آشنایی مقدماتی با کارتوگرافی

 کارتوگرافی ، اساسا تکنیکی است که با کوچک کردن خصوصیات فضایی ( ابعاد ) انواع مختلف اجسام و سطوح بزرگ ، مثل زمین های وسیع ، قسمتی و یا تمام کره زمین ، و یا یک کره آسمانی سر و کار دارد ، این تکنیک پهنه های وسیع را کوچک می کند تا قابل مشاهده شود.

به طور کلی دو معنا از کارتوگرافی مستفاد می گردد :

۱-       کارتوگرافی عام : علم ، هنر و فن ساختن نقشه است که کلیه مراحل تهیه نقشه ، یعنی ژئودزی ، عملیات زمینی  ، فتوگرامتری  ، ترسیم و چاپ را شامل میشود .

۲-       کارتوگرافی خاص : مراحل بعد از برداشت زمینی ، فتوگرامتری و یا کلا اطلاعات اولیه برای تهیه نقشه را شامل میشود و در حقیقت قسمت اعظم کار تهیه نقشه محسوب میگردد . کارهایی از قبیل تنظیم پیش نویس ، ترکیب اطلاعات و استفاده از نقشه ها و مدارک مربوطه ، انتخاب شبکه ، تعیین علائم و نوشته ها ، هماهنگی اطلاعات موجود در نقشه ، طراحی اطلاعات حاشیه نقشه ، انتخاب روش ترسیم و چاپ و تکثیر ، مراحل مختلف کارتو گرافی خاص را تشکیل میدهد .

پس میتوان نتیجه گرفت که گرد آوری اطلاعات اولیه و پروراندن و ارائه آن به صورت مطلوب و یا به عبارت دیگر عملیات مربوط به تهیه نقشه ، بر عهده کارتوگرافی است . به عبارت دیگر ، بدون استفاده از کارتوگرافی تهیه نقشه از منطقه میسر نبوده و هر قدر به آن توجه بیشتری شود به همان اندازه نقشه گویاتر و مطلوبتر خواهد بود.

کارتوگرافی را به طور مختصر ، هنر ، علم و تکنولوژی ساختن نقشه از زمین و یا سایر کرات آسمانی تعریف می نمایند . به دلیل تهیه انواع مختلف نقشه از جنبه های گوناگون که تفاوتهای بارزی از هم خواهند داشت ، می توان تصور نمود که عملیات و مراحل فنی تهیه نقشه در رابطه با نوع نقشه بسیار متنوع و مختلف است . از طرف دیگر ، چون کارتوگرافی فرم ویژه ای از ارتباط محسوب میشود ، اصول تئوری و عملی آن شامل مطالب خاصی است که منحصر به فرد بوده و در سایر رشته های علوم به ندرت یافت میشود . گرچه این روشها در جزئیات باهم اختلاف دارند ، اما در اصل از کلیتی پیروی نموده و دارای وجوه مشترکی هستند که میتوان آنهارا اصول روش کارتوگرافی فرض کرد .

این اصول طبق نظر رابینسون عبارتند از :