بیمه مسئولیت حرفه ای حسابداران

ریسکی که اغلب افراد یا موسسات با آن مواجه می باشند ناشی از رفتاری است که می تواند منجر به صدمات جانی و مالی به سایرین بشود . در حقیقت ، ریشه این ریسک بخاطر مسئولیتی است که قانون و مقررات برای آنها وضع نموده است و بر مبنای آن افراد را مسئول صدمات و خسارت به دیگران دانسته است .بسیاری از مردم با خریدن بیمه شخص ثالث اتومبیل  با ریسک مسئولیت  ناشی از وسیله نقلیه در مقابل اشخاص ثالث ، مقابله میکنند . اما بسیاری از آنها از این واقعیت بی خبر میباشند که سایر اقداماتشان که هیچ ربطی نیز با اتومبیل ندارد ، میتواند ایجاد مسئولیت قانونی حتی با بار مالی و اعتباری بیشتری بنماید .مسئولیت حسابداران رسمی ، بخصوص مسئولیت رفتار حرفه ای آنها از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود . زیرا اولا تعداد بالقوه زیان دیدگان ناشی از عملکرد نادرست شان نسبت به سایر حرفه ها از جمله پزشکان و وکلا بسیار بیشتر می باشد . هزاران سرمایه گذار یا اعتبار دهنده می توانند زیان دیدگان ناشی از کوتاهی حسابداران رسمی در انجام وظایفشان باشد . ثانیا هزینه ، تنها موضوع مورد توجه در این زمینه نخواهد بود . این کوتاهی میتواند حسن شهرت وی و جامعه حرفه ایی آن را که شرط بقا حرفه می باشد ، به شدت به خطر بیاندازد . در این مقاله سعی شده ، بر اساس مدیریت ریسک که یک رویکرد علمی برای مسئله برخورد با ریسکهای خالص ، از جمله ریسک خدمات حرفه ایی حسابدار رسمی میباشد ، بیمه مسئولیت حرفه ای حسابداران رسمی بیان شود .

نقش یا وظیفه بیمه

اصولا وجود ریسک برای اکثر مردم ، ایجاد ناراحتی و ضرر و زیان می نماید . بنابراین به منظور دوری جستن از آسیب وارده و مخاطرات آن ، منطق حکم میکند تا افراد با ریسک برخورد معقولانه داشته باشند . در این رابطه ، اصولا پنج طریقه مقابله وجود دارد :

۱-   اجتناب از ریسک .

۲-   نگه دار یا ابقاء ریسک .

۳-   انتقال ریسک به دیگران .

۴-   تسهیم ریسک .

۵-   کاهش ریسک .

۱- اجتناب از ریسک – به منظور اجتناب از ریسک باید از اقدامی که منجر به ایجادآن

میشود اجتناب ورزید . اما این روش یک تکنیک نامطلوب برای برخورد با آن خواهد بود . زیرا رشد و پیشرفت افراد و برنامه ها در یک محیط تجاری و اقتصادی ، از جمله انجام خدمات حرفه ای ، مستلزم انجام اقداماتی است که متضمن ریسک میباشد .

۲- نگه داری یا ابقاء ریسک – پذیرفتن یا ابقاء ریسک از جمله عمومی ترین طریقه برخورد با ریسک میباشد . افراد با مجموعه ایی از ریسکها همراه میباشد و در اکثر موارد نیز بصورت آگاهانه یا ناآگاهانه و یا بصورت اجباری  یا اختیاری هیچگونه اقدامی برای مقابله با آن انجام نمیدهند . این روش از جمله تکنیکهای معقول برای برخورد با ریسک و در بسیاری از موارد بهترین راهکار میباشد . هر شخصی باید بر اساس حاشیه سود احتمال وقوع  ریسک تصمیم بگیرد که چه ریسکی را بپذیرد و از چه ریسکی اجتناب نماید . یک زیان مالی توسط یک نفر ، خانواده یا فامیل ، قابل تحمل باشد اما باید توجه نمود اصولا ریسکهایی که منجر به زیان نسبتا کوچک میشود قابل تحمل یا نگه داری خواهند بود . در حالیکه بخاطر ویژگی ذکر شده برای ریسک ناشی از مسئولیت حرفه ای حسابدار رسمی ، عموما میتواند متضمن زیان قابل ملاحظه ای باشد .

 ۳- انتقال ریسک به دیگران – هدجینگ از جمله راههای انتقال ریسک می باشد . از طریق این  فرایند یک نفر با ریسک تغییرات قیمت دارایی یا سهام خود با خریدن دارایی یا سهام دیگری که تغییرات قیمت آن برعکس دارایی اول است ، مقابله نماید . بیمه ، طریقه دیگر انتقال ریسک میباشد . در این رابطه ، با پرداخت مبلغ ناچیز و مشخصی تحت عنوان حق بیمه از طرف یک نفر ، نفر دوم یعنی شرکت بیمه و طبق قرارداد منعقده ، تعهد مینماید در محدوده مشخصی زیان وارده به نفر اول یا وارده از طرف وی به نفر سوم ( شخص ثالث ) را جبران نماید .

۴- تسهیم ریسک – زمانی که ترتیب یا قرار مشخصی برای تسهیم زیان وجود داشته باشد ، میتوان شاهد تسهیم ریسک بود . شرکتهای سهامی ، نمونه ای در این زمینه میباشند . زیرا زیان شرکت بین هزاران سهام دار تسهیم می گردد . بیمه نیز یک ابزار طراحی شده برای برخورد با ریسک از طریق تسهیم آن بین مجموعه ای از افراد یک گروه یا جامعه میباشد . محاسبه حق بیمه نیز اصولا بر مبنای مفهوم مذکور خواهد بود . به این صورت که گیرنده حق بیمه (متعهد ) به کمک علم آمار و مشخصا” احتمالات ، مقدار و احتمال وقوع ضرر و زیان را پیش بینی میکند . این امر همانند برآورد عناصر تشکیل دهنده ریسک حسابرسی توسط حسابرس خواهد بود . به عنوان نمونه فرض نمایید پیش بینی میشود  ۱۰ نفر از ۲۰۰۰ نفر عضو شاغل و یا غیر شاغل جامعه حسابداران رسمی به علت وجود ریسک حسابرسی و ناشی از مسئولیت قانونی آنها با احتمال ۳۰% هر کدام بطور میانگین ، متحمل ۰۰۰/۰۰۰/۴۰۰ ریال بشوند . در این حالت ، امید ریاضی این زیان برابر خواهد بود با ۰۰۰/۰۰۰/۲۰۰/۱ ریال . همانگونه که مشاهده میشود زیان ۰۰۰/۰۰۰/۴۰۰ ریال برای یک حسابدار رسمی میتواند رقم عمده ای باشد . در حالیکه مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۶ ریال برای هر عضو ، رقم ناچیزی خواهد بود .