حسابداری مطالبات

تعریف مطالبات: مطالبات داراییهایی هستند که به دلایلی از قبیل فروش نسیه کالا، ارائه یه خدمات به طور نسیه، فروش داراییهایی غیر از کالا (مثل زمین، ساختمان وغیره..)و اعطای وام (عمدتا ه کارمندان شرکت)ایجاد میشوند.

طبقه بندی مطالبات

مطالبات به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:۱) مطالبات تجاری     ۲)مطالبات غیر تجاری

مطالبات تجاری مطالباتی هستند که در راستای موضوع فعالیت اصلی موسسه ایجاد میشوند.در موسسات خدماتی مطالبات تجاری به دلیل ارائه خدمات به طور نسیه و در موسسات بازرگانی وتولیدی به دلیل فروش نسیه کالا ایجاد می شوند.

مطالبات غیر تجاری مطالباتی هستند که به عنوان مطالبات تجاری طبقه بندی نشده باشند و عمدتا به دلیل فروش نسیه داراییهایی غیر از موجودی کالا و یا اعطای وام ایجاد میشوند.

از نظر مستند بودن ومعتبر بودن، مطالبات به دو دسته تقسیم میشوند:

الف)اسناد دریافتی      ب)حسابهای دریافتی(بدهکارن)

اسناد دریافتی مطالباتی هستند که در قبال ان از شخص بدهکار اسنادی (معمولا سفته) دریافت شده باشد به عبارت دیگر شخص بدهکار تعهد کتبی مبنی بر پرداخت بدهی در تاریخ معینی ارائه کرده باشد.

حسابهای دریافتنی(بدهکاران)مطالباتی هستند که در قالب اسناد نیستند به عبارت دیگر این نوع مطالبات توافقی هستند و هیچگونه تعهد کتبی مثل سفته از شخص بدهکار دریافت نشده است .

عملیات حسابداری حسابهای دریافتنی:

جهت انعکاس مطالبات در ترازنامه همانند سایر داراییها مطالبات نیز باید ارزشیابی شوند .

نحوه ارزشیابی مطالبات بدین صورت است که آن میزان از مطالبات که مشکوک الوصول به نظر رسیده باشد را تحت عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول از مانده مطالبات در ترازنامه کسر میکنیم تفاوت را تحت عنوان ارزش خالص بازیافتنی منعکس میکنیم.

ارزشیابی مطالبات به دلیل رعایت اصل محافظه کاری انجام میشود .

روشهای برآورد هزینه در ارتباط با مطالبات:

۱)روش حذف مستقیم:

در این روش در پایان هر سال مطالبات مشکوک الوصول برآورد نمی شود و هیچگونه ثبت اصلاحی در این ارتباط صادر نمی شود .در این روش در هر زمان در طی سال که اطمینان حاصل شود بخشی از مطالبات غیر قابل وصول است به عبارت دیگر سوخت شده تلقی شود.

در برخی از موارد ممکن است مطالباتی که قبلا سوخت شده تلقی شده وصول گردد.

۲)روش ذخیره گیری:

دراین روش در پایان هر سال آن میزان از مطالبات را که مشکوک الوصول به نظر رسیده تحت عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و به عنوان یک حساب کاهنده از مانده حسابهای دریافتنی در ترازنامه کسر  می کنیم.

روشهای بر آورد هزینه مطالبات مشکوک الوصول در روش ذخیره گیری:

جهت تعیین هزینه مطالبات مشکوک الوصول در پایان هر سال به دو روش می توان عمل نمود :

۱)روش سود و زیانی

۲)روش ترازنامه ای

روش سود و زیانی:

در این روش مبنای تعیین هزینه مطالبات مشکوک الوصول مانده حساب فروش (و معمولافروشهای نسیه )است .بدین ترتیب که بر اساس تجارت گذشته شرکت درصدی از فروش (فروشهای نسیه ) هر سال را مشکوک الوصول تلقی می کنند

روش ترازنامه ای:

در این روش مبنای تعیین هزینه مطالبات مشکوک الوصول مانده حساب حسابهای دریافتنی است.

بدین ترتیب که بر اساس تجارت گذشته شرکت درصدی از مانده حسابهای دریافتنی در پایان هر سال را به عنوان مانده ذخیره مطالبات مشکوک الوصول در پایان آن سال در نظر می گیرند.

نحوه برخورد با مطالبات سوخت شده در روش ذخیره گیری:

در هر زمان در طی سال که اطمینان حاصل شود بخشی از مطالبات غیر قابل وصول است ثبت روزنامه زیر صادر می شود:

ذخیره مطالبات مشکوک الوصول  +

حسابهای دریافتنی          +

بابت حذف مطالبات سوخت شده

تجزیه و تحلیل سنی مطالبات:

برخی از شرکتها ممکن است مطالبات را بر حسب سن آنها دسته بندی کرده و برای هر کدام از رده های سنی نرخ مطالبات مشکوک الوصول جداگانه ای در نظر بگیرند .

