مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی مربوطه به صورت فایل ورد word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۵ صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد
مقدمه ۴
ساختههای محمدتقی خان ۵
موقوفات محمدتقی خان ۶
ساختههای بعد از محمدتقی خان ۹
موقوفات نسل دوم محمدتقی خان ۱۰
نتیجه ۱۲
پی نوشت ۱۳
۱- نایینی طرب، محمدجعفر بن محمدحسین، جامع جعفری، به کوشش ایرج افشار، تهران، انجمن آثار ملی، ۱۳۵۳٫
۲- طراز، عبدالوهاب، کتابچهی موقوفات یزد، به کوشش ایرج افشار، فرهنگ ایران زمین، ۱۳۴۱، صص ۱۲۳-۱٫
۳- افشار، ایرج، یادگارهای یزد، ج ۳، تهران، ۱۳۵۰ – ۱۳۴۸٫
۴- Bonine, M. E., Yazd and its Hinderland, Marburg/Lahn, 1980, do. “Islam and Commerce”, Erdkunde, 41 (1987), pp. 182-196.
۵- دربارهی تاریخ سیاسی یزد در آن دوره رک: کوندو، نوبوآکی، «محمدتقی خان و خاندان او»، شیکاگو زاشی ۱۹۹۳ (۱۰۲ م) (متن ژاپنی).
۶- Malcolm., J, “The Melville Papers” in C. Issawi ed. The Economic History of Iran, Chicago/ London, 1971, p.262; Fraser, J.B., Narrative of a Journey into Khorasan, London, 1825, appendix 22.
۷- براساس جامع جعفری این میدان از ساختههای محمدتقی خان است و پیش از احداث میدان جدید به میدان خواجه مشهور بوده است. رک: یادگارهای یزد، ج ۲، ص ۷۰۲-۷۰۱٫
۸- جامع جعفری، ص۳۸۳٫ این مدرسه در سال ۲۰،۱۳۴۱ نفر طلبه داشته است. رک:”وقف نامه مدرسه شاهزاده” در یادگارهای یزد،ج۲، ص ۵۸۰٫
۹- جامع جعفری، صص ۳۸۲-۳۸۱٫
۱۰- جامع جعفری، ص ۳۴۰، آبوت کنسول انگلستان نیز گزارش داده است که جمعیت اطراف حصاره انبوهتر از درون شهر است. A. Amamat ed. Cities & Trade, London, 1983, p. 133 درباره رکود بازار از درون شهر رک: «کتابچهی موقوفات یزد»، ص ۱۹٫
۱۱- دربارهی قنات یزد رک: Bonine, M. E., “From Qanat to Kort” Iran 20 (1980) pp. 139-145. A.K.S Lambton ” The Qanat of Yazd”, Journal of Royal Asiatic Society (3rd series) 2 (1992) pp. 21-23.
۱۲- جامع جعفری، ص ۳۴۳٫
۱۳- جامع جعفری، ص ۳۵۲؛ یادگارهای یزد، ج ۲، ص ۷۳۹٫ در این کتاب ساخت قنات مهدیآباد نیز به محمدتقی خان نسبت داده شده است ولی در وقفنامه، ذکر شده که او این قنات را خریده و تعمیر کرده است.
۱۴- آیتی، عبدالحسین، تاریخ یزد، ۱۳۱۷٫
۱۵- جامع جعفری، صص ۳۵۸-۳۵۳؛ یادگارهای یزد، ج ۲، صص ۷۴۳-۷۴۰٫
۱۶- جامع جعفری، صص ۳۶۹-۳۶۸٫
۱۷- همان، صص ۳۷۹ -۳۷۰٫
۱۸- همان، صص ۳۸۰-۳۷۹٫
۱۹- همان، صص ۳۶۹-۳۶۸٫
۲۰- یادگارهای یزد، ج ۲، صص ۳۸۶-۳۷۴٫
۲۱- به همهی قریهها و قناتها غیر از تهره در مجموعهی وقفنامههای جامعالخیرات که در قرن هشتم تدوین شده اشاره شده است. رک: یادگارهای یزد، ج ۲، صص ۴۹۳، ۴۹۰، ۴۳۷، ۴۰۴، ۴۰۰، و ۵۲۸٫ قریهی تهره در سال ۱۰۶۸ ساخته شده است. مستوفی بافقی، محمد مفید، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران ۱۳۴۰، ج ۳، ص ۶۹۷٫
۲۲- یادگارهای یزد، صص ۷۴۶-۷۳۴؛ جامع جعفری، صص ۳۶۲-۳۴۵٫
۲۳- A. Amanat ed. op. cit. pp. 140-144.
۲۴- فرهنگ جغرافیای ایران، ج ۸ و ۱۰، تهران، ۱۳۳۲٫
۲۵- جامع جعفری، صص ۴۹۵-۴۹۳٫
۲۶- همان، صص ۷۹۳-۷۹۲٫
۲۷- اما در کتابچه درآمد چند موقوفه نوشته نشده است.
