تحقیق جنبش دانشجویی و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه (سالهای ۷۶-۱۳۵۷) مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۴۵  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود تحقیق جنبش دانشجویی و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه (سالهای ۷۶-۱۳۵۷)  نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
طرح مسئله پژوهش    ۲
سؤال و فرضیه اصلی    ۳
مفاهیم وتعاریف    ۳
روش پژوهش و تحقیق    ۵
سابقه پژوهش و بررسی ادبیات موجود    ۵
سازماندهی پژوهش    ۹
فصل اول (چارچوب مفهومی)
جنبش های اجتماعی، اصول و کارکردها    ۱۴
طبقه بندی جنبشهای اجتماعی    ۱۸
چارچوب مفهومی    ۲۰
پی نوشت های فصل اول    ۳۱
فصل دوم
سیر و تاریخچه جنبش دانشجویی در ایران    ۳۴
۱- جنبش دانشجویی قبل از انقلاب اسلامی‌ایران    ۳۴
جنبش دانشجویی قبل از تأسیس دانشگاه تهران    ۳۴
جنبش دانشجویی پس از تأسیس دانشگاه تهران تا پیروزی انقلاب اسلامی:    ۳۷
الف ) دوره تأسیس دانشگاه تهران تا سقوط رضا شاه    ۳۸
ب) دوره سالهای ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲    ۴۱
پ) دوره پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۰    ۴۶
ت) دوره سالهای آغازین دهه ۱۳۴۰ تا اوایل دهه ۱۳۵۰    ۴۹
ث) ‌دوره سالهای ۱۳۵۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی    ۵۱
۲- جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی‌تا سال ۱۳۷۶    ۵۳
الف ) جنبش دانشجویی در مقطع ۵۹-۱۳۵۷     ۵۴
ب) جنبش دانشجویی در مقطع ۶۲-۱۳۵۹ (انقلاب فرهنگی)    ۶۴
پ ) جنبش دانشجویی در مقطع ۶۸-۱۳۶۲    ۶۷
ت ) جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۶۸    ۷۲
اتحادیه انجمن های اسلامی‌دانشجویان سراسر کشور (دفتر تحکیم وحدت)    ۷۹
جامعه اسلامی‌دانشجویان    ۸۳
انجمن های اسلامی‌دانشجویی    ۸۵
بسیج دانشجویی    ۸۶
جریانها و نیروهای سیاسی سالهای ۷۶-۱۳۵۷    ۸۸
روشنفکران    ۸۸
روحانیون    ۹۰
جناحها و نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی‌تا۱۳۷۶ :    ۹۱
جناح چپ سنتی    ۹۳
جناح راست سنتی    ۹۴
جناح راست مدرن    ۹۵
جناح راست سنتی افراطی (رسا)    ۹۵
جناح چپ مدرن    ۹۶
جناح روشنفکر تلفیقی    ۹۷
پی نوشت های فصل دوم    ۹۹
فصل سوم
نسبت و ارتباط نیروهای سیاسی با جنبش دانشجویی در سالهای ۷۶-۱۳۵۷
۱-    احزاب و نیروهای سیاسی سالهای ۵۹-۱۳۵۷ و ارتباط آنها باجنبش دانشجویی    ۱۱۳
۲- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای ۶۲-۱۳۵۹ و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی    ۱۱۷
۳- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای ۶۸-۱۳۶۲ و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی    ۱۲۰
۴- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای ۷۶-۱۳۶۸ و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی    ۱۲۳
پی نوشت های فصل سوم    ۱۲۶
نتیجه گیری    ۱۲۸
کتابنامه    ۱۳۲
منابع فارسی    ۱۳۳
الف ) کتابها    ۱۳۳
ب ) مقاله ها     ۱۳۷
پ ) کتابچه ها، جزوات و بولتن های تشکلهای دانشجویی    ۱۳۸
ت) روزنامه ها و نشریات    ۱۳۸
منابع انگلیسی    ۱۳۹

فهرست منابع

منابع فارسی

۱- آبراهامیان، یرواند، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نی، ۱۳۷۷٫

۲- ازغندی، علیرضا، سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: قومس ، ۱۳۸۱٫

۳- با تامور، تام، جامعه شناسی سیاسی، ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران: انتشارات کیهان، زمستان ۱۳۶۸٫

