تربیت بدنی و ورزش

تربیت بدنی و ورزش در مفهوم کلی کلمه، یک پدیده اجتماعی است که با اعتلای آن ،روابط افراد جامعه و سلامت جسم وروح آنها استحکام می یابد .بنابراین ،روابط اجتماعی و تربیت بدنی وورزش بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند و در تامین بهداشت روانی کودک و نوجوان وهمچنین در جهت گیری مطلوب جامعه بسیار موثر می باشد . بر اساس تحقیقات کارشناسان سازمان بهداشت جهانی در کشورهای صنعتی حدود ده درصد از افراد جامعه به نوعی به اختلال روانی مبتلا هستند از این رو بهداشت روانی که هدف آن سالم سازی محیط روانی و پیشگیری از اختلالات روانی است از اهمیت شایانی برخوردار است همان گونه که بیماریهای جسمانی سلامت جسم انسان را تهدید می کند، برای سلامت روانی نیز خطراتی غیر قابل اجتنابی وجود دارد . در زندگی هر شخصی لحظات حساس ،موقعیتها و پیش آمدهای ناگوار وجود دارد. چگونگی تاثیر این گونه رویدادها بر روی شخص و نحوه برخورد شخص با آنها از نقطه نظرات سلامت روان بسیار حائز اهمیت است خانواده، مدرسه ، جامعه سه عامل مهم در بروز و ظهور بیماریهای روانی محسوب می شوند .نتیجتا” در هر برنامه و طرح بهداشت روانی باید هر سه عامل فوق مورد توجه قرار گیرند .محیط روانی انسان شامل کلیه عواملی است که روی رفتار وی اثر می گذارد بسیاری از آشفتگیها وسرگشتگیهای روانی و اعتیاد نتیجه روابط شخص با افراد خانواده و اجتماع است . بنابراین در پیشرفت بهداشت روانی هر جامعه ،کلیه افراد آن از هر طبقه و گروهی اعم از مقامات مذهبی ،اداری ،آموزشی وقضایی وظایف خطیری ر ابر عهده دارند.بهداشت روان کودکان به خصوص بهداشت روان دانش آموزان است که یک سوم کل جمعیت را تشکیل می دهند .مهم جلوه می کند. هر روز صبح بچه ها را به دست مکان آموزشی به نام مدرسه می سپاریم وظهر ویا عصر آنها را تحویل می گیریم.در این مدت چه اتفاقاتی ممکن است برای آنها رخ دهد؟ باید کاری کرد که بچه ها در این مدت آسیب نبینند. از کجا باید آغاز کرد؟ باید از مدرسه آغاز کرد،زیرا کودک تا هفت سالگی در آغوش خانواده است و از۷تا۱۸ سالگی در اختیار مدرسه قرار می گیرد .شخصیت یک فرد هم تا قبل از۱۸سالگی شکل می گیرد .یعنی نمی توان گفت که یک فرد تا ۱۸ سالگی طبیعی بوده اما بعد از آن دچار اختلال شده است از این رو، بسیار مهم است که مربیان یا افرادی که با بچه های سنین مدرسه سروکار دارند، بدانند که چگونه با بچه ها صحبت کنند. با توجه به مقدمه فوق در تعریف بهداشت روانی باید گفت : بهداشت روانی عبارت از پیشگیری از پیدایش بیماریهای روانی و سالم سازی محیط روانی است تا افراد جامعه بتوانند با برخورداری از هر یک روان متعادل با عوامل محیط خود روابط صحیح برقرار کرده و در راه رسیدن به هدفهای متعالی خود پیروز شوند. بهداشت روانی مشمول عام دارد و شامل کلیه افراد و گروههای جامعه است وتنها منحصر به بیماران روانی نیست .به عبارت دیگر بهداشت روانی یک امر همگانی است و به تمام طبقات و گروهها اعم از پیرو جوان وکودک و بزرگ مربوط میشود . فعالییت اصلی در مورد بهداشت روانی این است که اساسا” نباید گذاشت بیماری روانی به وجود آید .اگر ناراحتی عصبی ناشی از فشارهای درونی یا محیطی حادث شد باید پیشگیری کرد که تبدیل به ناراحتی روانی نشود .گروهی از محققان بر این باورند که فشارهای روحی،ذهنی و عاطفی میتوانند تقریبا تمام بیماریهایی را که به صورت ژنتیکی فرد مستعد آنهاست بوجود بیاورند. این بیماریها شامل:آسم،سرطان،اختلالات و آشفتگی گوارش وامراض قلبی می شود. تمام این بیماریها و همچنین دیگر بیماریهایی که در خانواده شایع بوده اند. آنچه که مسلم است جامعه نمیتواند و نباید موضوع بیماریهای روانی را امری شوخی وسرسری تلقی کند. جامعه نیاز به انسانهایی دارد که نه تنها از سلامت جسمانی برخوردار باشند بلکه از سلامت روانی نیز بهرمند باشند. از آنجا که منشائ بسیاری از ناراحتیهای روانی ، خانواده ، مدرسه و اجتماع و در بعضی موارد سستی مبانی اعتقادی خود شخص است . باید در فعالییتهای بهداشت روانی به همه عوامل فوق توجه لازم مبذول گردد. و در ارائه چنین خدمت مردمی باید مدارس، دانشگاهها ، مساجد ، بازار ، کوچه و خیابان به مراکز آموزش متقابل وکمک اخلاقی ،معنوی و انسانی مبدل شوند و در ارتباط صحیح با مردم قرار گیرند. تربیت بدنی وزارت اموزش و پرورش در پی تحقیق سیاستهای خود مبنی بر ایجاد فرصت و زمینه در کسب سلامتی جسمانی وروانی دانش اموزان پسر و دختر آموزشگاهای کشور از طریق فعالیتهای ورزشی همواره تلاش دارد تا با اقوال نظری وافعال عملی ،اذهان عموم،والدین، مدیران مدارس ،مربیان ورزش ،مسئولین کشور ودست اندرکاران علم تربیت را متوجه این پدیده با ارزش یعنی سلامت تن وروان بنماید. ورزش عبارت است “از حرکت منظم ومکرر بدنی برای دستیابی به توانایی ، چالاکی و سلامت بیشتر .”واز طرفی بهداشت روانی مبتنی بر سه اصل است که عبارتند از : ۱) نگاه داشتن وتامین سلامت فکر ۲) ریشه کنی عوامل بیماریزا وجلوگیری از ابتلا به اختلالات روانی . ۳) ایجاد زمینه مناسب ومساعد برای رشد وشکفتن شخصیت واستعدادها تا کمال ظرفیت آنها ● تاثیر ورزش در رشد وپرورش اجتماعی کودکان ونوجوانان تربیت بدنی و ورزش در مفهوم کلی کلمه، یک پدیده اجتماعی است که با اعتلای آن ،روابط افراد جامعه و سلامت جسم وروح آنها استحکام می یابد .