قلب

قلب یا دل (به انگلیسی: Heart) یک اندام ماهیچه‌ای است که مسئول تلمبه زدن خون به شریان ها بوسیلهٔ حرکات ضرباندار است .

قلب انسان به طور میانگین نزدیک به صدهزار بار در روز می‌تپد. قلب انسان در قفسه سینه قرار دارد و به گونه همیشگی در حال کار کردن و تلمبه زدن است. برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد, نیاز است که توسط سرخرگ‌های تاجی (کرونری)، به ماهیچه خودش نیز خونرسانی مناسبی صورت پذیرد. دو سرخرگ‌ تاجی (چپ و راست) کمابیش کوچک بوده و خون در بر گیرنده اکسیژن بسیار را دریافت می‌دارند.

آناتومی قلب

این عضو مخروطی شکل بصورت کیسه‌ای عضلانی تقریبا در وسط فضای قفسه سینه (کمی متمایل به جلو و طرف چپ) ابتدا در دل اسفنج متراکم و وسیعی مملو از هوا یعنی ریه‌ها پنهان شده و سپس توسط یک قفس استخوانی بسیار سخت اما قابل انعطاف مورد محافظت قرار گرفته است. ابعاد قلب در یک فرد بزرگسال حدود ۶x9x12 سانتیمتر و وزن آن در آقایان حدود ۳۰۰ و در خانمها حدود ۲۵۰ گرم (یعنی حدود ۰٫۴ درصد وزن کل بدن) می‌باشد.

قلب توسط یک دیواره عضلانی عمودی به دو نیمه راست و چپ تقسیم می‌شود. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمه راست و چپ نیز مجددا بوسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم می‌شوند. حفره های بالایی که کوچکتر و نازکتر هستند بنام دهلیز موسوم بوده و دریافت کننده خون می‌باشند. حفره‌های پایینی که بزرگتر و ضخیم‌ترند بطن های قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضاء بدن پمپ می‌کنند. پس قلب متشکل از چهار حفره است: دو حفره کوچک در بالا (دهلیزهای راست و چپ ) و دو حفره بزرگ در پایین (بطنهای راست و چپ).

شریانهای کرونری

شریانهای کرونری از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت ، شریان یا سرخرگ اصلی بدن می‌باشد که از بطن چپ ، خون را خارج می‌سازند. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشا گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می‌دارند. دو شریان کرونری (چپ وراست ) نسبتا کوچک بوده و هر کدام فقط ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند.

این شریانهای کرونری از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و تقریبا یک مسیر دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. وقتی چنین الگویی از رگهای خونی قلب توسط پزشکان قدیم دیده شد، آنها فکر کردند که این شبیه تاج می‌باشد به همین دلیل کلمه لاتین شریانهای کرونری (Coronary یعنی تاج) را به آنها دادند که امروزه نیز از این کلمه استفاده می‌شود. از آنجایی که شریانهای کرونری قلب از اهمیت زیادی برخوردار هستند، پزشکان تمام شاخه‌ها و تغییراتی که می‌تواند در افراد مختلف داشته باشد را شناسایی کرده‌اند. شریانهای کرونری چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آنها اصطلاحا نزولی قدامی و شریان سیرکومفلکس یا چرخشی می‌گویند و این شریانها نیز به نوبه خود به شاخه‌های دیگری تقسیم می‌شوند.

این شریانها ، باعث خونرسانی به قسمت بیشتر عضله بطن چپ می‌شوند. بطن چپ دارای عضلات بیشتری نسبت به بطن راست می‌باشد زیرا وظیفه آن ، تلمبه کردن خون به تمام قسمتهای بدن است. شریانهای کرونری راست ، معمولا کوچکتر بوده و قسمت زیرین قلب و بطن راست را خونرسانی می‌کند . وظیفه بطن راست تلمبه کردن خون به ریه‌ها می‌باشد. شریانهای کرونری دارای ساختمانی مشابه تمام شریانهای بدن هستند اما فقط در یک چیز با آنها تفاوت دارند که فقط در زمان بین ضربانهای قلب که قلب در حالت ریلکس و استراحت قرار دارد، خون دراین شریانها جریان می‌یابد.