۴- بازرگان، مهدی، انقلاب ایران در دو حرکت، چاپ چهارم، تهرام: انتشارات مظاهر، ۱۳۶۳٫

۵- ــــــــــــ، مدافعات، نهضت آزادی ایران خارج از کشور، ۱۳۵۶٫

۶- بشیریه، حسین، دیباچه‌ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران دوره جمهوری اسلامی‌ایران، تهران: موسسه نگاه معاصر، ۱۳۸۱٫

۷-بهنود، مسعود، ۲۷۵ روز بازرگان، تهران: نشر علم، ۱۳۸۳٫

۸- پدرام ، مسعود، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب، تهران: گام نو، ۱۳۸۲٫

۹- ترابی، سید مصطفی، روحی، نبی‌الله، بسیج در پرتو قانون، تهران: سازمان تحقیقات خود کفایی بسیج، ۱۳۷۹٫

۱۰- حکمت، علی‌اصغر، سی خاطره، تهران: وحید، ۲۵۳۵٫

۱۱- خلیلی‌خو، محمدرضا، توسعه و نوسازی در ایران دوره رضا‌شاه، تهران: مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد شهید بهشتی، ۱۳۷۳٫

۱۲- دابسون، اندرو، فلسفه و اندیشه سیاسی سبزها، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: آگاه، ۱۳۷۷٫

۱۳- داداش پور، فرخزاد، دانشگاه در بحران: شناختی تازه از مسائل جوانان و آموزش، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، بی‌تا.

۱۴- دوورژه، موریس، جامعه شناسی سیاسی، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، تیر ۱۳۷۶٫

۱۵- دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، جلد ۴۹، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۰٫

۱۶-راضی، حسین، نقدی بر مقاله الگو‌های نوآوری سیاسی در ایران، فصلنامه گفتگو، شماره ۱۵، زمستان ۱۳۷۶٫

۱۷- رمضانی، روح‌الله، چارجوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی‌ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نی، ۱۳۸۰٫

۱۸-  روشن نهاد، ناهید، انقلاب فرهنگی در جمهوری اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳٫

۱۹- روشه، گی، تغییرات اجتماعی، ترجمه دکتر منصور وثوقی، چاپ سوم، تهران: نی، ۱۳۷۰٫

۲۰- زاهد، سعید، جنبش‌های اجتماعی معاصر ایران، تهران: سروش، ۱۳۸۱٫

۲۱- زرشناس، شهریار، نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران، مروری بر روشنفکری در غرب، بیداری روشنفکری در ایران و نسل اول روشنفکران مشروطه، تهران: کتاب صبح، ۱۳۸۳٫

۲۲- زیبا کلام، صادق، مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی، تهران: روزنه، ۱۳۷۲٫

۲۳- سفیری، مسعود، دیروز، امروز و فردای جنبش دانشجویی ایران، تهران: نی، ۱۳۷۹٫

۲۴- سیف‌زاده، سید حسین، مدرنیته و نظریه‌های جدید علم سیاست، تهران: نشر دادگستر، ۱۳۷۹٫

۲۵- شادلو، عباس، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، تهران: نشر گستره، ۱۳۷۹٫

۲۶- شرکت، حمید، کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی (اتحادیه ملی)، تهران: عطایی، ۱۳۷۸٫

۲۷- صالح، سید محسن، روایت دگردیسی: بازخوانی گفتمان دفتر تحکیم وحدت در دو دهه گذشته (۱۳۶۰-۱۳۸۰)، قم: انتشارات وثوق، اردیبهشت ۱۳۸۰٫

۲۸- ظریفی‌نیا، حمیدرضا، کالبد شکافی جناحهای سیاسی ایران ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۸، تهران: آزادی اندیشه، ۱۳۷۸٫

۲۹- علی بابایی، داود، بیست و پنج سال در ایران چه گذشت؟ (از بازرگان تا خاتمی)، جلد دوم، تهران: امید فردا، ۱۳۸۲٫

۳۰- قزلسفلی، محمدتقی، بازخوانی اندیشه ۶۸، تهران: فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۷٫

۳۱- قیصری، علی، روشنفکران در قرن بیستم، ترجمه محمود دهقانی، تهران: هرمس، مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها، ۱۳۸۳٫

۳۲- کریمیان، علیرضا، جنبش دانشجویی در ایران از تاسیس دانشگاه تا پیروزی انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۱٫