بنابراین ،روابط اجتماعی و تربیت بدنی وورزش بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند و در تامین بهداشت روانی کودک و نوجوان وهمچنین در جهت گیری مطلوب جامعه بسیار موثر می باشد .فعالیتهای ورزشی فرصتی را ایجاد می کند که افراد با تعامل یکدیگر هدفها را مشخص می کند ووظیفه ای را به عهده گرفته واز نتیجه کار گروهی بهرمند می شوند . در این میان، بازی به عنوان یکی از اجزای مهم تربیت بدنی ،دارای نیروی بالقوه ای است که به کودکان ونوجوانان در بر قراری رابطه بهتر و ایجاد یک نیروی اجتماعی پویا در جامعه کمک می کند. و کاول در تامین نیازهای فردی و اجتماعی در تحیقات خود بر کودکان آمریکایی،به این نتیجه رسید که بازیهاوورزشها وفعالیتهای مشابه به کودکان و نوجوانان می آموزد که خود را در گروه به صورت یک عضوفعال در آورندوبه عنوان یک عضو مورد قبول واقع شوند. و آنها از این طریق دست به تجربه های اکتسابی زده و نیازبه تعلق اجتماعی خویش را ارضا نموده و با اصلاح مناسبات اجتماعی به ایجاد آرامش خاطر دست می یابند که این امر در رشد وتامین بهداشت روانی آنان بسیار موثر می باشد .در نهایت، نقش سازنده و فوائد ورزشهای جمعی در رشد اجتماعی و تامین بهداشت روانی کودکان ونوجوانان را فهرست وار ذکر می نماید: ۱) تقویت حس همکاری و تعاون . ۲) قدرت اراده وتصمیم گیری. ۳) ایجاد وتقویت قدرت ابتکار. ۴) از بین بردن روحیه بی تفاوتی و ایجاد انگیزه پیروزی. ۵) رعایت حقوق دیگران. ۶) اجتماعی نمودن ودرمان انز واطلبی. ● تاثیر ورزش در ارضای نیازهای روانی کودکان ونوجوانان: فرد انسانی علاوه بر نیازهای جسمانی که استمرار ذات او را موجب می شوند دارای نیازهای عاطفی از قبیل محبت، امنیت، احساس ارزش، تعلق به گروه، بیان وابراز خود، پیشرفت،پذیرفتگی ونیازهای شناختی وزیباشناسی نیز می باشد. عدم ارضای این نیازها موجب بروز مشکلات در بزرگسالی شده و منشائ اختلا لات و نابسامانیهای روانی آن دوران می گردد وموجبات غلیان هیجانات درونی فرد را فراهم می آورد .در نتیجه این اختلالات ،افسردگی ،خمودی، خستگی،پریشانی به فرد دست می دهد واو را در انجام امور محوله بی تفکر وکم کار و ضعیف می سازد. تربیت بدنی وورزش به عنوان وسیله ای موثر جهت پاسخ به نیازهای روانی محسوب می گردد که کودکان ونوجوانان می توانند با بهره گیری ازآن به ارضای نیازهای خود بپردازد و تمایلات درونی خود رابیان دارد . همچنین کسب تجربیات لازم در زمینه های گوناگون فعالیتهای ورزشی مطابق با استعداد و علاقمندی خود،کودکان و نوجوانان را قادر می سازد تا به شیوه ای مثبت به ابراز خود بپردازد وتوانایی وکارایی خود راآشکار سازند. بدین ترتیب ،مقبولیت فرد توسط دیگران به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته و نیاز به عزت نفس واحساس ارزش درآ نان ارضا خواهد شد.مشارکت و همکاری کودکان در ارائه یک فعالیت ورزش جمعی وسیله ای مناسب جهت ارضای تمایلات تعلق به گروه وتقویت روح تعاون وحس همکاری در آنان به شمار می رود .این عامل ،شرایط مناسبی جهت ابراز محبت متقابل وبهره گیری از محبت یکدیگررا فراهم می آورد. علاوه بر این اثار وفعالیتهای سودمند ورزش موجب افزایش دانش واطلاعات ،راهنمای غیرمستقیم درحل مشکلات وآشکار نمودن نحوه نگرش صحیح به امور و عواقب ناگوار می گردد. لذا ورزش تاثیراتی مطلوبی در ارضای نیازهای شناختی وپرورش روح زیباشناسی فرد خواهد داشت و از این طریق بر احساس امنیت کودکان ونوجوانان می افزاید و موجبات کاهش و رفع فشارها،بر طرف کردن ترسها واضطرابها،گشودن عقده هاو کسب رضایت وتامین بهداشت روانی کودکان ونوجوانان می کند. ● تاثیر ورزش در پرورش استعدادها ورشد علاقه مندی کودکان و نوجوانان: نیاز و استعداد را می توان مبدا حرکت انسان به سوی تکامل و تعالی انسان معرفی کرد. در مسیر رشد و تکامل انسان،باید استعدادهای نهفته در درون او را شناخت وبارور کرد.مسلم است که بهترین زمان کسب توانایی، دوران نوجوانی است.از نظر فلسفی،علمی و تحقیقاتی بهترین وسیله برای کمک به نوجوانان در کسب قابلیت ها ،حرکت،بازی و ورزش می باشد. در کنار کسب تواناییها ،استعدادها شکوفا می شوند .هر انسانی استعداد های گوناگونی دارد .با بهره گیری صحیح از بازی و ورزش می توان استعدادهای ذهنی ،عقلی،ادراکی،جسمانی و مهارتی را در کودکان و نوجوانان رشد داد ودر اثر ان ظرفیتهای اخلاقی،تربیتی،عاطفی واجتماعی انها را بالا برد.در اثر اجرای فعالیتها و بر نامه های ورزشی هم استعدادهای تحصیلی رشد خواهد کرد.وهم استعدادهای ورزشی. به طوری که تحقیقات انجام شده در ایران نشان می دهد بین شرکت در فعالیتهای ورزشی و استعدادهای تحصیلی رابطه مثبتی وجود دارد واین یافته ها موید این امر است که نو جوانان در محیط ورزشی”یاد می گیرد که ماهرانه حرکت کند” و در مسیر یاد گرفتن ،استعداد های او شناخته میشود. ارزش و تاثیر مهم دیگری که بازیها و ورزشها در زندگی کودکان و نوجوانان دارند این است که پرورش استعداد ها موجب رشد علاقه مندی های انان می گردد که این امر در زندگی واز جهت رشد وتامین بهداشت روانی ارزش فراوانی برای کودکان و نوجوانان دارد.