگرش واژگان گرا قواعد ساختواژی قواعدی در جهت تولید واژه ها هستند که در جایگاهی تحت عنوان واژگان قرار می‌گیرند (ملمکیار،همان). در این نگرش ، با پیچیده کردن بخشی از دستور،  از پیچیده شدن و انتزاع بخشهای دیگر جلوگیری می‌شود. بر همین اساس بررسی موارد استثنایی به عهدهٴ بخش پایه گذاشته می‌شود تا از آشفتگی و انتزاع بیش از حد قواعد گشتاری جلوگیری شود (فری،۱۳۷۰ ، نتیجه).

چامسکی نگرش معنا شناسان زایشی را که تمایل به بسط بخش گشتاری دارد و هم اسمهای مختوم بهing و هم اسمهای  مشتق را به کمک گشتار حاصل می‌کند و از این رو تفاوت رفتار این دو مقوله اسم را نادیده می‌گیرد ، نگرش گشتارگرا خوانده است. به عقیدهٴ او اسمهای مشتق، بسیاری از ویژگیهای واژه را دارند اما اسمهای مختوم بهing دارای رفتاری شبیه به “با هم آیی های نحوی”[۲۰] هستند . علاوه بر آن اسمهای مشتق از نظر ساختواژی ،نحوی و معنایی منحصر به فردند، در حالیکه اسمهای مختوم بهing قاعده مند و شفاف هستند. به اعتقاد چامسکی تفاوتهای میان این دو نوع اسم آنقدر هست تا مانع از این تصور شود که هر دوی آنها به کمک گشتارهای متفاوت و از یک منبع واحد مشتق شده اند . در واقع تنها اسمهای مختوم به  ingمی‌توانند به وسیلهٴ گشتار مشتق شوند، اسمهای مشتق اصلاً مشتق نمی شوند بلکه در واژگان فهرست شده اند (اسپنسر،۱۹۹۱،۷۰-۶۹).

مقالهٴ۱۹۷۰ چامسکی بر زبانشناسی تاثیر بسیاری گذاشت، از جمله اینکه راه را برای گسترش نظریه ای ساختواژی- زایشی هموار کرد و برای نمایش ساختار درونی اسم های مشتق، در قواعد ساخت گروهی تغییراتی ایجاد کرد که منجر به طرح نظریهٴ جدیدی در نحو به نام نحو ایکس تیره شد (همان، ۷۲).

۲-۳-۲- هله (۱۹۷۳)

هله واژگان را مجموعه ای از تکواژها و فرایند های ساختواژی می داند. اهمیت واژگان و بحث و گفتگو پیرامون فرایند های ساختواژی به مطالعهٴ ساختواژه به عنوان حوزه ای مجزا انجامید. در دو دههٴ هفتاد و هشتاد میلادی دستاوردهای مهمی در چارچوب دستور زایشی در زمینهٴ ساختواژه به دست آمد و نگرش واژگان گرا مقبولیت عام یافت (ملمکیار،همان).

۲-۳-۳- لیبر (۱۹۸۰)

لیبر که در چارچوب دستور زایشی کار می‌‌ کند، به طرح مسائل واژه سازی و رابطه اش با نحو پرداخته است. بنابراین او قائل به استقلال ساختواژه نیست. کاسترز- مکارتی[۲۱] (۴۰,۱۹۹۲)در بررسی نظریات لیبر می گوید که او مقولهٴ واژه ها را از طریق تراوش[۲۲] ویژگیها تعیین می کند یعنی ویژگی تکواژها به سمت بالا و به طرف گره های مناسب تراوش می کند. اگر وندی ویژگی داشته باشد که متفاوت از ویژگی گرهٴ خواهرش باشد، ویژگی وند است که تراوش می شود. مثلاً در واژهٴ  grimyوند -y بر چسب صفت دارد؛ این ویژگی وند به کل واژه منتقل می شود و در نتیجه واژهٴgrimy صفت محسوب می شود. بر همین اساس بر چسب مقوله ای ِاسم در وند -ness به جای بر چسب ِصفت در واژهٴgrimy به کل واژه تراوش می کند و در نتیجه واژهٴ حاصل یعنی grimyness اسم می باشد:

 از سوی دیگر چنانچه وند نسبت به مقوله ای واژگانی یا یک ویژگی، بی نشان[۲۳] باشد، گرهٴ مادر ،ارزش[۲۴] خود را در مورد آن ویژگی از خواهر وند می گیرد. مانند پیشوند- counter که در زبان انگلیسی به افعال، صفات و اسم ها می پیوندد. این پیشوند در واژگان بی هیچ مقولهٴ واژگانی درج می شود. بنابراین ویژگی های مقوله ای خواهر این پیشوند است که به بالا می تراود،یعنی  contersignفعل، counterintuitive صفت و  counterweightاسم
می باشد (همان ).