وقتی عضله قلب منقبض می‌شود، فشار آن به قدری زیاد می‌شود که اجازه عبور خون به عضله قلب را نمی‌دهد، به همین دلیل قلب دارای شبکه موثری از رگهای باریک خونی است که تمام نیازهای غذایی و اکسیژن رسانی آن را به خوبی برآورده می‌کند. در بیماران کرونری قلب ، شریانهای کرونری تنگ و باریک می‌شوند و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن به اندازه کافی محروم می‌گردند. (مانند هنگامی که که یک لوله آب به دلایل مختلفی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند).

در این صورت ، در حالت استراحت ممکن است اشکالی برای فرد ایجاد نشود ،, اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلا شخص بخواهد چند پله را بالا برود، شریانهای کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات ، به آنها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه و آنژین قلبی می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولا از بین خواهد رفت. اگر یک شریان کرونری به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون ، به طور کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد و این یعنی سکته قلبی.

کالبدشناسی قلب

۱. دهلیز راست ۲. دهلیز چپ ۳. بزرگ‌سیاهرگ زبَرین ۴. آئورت ۵. سرخرگ ششی ۶. سیاهرگ ششی ۷. دریچه میترال (دولختی) ۸. دریچه آئورتی ۹. بطن چپ ۱۰. بطن راست ۱۱. بزرگ‌سیاهرگ زیرین ۱۲. دریچه سه‌لتی ۱۳. دریچه ششیاین عضو مخروطی‌شکل بصورت کیسه‌ای عضلانی تقریباً در وسط فضای قفسه سینه (کمی متمایل به جلو و طرف چپ) ابتدا در دل اسفنج متراکم و وسیعی مملو از هوا یعنی ریه‌ها پنهان شده و سپس توسط یک قفس استخوانی بسیار سخت اما قابل انعطاف مورد محافظت قرار گرفته‌است. ابعاد قلب در یک فرد بزرگسال حدود ۶x۹x۱۲ سانتیمتر و وزن آن در آقایان حدود ۳۰۰ و در خانمها حدود ۲۵۰ گرم (یعنی حدود ۰٫۴ درصد وزن کل بدن) می‌باشد.[نیازمند منبع]

قلب توسط یک دیواره عضلانی عمودی به دو نیمه راست و چپ تقسیم می‌شود. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمه راست و چپ نیز مجدداً به‌وسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم می‌شوند. حفره‌های بالایی که کوچک‌تر و نازکتر هستند بنام دهلیز موسوم بوده و دریافت کننده خون می‌باشند. حفره‌های پایینی که بزرگ‌تر و ضخیم‌ترند بطن‌های قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضاء بدن پمپ می‌کنند. پس قلب متشکل از چهار حفره‌است: دو حفره کوچک در بالا (دهلیزهای راست و چپ) و دو حفره بزرگ در پایین (بطنهای راست و چپ). رگ‌های تاجی یا همان رگ‌های کرونری رگ‌های تغذیه کنندهٔ ماهیچهٔ قلب هستند که سراسر و دور تا دور ماهیچه را در بر می‌گیرند و از جملهٔ رگ‌های بسیار مهم و حیاتی بدن انسان هستند زیرا در صورت گرفتگی این رگ‌ها بلافاصله سکتهٔ قلبی رخ داده که می‌تواند باعث مرگ یا عوارض زیادی بشود. عوامل گرفتگی رگ‌های کرونری: ۱)چاقی ۲)مصرف دخانیات ۳)کم تحرکی ۴) کلسترول خون بالا