۳۳- گیدنز، آنتونی، جامعه ‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، چاپ چهارم، تهران: نی، ۱۳۷۷٫

۳۴- لیتل، دانیل، تبیین در علوم اجتماعی: (درآمدی به فلسفه علم الاجتماع)، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: موسسه فرهنگی صراط، ۱۳۷۳٫

۳۵- متین، افشین، کنفدراسیون تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور ۵۷-۱۳۳۲، ترجمه ارسطو آذری، تهران: موسسه نشر و پژوهش شیرازه، ۱۳۷۸٫

۳۶- محمدی، مجید، درآمدی بر رفتار شناسی سیاسی دانشجویان در ایران امروز، تهران: کویر، ۱۳۷۸٫

۳۷- معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور، اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۷۳٫

۳۸- ملکی، محمد، دانشگاه تهران و جای یای امپریالیسم آمریکا، بی‌تا، تهران، ۱۳۵۹٫

۳۹- ــــــــــ، دیروز و امروز …: گزیده یادداشتهای سیاسی ـ اجتماعی ۷۶-۱۳۵۸، تهران: قصیده، ۱۳۷۷٫

۴۰- موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه
امام خمینی، بی‌جا، ۱۳۷۶٫

۴۱- مارش، دیوید، استوکر، روش و نظریه در علوم سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۷۸٫

۴۲- میلانی، محسن، شکل گیری انقلاب اسلامی از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی، ترجمه مجتبی عطارزاده، تهران: گام نو، ۱۳۸۳٫

۴۳- موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم و دیگران، غائله چهاردهم اسفند ۱۳۵۹: ظهور و سقوط ضد انقلاب، تهران:نجات، ۱۳۶۴٫

۴۴- نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، جلد اول، تهران: رسا، ۱۳۷۱٫

۴۵- ـــــــــ، شصت سال خدمت و مقاومت، خاطرات مهندس بازرگان، تهران: رسا،۱۳۷۵ .

۴۶- ـــــــــ، مصدق، سالهای مبارزه و مقاومت، جلد دوم، تهران: رسا، ۱۳۷۶٫

۴۷-  نقیب‌زاده، احمد، تاثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی‌ایران، تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۸۱٫

۴۸- نوذری، عزت‌الله، تاریخ احزاب سیاسی در ایران، شیراز: نوید شیراز، ۱۳۸۰٫

۴۹- هانتیگتون، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علم، ۱۳۷۰٫

۵۰- هولاب، رابرت، یورگن‌ هابرماس: نقد در حوزه عمومی، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی، ۱۳۷۵٫

۵۱- یادنامه سومین سالگرد شهادت دکتر کاظم سامی، تهران: چاپخش ۱۳۷۰٫

مقالات:

۱- اصغرزاده، محمد ابراهیم، تسخیر سفارت آمریکا، ماهنامه بیان، شماره دهم، مهر و آبان۱۳۶۹٫

۲- باقری، علی، بررسی یک دهه جنبش دانشجویی، روزنامه سلام، سال هشتم ۳ آذر ۱۳۷۷٫

۳- بیات، کاوه، «دانشگاه تهران: اول بهمن ۱۳۴۰»، فصلنامه گفتگو، شماره ۵، پاییز ۱۳۷۳٫

۴- ثقفی، مراد، دانشجو، دولت و انقلاب، فصلنامه گفتگو، شماره ۵، پاییز ۱۳۷۳٫

۵- خانبا با تهرانی، مهدی، روایتی از سرگذشت کنفدراسیون، مجله مطالعات سیاسی، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی،کتاب اول، پاییز۱۳۷۰٫

۶- سرخوش، علی، جنبش دانشجویی ایران، ماهنامه ایران فردا، شماره ۴، آذر و دی ۱۳۷۱٫

۷- شاه حسینی، حسین، سه قطره خون، ماهنامه ایران فردا، شماره ۳۸، آبان و آذر ۱۳۷۶٫

۸- گفتگو با عباس عبدی، بررسی نحوه شکل‌گیری حرکتهای دانشجویی از آغاز، کیهان سال، ویژه سالهای ۶۶-۱۳۶۵٫

۹- گفتگو با مهندس بازرگان، «دانشجو، دانشگاه و جنبش دانشجویی»، ایران فردا، سال اول، شماره ۴، آذر و دی ۱۳۷۱٫