کاسترز- مکارتی (همان، ۱۰۴) می گوید لیبر اعتقاد دارد که همهٴ کلمات پیچیده )خواه مشتق و خواه مرکب [۲۵]) دارای هسته اند و مقولهٴ هر کلمهٴ مشتق را بیرونی ترین وند آن تعیین می کند.

۲-۳-۴- ویلیامز (۱۹۸۱)

ویلیامز مشاهده کرد که مقولهٴ اسامی مشتق در انگلیسی اغلب توسط پسوند تعیین
می شود تا پیشوند. همچنین در ترکیبات درون مرکز، هسته در سمت راست قرار دارد مانند واژه های  greenhouse , off-white . او بر این اساس” قاعدهٴ هسته سمت راست “[۲۶] ( هسته پایانی )  را برای زبان انگلیسی پیشنهاد داد: هر سازه ای که در سمت راست واژه واقع است، هسته
می باشد (کاسترز- مکارتی، همان، ۲۴۸). با این وجود قاعدهٴ هسته سمت راست استثنائاتی هم دارد؛ افعالی همچونentitle ،enlarge،enrichو enoble نشانگر شکل گیری نظام مند افعال از صفات و اسم ها ،از طریق افزودن پیشوند هستند. بنابراین en- را باید از لحاظ واژگانی، هسته به شمار آورد (همان، ۱۰۴). به عبارت دیگر در واژه های فوق این پیشوند است که مقولهٴ واژه را مشخص کرده است و نه پسوند.

۲-۳-۵- کیپارسکی (۱۹۸۲)

کیپارسکی از جمله زبانشناسانی بود که به توصیف اصول و قواعد واجشناسی در
” ساختواژهٴ واژگانی “[۲۷]  که توسط زیگل[۲۸] مطرح شده بود، پرداخت. طبق ساختواژهٴ واژگانی بخش ساختواژی دستور زبان متشکل از لایه های متوالی است و وندهای زبان انگلیسی بر اساس رفتار آوایی خود می توانند در دو گروه خاص طبقه بندی شوند:۱- وندهای خنثی[۲۹] که هیچگونه تاثیر آوایی بر پیکرهٴ پایه ای که به آن متصل می شوند، نمی گذارند.  ۲- وندهای موثر یا ” غیر خنثی “[۳۰] که بر زنجیره های واکه ای[۳۱] و همخوانی[۳۲] یا جایگاه تکیه [۳۳]در پایه ای که به آن متصل می شوند، تاثیر می گذارند. لایه های ساختواژهٴ واژگانی عبارتند از: لایهٴ اول که تصریفهای بی قاعده[۳۴] see → saw)) و اشتقاقهای بی قاعده ( long → length ) در آن قرار می گیرند، لایهٴ دوم که اشتقاقهای با قاعده [۳۵] ( kind → kindly ) و ترکیب را شامل می شود و لایهٴ سوم که شامل تصریفهای با قاعده (walk → walked) می باشد. به این ترتیب ساختواژهٴ اشتقاقی در لایه های یک و دو صورت می گیرد؛ به نحوی که وندهای موثر در لایهٴ اول و وندهای خنثی در لایهٴ دوم، فرایند های اشتقاقی را انجام می دهند (مدرس خیابانی، ۱۳۷۸، ۸ – ۵).

۲ – ۳- ۶ – سلکرک (۱۹۸۲)

سلکرک در کتاب خود با نام ” نحو واژه ها”[۳۶] ساختار واژه، گروه و بند را مشابه می داند و آشکارا قائل به تمایز میان ساختواژه (یا نحو واژه ها) و نحو (نحو جمله) می باشد. او می گوید که ساختواژه، مطالعهٴ نحو واژه هاست و منظور از آن چیزی که به طور سنتی نحو می نامیم، مطالعهٴ نحو جمله است (سلکرک، ۱۹۸۲، ۲). او سعی در نشان دادن این مطلب دارد که اشتقاق، ترکیب و وند افزایی تصریفی هیچیک به وسیلهٴ گشتارهای نحوی انجام نمی شوند بلکه همگی فرایند های کاملاً ساختواژی اند که بخشی از حوزهٴ ساختواژهٴ دستور را تشکیل می دهند. از دید سلکرک ساختواژه نظامی خود مختار[۳۷]است و همان ویژگیهای صوری را دارد که ساخت نحوی از آن برخوردار است (همان).