این روش کاربرد دیگری از روش ترازنامه ای است.

وصول مطالبات سوخت شده :

در زمان وصول مطالباتی که قبلا سوخت شده تلقی شده اند دو ثبت روزنامه زیر صادر می شود:

۱)حسابهای دریافتنی     +

ذخیره مطالبات مشکوک الوصول    +

۲)نقد     +

حسابهای دریافتنی  +

مقایسه روشهای حذف مستقیم و ذخیره گیری:

در روش حذف مستقیم اصول محافظه کاری و مقابله هزینه ها با در آمد ها (تطابق ) رعایت نمی شود اما در روش ذخیره گیری هر دو اصل مذکور رعایت می شود .

ثبت های روزنامه ای طی سال

۱)حسابهای دریافتنی        ۶۰۰۰۰۰

فروش                 ۶۰۰۰۰۰

۲)نقد         ۳۴۰۰۰۰

حسابهای دریافتنی        ۳۴۰۰۰۰

۳)ذخیره م.م  ۲۵۰۰۰

حسابهای دریافتنی       ۲۵۰۰۰

۱-۴ ) حسابهای دریافتنی   ۱۰۰۰۰

ذخیره م.م          ۱۰۰۰۰

۲-۴)نقد        ۱۰۰۰۰

حسابهای دریافتنی         ۱۰۰۰۰

ثبت اصلاحی پایان سال ۷۱ :

هزینه مطالبات مشکوک الوصول       ۲۲۰۵۰

ذخیره مطالبات مشکوک الوصول        ۲۲۰۵۰

 

عملیات حسابداری اسناد دریافتنی:

در زمان دریافت سفته حساب اسناد دریافتنی بدهکار می شود .برای سفته دریافت شده در آینده ممکن است اتفاقات زیر واقع شود:

۱)در سر رسید وصول می شوند و ثبت روزنامه لازم به شرح زیر است:

نقد                   +

اسناد دریافتنی         +

درأمد بهره              +

۲)در سر رسید نکول (واخواست)می شوند:

بدهکاران            +

اسناد دریافتنی       +

درأمد بهره            +

۳)در سر رسید تجدید می شوند:

اسناد دریافتنی                 +

اسناد دریافتنی              +

در امد بهره                  +

۴)قبل از سر رسید نزد بانک تنزیل می شوند:

نقد                  +

هزینه تنزیل         +

اسناد دریافتنی تنزیل شده    +

در امده بهره          +

نکته:در ثبت فوق هزینه تنزیل با درامد بهره تهاتر می شود و خالص ان یا به عنوان هزینه تنزیل ویا به عنوان درامد بهره ثبت می گردد.

اسناد دریافتی

سند دریافت:

سند دریافتی بطور کل به سندی گفته می‌شود که در قبال دریافت وجه نقدی و یا چک از مشتری ، باید ثبت شود .

هرگاه که کاربر مبلغی را از شخص دریافت نماید باید عمل دریافت (نقد و یا چک) را از طریق ثبت سند دریافتی در نرم‌ افزار ثبت نماید.

کاربر می تواند سند دریافت را درقبال دریافت وجه از اشخاص (مشتریان)، کارمندان (پرسنلی که در رستوران مشغول کار هستند)، صندوق (هر یک از صندوقهای ثبت شده برای دیگر کاربران) و راننده (پیک) ثبت نماید.

معاملات فروش

کنترل‌های داخلی معاملات فروش و حسابهای دریافتنی

کنترل داخلی ضعیف می‌تواند خسارت زیادی را به شرکت وارد نماید. از جمله مشکلات ضعف در مدیریت حسابهای دریافتنی و فروش شامل موارد ذیل است :

 ارسال کالا برای مشتریان فاقد اعتبار ، ارسال کالا بدون اعلام به دایره تهیه صورتحساب (عدم تهیه فاکتور برای شرکتها)، عدم کنترل شماره سریال فاکتورهای فروش و فقدان برخی از آنها و متعاقباً عدم ثبت آنها در حسابها.

کنترلهای لازم برای فروش

مراحل فروش نسیه به شرح ذیل می باشد :

دریافت سفارش خرید از مشتری و تهیه سفارش فروش

تصویب اعتبار مشتری

صدور کالا از انبار

حمل و ارسال کالا به مشتری

تنظیم فاکتور فروش

بعد از حمل کالا برای مشتری، صورت بهاء کالاهای ارسالی با تهیه فاکتور فروش اعلام می‌گردد. یکی از مهمترین تفکیک وظایف، جداکردن مسئولیت تهیه فاکتور فروش از مدیریت فروش می‌باشد. این وظیفه عموماً بر عهده حسابداری، کامپیوتر یا خزانه‌داری گذاشته می‌شود.