تجربه های حاصل از فعالیت های ورزشی در ایجاد رغبتها و تمایلات وپی بردن به تواناییها و استعدادها، که از مبانی بهداشت روانی فرد به شمار می روند، اثرات سودمندی داشته وبنا به گزارش مشاوران مدارس علاقه مندیها و گرایشات طبیعی به فعالیتهای ورزشی وسرگرمی ها به صورت وسیله ای برای شناخت خود ومحیط وابزاری برای ارضای نیازهاوپرورش استعدادها ورشد علاقه مندی ورهنمونی برای زندگی تحصیلی و شغلی اینده کودکان و نوجوانان بکار برده می شود. ● تاثیر ورزش در رشد وپرورش اخلاقی کودکان و نوجوانان: منظور از جنبه اخلاقی،جهت دادن به تمایلات و انگیزه های کودک ونوجوان است تا بتوان از این طریق او را در مسیر صحیح هدایت قرار داد.کودک و نوجوان از نظر اخلاقی بی طرف است و بیشتر از جنبه های فطری و غریزی خود متاثر می شود.اعمال وخواسته های او هم تحت تاثیر نیازهای زیستی و غریزی و بازی قرار دارد به این ترتیب،بازی،میدان تمرینی برای ارزش گذاری و جهت گیری تمام رغبت ها،هیجانهاو عواطف و گرایشهای فطری کودک است و مفاهیمی چون نوع دوستی،تعاون،ایثار،صبر واستقامت را به طور ناخود اگاه به او می اموزند. مهمترین عاملی که انگیزه های کودک را در مسیر رشد صحیح قرار می دهد،گنجاندن ارزشهای اخلاقی در بطن بازیها و ورزشهای نشاط انگیز است.این ارزشها باعث می شوند که کودکان ونوجوانان از بازی لذت ببرند وبرای رسیدن به انها تلاش کنند. کودکان ونوجوانان در مو قعیت لذت ناشی از بازی و ورزش با معانی ارزشهای اخلاقی-هماهنگی و ارتباط برقرار می کنند.این ارتباط بین ورزش و لذت پلی است تا کودک را عادتا در زندگی فردی معتقد و مقید به اصول اخلاقی بار اورد.تجارب ورزشی،روند تمایلات مثبت و رضایت خاطر افراد را بهبود داده وموجب رشد سجایا و خصایل اخلاقی وموجب اصلاح رفتارهای ناشایست می گردد وافراد را نسبت به خود مهربان ،خوش عاطفه و از نظر احساس مسئولیت ،احترام به قانون وتلطیف عواطف فردی واجتماعی وبه طورکلی درحصول به اهداف بهداشت روانی می سازد. برای این که بتوانم منظورم را از این اشاره به خوبی بیان کرده باشم،باید تقاضا کنم این بار که به حیاط مدرسه رفتید و بازی بچه ها را شاهد بودید به دو حالت به خوبی دقت کنید:اول ابراز هیجانات بچه هنگام بازی(منظورم از بازی واقعا بازی است نه مسابقه جدی) ودوم حالت چهره انها پس از بازی هنگامی که به ابراز هیجانات بچه ها در بازی دقت می کنید احتمالا با این موارد مواجه خواهید شد:فراید برای جلب توجه همبازی ها،غریو شادی از به هدف رسیدن ،ابراز امادگی برای اقدام،برافروخته بودن چهره ناشی از تمرکزو امادگی،برانگیختگی زیاد ناشی از تلاش در حد توان،فریاد یا افسوس ناشی از ناکامی و … اکنون به سراغ وضعیت دوم می رویم که بیان حالت چهره بچه ها پس از بازی است.در این زمان بیشترین حالتی که در چهره بچه ها دیده می شود “رضایت خاطر” است.حداقل ده ها بار از خود پرسیده ام که این رضایت خاطر که مکررا در چهره بچه ها پس از بازی می بینم از کجا ناشی می شود؟و نهایتا به این نتیجه رسیدم که رضایت خاطر بچه ها پس از بازی فقط به بردن،گل زدن و موفق شدن مر بوط نیست،بلکه به این واقعیت مربوط است که فرصتی را برای بیان عواطف،احساسات وهیجانات خودشان پیدا کرده اند.حتی زمانی که کودک فریادی از خشم می کشد،یا اهی از سر افسوس،به سلامت روانی وی کمک شده است.حداقل به دو دلیل :اول اینکه شاید تنها فرصتی برای این کودک باشد که بتواند به این سادگی و در کمال ازادی هیجان خود را ابراز کند.و دوم این که خیلی زود،حتی ممکن است پس از چند ثانیه که از خشم وافسوس وی گذشت،موقعیتی شادی اور فراهم شود وشما شاهد باشید که این کودک در منتهای شادی از اعماق وجودش می خندد.ایا شما به شیوه ای اشراف دارید که با استفاده از ان به کودکانتان بفهمانید که هیچ اندوهی در جهان پایدار نیست؟ مدیر گرامی : قطعا”شما نعمت سلامتی را از بزرکترین وبالاترین نعمات می دانید. بطور یقین شما به نشاط وشادابی وکودکان ونوجوانان توجه دارید واز سلامتی وشادابی آنها شما نیز شادمانید. شما بطور مسلم یکی از راههای کسب سلامتی و نشاط را فراهم نمودن زمینه های انجام فعالیتهای ورزشی می دانید. بنابراین، مدیر گرامی، شما که این سودمندیها را در فعالیتهای ورزشی سراغ دارید .به قدر توان و وسع ، مدرسه را با امکانات و تجهیزات ورزشی مجهز نمایید تا فرصت انجام این فعالیتها برای دانش آموزان فراهم شده وزمینه ایجاد فرزندانی سالم و برومند وبه تبع آن جامعه ای آزاد وسربلند از آن ما گردد.به این طریق است که مدرسه ایی که فرصت بیشتری برای فعالیت کودکان فراهم می کنند گامهای بیشتری را برای سلامت روانی آنان بر می دارند. ● درنتیجه: سلامت روانی وضعیت مطلوب تنظیم هیجانها ،صفتها وحالتها است . حرکت به شکل بازی تحت نظارت تربیتی مدرسه فرصتی مناسبی را برای تنظیم این هیجانات فراهم می کند و نهایتا سلامت روانی کودکان را افزایش داده باعث رشد و تعالی آنان میگردد

