صید و صیادی از دیدگاه کارشناسان محیط زیست

صید پایدار موضوعی است که سالها بر سر آن بحث و گفتگو شده است. مسا له ای که اجرای آن در کشور عزیزمان ایران که مسیر توسعه همه جانبه را آغاز کرده است و بخصوص در زمینه کشاورزی که محور توسعه کشور محسوب می شود و همچنین نیل به خود اشتغالی در زمینه صید و صیادی که همان توسعه شغل صیادی پایدار می باشد . خود مستلزم عملکرد مطلوب و توانمند سازی ساختار مدیریت در این حوزه می طلبد.

اما متاسفانه به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی؛ طرح و برنامه ها در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. و این در حالی است که صید پایدار نقش مهمی در کشورمان بازی می کند زیرا فقط در استانهای جنوبی کشور بالغ بر ۷۰۰۰۰ هزار نفر به حرفه صید و صیادی امرار معاش می کنند

از طرفی دیگر هر چند جمعیت ما در این سالها رشد چندانی ندارد ولی مصر ف سرانه ماهی و میگو نسبت به سالهای قبل رشد چشمگیری داشته است . بطوریکه  مصرف سرانه از ۴ کیلو به ۸ کیلو گرم در سال رسیده است .  و با پیشرفت رشد  تکنولوژی فشار فزاینده به در یا وارد شده است . تلاشی که تخریب فزاینده را بهمراه خواهد داشت ؛ تخریبهای جبران نا پذیر که در یا و تمامیت آن را بسوی نابودی سوق می دهد

تصور زندگی در جهان خالی از ذخایر آبزیان و مواهب منابع طبیعی چیز ی جزء کابوس سیاه وتیره نیست . بهمین دلیل است که کیفیت و کمیت منابع و اندوخته های طبیعی در هر سرزمینی ؛ نخستین و اساسی ترین شرط استمرار حیاتی پویا و با نشاط است .

 در حال حاضر عواملی که باعث کاهش ذخایر آبزیان و تخریب های حاصله از آنها  در دریا به دنبال دارد . سرازیر شدن فاضلابهای شهری و کارخانجات و دیگری عدم مدیریت صید در دریا می باشد

در سالهای اخیر استانهای ساحلی کشور با پدیده صید غیر مجاز در گیر هستند . پدیده ایی که مانند تمام پدیده های اقتصادی اجتماعی زاییده سیستم نا کار آمد اشتغال ؛ مدیریت ونظارت است. که تخریب زیستگاههای آبزیان و کاهش زاد و لد آنان را بهمراه داشته است.  زیرا شناورهای کوچک و بزرگ به صید غیر مجاز رو آورده اند .   زیرا با کمترین هزینه بخصوص صید ترال توسط قایقهای ۲۳ فوتی و کوچکتر در هرمزگان که در طول سال به صید غیر مجاز میگو رو آورده اندو در عمقهای کم بخصوص در اطراف جزیره هرمز و بتازگی در منطقه لنگه بصورت گسترده ای انجام می گیرد . این شناورها به هیچ قانون و مقرراتی پایبند نیستند  و هر زمان که بخواهند به صید میگو می پر دازند . زیرا صید گاه در این مناطق ساحلی ا ست .  یک قایق در روز ۴۰ کیلوگرم میگو هم صید کند  و هر کیلو را به ازای ۳۰۰۰ تو مان بفروشد  که معمو لا یک نفر یا دو نفر بیشتر نیستند .ومسافت تا صید گاه هم به ۲۰ دقیقه نمی رسد . که خود بخود برای آنها می تواند توجیه اقتصادی خوبی داشته باشد.

 بلای دیگر که دامنگیر دریا شده است. تورهای منوفیلامنت است که خود باعث شده تا هیچ گونه آبزی از از دسترس آنان در امان نباشد  . این تور ها نسبت به دیگر ادوات صید قیمت کمتری دارد و معمو لا بعد از مدتی بر اثر طو فان یا فرسودگی در دریا رها می شوند. و  که به مرجانها و دیگر اشیاء می چسبند. و همچنان به کشتار خود در دریا ادامه می دهند. و بدلیل نامرئی بودن  مرگ ومیر آبزیان را ببار  می آورند .؛ یا حتی با توجه به جنس آنها اگر ماهی هم از چشم های تور منوفیلامنت رها شود زخمی شده که بنظر می رسد. و بهد از مدتی تعداد زیادی از آنها از بین می روند. تا دیر نشده باید جلو استفاده از این نوع تورها گرفته شود . والا آیندگان ؛ دریایی می بینند که آبزی در آن وجود ندارد .

