مقاله سلجوقیان مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۳۳  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود مقاله سلجوقیان نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست مطالب

معماری دوره سلجوقی:   ۱
چکیده:   ۲
عناصر تشکیل دهنده معماری:   ۱۶
رباط شرف:   ۲۰
مدرسه   ۲۳
مسجد جامع اصفهان:   ۲۵
مصالحی که در ایجاد بناها به کار رفته است:   ۲۷
نتیجه گیری :   ۲۹
منابع و مآخذ:   ۳۰

منابع و مآخذ:

زبده التواریخ: ابوالحسن علی حسینی —– دکتر جلیل نظری

تجارب السنف : مذرشاه نخجوانی —– اهتمام عباس اقبال

راحه الصدور و آیه السرور : راوندی —– تصحیح محمد اقبال

تاریخ تمدن اسلام : جرجی زیدان —- ترجمه علی جواهر کلان

روضه الصفا : میر خواند به تصحیح جمشید کیان فر

تاریخ گزیده : حمد الله مستوفی

تاریخ ایران کمبریج : جی . آ . بویل —- ترجمه حسن انوشه

زین الاخبار : گردیزی

غزال نامه : جلال الدین همایون

معماری ایران : آرتورپوپ —- غلامحسین صدری افشار

معماری و تزئینات اسلامی : درک هیل ، گرابر —- ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند

ادبیات ایران در زمان سلجوقیان و مغولان : پروفسور پیکا —- ترجمه دکتر یعقوب آژند

سیری در تاریخ یاران بعد از اسلام : آن . لمبتون —- ترجمه یعقوب آژند

هنر : تولستوی

تاریخ هنرهای معماری ایران در دوره اسلامی : محمد یوسف کیانی

سبک شناسی هنرهای معماری در سرزمین های اسلامی : ج . هوگ / هانری مارتین —- ترجمه دکتر پرویز و وجاوند

فضا، زمان، معماری : زیگفرید کیدین —- ترجمه مهندس منوچهر مزینی

آثار ایران : آندره گدار —- ترجمه ابوالحسن سرو قد مقدم

معماری اسلامی : پروفسور رابرت هیلن براند —- ترجمه دکتر ایرج اعتصام

معماری اسلامی ایران : دونالد ویلبر —- ترجمه دکتر عبدالله فریار

آشنایی با بناهای تاریخی : سید مهدی میردانش

معماری دوره سلجوقی:

الف- بناهای مذهبی: ۱- مسجد         ۲- آرامگاه        ۳- مدرسه

ب- بناهای غیر مذهبی: ۱- کاروانسرا یا رباط   ۲- آب انبار  ۳- مناره   ۴- بازار

عناصر تشکیل دهنده معماری: ۱- میان سرا یا حیاط   ۲- گنبد  ۳- شبستان  ۴- گنبد دو جداره  ۵- رواق  ۶- حجره  ۷- بازار   ۸- مناره  ۹- نورگیر  ۱۰- ازاره  ۱۱- پله  ۱۲-         ۱۳- آب انبار

مصالحی که در ایجاد بنا به کار رفته: آجر – گچ – سنگ – چوب – شیشه – کاشی – خشت

مهمترین ویژگی های معماری سلجوقی: آجرکاری – گچ بری – کاشی کاری

درآمدهای دولت سلجوقی برای معماری: مالیات ، هدیه و …

چکیده:

 سلجوقیان قومی ترک که در حدود ۱۵۰ سال بر قسمتهای وسیعی از ایران حکومت کرده و باعث تحولاتی در همه زمینه ها من الجمله هنر و به خصوص معماری در ایران گشتند، معماری دوره سلجوقی حاوی ظرافت های تمدن گذشته ایران و تلفیقی از هنر ملت هایی که به تصرف و تسلط قوم غالب یعنی سلاجقه در آمده بودند. معماری دوره سلجوقی را می توان از آجرکاری بسیار ماهرانه آنان را در اکثر بناها، مخصوصا در بناهای معروف سلجوقی یعنی مسجد جامع اصفهان، و رباط شرف به وضوح مشاهده کرد.

  هنر کاری می کند که هیچ یک از موالید فکر بشر نمی تواند جانشین آن شود، ما را از محدود به نامحدود می برد، از ماده منصرف و به معنی می کشاند به مکنونات خاموش و دلپذیر روح و احساسات راه می یابد و با آنها سخن می گوید، ما را از خود حقیرمان منتزع و به خودی عظیم و والاتر منعطف می کند.[۱]

آن لمبتون، نویسنده تاریخ ایران بعد از اسلام در فصل اول کتاب خود می آورد.[۲] « دوره سلجوقیان بزرگ را در ایران همانند قرون وسطای متقدم و یا مطابق با آن در غرب دانست.»