فلسفه تربیت بدنی

کلمه wisdom معادل صوفیا و صوفوس به معنای حکمت و خرد توام با دانش و آگاهی است که این واژه مترادف با فرزانگی دانایی عاقل بودن و نیز قضاوت صحیح است در مورد فلسفه تعاریف زیادی انجام شده است.

فلسفه و مشتقات آن به معنای دوست داشتن علم و تفکر و گرایش همراه با تفکر درباره زندگی می باشد.

اندیشمندان وفلاسفه هر کدام تعریفی در مورد فلسفه ارائه کرده اند دکتر شریعمتداری براین عقیده است که فلسفه یک راه زندگی طرز برخورد یک نوع بینش معین ویا یک جهان بینی وقفه ای است که در تمام جنبه های زندگی یک فیلسوف به چشم می خورد و همین او را از بقیه متمایز می سازد.

افلاطون براین باور است که فلسفه پوششی است برای رسیدن به روشنایی بودن و معتقد است فلسفه نقطه مقابل سفسطه است (یعنی پناه بردن به تاریکی نبودن).

به نظر ارسطو فلسفه پوششی برای جستجو نخستین اصل ها و علت ها

کانت معتقد است فلسفه شناختن خاستگاه و نقطه آغاز است و رابطه مقاصد ذاتی انسان با این شناخت.

جان دیدیی می گوید فلسفه پوششی است که انسان برای هدف های اساسی زندگی خود صرف می کند.

از نظر پیاژه فلسفه داشتن ارزش یابی درست در مورد زندگی و مسائل پیرامونی آن است.

 آغاز فلسفه از یونان است و بش از ۲۵ قرن سابقه دارد هر کدام از فلاسفه گذشته دارای ایده ها و عقاید خاصی بودند مثلا هراکلیوس فیلسوف یونانی معتقد به کلیت تغییر بود یعنی اعتقاد داشت همه چیز در حال تغییر و دگرگونی است.

افلاطون اعتقاد داشت دنیای بشر نسخه ناقص از دنیای واقعی است.

برخلاف افلاطون شاگرد و ارسطو براین باور بود که دنیای حس دنیای واقعی است.

دکارت که پدر فلسفه جدید است استفاده از قوانین ریاضی را در بررسی و مطالعه فلسفه بعنوان هدف خود قرار داد یعنی همه چیز از یک قانون تبعیت می کنند و بنابراین خواص اشیاء فیزیکی کمی و قابل اندازه گیری است.

تئوری دوگانگی دکارت دنیای ما را به در دنیای کمی و کیفی تقسیم می کند.

تئوری شک دستوری دکارت نیز مورد توجه است بنابراین تئوی او تصمیم گرفت تا به هیچ چیز نشود مگر آنکه نسبت به صحت و حقیقت آن دلائل کافی داشته باشد.

کانت براین باور بود که برای بشر ممکن نیست که بداند چه چیز خارج از قلمرو افکارش قرار دارد.

طبقاین نظریه ما می توانیم درباره چیزی بدون تجربه یقین حاصل کنیم.

چهارسطح مباحثه که در حل مسائل تعلیم و تربیت بدنی کاربرد دارند و برای نشان دادن کاربرد فلسفه در تربیت بدنی مهم هستند عبارتند از :

۱-سطح عاطفی: در این سطح افراد طبق معلومات وآمار و ارقام صحبت نمی کنند بلکه با توجه به احساسات و عواقب خود بحث می کنند. این سطح دارای کمترین اعتبار بوده و کمتر امکان دارد که این نوع قضاوتها مورد استفاده قرار گیرند.

۲-سطح واقعی یا استشهادی: در این سطح مباحثه با توجه به تجربیات آمار ارقام و اطلاعات خام صورت می گیرد یعنی ارائه شده شواهد جهت اثبات کلام

این سطح نیز می تواند بطور کامل معتبر باشد زیرا ممکن است در این تجربیات و اطلاعات زیر اطلاعات غلطی وجود داشته باشد.

۳-سطح توضیحی نظریه: یعنی ارائه حقایقی که با نظرات اندیشمندان و متخصصان امر تایید شود یعنی اگر ما در زمینه ای بحث کنیم بتوانیم اعتبارآن را توسط متخصصان آن رشته اثبات کنیم.

۴-سطح فلسفی یعنی نگاهی کلی به مسائل

شایع ترین بحث برسئوالاتی از این قرار است که چه چیزهایی را میتوان حقیقت با ارزش درست و صحیح دانست این سطح زمانی ارزش بیشتر پیدا می کند که راه کارهای علمی نتواند راه حلی در این گونه مسائل پیدا کند.