۱۰- مصاحبه با خوئینی‌ها، نشستی با سه تن از دانشجویان پیرو خط امام، کیهان ۱۳/۸/۱۳۶۰٫

۱۱- هابرماس، یورگن، رسالت دانشگاه در جامعه مدرن، ترجمه حسین‌علی نوذری، فصلنامه سیاست علمی‌و پژوهشی رهیافت، شماره ششم، بهار ۱۳۷۳٫

کتابچه‌ها جزوات و بولتن‌های تشکلهای سیاسی:

۱- جزوه آموزشی جامعه اسلامی (راه مهر)

۲- آشنایی با بسیج دانشجویی

۳- بولتن داخلی انجمن های اسلامی

روزنامه ها و نشریات:

۱- اطلاعات، ۱۲ فروردین ۱۳۵۹٫

۱-    ــــــــ، ۲۷ فروردین ۱۳۵۹٫

۲-   ــــــــ، ۹ مرداد ۱۳۶۱٫

۴- ـــــــــ، ۱۲ فروردین ۱۳۶۵٫

۷-   ـــــــــ، ۲۶ بهمن ۱۳۶۷٫

۶- بامداد، ۳۰ فروردین ۱۳۵۹٫

۷- جمهوری اسلامی‌۲۵ مرداد ۱۳۵۹٫

۸-    ــــــــــ، ۳ شهریور ۱۳۶۱٫

۹-    سلام، ۳ آذر ۱۳۷۷٫

۱۰- ـــــــــ، ۴ مرداد ۱۳۷۹٫

۱۱- کیهان، ۲۳ اسفند ۱۳۵۷٫

۱۲- ـــــــــ،۳۰  اردیبهشت ۱۳۵۸٫

۱۳- ـــــــــ، ۱۲،۱۳،۱۴ و ۱۵ خرداد ۱۳۵۸٫

۱۴- ـــــــــ، ۱۳ آبان ۱۳۶۰٫

۱۵- ـــــــــ، ۲۷ آذر ۱۳۶۱٫

۱۶- ۱۲ مهر ۱۳۷۳

منابع انگلیسی:

۱- Banks, J.A. , The sociology of social movement, london: Macmillan, 1972, P.7.

۲- Paridar, parvin, women and The political in Twentieth century Iran, university press, 1995, PP 312-314.

۳- The Encyclopedia of higher education,  pp. 99.

چکیده:

هدف ار پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ است.

این پژوهش با بهره گیری از مباحث نظری و کاربست آن در مطالعه مقاطعی از تاریخ ایران، درصدد است تا به این پرسش پاسخ دهد که « چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه و جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ وجود داشت؟

در پاسخ به سوال فوق سه دیدگاه به شرح زیر مطرح می شود:

۱- جنبش دانشجویی در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ مستقل از تأثیر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه عمل می کرد.

۲- جنبش دانشجویی در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ تحت تأثیر نیروهای خارج از دانشگاه و دنباله رو آنها بود.

۳- جنبش دانشجویی در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ هم بر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه تأثیر گذاشت و هم از آنها تأثیر پذیرفت ( تاثیر متقابل).

نگارنده دیدگاه دوم را به عنوان فرضیه پژوهش برگزیده است و بر اساس آن پس از اشاره به سیر تاریخی شکل گیری جنبش دانشجویی، سالهای ۷۶-۱۳۵۷ را به چهار مقطع تقسیم نموده و سپس به نقش و تاثیر نیروهای سیاسی خارج ار دانشگاه ( روشنفکران، روحانیون و جناحهای سیاسی) در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ پرداخته است.

پس از اشاره مختصر به روشنفکران و روحانیون، جناحهای سیاسی در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ را به شش دسته تقسیم می نمائیم:

چپ سنتی، راست سنتی، راست مدرن، راست سنتی افراطی، چپ مدرن و روشنفکر تلفیقی.

در نهایت به بررسی و مستند سازی فرضیه پژوهش در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ می پردازیم و اشاره خواهیم کرد که در سالهای ۷۶-۱۳۵۷ جنبش دانشجویی دنباله رو نیروهای سیاسی بوده است.

دفتر تحکیم وحدت به روحانیون مبارز و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی( چپ سنتی و مدرن)،جامعه اسلامی دانشجویان و بسیج دانشجویی به راست سنتی و انجمن اسلامی دانشجویی به راست، وابسته بوده اند. این تشکلها به عنوان ابزار و بازوی نیروهای سیاسی راست یا چپ در دانشگاه ها( بویژه در زمان انتخابات ) عمل می کردند.