سلجوقیان ترکان غز بودند که برای تصرف زمینهای حاصل خیز از ماوراء النهر به ایران آمده و توانستند بر ایران، آسیای صغیر دست یابند، درک هیل در کتاب خود تحت عنوان معماری و تزئینات اسلامی در آغاز از سلسله سلجوقیان چنین می نویسد:[۳] سلجوق رئیس قبیله ای بود که قراخانیان او را همراه قبیله اش در مرزهای آسیای مرکزی اسکان داده بودند وی و قبیله اش در اواخر قرن دهم میلادی اسلام آورد. »

در مورد ورود ترکان به اسلام، در کتاب سرگذشت سلجوقیان چنین می خوانیم : «با سقوط سلسله ساسانی و حمله اعراب مسلمان فصل تازه ای در تاریخ ایران رقم خورد، زیرا در کنار هر عنصر عرب و بهم، عنصر تازه ای به نام ترک نیز مطرح گردید.[۴]

ابتدا از روزگار معتصم خلیفه عباسی به عنوان حافظین نظامی خلفا وارد عرصه سیاست شدند، از روزگار منتصر توانستند بر خلفا مسلط شده و به واسطه دلاوری و شجاعت خود مراتب ترقی را سریعا طی کنند، سلجوقیان که نسب شان به سلجوق می رسد ابتدا در خدمت یبغو (خان ترکان قرلت) بودند و چون اختلاف افتاد، به هند فرار کرده و در آن جا اقامت کردند و در واپسین دهه های سده چهارم به اسلام گرویدند و در سال ۴۳۱ هجری پس از شکست سلطان مسعودی غزنوی در نبرد دندانقان، امپراطوری عظیمی بوجود آوردند.»

امیران سلجوقی در سال ۴۲۶ هجری اواسط قرن پنجم از نور بخارا به جانب خراسان کوچ کردند و عبارت بودند از یبغو جغری بیک داود  طغرل بیک محمد، فرزندان میکائیل بن سلجوق و قتلمش بن اسرائیل بن اسرائیل بن سلجوق، در زبده التواریخ این چنین آمده:[۵] سلطان معظم رکن الدین ابوطالب طغرل بن میکائیل بن سلجوق در رمضان سال ۴۳۱ وفات یافت ولی فرزندی نداشت، آلپ ارسلان به قدرت رسید، بعد از قتل آلپ ارسلان فرزندش ملکشاه به پادشاهی رسید که وی سه فرزند داشت: برکیارق، محمد و سنجر که کارفرمان روایی عراق، خراسان، آذربایجان، فارس، کرمان، مازندران، دیاربکر و شام در دست بود، پس از مرگ سلطان سنجر خراسان ویران گشت و با قتل طغرل بن ارسلان شاه عراق به ویرانی رسید، در روزگار ایشان عدل محوری و آبادان و جواب آن مورد توجه و عنایت لکن ظلم، ساکن و زمین گیر و شکسته بال بود.

علی حسین مولف اخبار الدوله السلجوقیه در صفحه ۲۱۲ کتاب خود این چنین آورده است که در سال چهار صد وسی و یک در نبرد دندانقان، سلجوقیان، سلطان مسعود را شکست داد و به قدرت رسیدند.

اما در ادامه این فتح و پیروزی نصیب ترکان بیابان گرد ماوراء النهر شده بود، گردیزی در زین الاخبار نحوه به حکومت رسیدن آنان را این چنین در کتاب خود می آورد:[۶] «اما سلجوقیان در پی این پیروزی از اردوگاه مسعود چندان غنیمت به دست آوردند که به شمار نمی آمد و چغری بیک داود آنها را بین یاران خود تقسیم کرده و به دنبال این قضیه، طغرل بیک به نیشابور رفت و آن جا را دوباره متصرف شد و پادشاهی خاندان سلجوقی را آغاز نمود.» در غزال نامه تالیف استاد جلال الدین همایی اسامی پادشاهان سلجوق بدین ترتیب ذکر شده است: [۷]