وظایف بخش تهیه صورتحساب به شرح ذیل می‌باشد :

ثبت در دفتر روزنامه و نقل به معین بدهکاران

ارسال صورتحساب به مشتریان

وصول مطالبات

مدیریت وصول مطالبات در بخش وجوه نقد، به طور کامل مورد بررسی قرار گرفت. اما دو نکته ذیل، در مدیریت مطالبات حائز توجه است :

Ø    جدول سنی بدهکاران

Ø    حذف مطالبات

کنترلهای لازم برای حساب‌های دریافتنی

مبنای اولیه برای کنترل داخلی قدرتمند، تفکیک وظایف جزء نکات قابل توجه می‌باشد. برای بهینه سازی کنترل‌های داخلی حسابهای دریافتنی وظایف ذیل باید از هم تفکیک شود :

Ø    دسترسی نداشتن …………….

Ø    صدور مجوز کتبی بر……

Ø    حذف اسناد دریافتنی واخواست…….

برنامه حسابرسی دریافتنی‌ها و معاملات فروش

سیستم کنترل داخلی دریافتنی‌ها و فروش را ارزیابی کنید.

Ø    شناخت کافی از سیستم کنترل داخلی دریافتنی‌ها و فروش بدست آورید.

حسابرسان با کمک نمودگرها و پرسشنامه‌های استاندارد که توسط مؤسسات طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد اقدام به جمع آوری اطلاعات درباره کنترل داخلی صاحبکار می نمایند. پس از کسب کلیه اطلاعات مربوطه، میزان استاندارد و بهینه بودن آنها مورد بررسی قرار می گیرد.

Ø    خطر کنترل را تعیین کرده، آزمون های اضافی کنترل‌ها را برای دریافتنی‌ها و فروش طراحی نمائید.

بعد از بررسی وضعیت کنترل داخلی

Ø    آزمون اضافی کنترلهای داخلی

ü    تمام جنبه های عمده نمونهای از معاملات فروش را رسیدگی کنید.

ü    نمونه‌ای از مدارک حمل و ارسال کالا را با فاکتورهای فروش مقایسه کنید.

ü    چگونگی استفاده و صدور مجوز اعلامیه بستانکاری را بررسی کنید.

Ø    تعیین میزان قابلیت اتکاء کنترل‌های داخلی و طراحی آزمون‌های محتوا

Ø    اجرای آزمون‌های محتوا

ü  جدول سنی بدهکاران را همراه با صورت ریز حسابهای دریافتنی از صاحبکار دریافت و با دفاتر کل و معین مطابقت می‌دهیم.

ü  اسناد دریافتنی موجود نزد شرکت را بازرسی و مشاهده می نمائیم و نسبت به اسناد نزد دیگران تأئیدیه ارسال می‌نمائیم.

بازرسی اسناد دریافتنی باید همزمان با شمارش موجودی صندوق و سایر اوراق بهادار باشد تا از پنهان ماندن کسریهای جایگزین شده با اسناد واهی پیشگیری …

ü    برای بدهکاران به شرکت تأئیدیه ارسال و پاسخ آنها را دریافت می نمائیم.

* تأئیدیه : ارسال تأئیدیه مستقیم به بدهکاران، موثرین مدرک برای اثبات دو هدف زیر است :

اثبات وجود دارائی

اطمینان از عدم کلاه به کلاه کردن

دریافت تأئیدیه هیچ تضمینی مبنی بر پرداخت در اختیار حسابرسان قرار نمی‌دهد.

* انواع تأئیدیه: تأئیدیه ها به دو شکل مثبت و منفی می باشند.

اجرای آزمون انقطاع معاملات

برای اطمینان از کامل بودن ثبت فروش، حسابرسان مدارک فاکتورهای فروش و مدارک حمل چند روز قبل و بعد از ترازنامه را ….

روشهای تحلیلی را برای بدهکاران، فروشها، اسناد دریافتنی و درآمد بهره اجراء نماید.

درآمد بهره اسناد دریافتنی را بطور مستقیم محاسبه نماید.

با توجه به سیاستها و روشهای اعتباری و فروش شرکت و قدمت مانده‌های مندرج در جدول سنی بدهکاران، کفایت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دریافتنی‌های گرو گذارده شده را تعیین کنید و از کفایت افشاء آن اطمینان حاصل نمائید. پرس و جو از مدیریت و اخذ تأئیدیه از بانک شواهد مربوط به گرو بودن دریافتنی‌ها را فراهم می‌کند.

از نحوه ارائه و افشاء بدهکاران، فروش، درآمد در صورتهای مالی اطمینان حاصل نمائید.

حسابهای دریافتنی را در سال مالی بعد مورد رسیدگی قرار داده و از وصول به موقع اینگونه طلب‌ها مطمئن شوید.

 صحت محاسبات فاکتور فروش و حواله انبار را با توجه به لیست قیمت‌ها کنترل کنید.