 

طرح مسئله پژوهش

جنبشهای اجتماعی یکی از مؤلفه های بسیار تأثیرگذار در عرصه تحولات اجتماعی و سیاسی جوامع نوین به شمار می‌آیند. سرزمین ایران در طی صد ساله اخیر، شاهد جنبش های اجتماعی مختلفی بوده است. بخشی از این جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پایگاه اجتماعی اعضایش تحت عنوان جنبش های دانشجویی مورد مطالعه قرار می‌گیرند.

جنبش دانشجویی در ایران از ابتدای شکل گیری از جنبشهای سیاسی و اجتماعی فعال و اثرگذار در فرایند سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر بوده است. از وظایف و کارکردهای اصلی جنبش دانشجویی روشنگری و افشاء است به عبارتی جنبش دانشجویی باید به مثابه سیستم هشدار دهنده برای نظامهای حاکم و گروههای مختلف جامعه عمل کند. به سیاستها و برنامه های نادرست دولت و نظامهای حاکم در جهت اصلاح آنها، انتقاد و اعتراض کند.

لیکن از آسیب های بالقوه جنبش دانشجویی احتمال وابستگی آنان به گروه ها و طیف‌های سیاسی خارج از دانشگاه است. این وابستگی ، کارکرد انتقادی این جنبش را از بین برده و آن را به حرکتی پیرو، دنباله رو و تأیید کننده سیاستهای حاکم مبدل می‌سازد. البته روشن است که استقلال جنبش دانشجویی به هیچ عنوان به معنای عدم همکاری و همفکری با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه نیست. جنبش دانشجویی و تشکلهای دانشجویی از یک سو می‌توانند با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه و حکومت همکاری و همفکری داشته باشند و از سوی دیگر منتقد سیاستها و برنامه های آنها باشند.

بنابراین می‌توان گفت از وظایف و کارکردهای جنبش دانشجویی دید انتقادی داشتن نسبت به احزاب و نیروهای سیاسی است.

اما جنبش دانشجویی در ایران علیرغم داشتن نقش فعال و برجسته در برخی مناسبات اجتماعی و سیاسی، به دلایلی چون عدم استقلال مالی و سیاسی ،‌عدم خودآگاهی ، ضعف تئوریک و ضعف ایدئولوژی و ایدئولوگ از یک طرف و از سوی دیگر نیاز گروهها و نیروهای سیاسی به دانشجویان به منظور جلب آراء و حمایت مردمی‌(با توجه به نفوذ و تأثیر قشر دانشجو بر جامعه) در برخی از مقاطع تاریخی تحت تأثیر و دنباله رو گروههای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ می‌باشد. برای بررسی این ارتباط این سؤال مطرح می‌شود که :

چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع
۷۶-۱۳۵۷ وجود داشت؟

سؤال و فرضیه اصلی

برای بررسی و مطالعه نقش جنبش دانشجویی در تحولات سیاسی – اجتماعی ،شناخت و فهم ارتباط این جنبش با نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است.

هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این سؤال است که : چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ وجود داشت؟

نگارنده ضمن بیان سه دیدگاه در این زمینه (استقلال ، دنباله روی،‌تأثیر متقابل)، معتقد است: جنبش دانشجویی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ تحت تأثیر و دنباله رو احزاب و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است.

مفاهیم و تعاریف

جنبش های اجتماعی:

در لغت نامه دهخدا ذیل کلمه جنبش (جلد پنجم، صفحه ۷۸۶۷) آمده است: حرکت. مقابل آرام، سکون.

کاربرد اصطلاح جنبش های اجتماعی در اوایل قرن ۱۹ در اروپای غربی معمول شد و یکی از نخستین بحثهای منظم آن را می‌توان در کتاب لورنتس فون اشتاین بنام «تاریخ جنبش های اجتماعی در فرانسه از ۱۷۹۸ تا امروز » یافت.

جنبش های اجتماعی حرکتهایی است با گروههای سازمان یافته که در صددند تا عناصری از جامعه را تغییر دهند یا آنها را حفظ کنند.