قواعد نحو واژهٴ سلکرک از دو نظر، مشابه قواعد نحو جمله اند: هر دو ” قواعد بازنویسی بافت –آزادند “[۳۸]  و هر دو از مقولات اصلی اسم، فعل، صفت و حرف اضافه استفاده می کنند. از اوایل دههٴ هفتاد در تئوری چامسکی، قواعد نحوی جمله، این مقولات را از سطح اصلی واژه به سطح گروه فرافکن کرده اند. این فرافکن ها با استفاده از بارها یا پریم ها (X’، X’’و غیره) از سطوح اصلی ِ واژه گرفته تا سطح فرافکنی بیشینه از یکدیگر تفکیک شده اند. در مورد اسمها این بدان معناست که گروه اسمی سنتی معادل N′′ ، N′′′ و یا حتی N′′′′ است. نوآوری سلکرک در این است که او سلسله مراتب  فرافکنی برای زبان انگلیسی را از سطح واژه (Xº ) تا سطحی که آن را ریشه( ¹־X ) می نامد، بسط می دهد. او ریشهٴ اسمی را با ¹־N، صفت را با Aºو غیره نشان می دهد و طبق فرضیه های معمول دربارهٴ ایکس بار و نحو جمله، هر فرافکنی Xⁿ باید شامل یک فرافکنی دیگر با یک درجه پایین تر باشد (¹־ⁿX ). بنابراین طبق نظریات سلکرک هر واژه باید شامل یک ریشه باشد. در اینجاست که اصول نحو جمله و نحو واژه از یکدیگر جدا می شوند (کاسترز – مکارتی، همان، ۱۰۰ – ۹۷).

قاعدهٴ الف) سلکرک ” صورتهای مرکب “[۳۹]  را نشان می دهد که دارای نحو ایکس تیرهٴ مشابه با واژه های ساده هستند. در نتیجه وندهایی که به واژهٴ ساده می پیوندند، می توانند به واژه های مرکب نیز متصل شوند، قواعد( الف ـ ت ) اجازه نمی دهند که واژه ها شامل عناصری بزرگتر از سطح واژه در سلسله مراتب ایکس تیره باشند. قواعد( ث ـ چ) نیز اجازه نمی دهند که ریشه ها شامل واژه باشند (کاسترز- مکارتی، همان، ۱۰۰).

سلکرک (همان، ۶۷) دو ویژگی برای این قواعد ذکر می کند: ۱ – تکرار پذیری [۴۰]، بدین معنی که به کمک این قواعد می توان واژه هایی ساخت که به لحاظ طول محدودیت نداشته باشند ۲ – به کمک این قواعد می توان برای زنجیره های تولید شده، “توصیف ساختی “[۴۱]  مناسب مانند “نمودار درختی “[۴۲]  و قلاب ارائه داد (همان، ۶۷). به عقیدهٴ سلکرک وندها متعلق به هیچ سطحی در سلسله مراتب ایکس تیره نیستند و هیچ نقطهٴ مقابلی هم در نحو جمله ندارند؛ به عنوان مثال پسوند فعل ساز ِ ise -، ْْْْV یا ¹־V نیست، بلکه V^afاست(همان، ۱۲۴).

سلکرک (همان، ۶۴) وندهای اشتقاقی را به لحاظ معنایی هسته می داند و هر کدام را واحدی واژگانی محسوب می نماید.

۲ – ۳ – ۷ – بائر (۱۹۸۳)