کالاهای برگشتی و تخفیفات اهدائی به مشتریان را بررسی کرده و از صحت آنها اطمینان حاصل نمائید

نمودار سیستم فروش نسیه

سیستم فروش همانند سیستم خرید اطلاعات اولیه خود را از سرفصل های حسابداری استخراج مینماید. سرفصلهای مورد نیاز سیستم فروش عبارتند از: حسابهای فروش، موجودی کالا، قیمت تمام شده و جاری اشخاص. اطلاعات فروش را میتوان از طریق فرم های پیش فاکتور و فاکتور فروش به نرم افزار سامان تزریق نمود. با صدور فاکتور فروش ارزش موجودی کالا بر اساس یکی از سه روش میانگین ، لایفو (LIFO) یا فایفو (FIFO) محاسبه شده و هم زمان با کسر از موجودی انبار، سند حسابداری که حاوی ردیف های فروش و قیمت تمام شده میباشد صادر میگردد.

قیمت کالاها در فاکتور فروش هر چند که توسط کاربر قابل تغییر است ، بصورت خودکار بر اساس قیمت تمام شده و یا فی از قبل تعیین شده پیشنهاد میگردد . ارتباط این سیستم با انبار امکان کنترل موجودی کالا در انبار را  هنگام صدور فاکتور فراهم میسازد.برای هر کالا می توان تعداد ۳۰ قیمت فروش متفاوت تعریف نمود و هر فی را به یکی از حسابهای جاری اشخاص اختصاص داد. بنابراین هنگام صدور فاکتور فروش با انتخاب حساب جاری اشخاص فی فروش منتصب شده به این حساب بصورت خودکار نمایش داده خواهد شد.

صدور پیش فاکتور :  این فرم کالای مورد نظر را تا تاریخ اعتبار پیش فاکتور بصورت رزرو مدیریت نموده و با فشار یک دکمه تبدیل به فاکتور فروش میگردد. در ضمن میتوان با تغییر ارجحیتهای سیستم ، با فروش هر محصول کلیه مراحل تولید را بصورت خودکار طی نمود. از دیگر امکانات جدید، ثبت پورسانت فروش در فاکتور و صدور سند مربوطه بصورت خودکار است.

ارتباط با سیستم های صندوق و اسناد دریافتنی سهولت ثبت اطلاعات دریافت های نقدی و غیرنقدی را فراهم میسازد. در ضمن فرم برگشت از فروش جهت کالاهای مرجوعی محاسبات ریالی و صدور سند حسابداری را بسیار آسان نموده است.

کاربرگ های حسابرسی دریافتی ها و فروش

کار برگهای حسابرسی

مقدمه:

حسابرسان باید شواهد لازم برای پشتیبانی از اظهار نظر خود و شواهد مربوط به انجام حسابرسی طبق استاندارد های حسابرسی را مستند نمایند . این مستند سازی از طریق تهیه و نگهداری کاربرگهای حسابرسی و دریافت و حفظ این گونه مدارک توسط حسابرس در ارتباط با اجرای عملیات حسابرسی انجام می شود . در این فصل ، ویژگی اساسی کاربرگ ها و نقشی که در فرایند حسابرسی دارند و همچنین ، کنترل کیفیت کار حسابرسی مورد بحث قرار می گیرد .

کاربرگ حسابرسی

کاربرگ حسابرسی ، ابزار کار حرفه حسابرسی است و حسابرسان روشهای بکار برده شده ، آزمونهای انجام شده ، اطلاعات جمع آوری شده و نتایج بدست آمده در طول اجرای عملیات حسابرسی را در کاربرگها مستند می کنند .

کاربرگ های حسابرسی ، حلقه ارتباطی بین مدارک حسابداری صاحبکار و گزارش حسایرسان است و کلیه کارهای انجام شده توسط حسابرسان را مستند و گزارش حسابرسان را توجیح می کنند .کاربرگهای حسابرسی باید حاوی کلیه اطلاعات مربوط به اظهار نظر درباره مطلوبیت ارائه صورتهای مالی صاحب کار باشد و میتواند به شکل ثبت اطلاعات روی کاغذ ، فیلم ، ضبط الکترونیکی یا دیگر ابزارهای مشابه باشد .