 سیکل قلبی همراه با نوار قلب

مرحله اول- استراحت عمومی قلب به مدت ۴/۰ ثانیه

در این مرحله بطون و دهلیز‌ها در حال استراحت اند. در این هنگام خون تیره به وسیله بزرگ سیاهرگهای زبرین و زیرین، به دهلیز راست می‌ریزند. این خون نیز به خاطر وزنش، از طریق دریچه‌های لختی – که به هنگام پایان موج T سیکل قلبی پیشین باز شده اند- وارد بطون می‌شود و آنها را تا حدی پر می‌کند. اما برای اینکه خون دهلیز‌ها به طور کامل وارد بطون بشود، دهلیزها باید منقبض شوند. لازم به ذکر است هر ماهیچه‌ای در قلب که بخواهد منقبض شود یا استراحت کند، قبلش حتما ابتدا باید موج انقباض یا استراحتش در تمام نقاط آن ماهیچه منتشر شود، تا بعد بتواند منقبض شود یا استراحت کند. پس برای انقباض دهلیزها، ابتدا باید پیام انقباض در سراسر آنها منتشر بشود. این کار توسط بافت گرهی دهلیز انجام میشود. همان طور که می‌دانیم در بین دو دهلیز این تنها دهلیز راست است که دارای بافت گرهی است، از سویی کانون زایش انقباضات قلب نیز که همان گره پیش آهنگ می‌باشد در دیواره پشتی دهلیز راست و در زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زبرین قرار دارد. پس برای انقباض ابتدا گره پیش آهنگ به صورت کاملا خودبه خودی منقبض می‌شود و این پیام انقباض را از طریق ۳ رشته گرهی دهلیز راست به گره دهلیزی بطنی – که در حد فاصل بین دیواره دهلیزها و بطون و کمی متمایل به دهلیز راست قرار دارد – هدایت می‌کند. طی حرکت پیام از پیشاهنگ به دهلیزی- بطنی، میونهای میوکارد قلب که در مسیر انتقال این پیام قرار دارند، منقبض شده و این انقباض از میونی به میون دیگر در دهلیز راست انتشار می‌یابد و نهایتا از طریق میونهای دهلیز راست به میونهای دهلیز چپ نیز منتشر شده و کل دهلیز هارا فرا میگیرد. جالب اینجاست که این پیام نمی‌تواند از طریق میونهای دهلیزها به میونهای بطون منتقل شود، چون در دیواره بین بطون و دهلیزها بافت پیوندی رشته‌ای عایقی قرار دارد که که باعث می‌شود انتقال پیام از دهلیزها به بطون تنها از طریق بافت گرهی – که از وسط این عایق رد می‌شود – صورت گیرد. اگر این بافت عایق نبود، دهلیزها و بطون هم زمان به هم منقبض می‌شدند و کارایی قلب بسیار پایین میومد؛ چون در این حالت پس از پمپاژ مقدار کمی خون به بطون، آنها نیز همین مقدار کم را به سمت بدن و ششها پمپ می‌کردند و خون کم و نامناسبی به آنها میرسید. پس از اینکه این پیام به طور کامل سراسر دهلیز را فرا گرفت، در الکتروکاردیوگرام موج P ثبت می‌شود. بلافاصله بعد از آن مدت استرحت عمومی قلب یعنی ۴/۰ ثانیه به اتمام می‌رسد.

فعالیت قلب به طور کلی در این مرحله

ورود بیش از ٪ ۷۵ خون از دهلیزها به بطون در اثر وزن خون

انتشار موج انقباض دهلیزها در سراسر دهلیزها و ایجاد موج P در الکتروکاردیوگرام

وضعیت دریچه ها

سیونییها: بسته؛ تا خون وارد شده به بطون از طریق این دریچه‌ها وارد سرخرگها نشود.

لختی‌ها: باز؛ تا خون دهلیزها وارد بطون شوند.

مرحله دوم – انقباض دهلیزها به مدت ۱/۰ ثانیه

در ابتدای ابن مرحله بلافاصله دهلیزها منقبض می‌شوند و ٪ ۲۵ خون باقی مانده را نیز وارد بطون می‌کنند. حالا در هر بطن cc ۱۲۰ خون موجود است یعنی به طور کلی cc ۲۴۰ در بطون. این انقباض به مدت ۱/۰ ثانیه طول می‌کشد و و از انتهای موج P تا اانتهای موج R را در الکتروکاردیوگرام را در بر می‌گیرد. اما در طی اجرای این انقباض در این ۱/۰ ثانیه، ۲ عمل بسیار مهم نیز رخ میدهد. به طور همزمان:

۱. انتشار موج انقباض بطون

بطون موظف اند بلافاصله بعد از انقباض دهلیزها و پرشدن کامل خود از خون منقبض شوند و خون را به سرخرگها وارد کنند. بنابر این پس از گذشت مدت بسیار کمی از این ۱/۰ ثانیه (‌فاصله انتهای P تا Q) موج انقباض بطون که خیلیم قدرتمند می‌باشد، در سراسر بطون منتشر میشود. برای این عمل، گره دهلیزی بطنی که در پایان استراحت عمومی قلب پیلم انقباض را گرفته، این پیام را از طریق رشته و الیاف گرهی دیواره بین دو بطن و دیواره بطون و همچنین به کمک الیاف ماهیچه‌ای که برای انتقال پیام تخصصی شده‌اند، به سرار بطون و نهایتا به نوک پایین قلب منتقل می‌کنند. اما در این اثنا یه نکته‌ای وجود دارد. سرعت هدایت پیام بافت دهلیزی-بطنی و الیاف گرهی دیواره بین دو بطن خیلی کم و در عوض سرعت انتشار پیام الیاف گرهی دیواهر بطون خیلی زیاد است. اما چرا؟ اگر سرعت این ۳ قسمت با هم برابر بود، پیام بلافاصله سراسر دیواره بین دو بطن را فرا می‌گرفت (‌چون اول به دیواره بینی میرود و بعد از اونجا به سراسر بطن)‌ و دیواره بینی زودتر از جاهای دیگر بطن منقبض می‌شد!! با این سیاست، در حین اینکه پیام در دیواره بینی منتشر میشود، به سرعت توسط الساف دیواره بطون تمام بطون را فرا می‌گیرد و عملا این تفاوت سرعت سبب می‌شود که پیام انقباض در یک مدت تمام بطون را فرا بگیرد. این عملیات کمتر از ۱/۰ ثانیه طول می‌کشد و نهایتا موج QRS را در الکتروکاردیوگرام ایجاد می‌کند.

۲. انتشار موج استراحت در دهلیزها

همزمان با هنگامی که دهلیزها در حال انقباض اند، چون بلافاصله بعد از انقباض، دهلیزها باید استراحت کنند، پس پیام استراحت در آنها شروع به انتشار می‌کند. این پیام که اندکی بعد از شروع انقباض آغاز می‌شود، به مدت کمتر از ۱/۰ ثانیه طول میکشد (‌فاصله انتهای P تا Q) و هیچ موجی را در الکتروکاردیوگرام به وجودنمی آورد! چون قدرت موج انتشار انقباض بطون آ» قدر زیاد است که این پیاکم کوچک در QRS گم میشود! به هر حال با پایان موج QRS استراحت دهلیزها شروع می‌شود.

فعالیت قلب به طور کلی در این مرحله

انقباض دهلیزها: وقوع از P تا پایان R. نکته قابل توجه اینکه انقباض تغییری در الکتروکاردیوگرام ایجاد نمی‌کند چون پیام الکتریکی منتقل نمیشود.

انتشار پیام انقباض بطون: ایجاد موج QRSدر الکتروکاردیوگرام

انتشار پیام استراحت دهلیزها: زیر موج پیام قوی انتشار انقباض بطون گم میشود!

شنیدن صدای اول قلب

وضعیت دریچه ها

سیونییها: بسته؛ تا خون وارد شده به بطون از طریق این دریچه‌ها وارد سرخرگها نشود.

لختی‌ها: باز؛ تا خون دهلیزها وارد بطون شوند.

مرحله سوم – انقباض بطون به مدت ۳/۰ ثانیه

از سویی بلافاصله با انتشار پیام انقباض، بطون شروع به انقباض می‌کنند و خون را با فشار بالای سیستولی به سمت بالا پمپ می‌کنند. این خون با فشار خود، دریچه‌های ۱ طرفه لختی را – که فقط به سمت بطون باز می‌شوند- بسته و باعث شنیده شدن صدای اول قلب می‌شوند. همچنین از سوی دیگر با فشار خود دریچه‌های سینویی را – که فقط به سمت سرخرگها باز می‌شوند- باز کرده و وارد سرخرگها میشود. تمامی این مراحل در مدت زمان بسیار کوتاه و در موج S روی می‌دهند. همچنین دهلیزها بعد از پایان انتشار پیام استراحتشان تا ۷/۰ ثانیه استراحت می‌کنند. در این مدت خون دوباره از بزرگ سیاهرگهای زیرین و زبرین وارد دهلیز راست می‌شود؛ اما آنقدر فشار خون انقباضی بطن‌ها به دریچه‌های لختی زیاد است، که این خون سیاهرگی حریف آن نمیشود و به ناچار اندک اندک دهلیز را پر میکند و بدلیل بسته بودن لختی‌ها نمی‌تواند وارد بطون شود. (این رویه به مدت ۳/۰ ثانیه یعنی پایان انقباض بطنی ادامه میابد)‌