بائر ساختواژه را دستگاهی مستقل به شمار می آورد و آن را به ساختواژهٴ تصریفی و اشتقاقی تقسیم می نماید و در ساختواژهٴ اشتقاقی، واژه سازی را از طریق اشتقاق و ترکیب ممکن می داند. او اشتقاق را تشکیل واژه های جدید از طریق وند افزایی تعریف می‌کند. بائر اشتقاق را به دو دستهٴ “اشتقاق حافظ مقوله”[۴۳] و “اشتقاق تغییر دهندهٴ مقوله”[۴۴] تقسیم
می نماید(همان، ۳۴). به اعتقاد بائر اشتقاق حافظ مقوله واژه هایی را تولید می‌کند که به همان طبقهٴ پایه متعلقند و اشتقاق تغییر دهندهٴ مقوله واژه هایی را می سازد که به مقوله ای متفاوت از مقولهٴ پایه تعلق دارند. او پیشوند افزایی[۴۵] اشتقاقی در زبان انگلیسی را عمدتاً حافظ مقوله و پسوند افزایی[۴۶] اشتقاقی را  تغییر دهندهٴ مقوله می داند (همان، ۳۱). بائر ادامه
می دهد که به اعتقاد لاینز[۴۷](۱۹۷۷، ۵۲۱) صحبت از اشتقاق حافظ مقوله، گمراه کننده است، مثلاً در واژه های kingdom , king که هر دو متعلق به زیر مقولهٴ اسم هستندو حتی در نمونه هایی مانند unfriendly و friendly مقولهٴ واژه جدید دقیقاً شبیه پایه نیست زیرا واژهٴ جدید، پایه ای نیست که بتواند تحت همان فرایند اشتقاقی قرار بگیرد که خود از طریق آن حاصل شده است، یعنی صورت ununfriendly*  وجود ندارد. بائر به نقل از لاینز ادامه
می دهد در انگلیسی تنها در مواردی که “پیشوند افزایی چند گانه”[۴۸] مجاز است، اشتقاق حافظ مقوله نیز وجود دارد مانند واژهٴ meta – meta theory. بائر خود نیز به مسالهٴ پیشوند افزایی و “پسوند افزایی چند گانه”[۴۹] اشاره می کند. او از لحاظ نظری حد و مرز مشخصی برای پیشوند افزایی در نظر نمی گیرد ولی معتقد است که عوامل کاربرد شناختی تعداد پیشوندهای واژه ها را تعیین می کنند (همان، ۶۵). او همچنین پسوند افزایی چندگانه را عامتر می داند و نمونه های زیر را که در آنها وندهای مشابه تکرار شده اند، مثال می زند: rationalistical ، institutionalization ، syndicalistic  (همان، ۷۰- ۶۹).

بائر علاوه بر توصیف و طبقه بندی فرایندهای مختلف واژه سازی و نیز بررسی وندهای مختلف، مقالهٴ ۱۹۷۰ چامسکی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. او می گوید اکثر مثالهای به کار رفته در مقالهٴ چامسکی، کلمات واژگانی شده ای[۵۰] هستند که بسیاری از قواعد زایای زبان شامل آنها نمی شود مانند مثالهای مختوم به پسوندment – که امروزه دیگر زایا نیست. به عقیدهٴ بائر اگر چامسکی مثالهایش را از میان واژه های زایای زبان انتخاب می کرد، دراعتبار کنونی استدلالهایش تردید می شد (همان، ۸۰- ۷۶).

۲ – ۳ – ۸ – متیوس )۱۹۹۱)

متیوس که مستقل از دستور زایشی کار می کند، وندافزایی را از طریق دو مشخصه تعریف می نماید :

۱ – صورتی که نتیجهٴ عملکرد وندافزایی است و شامل پایه و تکواژی الحاقی می شود. او پایه را صورتی می داند که وندافزایی روی آن انجام می شود و واژهٴ حاصل از وندافزایی را نیز “صورت مشتق”[۵۱]  می نامد. ۲ – صورتی که افزوده می شود (وند) و ثابت خواهد ماند، حال پایه هر چه می خواهد، باشد(متیوس، ۱۹۹۱، ۱۳۱). متیوس بیشتر ِاشتقاقهای واژگانی و صورتهای تصریفی انگلیسی را حاصل پسوند افزایی می داند. او همچنین می گوید در انگلیسی امکان تکرار یک پیشوند وجود دارد مانند [ [ in his] pre – pre – school days ] و اینکه در مورد پسوندها که تعدادشان بیشتر از پیشوند هاست، امکان تکرار وند با فاصلهٴ بیشتری نسبت به پایه وجود دارد مثلاً می توان از واژهٴsense ، واژهٴ sensation و از آنsensational  و سپس sensationalise را ساخت و به نظر نمی رسد که دلیل خاصی برای نیفزودن مجدد پسوند ation – به واژهٴ آخر و ساختsensationalisation  وجود داشته باشد (همان، ۲۱۴).

 

۲ – ۳ – ۹ – کریستال (۱۹۹۲)

کریستال می گوید در دستور زایشی ساختواژه و نحو به صورت دو سطح جداگانه مورد توجه قرار نمی گیرند؛ قواعد نحوی همانطور که بر گروهها و جملات اعمال می شوند، در ساختواژه نیز مورد استفاده قرار می گیرند ( کریستال، ۱۹۹۲، ۲۲۰).

