مقاله مدیریت نت پیشگیرانه مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۸۵  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود مقاله مدیریت نت پیشگیرانه نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست

چکیده …..    . ۱
۱- کلیات تحقیق     .. ۴
۱-۱ بیان مساله  ۴
۱-۲ اهداف تحقیق …. ۷
۱-۳ پرسشهای تحقیق  …. ۷
۱-۴ ساختار تحقیق …. ۷
۲- ادبیات و پیشینه تحقیق .. ۹
۲-۱ مروری بر مبحث نگهداری و تعمیرات .. ۹
۲-۱-۱ اهداف مدیریت نگهداری و تعمیرات … ۱۰
۲-۱-۲ محدودیتهای استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات . ۱۱
۲-۱-۳ چالشهای استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات . ۱۲
۲-۲ سیاستهای نت… ۱۳
۲-۲-۱ سیاستهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه .. ۱۷
۲-۲-۱-۱ سیاست نت پیشگیرانه وابسته به زمان …. ۱۷
۲-۲-۱-۲ سیاست نت پیشگیرانه متناوب … ۱۹
۲-۲-۱-۳ سیاست حد خرابی … ۲۰
۲-۲-۱-۴ سیاست PM متوالی . ۲۰
۲-۲-۱-۵ سیاست حد تعمیر …. ۲۱
۲-۲-۱-۶ سیاست شمارش تعداد تعمیر و زمان مرجع . ۲۲
۲-۳ سیاستهای بهینه نت ….. ۲۲
۲-۴ مدلهای بهینه سازی نگهداری و تعمیرات .. ۲۳
۲-۴-۱ تکنیکهای مدل سازی بهینه . ۲۳
۲-۵ تصمیم گیری چند معیاره Multicriteria Decision Making    ۲۵
۲-۵-۱ کاربرد تصمیم گیری چندمعیاره در نت . ۲۵
۲-۵-۲ رویکردهای تصمیم گیری چندمعیاره …. ۲۶
۲-۵-۲-۱ رویکردهای رتبه بندی … ۲۷
۲-۵-۲-۱-۱ خانواده PROMETHEE .. 27
۲-۵-۲-۱-۱-۱ تاریخچه …. ۲۷
۲-۵-۲-۱-۱-۲ تشریح متدولوژی PROMETHEE  ۲۸
۲-۵-۲-۱-۱-۳ اطلاعات مورد نیاز رویکرد PROMETHEE … 32
۲-۵-۲-۱-۱-۴ روشهای PROMETHEE I  و PROMETHEE II ….. 36
۲-۵-۲-۱-۱-۴-۱ PROMETHEE I رتبه بندی جزئی  ۳۸
۲-۵-۲-۱-۱-۴-۲ PROMETHEE II رتبه بندی کامل  ۳۹
۲-۵-۲-۱-۱-۴-۳ پروفایل یک گزینه .. ۴۰
۲-۵-۲-۱-۱-۵ مدول تعاملی- دیداری GAIA ….. 41
۲-۵-۲-۱-۱-۶ نرم افزار  Decision Lab….. 43
۲-۶ تاریخچه ای از کاربرد رویکردهای تصمیم گیری چند معیاره در مسائل نت … ۴۵
۲-۷ رویکرد بیزی … ۴۶
۲-۷-۱ تصمیم گیری بدون انجام تجربه ….. ۴۶
۲-۷-۲ رویکرد بیزی در نت ….. ۴۷
۳- مدل تصمیم گیری . ۴۹
۳-۱ کاربرد مدلهای ریاضی در مباحث نت . ۴۹
۳-۲ مفاهیم آماری پیش نیاز  ۵۰
۳-۲-۱ تابع توزیع و چگالی طول عمر . ۵۰
۳-۳ تخمین پارامترهای توزیع خرابی …. ۵۶
۳-۴ مدلسازی معیارها … ۵۶
۳-۴-۱ محاسبه تابع قابلیت اطمینان  ۵۶
۳-۴-۲ محاسبه تابع هزینه … ۵۷
۳-۴-۳ محاسبه تابع زمان توقف ….. ۶۰
۳-۵ مدل تصمیم گیری . ۶۲
۳-۶PROMETHEE GAIA  و تحلیل حساسیت نتایج  ۶۴
۴- مثال عددی  ۶۶
۴-۱ مثال عددی  ۶۶
۴-۱-۱ مقادیر عددی ….. ۶۶
۴-۱-۲ تحلیل عددی ارتباطات سه معیار …. ۶۸
۴-۱-۳ تعیین بهترین گزینه زمانی … ۶۹
۴-۲ ارائه و تحلیل گزارشات ….. ۷۰
۴-۲-۱ گزارش رتبه بندی PROMETHEE II… 70
۴-۲-۲ سطح GAIA و تحلیل آنژ .. ۷۱
۴-۳ تحلیل حساسیت نتایج . ۷۴
۵- نتایج تحقیق و پیشنهادات آتی  ۷۹
۵-۱ نتایج تحقیق ….. ۷۹
۵-۲ پیشنهادات آتی . ۸۰