موارد روی داده در موج S

استراحت دهلیزها و انقباض بطون

بسته شدن دریچه‌های لختی در اثر فشار خون ناشی از انقباض بطون

باز شدن دریچه‌های سینویی ناشی از فشار خون ناشی از انقباض بطون

اما بعد از گذشت اندکی از انقباض بطون (فاصله S تا T) چون بطون بلافاصله بعد از انقباضشون (اتمام این ۳/۰ ثانیه) باید استراحت کنند، پیام استراحت آنها منتشر می‌شود و موج T را در الکتروکاردیوگرام ثبت می‌کند. پس از اتمام این موج بطون نیز شروع به استراحت می‌کنند. پس استراحت عمومی قلب آغاز می‌شود، چون دهلیز‌ها نیز ۳/۰ ثانیه‌است که استراحت خود را آغاز کرده‌اند. استراحت بطون باعث قطع فشار اعمالی بر روی دریچه‌ها می‌شود؛ در نتیجه دریچه‌های سینویی که دیگه فشار خونی نیست که اونها را در جهت سرخرگها باز نگه دارد، بسته می‌شوند و صدای دوم قلب را – که کوتاه تر و زیرتر است – به وجود می‌آورد. از سویی دریچه‌های لختی که ۳/۰ ثانیه‌است تحت تاثیر فشار خون موجود در دهلیزها هستند، از این موقعیت یعنی عدم فشار سیستولی استفاده کرده و دریچه‌های لختی را در جهت بطون باز کرده و شروع به پر کردن بطون می‌کنند.

نکته: حداکثر انقباض بطون، در ابتدای موج T انجام میشود.

نکته: زمان استراحت بطون ۵/۰ ثانیه و زمان استراحت دهلیزها ۷/۰ ثانیه می‌باشد.

نکته: باز شدن دریچه صدایی ایجاد نمی‌کند.

فعالیت قلب به طور کلی در این مرحله

انقباض بطون به مدت ۳/۰ ثانیه — فاصله S تا T

استراحت دهلیزها

شنیدن صدای دوم قلب

وضعیت دریچه‌ها:

سینویی ها— ابتدا باز (‌در هنگام انقباض بطون) و بعد بسته (پس از اتمام انقباض بطون)

لختی ها—- ابتدا بسته (‌در هنگام انقباض بطون) و بعد باز (پس از اتمام انقباض بطون)

سرخ‌رگ‌های کرونری

سرخ‌رگ‌های کرونری از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت، شریان یا سرخرگ اصلی بدن می‌باشد که از بطن چپ، خون را خارج می‌سازند. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشا گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می‌دارند. دو شریان کرونری (چپ وراست) نسبتاً کوچک بوده و هر کدام فقط ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند.

این شریانهای کرونری از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و تقریباً یک مسیر دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. وقتی چنین الگویی از رگهای خونی قلب توسط پزشکان قدیم دیده شد، آنها فکر کردند که این شبیه تاج می‌باشد به همین دلیل کلمه لاتین شریانهای کرونری (Coronary یعنی تاج) را به آنها دادند که امروزه نیز از این کلمه استفاده می‌شود. از آنجایی که شریانهای کرونری قلب از اهمیت زیادی برخوردار هستند، پزشکان تمام شاخه‌ها و تغییراتی که می‌تواند در افراد مختلف داشته باشد را شناسایی کرده‌اند. شریانهای کرونری چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آنها اصطلاحا نزولی قدامی و شریان سیرکومفلکس یا چرخشی می‌گویند و این شریانها نیز به نوبه خود به شاخه‌های دیگری تقسیم می‌شوند.

این شریانها، باعث خونرسانی به قسمت بیشتر عضله بطن چپ می‌شوند. بطن چپ دارای عضلات بیشتری نسبت به بطن راست می‌باشد زیرا وظیفه آن، تلمبه کردن خون به تمام قسمت‌های بدن است. شریانهای کرونری راست، معمولاً کوچک‌تر بوده و قسمت زیرین قلب و بطن راست را خونرسانی می‌کند. وظیفه بطن راست تلمبه کردن خون به ریه‌ها می‌باشد. شریانهای کرونری دارای ساختمانی مشابه تمام شریانهای بدن هستند اما فقط در یک چیز با آنها تفاوت دارند که فقط در زمان بین ضربانهای قلب که قلب در حالت ریلکس و استراحت قرار دارد، خون دراین شریانها جریان می‌یابد.