مهمترین و جامعترین تعریف (به نظر نگارنده) در فرهنگ واژگان آکسفورد آمده است:

«جریان یا مجموعه ای از کنشها و تلاشها از سوی مجموعه ای از افراد که به شکلی کم و بیش پیوسته به سمت هدف خاصی حرکت می‌کنند یا به آن گرایش دارند. (رجوع کنید به ذیل عنوان جنبش های اجتماعی، اصول و کارکردهای آن)

جنبش دانشجویی:

حرکت مستمری که از دل دانشگاه بیرون می‌آید و به تدریج به تکامل می‌رسد اما در این جا باید بین آن حرکتی که اصالت دارد و مستقل از گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است با حرکتی که وابسته به نهادها و گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است و به نوعی پیرو و دنباله رو آن گروههاست، تمایز قائل شد.

نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه:

با توجه به این که نقطه تمرکز پژوهش سالهای ۷۶-۱۳۵۷ است. در این مقطع نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه به گروهها و اقشار و نیروهای مختلفی تقسیم می‌شوند اما هدف نگارنده بیشتر آن نیروهای سیاسی است که نقش مهمی‌به لحاظ تأثیرگذاری بر جنبش دانشجویی داشته اند. لذا، ابتدا بطور مختصر به ارتباط روشنفکران و روحانیون با جنبش دانشجویی اشاره می‌کنیم و سپس به نقش و ارتباط احزاب و جناحهای سیاسی با جنبش دانشجویی می‌پردازیم.

روشن است که با اشاره به احزاب و جناحهای سیاسی، نقش و تأثیر روشنفکران و روحانیون در درون این احزاب و جناحها بیشتر آشکار می‌گردد.

(به عبارتی بررسی احزاب و جناحهای سیاسی ، روشنفکران و روحانیون را هم در بر می‌گیرد)

 

روش پژوهش و تحقیق

نگارنده در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از روش ترکیبی (توصیفی – تاریخی، علّی‌و کتابخانه ای) استفاده نموده است.

برای جمع آوری اطلاعات پیرامون موضوع پژوهش از روش کتابخانه ای، برای بررسی تاریخچه و فراز و فرود جنبش دانشجویی (از آغاز شکل گیری تا پس از انقلاب) از روش توصیفی – تاریخی و به منظور بررسی رابطه علی و معلولی بین دو متغیر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه (متغیر مستقل) و جنبش دانشجویی (متغیر وابسته) از روش علّی‌استفاده شده است.

سابقه پژوهش و بررسی ادبیات موجود

نگارنده برای فصل چارچوب مفهومی کتابهای زیادی (به انگلیسی و فارسی) در زمینه جنبش های اجتماعی را بررسی نمود لیکن هیچ نوشته ای در این زمینه (که بطور صریح با چارچوب مفهومی تطبیق نماید) پیدا نکرد.

تنها کتاب «جامعه شناسی سیاسی» موریس دو ورژه به رابطه احزاب و تشکلها و سازمانهای سیاسی اجتماعی پرداخته بود.

نویسنده این کتاب معتقد است که ارتباط احزاب و سازمانهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به سه حالت قابل تصور است:

۱- برخی سازمانها و گروههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تابع احزابند.

۲- برخی از احزاب کم و بیش تابع سازمانها و گروههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی‌اند.

۳- حالت همکاری برابری میان این دو.

در این کتاب از جنبش های اجتماعی (و جنبش دانشجویی) ذکری به میان نیامده است.

بنابراین نگارنده از مباحث این کتاب نوعی الگوبرداری نموده و این سه حالت را با جنبش دانشجویی تطبیق و تفسیر نموده است.

از دیدگاههای هابرماس و هانتیگتون به دلیل آنکه هر دو (با وجود دیدگاههای کاملاً متفاوت) معتقد به جنبش دانشجویی با کارکرد روشنگری و انتقادگری بودند، در ذیل بحث مربوط به استقلال، رابط و میانجی بودن جنبش دانشجویی استفاده نمودیم.

هانتیگتون در «سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی» به صورت بسیار مختصر به دانشجویان و نقش فعال و تأثیرگذار آنها در جوامع پراتوری می‌پردازد و از دانشجویان در جوامع دستخوش نوسازی به عنوان مخالفانی مستقل از حکومت و گروههای سیاسی نام می‌برد.