اهداف کاربرگهای حسابرسی

کاربرگهای حسابرسی اهداف و نیازهای زیر را تامین می کنند :

۱ – کمک به برنامه ریزی و اجرای عملیات حسابرسی

۲ – کمک به سرپرستان ، مدیران و شرکا در نظارت بر بررسی کار حسابرسان

۳ – تامین پشتوانه لازم برای گزارش حسابرسان

۴ – مستند کردن رعایت استاندارد های اجرای عملیات حسابرسی

۵ – کمک به برنامه ریزی و انجام حسابرسی دوره های آینده

۶ – فراهم نمودن اطلاعات مورد نیاز در زمینه ارائه سایر خدمات حرفه ای ، مانند تنظیم اظهار نامه مالیاتی و ارائه خدمات مشاوره مدیریت

شکل و محتوای کاربرگ های حسابرسی

حسابرسان باید اطلاعات مربوط به برنامه ریزی کار حسابرسی نوع و ماهیت ، زمانبندی اجرا وحدود روشهای حسابرسی اجرا شده و نتایج حاصل از آن و نتیجه گیری ناشی از شواهد جمع آوری شده را در کاربرگهای حسابرسی ثبت نمایند . شکل ومحتوای کاربرگهای حسابرسی باید متناسب با شرایط موجود و نیازهای حسابرس در هر کار حسابرسی ، طراحی و تنظیم شود .

میزان و حجم کاربرگهای حسابرسی به قضاوت حرفه ای حسابرس بستگی دارد ، چرا که مستند کردن کلیه موضوعات مورد رسیدگی حسابرس نه ضروری است و نه امکان تهیه آن عملی می باشد .میزان وحجم کاربرگهای حسابرسی لازم است به اندازه ای باشد که در صورت لزوم بتواند شناختی کلی از کارهای حسابرسی انجام شده و اطلاعات مفید را برای سایر حسابرسان ، که شناختی از این کار حسابرسی ندارند ، فراهم نماید .عوامل زیر بر شکل  ومحتوای کاربرگهای حسابرسی تاثیر می گذارد :

۱ – ماهیت کار و نوع گزارش حسابرسان

۲ – نوع و ماهیت و پیچیدگی فعالیت واحد مورد رسیدگی

۳ – نوع و ماهیت و وضعیت سیستمهای حسابداری و کنترل داخلی واحد مورد رسیدگی

۴ – اعمال سیاستهای کنترل کیفیت در هر کار حسابرسی شامل هدایت ، سرپرستی و بررسی کار انجام شده

۵ – شیوه وتکنیکهای حسابرسی مورد استفاده در جریان رسیدگیها

محرمانه بودن ، مراقبت و نگهداری و مالکیت کاربرگهای حسابرسی

بیشتر اطلاعاتی که در اختیار حسابرسان قرار می گیرد ، از قبیل حاشیه فروش هر یک از محصولات ، برنامه های مورد نظر برای ترکیب و ادغام واحد تجاری با واحد های تجاری دیگر ، قرارداد با مشتریان و حقوق و مزایای مدیران ارشد واحد تجاری ، اطلاعات محرمانه تلقی می شود لذا کاربرگهای حسابرسی که این اطلاعات در آنها درج می شود نیز ماهیت محرمانه دارند و نباید اطلاعات آنها در خارج ویا حتی داخل واحد تجاری برملا گردد و حسابرسان برای رعایت این موضوع و نگهداری کاربرگها ، طی مدت مقرر طبق الزامات حرفه ای و قانونی باید روشهای مناسبی را به کار گیرند مالکیت کاربرگهای حسابرسی متعلق به حسابرسان است و صاحب کار تحت هیچ شرایطی نمی تواند حسابرسان را ملزم کند که کاربرگهای حسابرسی را در اختیار وی قرار دهند با این وجود ، تلخیصی از برخی کاربرگهای حسابرسی یا نسخه ای از آنها می تواند با صلاح دید حسابرسان در اختیار مورد رسیدگی قرارگیرند ( تا به عنوان پشتوانه مدارک حسابداری واحد مزبور ، مورد استفاده قرار گیرد ) ، اما کاربرگهای حسابرسی هرگز نباید به عنوان جایگزین مدارک حسابداری واحد مورد رسیدگی تلقی شود .

کاربرگ های حسابرسی و مسئولیت حسابرسان

کاربرگ های حسابرسی ، مدارک اساسی هستند که میزان روشهای اجرا شده وشواهد

گردآوری شده حسابرسان در طی رسیدگی را نشان می دهند . چنانچه حسابرسان بعد از اتمام عملیات رسیدگی و یا بعد از صدور گزارش ، متهم به سهل انگاری و کوتاهی در انجام عملیات حسابرسی شوند کاربرگ های حسابرسی ، وسیله بسیار مهمی در تایید یا رد اتهام وارده به حسابرسان خواهند بود . اگر کاربرگ های حسابرسی به نحو صحیح تهیه و عملیات رسیدگی و جمع آوری شواهد ، طبق استاندارد های حسابرسی صورت گرفته باشد ،

کاربرگ ها عاملی در تبرئه حسابرسان خواهند بود ، در غیر این صورت ممکن است بر علیه ایشان استفاده شود .