« ۱- رکن الدین ابوطالب طغرل بک از ۴۵۵-۴۲۹ – ۱۰۶۳-۱۰۳۸

۲- عنصرالدین ابوشجاع آلپ ارسلان ۴۶۵-۴۵۵  ۱۰۷۲-۱۰۶۳

۳- جلال الدین ابوالفتح ملکشاه بن آلپ ارسلان ۴۸۵-۴۶۵  – ۱۰۹۲-۱۰۷۲

۴- ناصرالدین محمود بن ملکشاه ۴۸۶-۴۸۵   ۱۰۹۳-۱۰۹۲

۵- رکن الدین ابوالمنظر برکیارق ۴۹۸-۵۸۵  –  ۱۱۰۵-۱۰۹۲

۶- غیاث الدین ابوشجاع محمد بن ملکشاه ۵۱۱-۴۹۸   –   ۱۱۱۸-۱۱۰۵

۷- معزالدین ابوالحارث سنجر بن ملکشاه ۵۵۲-۴۹۰   –   ۱۱۵۷-۱۱۱۸

پادشاهی جغری بیک سلجوق از سالهای ۴۵۲-۴۲۹ آورده شد و همینکه دوره سلطان سنجر از ۵۱۱ هجری تا ۵۵۲ ذکر شده است.

وزرای دوره سلجوق در کتاب غزالی بدین ترتیب نام برده شد که بنده فقط وزرای معروف آمد را نام می برم:

۱- عمید الملک کندری: وزیر آلپ ارسلان

۲- خواجه نظام الملک طوسی، مدت سی سال وزیر بوده ده سال در دوره آلپ ارسلان و بیست سال در دوره ملکشاه وی بزرگترین و مقتدرترین وزیر سلاجقه بوده است.

۳- تاج الملک معروف به دارشت وزیر ملکشاه.

۴- مجد الملک وزیر برکیارق

به نوشته کتاب تجارب السلف: ابوالفتح رازی اولین وزیر سلجوقی بود، که وی وزیر طغرل سلجوقی بوده است.

سلجوقیان در تاریخ ایران پدیده قابل توجهی هستند، چرا که این سلسله ترک نژاد علاوه بر تسلط بر نواحی وسیعی از متصرفات اسلامی، دارای ثروت و موقعیت ویژه ای شده اند که این موقعیت ویژه سبب اعتلای هنر در این دوره شد.

پروفسور ریپکا در کتاب ادبیات ایران در زمان سلجوقیان در این مورد چنین می نویسد:[۸]

« سلاطین سلجوقی با اینکه خود فاقد فرهنگ بودند اما این مانعی بر سر راه این کار (گسترش زبان و ادبیات و هنر) نبود چون سیاست داخلی اینها در دست مشاورین و مدبران متعهد ایرانی قرار داشت.»

در مورد ثروت و موقعیت سلجوقیان که سبب شکوفایی هنر در این هنر شده است، درک هیل در معماری و تزئینات اسلامی چنین می نویسد:[۹] «کاملا روشن است که ثروت و موقعیت این سلاطق آنها را به صورت مهمترین حامیان این بناها درآورده بود، آنها بانی ساخت قلعه ها، برج و باروری شهرها قصرها بوده و به حمایت از نهادهای مذهبی چون مساجد و مدارس پرداخته اند.»

شاید اولین و بدیهی ترین سوال که در ذهن بوجود می آید این است که علت این امر چه بوده است که محمد یوسف کیانی در کتاب تاریخ هنر معماری ایران دوره اسلامی این امر این گونه توضیح می دهد: «شکوفایی هنرها در این دوره مدیون ثبات سیاسی قلمرو سلجوقیان و همچنین وزیران دانشمندی چون خواجه نظام الملک و عمیدالملک بوده است.»

دوره ۱۵۰ ساله پادشاهی سلجوقیان در ایران، را شاید بشود به قول گرابر«دومین عصر کلاسیک اسلامی نام گذاری کرد که اولین آن هم در قرنهای هشتم و نهم که ترکیب فرهنگ ایرانی و عربی در اسپانیا بوده است.

وضعیت مالی خوب و نسبتا ثروتمند دوره سلجوقیان سبب اعتلای هنر شد، و در این باره هنرمندان حامیانی چون پادشاهان، وزرا، ثروتمندان و نجار داشته اند.

گرابر در کتاب معماری و تزئینات اسلامی می نویسد:[۱۰] «در ساخت بناها و تولید اشیاء چند گروه حامی وجود داشت: ۱- سلاطین ۲- طبقه مذهبیون شهرنشین مرکب از تجار و صنعتگران ۳- طبقه مذهبیون ۴- گردهمایی که بر هنر و مخصوصا معماری تاثیر داشت ولی اطلاع دقیق و چندانی از آنها در دست نیست مانند غیر مسلمانان ارمنیان و نسطوریان که رد ایران فعال بودند.»