در کتاب «یورگن هابرماس: نقد در حوزه عمومی» ، از هابرماس به عنوان فیلسوفی نام برده می‌شود که معتقد است دانشجویان به کارکرد و وظیفه روشنگری می‌پردازند. علیه ابزاری کردن آموزش مبارزه می‌کنند و در وظیفه انتقادگری خویش به دلیل عدم نفوذ مستقیم گروههای ذی نفع اقتصادی بر آنها، موفق عمل می‌کنند.

علیرضا کریمیان در کتاب «جنبش دانشجویی در ایران از تأسیس دانشگاه تا پیروزی انقلاب اسلامی» بیشتر به بحث تاریخی و توصیفی جنبش دانشجویی از تأسیس تا پیروزی انقلاب اسلامی‌(بخشی از این توصیف تاریخی در این پژوهش استفاده شده است) پرداخته است.

کریمیان در این کتاب به جز اشاراتی کوتاه از دیدگاههای میلز، مارکوزه و آلن تورن در مورد تأثیر متقابل جنبش های اجتماعی و نظر باتامور در باب نیاز جنبش‌های دانشجویی به سایر گروههای جامعه، بحث نظری جامعتری در این خصوص ارائه نداده است.

کتاب دیگری که در فصل چارچوب مفهومی از آن استفاده شده است، «جنبش های اجتماعی معاصر ایران» تألیف سعید زاهد است. نویسنده در این کتاب ضمن ارائه چارچوب مفهومی مناسب در باب جنبش های اجتماعی معاصر، اشاره ای به جنبش دانشجویی نکرده است و در واقع تنها به مستندسازی چارچوب مفهومی خویش با جنبش تنباکو، نهضت مشروطه و ملی شدن صنعت نفت پرداخته است.

بنابراین، از فصل چارچوب مفهومی این کتاب، دیدگاههای ویلسن و اسکات به عنوان نظریه پردازانی که به تبعی بودن و عدم استقلال جنبش های اجتماعی معتقدند، برای چارچوب مفهومی این پژوهش استفاده شده است.

از مهمترین کتابهایی که در فصل دوم از آنها استفاده شده است، کتاب «کنفدراسیون تاریخ جنبش دانشجویان ایران در خارج از کشور ۵۷-۱۳۳۲»، تألیف افشین متین است. در این کتاب سیر تاریخی جنبش دانشجویی از ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

کتاب دیگر در این زمینه «جنبش دانشجویی در ایران از تأسیس دانشگاه تا پیروزی انقلاب اسلامی» است. این دو کتاب اخیر، هر دو به بحث تاریخی و توصیفی در خصوص جنبش دانشجویی پرداخته اند.

البته علیرضا کریمیان نویسنده کتاب «جنبش دانشجویی در ایران از …. » بحث کوتاهی در خصوص ارتباط احزاب سیاسی با جنبش دانشجویی از آغاز تأسیس تا ۱۳۵۷ ارائه نموده است. اما در این زمینه به چارچوب مفهومی و شواهد مستندی در رابطه با تأثیرپذیری جنبش دانشجویی از احزاب سیاسی اشاره نکرده است.

از کتاب «کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران (۱۳۵۸ تا ۱۳۷۸ )»، تقسیم بندی جناحهای سیاسی در مقطع ۷۶-۱۳۵۷ را الگوبرداری نموده ایم. ضمن آنکه در این کتاب بدون ارائه فصل یا عنوانی در زمینه جنبش دانشجویی، در اشارات کوتاهی و با دلایل تاریخی و عینی به فرضیه این پژوهش (جنبش دانشجویی در سالهای پس از انقلاب تا ۱۳۷۶ تحت تأثیر گروههای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است) پرداخته است.

با این حال، حمیدرضا ظریفی نیا در این کتاب به چرایی این تأثیرپذیری و عدم استقلال جنبش دانشجویی اشاره نکرده است.

دکتر حسین بشیریه در کتاب «دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران» ضمن بررسی نیروهای سیاسی در سالهای پس از انقلاب ، به جنبش دانشجویی و ویژگیهای آن در مقطع پس از انقلاب پرداخته اند. به نظر دکتر بشیریه انجمن های دانشجویان تا اوایل دهه ۱۳۷۰ ابزار اعمال قدرت سیاسی و ایدئولوژیک حکومت بودند. این دیدگاه با فرضیه این پژوهش کاملا هماهنگ و همسو است.

«درآمدی بر رفتار شناسی سیاسی دانشجویان در ایران امروز» کتاب دیگری است که بیشتر به کتابشناسی جنبش دانشجویی شبیه است.

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.