یکی دیگر از معضلات کشتی های صید صنعتی موسوم به کشتی های کلاس کیش هستند که با وجود اینکه بیش از ۳۰ سال از عمر آنها می گذرد همچنان بوسیله ترال کف به از بین بردن انواع ماهیان مشغولند. و بتازگی هم یک توجیه برای خود پیدا کرده اند که به صید ماهی یال اسبی که می گویند از گونه های کمتر برداشت شده است صید می کنند. در صورتی که این یک توجحیه کاملا اشتباه است .زیرا آمارهای واقعی چیز دیگری نشان می دهد. و متاسفانه بدو ن هیچگونه نظارتی در خلیج فارس به صید ترال پرداخته که ضرر تور ترال بشیوه سنتی بر همگان معلوم است  که زیانهای سنگینی برای دریا و اقتصاد  صیادان منطقه دارد بطور کلی صید پایدار یعنی اینکه اگر ماهی صید می شود  حد اقل باید یکبار در در یا تخمریزی کرده باشد  نه اینکه ماهی هنوز به سن مناسب نرسیده صید گردد . متاسفانه آمارهایی که داده می شود همه آمارهای مدیریتی است  حال ۲۰سال است که آمار صید ایران علرغم دیگر کشورها یک آمار ۴۵۰ هزار تن و به تازگی هم در هرمزگان ۶۰۰ هزار تن اعلام کرده اند که معلوم نیست این آمار چند درصد از آن مربوط به صید آبزیان در در یا می باشد . در حال حاضر بی توجهی و عدم اقدام مسئولان در این زمینه باعث از بین رفتن تدریجی بعضی از ذخایر آبزیان شده است . دریا مانند خشکی نیست که همه به چشم خویش ببینند که چه آبزیانی با ارزشی داشته و در حال حاضر یا وجود ندارد یا اینکه در حال انقراض هستند . از بین گونه های که در حال کاهش هستند مانند کوسه بال سیاه . حلواسفید- راشگو- ماهی شورت- میش ماهی-  ماهی هامور………..همچنین کاهش صید میگو که نسبت به سالهای قبل صید آن به کمتر از نصف رسیده است همه و همه این ها نشانگر یک وضعیت مناسبی نیست . گر چه سازمان شیلات ایران در این زمینه ها اقداماتی انجام داده است و قانون و مقرارتی هم در رابط با مجوز صید انجام داده است ولی یک ساماندهی صیادی در منطقه لازم اجرا می باشد. حضور صیادان غیر مجاز در تمام فصول سال باعث شده است تا یک نا آمیدی در بین صیادان بوجود آورد. بخصوص در زمینه صید میگو این گونه با ارزش در آبهای ساحل ایران در بوشهر به مدت ۴۵ روز که از نیمه دوم مرداد شروع می شود اگر صید به مقدار کافی باشد تا اواخر شهریور ادامه دارد در استان هرمزگان هم از نیمه دوم مهرماه آغاز و تا اواخر آبان می باشد ولی متاسفانه در استان بوشهرو هرمزگان این مدت تعین شده توسط قایق هاو لنج های غیر مجاز رعایت نمی شود در طول سال به شیو ه ترال و تور های منوفیلامنت (تورهای نایلونی نامرئی) به صید میگو می پردازند.

یکی دیگر از مشکلاتی که دامنگیر دریا شده است عدم رعایت ادوات صید استاندارد توسط صیادان مجاز و غیر مجاز می باشد چرا که هر اندازه که ماهیان کوچکتر می شوند صیادان هم چشمه های تور خود را کوچکتر انتخاب می کنند . که این امر باعث صید ماهیانی می گرده اند که به سن مناسب  استاندارد نرسیدند.

ادامه روند کنونی از هر لحاظ به سود اقتصاد صید و صیادی نیست و نباید فراموش کرد که نقصان در سیستم مدیریتی و ساماندهی این وضعیت را به وجود آورده است . با وجود اینکه به برکت انقلاب اسلامی در استانهای جنوبی بنادر و اسکله های بزرگ و مجهز ساخته شده است که می توان براحتی بر دریا و خشکی کنترل مناسبی انجام داد.

یکی دیگر از راهکارهای دیگر که بتواند حرفه صید و صیادی را رو پا نگهدارد سیاست آبزی پروری است که با پرورش آبزیان در سواحل باید برنامه ریزی کرد . آبزی پروری صنعتی است که بی شک در دینا ی امروز ه مورد توجه قرار گرفته است . ولی در ایران با توجه به نبودن تجربه کافی در این زمینه برای شروع نیاز به سرمایه گذاری سنگینی مالی در این بخش می طلبد. که باید دولت در این راستا پیش قدم شود. تا بتوان صیادانی که با شناورهای خود به دنبال روزی هستند به شغلی پایدار هدایت کرد.

یکی دیگر از راههای که باید مورد توجه قرار گیرد . منطقه ای از دریا در هر استان به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب شود. البته اگر با مشارکت صیادان منطقه مورد نظر باشد مطمئنا دارای بازده بهتری خواهد بودیعنی منطقه ای که حداقل در مدت ۵ سال در آن هیچ گونه صیدی صورت نگیرد. زیرا ذخایر آبزی از منابع خیلی دور تجدید پذیر هستند و نیاز به زمان زیادی دارند.

با این حال ساماندهی صید وصیادی و گسترش و توسعه صنعت آبزی پروری که خود با مشکلات عدیده ای روبرو است .و همچنین درگیر نمودن صیادا ن با دیگر حوزه های شغلی  دریا و بنادرو همینطور کمک های بلاعوض و استفاده از آنها در امر منطقه حفاظت شده دریای است که می توانند . تا حدودی از مشکلات موجود  مرتفع نماید . امید وارم که انشالله مسئله صید و صیادی همچنین مسائل زیست محیطی دریا جدی گرفته شود تا فرزندان آینده این مملکت  هم از این نعمات الهی برخوردار باشند.

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.