در دوره امپراطوری سلجوقی را از قرن یازدهم میلادی آغاز و تا قرن سیزدهم ادامه داشته، همزمان با دوره گوتیک در اروپاست (مجلل ترین آمار هنری غرب قرون وسطی در اروپا خلق شد.

هانری مارتن نویسنده معاصر در کتاب سبک شناسی هنر در یاران می نویسد:[۱۱] هنر اسلامی هنری نیست که خود بخود بوجود آمده باشد بلکه حامل آمیختگی هنر شرق و هنر کشورهای فتح شده است.» ولی هدف نمایی و نهایی هنر در این دوره چه در ایران و چه در اروپا را توجه به خداوند و روی کردن به اهداف متعالی می داند.

لمبتون بر خلاف نظریه گرابر معتقد است که[۱۲] «دوره سلجوقیان دوره جنگهای شدید، قحطی، طاعون و سختی از ویژگیهای عادی این روزگار به شمار می رفت اما زا طرف دیگر دوره ای بود ک در خلال آن تمدن ایران به قلل پیشرفت مادی و معنوی دست یافت، افرادی چون غزالی، شهرتانی، نسخی، انوری، نظام الملک، عمرخایم، ابوسعید ابی الخیر و معزی همه در این دوره زندگی می کردند.»

وی معتقد است که به علت تنوع اقلیمی و شرایط طبیعی با وجود فرهنگ اسلامی و ترکی غالب بر جامعه نوعی دلبستگی خاصی و تنوع محلی در اخلاقیات اجتماعی پدید آمده بود که سبب رشد و شکوفایی هنرها و ویژگیهای متفاوت در آن دوره می شد.

در دوره سلجوقیان، سفالگری؛ فلزکاری مشغول شده و هنرمندان در نساجی به مهارت رسیده و در معماری هم عناصر جدیدی از ترکیبات قضایی به وجود آمد، دولت سلجوقیان، دولت متمرکز و سازمان یافته ای بود که در یک شرایط خاصی بوجود آمده که سبب شکوفایی هنر شد که البته این هماهنگی در یک زمان محدود  و در یک وقت معین رخ ننمود بلکه همگانی بود.

راوندی در کتاب راحه الصدور می نویسد:[۱۳] «هر چند از ربع مسکون از بسیط زمین به امارات و ابنیه خیرات سلاطین آل سلجوق آراسته است و هیچ شهری از شهرهای اسلامی از آن زینت و حلیت خالی و عاطل نمانده است و تقدیم آن بر امهات مهمات واجب دانسته اند.»

دوره سلجوق دوره تحکیم و علومی چون مثلثات، نجوم و اخترشناسی است که در تاریخ ایران کمبریچ جلد پنجم … می نویسد:[۱۴] «سلطان ملکشاه بفرمود تا سال شمسی تازه ای تاسیس کنند و تردیدی نیست که این تقویم نهم رمضان سال ۴۷۱ و مصادف با زور اعتدال ربیعی مصادف می گشت، گزارش دیگری می گوید که گروهی از اخترشناسان از جمله خیام ماموریت یافتند به اصلاح تقویم بپردازند.»

دربار سلجوقی پر از علما و نویسندگان  ایرانی بود، زبان فارسی زبان رسمی و بر خلاف دوره غزنوی مکاتبات با این زبان انجام می گرفت از لحاظ فرهنگی عصر سلجوق اوج فرهنگ و تمدید فرهنگ و تمدید ایرانی است و شعر و ادب رونقی به سزا داشت «شعرایی چون: انوری و خاقانی در سبک عراقی (استعمال مفردات عربی در شعر) به کمال رسیده و قالب شعر حماسه غنایی که سراینده و مبتکر آن نظامی بود بوجود آمد از دیگری شهرای این دوره ریپکا در تاریخ ایران کمبریچ از[۱۵] شهاب الدین عمعق بخارایی … عبدالواسع جبلی رشید الدین محمد عمر معروف به وطواط نام می برد.»

پروفسور رپیکا می افزاید:[۱۶] «شعرای عهد سلجوقی برای اعاشه بهتر از درباری به دربار دیگر می رفتند.» ولی از قصیده سرایانی چون انوری خراسانی و خاقانی قفقازی نام می برد وی همچنین از ادیب صابر شاعر دربار سلطان سنجر که اشعار حماسی عشق و شراب وی معروف بوده است یاد می کند.»

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.