در تربیت بدنی مثلا گفته می شود آیا ورزش می تواند باعث افزایش روابط اجتماعی افراد شود؟

 فلسفه  به عنوان یک فرآیند در پیشرفت تفکرات تاکید دارد و قصد دارد باعث این شود که انسان به ماوراء امور بنگرد در مورد امور آشکار و غیرآشکار به بررسی بپرداد برای بهتر شناختن فلسفه می بایست اجزا فلسفه را بررسی کنیم.

اجزاء فلسفه عبارتند از:

۱-متافیزیک

۲-معرفت شناسی

۳-ارزش شناسی

۴-علم اخلاق

۵-منطق

۶-زیبایی شناسی

 متافیزیک یعنی نگرش به ماورآئ مادیات و قصد دارد چیستی امور را تعریف نماید(هستی چیست)؟

(واقعیت کدام است) (بایست خداوند چیست)؟

متافیزیک همان هستی شناسی است که دارای ۳ بخشا ست.

۱-خداشناسی

۲-جهان شناسی

۳-روان شناسی

ویلبرانت معتقد است متافیزیک هر آنچه مربوط به وجود انسان و عالم هستی است را مورد بررسی قرار مید هد.

در بحث تربیت بدنی تربیت تنها در بعد عقلانی و فلسفی نیست بلکه بعد جسمانی نیز بسیار مهم است به همین جهت تربیت بدنی اساس و پایه تمامی تربیت هاست.

معرفت شناسی:

معرفت شناسی به دنبال این است که بداند امر حقیقی کدام است معرفت شناسی مربتط با روش های کسب انواع دانش های قابل حصول است یعنی تعریف منابع اصولی و محدودیت های یک دانش در تربیت بدنی ما با دانش سروکار داریم که به نقش فعالیت بدنی و همگرایی آن با رشد بدنی عقلانی عاطفی و رشد اجتماعی افراد مربوط می شود

ارزش شناسی:

یعنی اینکه ما ارزش امور را چگونه مشخص کنیم و این مشخص کردن طبقه چه ضابطه و معیاری است .

این جزء از فلسفه با مسائل و ارزش های اجتماعی سروکار دارد زیرا ارزش هایی که در جامعه تعیین می شود اساس و پایه تربیت بدنی خواهد بود یعنی ما طبق ارزشهایی که مورد نظر جامعه است برنامه ریزی می کنیم و در واقع طرز تلقی جامعه نسبت به تربیت بدنی مسئله تعیین کننده ای خواهد بود ما در پی آن هستیم که بدانیم چگونه بوسیله ورزش می توان ارزشهای اجتماعی را گسترش دهیم مثل ارزش منوط و برابری بین تمامی افراد احترام متقابل بین یکایک افراد حفظ منافع دیگران

علم اخلاق:

علم اخلاق بیشتر جنبه فردی و شخصی دارد و به دنبال آن است که بداند بهترین و عالی ترین رفتارهایی که یک شخص باید داشته و برای رسیدن به آن تلاش کند چیست؟

در تربیت بدنی بسیاری از اخلاق ها و ارزش ها شکل میگیرد بعنوان مثال: شخصی که در یک تیم  ورزشی فعالیت می کند پس از مدتی در می یابد که استفاده از حرفهای زشت باعث طرد او از تیم خواهد شد و یا حس مسئولیت پذیری وی می تواند موجبات احترام بسیار افراد را فراهم کند و به همین منوال در تربیت بدنی امید برآن است که این قبیل رفتارهای ارزشی به محیط بیرون سرایت کند.

 منطق:

منطقه راه و روش زندگی سالم و بی نقص را به ما نشان می دهد که حاصل تفکر صحیح است منطق باعث ایجاد معیارهایی جهت سنجش صحت اندیشه های ما می شود.

معلمان تربیت بدنی و ورزش باید مراحل تفکر منطقی را برای رسیدن به حقیقت ایمان و خداپرستی از طریق مجموعه امکانات تربیت بدنی طی کنند و باید بتوانند در مورد علل انجام فعالیت بدنی توضیحات قانع کننده ای ارائه دهند.

زیبایی شناسی

 زیبایی شناسی بررسی و تعیین معیاری برای زیبایی در طبیعت و زیر مجموعه ای برای ارزش شناسی است زیبایی شناسی علاوه برخود زیبایی به پدید آورنده آن نیز توجه میکند.

 بعضی از مفاهیم فلسفی بصورت مکاتب و یا جایگاههای فلسفی طبقه بندی شده اند که ازآن جمله می توان به ایده آلیسم رئالیسم و پراگاتیم اشاره کرد.

 پراگماتیم:

اعتراف به غیره ممکن بدون اثبات بعضی مسائل رویدادها را با توجه به کاربردشان در زندگی انسان می پذیرد. پراگماتیم یعنی اصالت عمل یعنی عملگرایی مبنای فلسفی آموزش و پرورش کشور انگلستان و همین سیستم می باشد.

سیستم ایده آلیسم:

جهان خارج را نفی می کند و همه چیز را بصورت تصورات و خیالات ذهنی می داند سرزمین یا زندگی آرمانی

رئالیسم:

این سیستم زندگی واقعی است جهان خارج را با تمام واقعیاتش درنظرمیگیرد بعبارتی دیگر بررسی جهان همانگونه که هست.

اصول:

مفاهیم کلی هستند که یا براساس واقعیتهای علمی یا براساس داوری فلسفی نشات گرفته از بصیرت یا تجربه بنا نهاده شده اند.

اصول و فلسفه تربیت بدنی می تواند اعمال فرد را هدایت کند فرد قبل از شروع یک عمل باید بداند صحیح و غیرصحیح کدام است.

اصول فلسفه به معلم در تصمیم گیریش برای آنچه می خواهد در کلاس درس و یا در زمین بازی به دانش آموزان بیاموز و یاری می دهد و راه و روش را برای او مهیا می سازد.

فلسفه تربیت بدنی در برنامه ریزی به ما کمک شایانی می کند مثلا اگر اعتقاد داشته باشیم که ورزش موجبات اجتماعی شدن افراد را فراهم می کند برنامه های بلند مدت و چندین ساله ای خواهیم داشت و در آن صورت نسل بهتری را به لحاظ اجتماعی تربیت خواهیم کرد.