وقتی عضله قلب منقبض می‌شود، فشار آن به قدری زیاد می‌شود که اجازه عبور خون به عضله قلب را نمی‌دهد، به همین دلیل قلب دارای شبکه موثری از رگهای باریک خونی است که تمام نیازهای غذایی و اکسیژن رسانی آن را به خوبی برآورده می‌کند.

سرخرگ‌های تاجی

سرخرگهای تاجی (تاجی) از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت، سرخرگ‌ اصلی بدن می‌باشد که از درون چپ، خون را بیرون می‌شازند. سرخرگ‌های تاجی از آغاز آئورت منشا گرفته و بنابراین نخستین سرخرگ‌هایی دام تنها ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند.

این سرخرگ‌های تاجی از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و کم وبیش یک راه دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. وقتی چنین الگویی از رگهای خونی قلب بدست پزشکان قدیم دیده شد، آنها فکر کردند که این همانند تاج می‌باشد از این روی واژه لاتین «سرخرگ‌های تاجی» (Coronary) را به آنها دادند که امروزه نیز از این واژه بهره گیری می‌شود.

از آنجایی که سرخرگ‌های تاجی قلب از اهمیت فراوانی برخوردار هستند، پزشکان تمام شاخه‌ها و دگرگونی‌هایی که می‌تواند در کسان گوناگون داشته باشد را شناسایی کرده‌اند. سرخرگ‌های تاجی چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آنها اصطلاحا «نزولی قدامی» و “سرخرگ‌ چرخشی می‌گویند و این سرخرگ‌ها نیز به نوبه خود به شاخه‌های دیگری نقسیم می‌شوند. این سرخرگ‌ها، مایه خونرسانی به قسمت بیشتر عضله درون چپ می‌شوند. درون چپ دارای عضلات بیشتری در برابر درون راست می‌باشد زیرا وظیفه آن، تلمبه کردن خون به تمام قسمت‌های بدن است. سرخرگ‌های تاجی راست، بیشتر کوچک‌تر بوده و قسمت زیرین قلب و درون راست را خونرسانی می‌کند. وظیفه درون راست تلمبه کردن خون به شش‌ها می‌باشد.

سرخرگ‌های تاجی دارای ساختمانی همانند تمام سرخرگ‌های بدن هستند ولی تنها در یک چیز با آنها تفاوت دارند که تنها در زمان میان ضربان‌های قلب که قلب در حالت آسوده (ریلکس) قرار دارد، خون دراین سرخرگ‌ها جریان می‌یابد. وقتی عضله قلب منقبض می‌شود، فشار آن به قدری بسیار می‌شود که اجازه عبور خون به عضله قلب را نمی‌دهد، از این روی قلب دارای شبکه کارسازی از رگهای باریک خونی است که مایه می‌شود تمام نیازهای غذایی و اکسیژن رسانی آن را به خوبی انجام دهد. در بیماران تاجی قلب، سرخرگ‌های تاجی تنگ و باریک می‌شوند و وعضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن به اندازه کافی محروم می‌گردند (مانند هنگامی که که یک لوله آب به دلایل گوناگونی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند). در حالت استراحت، می‌شود اشکالی برای فرد ایجاد نشود، ولی هنگامی‌که قلب ناچار باشد کار بیشتری انجام دهد و برای نمونه شخص بخواهد چند پله را بالا برود، سرخرگ‌های تاجی نم توانند بر پایه نیاز اکسیژن این عضلات، به آنها خون و اکسیژن برسانند و برآیند اینکه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه (آنژین) می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد بیشتر از میان خواهد رفت. اگر یک سرخرگ‌ تاجی به چرایی مسدود شدن آن بدست یک لخته خون، به گونه کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد.

تغذیه قلب و گردش خون در بیماری های قلبی

بیماری رگ های قلب(عروق کرونر ) ناشی از رسوب چربی بر دیواره ی عروق قلب است که با مسدود شدن کامل رگ ، درد و سکته قلبی بروز می کند .