موسسات حسابرسی در پایان هر کار حسابرسی ، باید کاربرگ ها را مورد بررسی قرار دهند و اطمینان یابند که کاربرگ ها ، حاوی اطلاعات و مندرجات مغایر با نتایجی که به آن رسیده اند نیست . یکی از مشکلاتی که سبب می شود کاربرگ های حسابرسی حاوی مندرجات ضد ونقیض با گزارش حسابرسی باشد ، وجود کاربرگ هایی است که توسط حسابرسان کم تجربه تهیه شده است . هنگامی که کاربرگ ها توسط سرپرست ، مدیر یا شریک مورد بررسی قرار می گیرد ، بررسی کننده باید علاوه بر نکات مندرج در

کاربرگ ها ، سایر جنبه های رسیدگی و همچنین مدارک حسابداری صاحبکار را که شناخت کافی از آن دارد را مورد توجه قرار دهد و ممکن است به این نتیجه برسد که مطالب مندرج در کاربرگ ها صحیح می باشد و یا نیاز به اصلاح و تغییر و یا رسیدگی بیشترمی باشد . در صورت وجود موارد ضد ونقیض یا اشکال ، از حسابرس رسیدگی کننده درخواست می شود که موارد مذکور مجددا بررسی و اصلاح شوند . در صورت عدم دسترسی به حسابرس رسیدگی کننده ، مطالب مندرج در کاربرگ ها بنا به صلاحدید و تصمیم مسئول بررسی کننده تغییر یا اصلاح می شوند و دلایل مربوطه در کاربرگ ها توضیح داده می شود .

در صورتی که در مورد یک نحوه عمل حسابرسی و یا حسابداری بین افراد مختلف تیم حسابرسی اختلاف نظری بوجود آید که باعث گردد کاربرگ ها ناهماهنگ شوند ، حسابرسان مزبور باید در اینگونه موارد ، درباره موضوع اختلاف نظر به توافق برسند . چنانچه حسابرسان به توافق برسند باید کاربرگ های تهیه شده تجدید نظر و اصلاح شوند . در غیر این صورت ، نظر مقام مسئول بالاتر حاکم خواهد بود . با این حال ، تمام افراد تیم حسابرسی مجازند نظر مخالف خود را درباره تصمیم نهایی ، در کاربرگ ها ثبت نمایند . در این صورت شریک باید منطق و دلایل تصمیم نهایی موسسه را در کاربرگ ها ثبت نماید .

موسسات حسابرسی باید هر چند وقت یک بار روش های تهیه ، بررسی و نگهداری کاربرگ های خود را مورد ارزیابی قرار دهند و با توجه به مسولیت قانونی خود ، تغییرات لازم را در روش های تهیه ، بررسی و نگهداری کاربرگ ها اعمال کنند تا کار حسابرسی با توجه به سیاست های کنترل کیفیت هر کار و موسسه حسابرسی صورت گیرد .

انواع کاربرگ ها

با توجه به مطالب متعددی که در کاربرگ ها درج می گردد ، انواع بی شماری کاربرگ حسابرسی وجود دارد . از این رو ، طبقه بندی آن ها کار نسبتا مشکلی است . با این حال ، کاربرگ های تهیه شده می توانند در گروه های زیر طبقه بندی شود :

۱ – کاربرگ های عمومی

۲ – کاربرگ نهایی

۳ – کاربرگ های اصلی

۴ – کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی

۵ – کاربرگ های تفصیلی

۶ – کاربرگ تجزیه و تحلیل

۷ – کاربرگ صورت مغایرت

۸ – کاربرگ های محاسباتی

۹ – مدارک موید

کاربرگ های عمومی

کاربرگ های عمومی برای استفاده در برنامه ریزی و اداره امور حسابرسی ، طراحی

می شوند . کاربرگ های برنامه ریزی حسابرسی ، طرح های کلی و برنامه های حسابررسی ، نمود گرها و پرسش نامه کنترل های داخلی ، قرارداد حسابرسی ، بودجه زمانی و یادداشت نکات ، نمونه هایی از کاربرگ های عمومی محسوب می شوند .

کاربرگ نهایی

کاربرگ نهایی که کاربرگ تراز آزمایشی نیز نامیده می شود جدولی است حاوی مانده سال جاری و سال قبل حسلب های دفتر کل و ستون های اصلاحات پیشنهادی ، تعدیلات

طبقه بندی و همچنین ، اقلام نهایی که در صورت های مالی منعکس خواهد شد . کاربرگ نهایی ، جدول اصلی کنترل و تلخیص تمام کاربرگ های پرونده است و به عنوان ˝ستون فقرات˝ مجموعه کاربرگ های حسابرسی محسوب می شود . نمونه ای از کاربرگ نهایی که توسط حسابرسان تهیه می شود به شرح زیر است :

کاربرگ اصلی :

کاربرگ اصلی مشابه کاربرگ نهایی بوده و نشان دهنده یکی از سرفصل های عمده

صورت های مالی می باشد . کاربرگ اصلی برای تلفیق هر گروه از حساب های مشابه دفتر کل بکار می رود و جمع هر یک ازر این کاربرگ ها ، یکجا به کاربرگ نهایی منتقل می شود . برای مثال کاربرگ اصلی وجوه نقد شامل مانده حسابهای بانکی ، صندوق ، تنخواه گردانها و ……..است .

کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی

کاربرگ اصلاحات پیشنهادی ، پیشنویس ثبت های روزنامه ای که حسابرسان برای تصحیح اشتباهات یا تخلف های با اهمیت کشف شده در صورت های مالی و مدارک حسابداری صاحبکار تهیه می کنند .

کاربرگ تعدیلات طبقه بندی شامل اقلامی است که ثبت آنها در دفاتر صحیح است ، اما برای ارائه مطلوب صورت های مالی باید تجدید طبقه بندی شوند . برای مثال ، مانده بستانکاربا اهمیت حساب های دریافتی باید تحت عنوان یک بدهی ، تجدید طبقه بندی و در تراز نامه منعکس شود . از آنجایی که تعدیلات طبقه بندی تنها بر نحوه ارائه صورت های مالی تاثیر دارد ، تعدیلات مزبور در دفاتر صاحبکار ثبت نمی شود و تنها در کاربرگ های حسابرسی منعکس می گردد .

کاربرگ تفصیلی

کاربرگ تفصیلی که کاربرگ فرعی نیز نامیده می شود ، کاربرگی است که اجزای اصلی یا ریز مانده یک حساب دارایی یا بدهی ، مانند صورت ریز مبالغ دریافتی از مشتریان که جمع آن مانده حساب های دریافتنی می باشد ، را نشان می دهد .

کاربرگ تجزیه و تحلیل

کاربرگ تجزیه و تحلیل خلاصهای از تغییرات طیدوره یک حساب دفتر کل را نشان می دهد . از این کاربرگ بیشتر در رسیدگی به حساب های عمده و کم گردش مانند اموال ، ماشین آلات و تجهیزات ، بدهی های بلند مدت ،‌ حقوق صاحبان سرمایه و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول که طی سال معاملات زیادی در آنها ثبت نشده است ، استفاده می شود .

 کاربرگ صورت مغایرت

حسابرسان معمولا به منظور اثبات مبالغ ثبت شده در حساب ها ، مبالغ مذبور را با اطلاعات و مدارک بدست آمده از سایر منابع مقایسه و تطبیق می دهند . در اینگونه موارد ، حسابرسان کاربرگی به نام صورت مغایرت تهیه می کنند ، مانند کاربرگ تطبیق مانده حساب های دریافتنی با تاییدیه های دریافتنی از مشتریان . از این کاربرگ بیشتر در رسیدگی به حسابهای دریافتنی ، حساب های پرداختی ، موجودی نقد وبانک و موجودی مواد و کالا استفاده می شود .

کاربرگ های محاسباتی

حسابرسان معمولا برای تایید و اثبات صحت و درستی برخی از حساب های خاص و برخی از مبالغ ، محاسبات مستقلی را در یک کاربرگ انجام می دهند و نتایج حاصل از آن را با مبالغ منعکس و در مدارک حسابداری صاحبکار مقایسه می کنند . از این کاربرگ که اصطلاحا کاربرگ محاسباتی نامیده می شود ، برای اثبات اقلامی مانند هزینه استهلاک ، هزینه سود تضمین شده وام ها ، مالیلت حقوق ، مالیات بر درامد ، حق بیمه سهم کارفرما ، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان ، سود هر سهم نظایر آنها استفاده می شود .

مدارک موید

حسابرسان علاوه بر رسیدگی به مدارک حسابداری صاحبکار و بررسی سیستمهای حسابداری و کنترل های داخلی آن ، مدارک تشریحی دیگری را نیز برای اثبات صحت مطالب منعکس در صورت های مالی و توجیح گزارش خود گرد آوری می کنند ، به اینگونه مدارک اصطلاحا مدارک موید گفته می شود . نسخه ای از صورت جلسات مجامع عمومی و هیئت مدیره ، اساس نامه و مدارک ثبت شرکت ، آیین نامه ها و دستورالعمل ها ، قراردادهای خرید و فروش ، قراردادهای وام ، قرارداد انتشار اوراق مشارکت ، تاییدیه های دریافتی از بانک ، تاییدیه وکیل حقوقی شرکت ، تاییدیه مدیران و نظایر آنها ، نمونه هایی از مدارک موید می باشد .

سازماندهی کاربرگ های حسابرسی

حسابرسان معمولا کاربرگ های حسابرسی هر صاحبکار را در دو پرونده به شرح زیر نگهداری می کنند :

۱ – پرونده جاری  ۲ – پرونده دائمی

پرونده جاری

پرونده جاری پرونده ای است که کاربرگ های حسابرسی حاوی اطلاعات مربوط به حسابرسی یک دوره مالی در آن نگهداری می شود و گزارش حسابرسان نیز به استناد همین کاربرگ ها تهیه می شود . به عبارت دیگر کاربرگ هایی در پرونده جاری نگهداری می شود که اطلاعات مندرج در آنها تنها به دوره مورد رسیدگی مربوط می شوند .