اصول و فلسفه تربیت بدنی

افراد این حرفه را از نظر علمی و عملی به یکدیگر نزدیکتر می سازد.

هدف تربیت بدنی مانند هدف آموزش و پرورش توجه به کل وجوب و سلامت دانش آموز است یعنی هدف نمایش با هدفهای آموزش و پرورش همبستگی داشته و مکمل آن است بعبارتی دیگر استفاده از بدن در راستای آموزش و پرورش.

تربیت بدنی

واژه انگلیسی فیزیکال به معنی بدنی و جسمانی است و اغلب به ویژگیهایی مختلف بدنی از قبیل توانایی بدنی تکامل جسمانی برتری بدنی سلامت بدنی و ظاهر بدنی اشاره دارد در مقابل کلمه روان و قوای ذهنی یا روانی قرار می گیرد. با افزودن کلمه تربیت به آن بعبارت تربیت بدنی تبدیل خواهد شد که مشتمل برفعالیتهایی است که منجربه حفظ یا نگهداری و تکامل بدن انسان می شود.

یعنی همزمان با اجرای فعالیتهای بدنی مثل بازی، شنا، و دوچرخه سواری روند تربیت و پرورش نیز در حال اجرا است.

این فعالیت می تواند منجربه کسب تجربه ای خوب یا بد شود که در نتیجه تاثیر عمیقی در شخصیت فرد خواهد داشت.

تربیت بدنی نه تنها شکل ظاهری و نمادین ندارد بلکه جزء مهم و ضروری آموزش و پرورش است و موجب شکوفایی اجتماعی و معنوی و سلامت و تندرستی قوای ذهنی و جسمی آنان می شود.

مطالعه تاریخ نشان می دهد که حتی جوامع باستان نیز به مقوله تربیت بدنی اهمیت زیادی داده اند مثلا در یونان علاوه بر فرهنگ زبان و شعر ژیمناستیک نیز منزلت خاصی داشته است و یا در ایالات متحده توجه خاصی به تربیت بدنی شده است.

درسال ۱۹۱۸ انجمن آموزش و پرورش ملی آمریکا اصول اساسی معروف مدارس متوسط را که شامل هفت اصل می باشد را تنظیم نمود این اصول عبارتند از:

۱-بهداشت و تندرستی

۲-تسلط برروند و تقویت بنیان خانواده

۳-عضو موثر خانواده بودن

۴-کار و پیشه

۵-شهروند خوب بودن و مراعات قوانین اجتماعی

۶-استفاده موثر از اوقات فراغت

۷-پرورش اخلاق

تعریف تربیت بدنی

مجموعه ای از فعالیتهای جسمانی است که موجب رشد و تکامل نظامهای ارگانیکی مختلف بدن شده و برای افراد با توجه به نتیجه ای که از آن انتظار دارید برگزیده می شودو. انتخاب نوع این فعالیتها بسیار حائز اهمیت است چرا که بایستی با توجه به رفتار مورد نظر ما فعالیت مربوطه انتخاب شود.

مثلا برای اجتماعی کردن افراد ما از فعالیتهای گروهی استفاده می کنیم تا بتوانیم در یک مجموعه به این هدف دسترسی پیدا کنیم.

فلسفه تعلیم و تربیت و زندگی خوب

جان دیویی پدر تعلیم و تربیت جهان اظهار داشته که مشکل برقراری اتحاد و همکاری بین اعتقادات بشر درباره دنیایی که در آن زندگی می کنند با اعتقاد به ارزشها و هدفهایی که باید رفتارش را راهنمایی کند.

مشکل اساسی زندگی جدید است.

در مورد خوشبختی و داشتن زندگی خوب تعاریف زیادی وجود دارد مثلا

راسل شادابی و نشاط حساسیت توانایی هوش و زکاوت و عشق را از ویژگیهایی حیاط خوب می داند.

برخی دیگر لذت و خوشی را ویژگی زندگی خوب می دانند عده ای نیز زندگی بی آلایش و ساده را زندگی خوب مید اند و اسلام علاوه براین مورد راستی و درستی خدمت به همنوع سلامت قوای ذهنی و جسمی و بالاخره شناخت خداوند و ایمنان به او را بهترین راه زندگی خوب می شناسد برخی دیگر نیز زندگی خوب را در گروداشتن قدرت می دانند.

با وجود اختلاف بین فلاسفه در این زمینه بیشتر آنها معتقدند زندگی خوب سه اصل مهم دارد:

۱-اصل اول: زندگی لذت بخش آن است که سختی در دو بخش حداقل باشد.

۲-اصل دوم:زندگی خوب برعشق، اینست عاطفی و حسن تفاهم تاکید دارد و در آن ترس نگرانی محرومیت یاس و ناامیدی جایی ندارد.

۳-اصل سوم: زندگی خوب یعنی پیشرفت و موفقیت فرد وارائه خدماتی قابل قبول یعنی زمینه ای فراهم شود که فرد استعدادهای بالقوه خود را شکوفا کند.

اصول تعلیم و تربیت

دانشمندان چهار اصل اساسی را برای تعلیم و تربیت چنین بیان کردند.

۱-مفهوم تعلیم و تربیت

از نظر جان دیوئی تعلیم و تربیت رشد قوه قضاوت صحیح و یا هدایت رشد فرد است

۲-روش اساسی تعلیم و تربیت

از نظر هان دیوئی روش علمی مورد تایید است

۳-اصول با توجه به هدفهای صحیح تربیتی

هدفهای تربیتی باید با توجه به معنای رشد و ترقی بیان شود(رشد همه جانبه و سریع)

۴-اصول تعلیم و تربیت در انتخاب و سازمان مواد درسی که باید فهم و شعور دانش آموزان و افراد را ارتقا دهد.