۲۸- غفاری کاشانی، ابوالحسن، گلشن مراد، به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، ۱۳۶۹، ص ۷۳۶٫
۲۹- موسوی نامی، میرزا محمدصادق، تاریخ گیتیگشا، با مقدمهی سعید نفیسی، تهران، ۱۳۶۳، صص ۷۸-۷۵٫
۳۰- جامع جعفری، صص ۵۱۳-۴۹۴ و ۷۰۵٫
ایران در قرن دوازدهم هجری روزگاری آشفته و بدون نظم داشت. سلسلهی صفویه برافتاده بود و سلسلههای افشاریه و زندیه نتوانسته بودند برای مدتی نسبتا طولانی بر همهی ایران حکمرانی کنند. در این هرج و مرج، در هر منطقهی این کشور، قدرتی محلی به وجود آمده بود. خوانین یزد که جدشان محمدتقی خان یزدی یا بافقی است یکی از این قدرتهای منطقهای بودند که از سال ۱۱۶۱ تا ۱۲۴۶ ه ق در منطقهی یزد حکومت داشتند.
تاکنون دربارهی این قدرتهای محلی تحقیقی جدی انجام نگرفته است. اگرچه شاید نقص منابع، مشکل اساسی بررسی پیشنهی اجتماعی و اقتصادی آنها بوده است. در این تحقیق براساس تاریخ خوانین یزد – جامع جعفری (۱)، وقفنامهها و کتابچهی موقوفات یزد که در سال ۱۲۵۸ ه ق به دستور حاجی میرزا آقاسی تدوین شده است (۲)، فعالیت آنها را در زمینهی کارهای عمرانی و اوقاف بررسی کرده و سعی داریم پیشینهی اجتماعی و اقتصادی آنان را آشکار سازیم.
دربارهی خوانین یزد آقای ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد (۳) نکاتی را یادآور شده و آقای دکتر بوناین هم در آثارش (۴) به نکاتی چند اشاره کرده است؛ ولی هنوز در این مورد تحلیل همهجانبهای صورت نگرفته است.
در سال ۱۱۶۱ ه ق محمدتقی خان بر حاکم گماشتهی عادلشاه افشار بر شهر یزد چیره شد، و بیش از پنجاه سال بر این شهر حکومت کرد (۵) مسافران اروپایی که در اوایل قرن سیزدهم هجری از یزد گذشتهاند، همه به رونق و آبادی شهر یزد اشاره کردهاند(۶) شاید علت رونق شهر این بود که در کشمکشهای آن دوره، محمدتقی خان موفق شد با دفاع مناسب یا باج دادن، یزد را از حملات بیگانگان حفظ کند.
ساختههای محمدتقی خان را برحسب مکانشان میتوان به سه گروه تقسیم کرد.
گروه اول: ساختههای محلهی بازار یزد، بیرون حصار شهر نزدیک به دروازهی مهریجرد؛ همهی این ساختهها در مرکز بازار قرار داشت. میدان خان که او آن را تعمیر کرد، مهمترین میدان در بازار یزد بود (۷)؛ مدرسهی خان بزرگترین مدرسهی دو طبقه بود و ۲۸ حجره داشت (۸)؛ در قیصریه ۲۸ دکان بزازی وجود داشت و در جنب آن سرایی
موسوم به خان گلشن و یک ضرابخانه توسط او ساخته شد.(۹)
در پاسخ به این پرسش که چرا بناهای محمدتقی خان در بیرون شهر بودند نه در درون شهر، میتوان گفت چون در دورهی محمدتقی خان، جمعیت محلات بیرون شهر از جمعیت درون شهر بیشتر شد و مرکز بازرگانی هم از مرکز شهر به بازار بیرون شهر انتقال یافت (۱۰)، احتمالا محمدتقی خان این رشد شهر یزد را در نظر گرفته بوده است.
گروه دوم: قناتها و باغهایی است که در اطراف شهر قرار دارند. بدیهی است به علت هوای خشک یزد، بیشتر زمینهای این منطقه میبایست با قنات آبیاری میشد.(۱۱)
مهمترین قنات ساختهی محمدتقی خان)، قنات دولتآباد بود. منبع و مظهر این قنات در بلوک مهریجرد قرار داشت و آب آن از مظهر با جوی سرپوشیدهی ۵۴ کیلومتری به شهر یزد میرسید(۱۲) او قنات دیگری – موسوم به تقیآباد – نیز در همان بلوک احداث کرد و سه قنات دیگر را خرید و تعمیر و تخلیه کرد. (۱۳) این پنج قنات را هم «قنات دولتآباد» میگفتند و تا حدود ۷۰ سال پیش، از مهمترین قناتهای یزد شمرده میشدند.(۱۴)
تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.
جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ را پرداخت نمایید.
ارسال نظر