۲ – ۳ – ۱۰ – کاتامبا (۱۹۹۳)

کاتامبا قائل به استقلال حوزهٴ ساختواژه است با این حال او با در نظر گرفتن ساختواژه به عنوان شاخه‌ای مستقل در دستور جهانی ، آن را پلی می‌داند که حوزه‌های دیگر دستور یعنی واژگان ، نحو، واجشناسی و معنا شناسی را به هم پیوند می‌دهد ( کاتامبا، ۱۹۹۳، ۱۰).کاتامبا در کتاب خود به معرفی و توصیف فرایندهای اشتقاق و تصریف پرداخته است. او ساخت واژه های جدید به وسیلهٴ وند افزایی اشتقاقی را از سه طریق ممکن می داند: ۱ – تغییر “معنای ارجاعی”[۵۲] یا شناختی[۵۳] ِپایه ای که تکواژهای اشتقاقی به آن متصل می شوند مانند obey_v  →  disobey_v 2 – تغییر مقولهٴ پایه توسط تکواژهای اشتقاقی مانند kind_adj → kindly_adv  ۳ – ایجاد تغییر در زیر طبقهٴ[۵۴] دستوری ِواژه (نه تغییر در مقولهٴ نحوی پایه) توسط وندهای اشتقاقی مانند duck_n → duckling_n( همان،۵۱و۸-۴۷)

به عقیدهٴ کاتامبا واژه ها می توانند حاصل وند افزایی چند گانه نیز باشند، حال یا با پسوندهای مختلفی که به ترتیب ظاهر می شوند مانند contradictoriness و یا از طریق پیشوندهای یکسانی که تکرار می گردند مانندThe latest re – re-re-  make of Beau Geste.  او ادامه می دهد در زبان انگلیسی با تعداد محدودی تکواژ می توان چندین بار پیشوندافزایی را انجام داد اما مسائل و مشکلات کنشی زبان در درک معنای دقیق این کلمات کاربرد آنها را محدود می سازد. نکته این است که دستور زبان نمی تواند چنین واژه هایی را بد ساخت تلقی کند. اتصال تکواژهای یکسان ، مجاز اما غیر معمول است. چیزی که معمول می نماید، وند افزایی چندگانه از طریق افزودن وندهای متفاوت می باشد مانند pre-antidenationalisation . کاتامبا می گوید هنگامی که چند پیشوند یا پسوند در واژه ای وجود دارند، جایگاه و قوعشان ثابت است و این در حالی است که می توان واژه های یک جمله را با ترتیب های مختلف ردیف کرد.

۲ – ۳ – ۱۱ – کریستال ( ۱۹۹۷ )

کریستال وند افزایی را فرایندی ساختواژی می داند که از طریق آن اطلاعات واژگانی یا دستوری به ستاک افزوده می شود .او می گوید که این فرایند مشتمل بر سه شاخهٴ پیشوند افزایی، پسوند افزایی و میانوند افزایی می باشد ( کریستال، ۱۹۹۷، ۱۲ ).

۲ – ۴ – مطالعات ایرانیان در زمینهٴ ساختواژه

مطالعات ایرانیانی که به بحثهای ساختواژی از جمله مبنای  اشتقاق و تصریف، انواع واژه، انواع اشتقاق، بررسی وندها و مشتقات فعلی پرداخته اند، در دو بخش پژوهشهای سنتی و پژوهشهای نوین ارائه می شود.

۲ – ۴ – ۱ – پژوهشهای سنتی

افراد زیادی در حیطهٴ دستور سنتی به بحثهای ساختواژی اشتقاق و تصریف پرداخته اند. از این میان آثار کسانی چون ابن سینا ( قرن چهاردهم )،شمس قیس رازی ( قرن هفتم )، میرزا حبیب اصفهانی ( اوایل قرن چهاردهم )، پنج استاد ( ۱۳۶۳ )، خانلری ( ۱۳۶۳ )، انوری و گیوی ( ۱۳۶۳ )، خلیلی ( ۱۳۷۱ )، نوبهار ( ۱۳۷۲ )، میرزایی ( ۱۳۷۲ )، مقربی ( ۱۳۷۲ ) و شریعت ( ۱۳۷۵ ) بررسی می شوند.

۲ – ۴ – ۱ – ۱ – ابن سینا ( قرن چهاردهم) 

نخستین کسی که به دستور فارسی پرداخت، ابن سینا بود. او از نخستین کسانی بود که به یافتن معادلهای فارسی برای کلمات عربی و یونانی همت گماشت. مروری بر واژه های معادل ابن سینا همچون ” ناپذیرایی ” به جای ” عدم قبول ” و ” اندر یافته ” به جای ” مدرک ” نشان می دهد که او از فرایند ساختواژی اشتقاق استفاده کرده است ( طباطبایی، ۱۳۷۶، ۳۸ به نقل از ویندفور، ۱۹۷۹، ۱۰ ).

۲ – ۴ – ۱ –  ۲- شمس قیس رازی ( قرن هفتم )

---

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

 

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.