سهم تربیت بدنی در تعلیم و تربیت

۱-رشد و تکامل موجود زنده از نظر اندامها

۲-پیشرفت و تکامل مهارتهای عصبی عضلانی

۳-پیشرفت و توسعه رغبت به بازی و تفریحات سالم

۴-توسعه راههای استاندارد(راههای متعادل قانونی و مورد قبول)

 یکی از مهمترین بحث ها در زمینه تربیت بدنی تربیت معلمان این رشته می باشد چرا که در صورت داشتن معلمین لایق تربیت نیز به بهترین شکل اتفاق خواهد افتاد و در کشورهای اروپایی و امریکا به این نکته توجه زیادی می شود و در این راستا دانشکده هایی تربیت بدنی با اهداف ویژه احداث شده است معلمان تربیت بدنی از یک سو باید فرصت مطالعه کتاب بحث در مورد مسائل شخصی گروهی و اجتماعی استماع (شنیدن) سخنرانی های هدفمند و تفکر درباره حوادث بزرگ تاریخ را در برنامه داشته باشند و از سویی دیگر باید در زمینه های خاص مورد نیاز از قبیل روانشناس روان درمانی فیزیولوژی رشد و تکامل و غیره مطالعات خود را افزایش دهند.

 مکتب طبیعت گرایی قدیمی ترین فلسفه غرب است براساس این مکتب طبیعت معتبر و  مستقل است و گفته میشود بگذارید طبیعت خط سیر خودش را طی کند.

طبیعت گرایی در غرب اثر قابل توجهی برجریان تعلیم و تربیت گذاشته است وظیفه معلمین و مربیان تعلیم و تربیت و تربیت بدنی از دیدگاه طبیعت گرایان تنها تدریس قوانین طبیعت انسانی است و معتقدند که غرایز کودک به درستی منعکس کننده نیازهای اوست.

از طرفی دیگر بیشتر طبیعت گرایان معتقدند که مدرسه دارای مقامی مهم و پایه ای سالم برای موجودیت در جامعه است . انسان روند تربیت خود را از زمان رشد جنین آغاز می کند و این روند فرایندی تدریجی است که تا آخرین لحظات عمرا ادامه پیدا می کند. در مورد حیوانات نیز باید چنین گفت که آنها از طریق الگوهای غریزی شدید هدایت می شود.

مربیان ورزشی طبیعت گرا به مشکل جدی معتقدند که تعلیم و تربیت یک ضرورت مطلق است

از نظر اسپنسر نباید کودک به حال خود رها شود زیرا بدون دخالت والدین و مربیان وی به دنبال هوی و هوس خواهد رفت یعنی دخالت والدین و معلمین ضروری است.

به عقید اسپنسر در تربیت بدنی موارد زیر باید رعایت شود:

۱-آموزش بایستی از ساده شروع شود تا به تکامل برسد

۲-برای جلوگیری از یادگیری فاقد شرایط لازم مسائل مربوط به سیستم عقلی باید به صورت تدریجی بیان شود تا درک خام و ناموزون کودک به رشد و بهبود برسد.

۳-باید از امور عینی شروع کرد تا برای افراد فراگیری آن راحتر باشد یعنی استفاده از مثالهای عملی و متعدد.

۴-میراث فرهنگی و تاریخ و تمدن هر کشور لازمه و مقدمه تعلیم و تربیت آن کشور است.

۵-استفاده از آزمایش تجربی در ابتدای آموزش مثل ارائه تمرینات زبان و صحبت کردن قبل از آموزش گرامر و دستور زبان

۶-اسپنسر به پیشرفت خودآموزی یادگیرنده بسیار علاقه مند است یعنی معلم باید تا آنجا که ممکن است جواب مسائل را در حداقل زمانی به یادگیرنده بدهد تا بدین وسیله یادگیرنده را برای تحقیق و رسیدن به جواب با مطالعات تشویق نماید.

اسپنسر معتقد است تجلی در ذات دانش آموز نیست بلکه روش تدریس ضعیف عدم سلامت و یا بیماری فرد است که موجب تنبلی می شود.

به نظر اسپنسر اظهار وجود و تقلید باید بعنوان غرایز انسانی طبقه بندی می شوند.

ویلیمامز معتقد است به اجرای حرکات طبیعی بود یعنی اعتقاد داشت به جای حرکت و فعالیت هایی نظیر ژیمناستیک که در طول قرن بیستم بسیار معمول و متداول بود به ساخت و تعدیل برنامه ای بپردازیم که مبتنی بر حرکات طبیعی بده و در طبیعت وجود دارد تا بدین طریق افراد به سلامت و شادابی برسند. برای مثال: تربیت از طریق حرکت که در آن کودک بدن خود را به هر طریق که می خواهد آزادانه حرکت دهد.

پروفسور مک کلوی معتقد است که باید برنامه ها مورد تجدید نقظر قرار گیرد. به نظر وی داشتن اندامی زیبا بنابه اندازه تلاش در فعالیتها و مسابقات ورزشی برای بشر مهم است وی براستفاده از حرکات طبیعی داشتن وضعیت بدنی پویا و فعال استراحت و تمدد اعصاب به میزان کافی و اجرای مهارتها با حداقل مصرف انرژی تاکید داشت.

به نظر مک کلوی شیرین کاریها و حرکات موزون مانند بازیا و ورزش های مختلف چنانچه بطور غیررسمی انجام شوند نشاط بهتری برای کودکان و نوجوانان بوجود می آورد و برای تربیت بدنی هفته ای ۱۲ ساعت وقت نیاز است که در اختیار ما نیست.

گروس یکی دیگر از نظریه پردازان و دانشمندان معتقد است که بازی و ورزش در درجه اول نتیجه غریزه است تاکید وی براین است که بازی و فعالیت بدنی لذت بخش است وی بوسیله آنچه موسوم به تئوری بازی یا آمادگی برای زندگی می باشد شناخته شده است.

بدلیل طولانی بودن دوران بلوغ افراد نظارت و رشد و تکامل آنان ضروری به نظر می رسد افراد بایستی چه از نظر جسمانی و چه به لحاظ روانی و عاطفی به بلوغ نزدیک شوند و از هیچ یک از این ابعاد نباید غافل شد.

همچنین از نظر جنسیت پسران و دختران هر دو به فعالیت بدنی احتیاج مبرم دارد که عدم توجه به ورزش در میان دختران می تواند نتایج بسیار بدی به همراه آورد و سلامت اجتماعی را به خطر بیاندازد.