پرونده جاری معمولا با کاربرگ های عمومی شامل پیش نویس صورت های مالی و گزارش حسابرسان شروع می شود و به دنبال آنها کاربرگ نهایی ، کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی ، نامه مدیریت ، چک لیست ها و سایر مطالب عمومی می آید و در ادامه ، کاربرگ های اصلی و تفصیلی مربوط به هر یک از اقلام صورت های مالی ، به ترتیب سر فصل های صورت های مالی به صاحبکار ، در آن نگهداری می شود .

نگهداری مدارک در پرونده جاری بر اساس نظام خاصی صورت می گیرد و حسابرسان جهت دسترسی به کاربرگ ها و سایر مدارک و اطلاعات پرونده جاری از سیستم عطف گذاری متقابل کاربرگ ها استفاده می نمایند . برای این منظور ، برای هر یک از کاربرگ های اصلی یک شماره عطف با کد مشخص اختصاص می یابد و در ادامه کلیه کاربرگ های فرعی واسناد مدارک بایگانی شده نیز به تبع همان شماره یا بر اساس زیر مجموعه ای از همان شماره عطف گذاری و در پرونده نگهداری می شوند و بدین ترتیب ، اطلاعات از طریق سیستم عطف گذاری ، با یکدیگر پیوند می خورد .

پرونده دائمی

آن گروه از کاربرگ های حسابرسی که حاوی اطلاعات اساسی و دارای کاربرد مداوم است و به بیش از یک دوره مالی تسری پیدا می کند در پرونده دائمی نگهداری می گردند . اطلاعات و مدارک پرونده دائمی عمدتا در جریان حسابرسی نخستین گردآوری می شود و در حسابرسی های بعدی ، با افزودن اطلاعات مرتبط و تغییر یافته ، بهنگام می شود . پرونده دائمی سه هدف زیر را تامین می کند :

۱ – یادآوری نکاتی که بیش از یک سال کاربرد دارند

۲ – فراهم آوردن خلاصه ای از روشها و خط مشی های صاحبکار برای حسابرسان جدید

۳ – بی نیاز ساختن حسابرسان از تهیه هر ساله کاربر گهای اقلام بدون تغییر یا کم تغییر

اطلاعات و کاربرگ های حسابرسی پرونده دائمی عمدتا شامل موارد زیر می باشند :

۱ – مشخصات کامل شرکت شامل نام ، آدرس قانونی وشماره ثبت شرکت

۲ – نمودار سازمانی واحد مورد رسیدگی و شرح وظایف هر یک از کارکنان

۳ – نسخه ای از اساسنامه و مدارک ثبت اولیه شرکت

۴ – آیین نامه ها و دستورالعمل های اجرایی واحد مورد رسیدگی

۵ – سیستم های حسابداری و شرح سیستم کنترل داخلی و ارزیابی آن

۶ – فهرست حساب ها

۷ – اطلاعات مربوط به ظرفیت تولید شرکت و شیوه های تولید ، توزیع و فروش

۸ – نمونه امضای مدیران واحد مورد رسیدگی

۹ – اطلاعات مربوط به اشخاص وابسته

۱۰ – نسخه ای از قراردادهای بلند مدت واحد مورد رسیدگی

۱۱ – نسخه ای از سوابق مالیاتی شرکت شامل برگ های تشخیص و قطعی مالیاتی

۱۲ – کپی اسناد مالکیت دارایی های ثابت مشهود و نا مشهود

۱۳ – کپی صورت جلسات هیئت مدیره و مجامع عمومی

۱۴ – نسخه ای از گزارش های حسابرسی ونامه مدیریت سنوات قبل

۱۵ – سوابق سرمایه شرکت و مدارک مربوط به افزایش و کاهش سرمایه

انواع تائیدیه از بدهکاران و بستانکاران :

۱-تائیدیه مثبت        ۲- تائیدیه مثبت .منفی

۳-تائیدیه منفی

حسابرسی ضمنی

حسابرسی ضمنی: عبارت است از حسابرسی در طول دوره مالی و قبل از پایان سال مالی و بستن حسابها که توسط حسابرسان مستقل انجام میگیرد. هدف این حسابرسی ارزیابی سیستم کنترل داخلی واحد تجاری می باشد. حسابرسان مستقل بعد از حسابرسی ضمنی نقاط ضعف سیستم کنترل داخلی و سیستمهای حسابداری را همراه با پیشنهادات اصلاحی به هیات مدیره شرکت طی نامه ای به نام نامه مدیریت ارائه میدهند. این گزارش میتواند مسئولیت قانونی حسابرسان را درصورت رخداد اختلاس و یا زیانهای ناشی از ضعف سیستم کنترل داخلی به حداقل برساند.

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.