چکیده

   آنچه که به عنوان یک شمای کلی می توان از هدف پایان نامه حاضر به خوانندگان و علاقمندان  به مبحث نگهداری و تعمیرات ارائه کرد، گامی هر چند کوچک در راستای توسعه و بسط نظریات و تئوریها و همچنین متدهای موجود در مبحث مدیریت نت می باشد که به شکلی تخصصی و از مجرای متدهای ریاضی در شاخه مدیریت نت پیشگیرانه به تحقیق و تفحص می پردازد.

   اگر چه اهمیت و رشد روزافزون این شاخه از علم صنایع و ضرورت پرداختن به آن، چنان برای صاحبان صنایع و صاحبنظران علم صنایع آشکار می باشد و در واقع بیان فواید و اهمیت تحقیق در این شاخه به مانند توضیح واضحات خواهد بود، با این حال مفید خواهد بود که با ذکر تاریخچه ای به نسبت گویا و فراگیر در این پایان نامه مطلب را بیش از پیش توضیح داده تا خوانندگان در حد امکان به مطلب اشراف یابند.

   هدف اصلی که مؤلف امیدوار است تا پایان این تحقیق به آن برسد، ارائه یک مدل تصمیم گیری چند معیاره است که با در نظر گرفتن سه معیار هزینه، قابلیت اطمینان و زمان توقف و با توجه به ناسازگاری موجود بین معیارها و همچنین با در نظر گرفتن اولویتهای تصمیم گیرنده در مسئله تعویض و نیز کمبود داده های خرابی که به شکل ذاتی، جزئی جدایی ناپذیر از مسائل نت می باشد، زمان بهینه تعویض در مدیریت نت پیشگیرانه را به کمک ابزاری قدرتمند در مسائل  تصمیم گیری چند معیاره به شکلی تعیین کند که در آن سه معیار هزینه، قابلیت اطمینان و زمان توقف در بهترین ترکیب وزنی با یکدیگر قرار بگیرند.در نهایت تصمیم گیرنده قادر خواهد بود فواصل زمانی تعویض را با در نظر گرفتن سه معیار به جای در نظر گرفتن تنها یک معیار ایجاد کند.همچنین این مدل احتمالات پیشین مرتبط به پارامترهای تابع خرابی را نیز در نظر گرفته و از مجرای رویکرد بیزی به محاسبه مقادیر هر سه معیار در گزینه های زمانی مورد نظر می پردازد.به منظور تصمیم گیری در رابطه با انتخاب بهترین گزینه زمانی جهت تعویض به شکلی که هر سه معیار قابلیت اطمینان، هزینه و زمان توقف را بطور همزمان در نظر بگیرد از ابزاری بسیار مفید و کارا به نامPROMETHEE II  که به عنوان پشتیبان تصمیم به تصمیم گیرنده در فرایند انتخاب و تصمیم گیری کمک می کند، استفاده می شود.به منظور تشریح گویاتر و همچنین به تصویر کشیدن شرایط مسئله، گزینه های زمانی مورد نظر و نتایج بدست آمده توسط مدل ارائه شده، از یکی دیگر از اعضای خانواده متد PROMETHEE  با نام PROMETHEE GAIA استفاده شده است.علاوه بر آن تحلیل حساسیت نتایج که به تصمیم گیرنده در فرایند پیش روی او کمک شایانی می کند بوسیله این متد به تصویر کشیده می شود.به منظور استفاده از متدهای خانواده PROMETHEE از نرم افزار Decision Lab استفاده خواهد شد.ذکر یک کاربرد عددی نزدیک به شرایط واقعی، مدل ارائه شده را تشریح کرده و اثربخشی مدل را با توجه به اولویتهای تصمیم گیرنده نشان می دهد.