مکتب ایده آلیسم

با وجود اینکه مکتبی قدیمی است اما ریشه های قابل تشخیص آن با سقراط و افلاطون شروع شده است ایدالیسم دو نیم قرن قبل از افلاطون نامگذاری شده است اما با این حال افلاطون موسس آن شناخته شده است افلاطون او بود که بیان کرد افکار یا اندیشه ها واقعیت های حقیقی هستند از جمله بزرگسالان و صاحب نظران آن مکتب رنه دکارت امانوئل کانت، هگل ایدآلیسم را قدیمی ترین و پرطرفدارترین مکتب میداند از نظر ایدالیسم خداوند به منزله نیروی روحی و قدرتی است که منبع نهایی کل ارزشها به شمار می رود.

ایدالیسم به آن دسته یا گروه از تئوریها گفته می شود که به روح یا ذهن اهمیت می دهد کلمه ذهن و روح هم به شخص و هم به موضوعی که قابل درک است اطلاق میشود.

سقراط را نخستین ایدالیسم رامی دانند با وجود اینکه خود چیزی در این باره ننوشته اما افلاطون و گزنفون مطالبی زیادی در مورد سقراط به رشته تحریر در آوردن و از اعتقادات و نظریات وی تاثیر گرفته اند اگر چه آن را بدن زندان روح می دانند اما بر این عقیده اند که شرایط بدنی باید بهترین وجه از طریق سختی و سادگی و تربیت بدنی پرورش یابد یعنی برخلاف روشهای زندگی مدرن.

افلاطون میگوید هر کس بتواند در تعلیم و تربیت بهترین ترکیب را لحاظ بدنی و عقلانی فراهم کرده و آن را در پرورش شخصیت و منش افراد بکار گیری هماهنگی لازم را بوجود آورده است. به نظر افلاطون موضوعات اصلی و موارد درسی در تعلیم و تربیت تا بیست سالگی عبارتند از ژیمناستیک و موسیقی.

فردریک فرویل یکی از کسانی که بعنوان نماینده ایدالیسم در امر تربیت و پرورش است تئوری سه گانه فروبل در مورد پیشرفت طبیعی شامل ، بازی ، فعالیت و همکاری اجتماعی می باشد.از نظر وی تعلیم و تربیت کودک باید سه بعد عقلی ، روحی و بدنی باشد وی معتقد است که بازی ها فرد را برای زندگی ، مدنیت و فضایل اخلاقی آماده می کنند. حافظه از طریق چنین فعالیتی تقویت میشوند . تعلیم و تربیت باید دارای رشد خودبخود باشد تا فرد از درون پیشرفت کند یعنی از خارج به آن تحمل نشود از نظر فروبل معلم ورزشد کسی است که به کودک کمک کند تا تمام استعدادهای خدا یش را بشناسد و پرورش دهد و همانطور که باغبان گل را از قوه به فعل در میاورد بر همین قیاس در کودکستان ها و مدارس و آموزشگاه ها عمل شود. ایدالیستها معتقد است که معلم مسئول تاثیر درست بر شاگردان است بنابر این خود را محدود به یک روش نمیدانند.

معلم از دیدگاه ایدالیسها دارای ویژگی های زیر باشد.

مظهر یا نمونه کامل برای واقعیت شاگرد

اطلاعات کافی در باره شاگردان داشته باشد

در فن خود متخصص باشد

ستایش و احترام شاگردان را جلب کند

با تمام شاگردانش دوست باشد

میل به یادگیری را بیدار کند

در فن زندگی اجتماعی استاد باشد

برای تکامل شخصیت ادمی در راه رضایت خدا گام بردارد

با شاگردان تفاهم و ارتباط دوستانه برقرار سازد

باید قدر و ارزش موضوعی که تدریس می کند را بداند و ایمان داشته باشد

مطالب نو و تازه داشته باشد

باید به تدریج خود را فراموش کرده و به شخصیت شاگردان و پرورش آنها اهمیت داد

اصول و فلسفه تربیت بدنی در ادیان مختلف

با توجه به کمال مطلوب دین و تربیت بدنی راه و روش سعادتمندانه را تعیین می کنند در دین یهود از تربیت بدنی جهت ایجاد همبستگی و وحدت و اتحاد ملی و دینی استفاده می شده است برنامه حرکات موزون و بهداشت بدن و تفریحات سالم ، انعطاف پذیری و چالکی و نیرومندی بسیار مورد توجه قرار گرفته است انان معتقد بودند که ارزش های اخلاقی از طریق ورزش های نشاط بخش و دسته جمعی در مراسم و جشنها مذهبی و غیر مذهبی خود استفاده کرد.

از جمله ورزشهای مورد استفاده در بین یهودیان می توان به شنا ، شکار ، ماهیگیری و غیره اشاره کرد.

دین زرتشت اعتقاد به اهورا مزدا یعنی خدا و دشمنی با اهریمن یا شیطان داشتند و عقیده داشتند که فرد با تیر و کمان و تمرین باید در طول زندگی به جنگ اهریمن برود دوری از تنبلی و کاهلی و کمک به خلق ، اعتقاد به جمال بعدی و جنگ با هوای نفس از اعتقادات آنها بود کتاب اوستا برای انسان سه وظیفه تعیین کرده .

دشمن را دوست بکند

آدم پلید را پاکیزه کند

نادان را دانا کند

آموزش پرتاب نیزه و تیراندازی در تعلیم و تربیت آنان اجباری بوده است

دین مسیح اعتقاد داشتند که شخصی خدمتگذاری خداوند ، دین ، مذهب و وطن است که پیوسته بوسیله ورزشی صفات واحد اخلاقی در آن بوجود آید و اخرت از آن درستکاران و نیکوکاران است کلیسا محل تجمع و ستایش پروردگار و برادری و برابری بوده است دین اسلام به ورزشی و تفریحات سالم تاکید فراوان داشته و کشتی گرفتن را در اسلام جزء صفات بارز و اخلاق نیکو می دانستند و داشتن جمع قوی به منظور خدمت به خلق صفات بارز به شمار می رفت که اینکه بزرگان این دین مهارت لازم را داشته و در خدمت به خلق با بدن نیرومند سرآمد بزرگ بان بشریت بودند.

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.