روش های مناسب پیش گیری از بروز بیماری های قلبی :

۱ ) پایین نگاه داشتن سطح فشار خون

۲ ) دریافت رژیم غذایی کم چربی

۳ ) کاهش وزن اضافی

۴ ) ترک سیگار

طی تحقیقات اخیر، مهمترین عامل بروز بیماری های قلبی،تغذیه نادرست اعلام شده است .

کسانی که یک بار دچار سکته های قلبی شده اند یا سابقه خانوادگی سکته دارند باید از مواد زیر که برای بروز بیماری های قلبی خطرزاست پرهیز کنند .

۱ ) روغن های اشباع و کلسترول

 روغنهای اشباعشده ،خطر سازترین عامل برای بیماران قلبی و افراد در معرض خطر است.

این روغنها : روغن جامد حیوانی –  کره-روغن جامد نباتی و چربی های چسبیده به گوشت هستند که تا حد امکان باید کمتر مصرف شوند .

پس خوردن گوشت قرمز فقط ۳ بار در هفتهبرای افرادی که دارای  چربیخون هستند به میزان کم،مجاز است .

لبنیات خیلی کم چربی مصرف شود . ماست و شیر ۵/۱ % چربی

از خوردن سوسیس و کالباس ، شیرینی های پر چربی و پر خامه ، سس ها و کباب های کوبیده که پر از چربی است ، آبگوشت پر چربی ، کله پاچه و سیرابی پرهیز کنید .

۲ ) نمک

مصرف آن به ۴-۳ گرم در روز محدود شود . یعنی شما مجاز هستید ۲ تا ۳ قاشق مربا خوری نمک راروزانه به همراه غذا مصرف کنید .

نمک را سر سفره نیاورید

از خوردن تنقلات شور مثل چیپس ، پفک ، خیار شور و شور سبزیجات خود داری کنید .

۳ ) کلسترول

در مواد غذایی حیوانی موجود است و بیشترین میزان آن به ترتیب در مغز گوسفند ، جگر مرغ ، کلیه گوسفند،قلب ،‌امعاء و احشاء و میگو وجود دارد که مصرف این مواد غذایی باید محدود باشد .

۴ ) قندهای ساده

مثل شکر ، قند و شیرینی کمتر مصرف شود .

۵ ) تخم مرغ

به ۳ عدد در هفته محدود شود .

چه غذاهایی برای بیمار قلبی خوب است:

سبزیجات و میوه ها :که هم دارای ویتامین زیاد و هم فیبر بالا هستند،چربی خون را کاهش می دهند و  احتمال ابتلا به سرطان را پائین می آورند.ضمنا به عبور غذا از دستگاه گوارش نیزکمک می کنند . (( جوانه گندم – کلم برگ- کلم قرمز-گل کلم- کلم بروکسل- بروکلی – شلغم- چغندر- اسفناج- مارچوبه- لوبیا سبز و نخود سبز )). هر روز می توانید سالاد مفصل و لذیذی از این مواد غذایی تهیه و میل کنید .

لبنیات کم چربی:تامین کننده ‌کلسیم و پروتئین مورد نیاز فرد بیمار هستند .

نان های سبوس دار:هم حاوی ویتامینB زیاد و هم کاهش دهنده چربی خون هستند مثل نان بربری – نان سنگک و نان جوی سبوس دار.

حبوبات:تامین کننده پروتئین کافی و کم چربی هستند و املاح زیادی دارند .

روغن های مایع:بهترین روغن برای افراد مبتلا به بیماری های قلب و عروق،روغن مایع ذرت و آفتابگردان برای پخت غذا و خصوصا روغن کانولاوروغن زیتون روی سالاداست .

ماهی:‌ بهترین غذا برای بیماران قلبی است و این افراد بایدحداقل هفته ای سه مرتبه غذای دریایی مصرفکنند. طی تحقیقات بسیار ، روغن ماهی ها موجب کاهش چربی های خون می شود و  از رسو ب چربی در دیواره  عروق جلوگیری  می کنند.

قرص های مکمل ویتامینC و کلسیم برای فرد دچار عوارض قلبی مفید است ، همچنینقرص های مکمل ویتامینE و چربی های امگا ۳ نیز باید  طبق دستور مصرف شود .

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.