   ذکر این نکته قابل توجه است که مزیت تحقیق حاضر ناشی از وسعت دید آن و در نظر گرفتن ابعاد گوناگون و درگیر در مسئله زمانبندی نگهداری و تعمیرات است.لذا چشمگیرترین نتیجه تحقیق را می توان در لزوم برخورد با مسئله تصمیم گیری زمانبندی نت به صورت چند معیاره دانست.

مقدمه

   در طی سالهای اخیر، اهمیت عملکرد مدیریت نگهداری و تعمیرات در سازمانها رشد بسزایی را به همراه داشته است.می توان علت این امر را در گسترش ماشینی شدن فرایندها و اتوماسیون در سازمانها و بنابراین کاهش تعداد نیروی انسانی و افزایش تجهیزات تولیدی و خدماتی در سازمانها دانست.(گرگ و دشماخ،۲۰۰۶)

   می توان گفت  که امروزه لزوم استقرار سیستم مناسب نگهداری و تعمیرات جهت تسهیلات تولیدی و خدماتی به صورت یک امر حیاتی برای سازمانها درآمده است.(لوکساج، رایس و تورشنسن، ۱۹۹۷؛استفن، ۲۰۰۰؛کلاسوک، باردوا و آنتونی، ۲۰۰۴؛ مولن، پترتیس و پنس، ۲۰۰۸).علت این امر را می توان در افزایش الزامات قابلیت اطمینان و ایمنی سیستمها، افزایش پیچیدگی و هزینه های رو به افزایش مواد خام و نیروی کار دانست.(شریف و اسمیت ،۱۹۸۱)

   مدیریت نگهداری و تعمیرات را می توان مشتمل بر فعالیتهای پیشگیرانه ای دانست که یا به نوعی از پیش برنامه ریزی شده هستند و یا بدون برنامه و بر حسب ضرورت پیش آمده واقع می شوند.این فعالیتها به منظور حفظ یک سیستم یا تجهیز در حالت جاری و یا بازگرداندن آن به حالت اول و یا به یک وضعیت عملیاتی قابل قبول انجام می گیرند.(فرهنگ لغت استاندارد بریتانیایی مورد استفاده در تروتکنولوژی،۱۹۹۳).

   اهداف متعددی را می توان برای اجرای سیاستهای بهینه نت در سازمانها قائل شد.از آن جمله می توان به افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی در سیستم، کاهش هزینه، افزایش قابلیت دسترسی، کاهش زمانهای توقف سیستم، تضمین ایمنی و سلامت انسانی و کاهش تعداد خرابیها اشاره کرد.(بهرامی، ۲۰۰۰؛ دوفا، راف وکمپبل، ۱۹۹۹؛آون و جنسن، ۱۹۹۹؛دکر، ۱۹۹۶).

   برای برخی سیستمها از قبیل سیستمهای هواپیمائی، زیردریائی و سیستمهای نظامی و فضائی، اجتناب از بروز خطا و خرابی در طول عملیات به شدت قابل اهمیت می باشد.چرا که خرابی در چنین سیستمهایی خطرناک و فاجعه آمیز خواهد بود(ونگ ، ۲۰۰۱).

   یک حوزه تحقیقی بسیار با اهمیت در مدیریت نت و مهندسی قابلیت اطمینان، مطالعه سیستمهای مختلف نت به منظور بهبود قابلیت اطمینان، ممانعت از بروز خرابی و کاهش هزینه های نت در یک سیستم یا تجهیز  می باشد(ونگ،۲۰۰۱).در چند دهه گذشته، مدیریت نت و مسائل تعویض و بازرسی به شکل وسیعی در مقالات مورد بحث قرار گرفته اند.محققانی چون مک کال (۱۹۶۵)، بارلو و پروشان (۱۹۶۵و۱۹۷۵)، پیرسکالا و ولکر (۱۹۷۶)،  شریف و اسمیت (۱۹۸۱)، جاردین و بوزاکوت (۱۹۸۵)، والدز – فلورز و فلدمن (۱۹۸۹)، چو و پارلار (۱۹۹۱)، جنسن (۱۹۹۵) و وندردون شوتن (۱۹۹۶)، ازاکی (۲۰۰۲)، ناکاگاوا (۱۹۸۱و۱۹۷۹)، ونگ و فام(۲۰۰۶)، ناکاگاوا و میزوتانی (۲۰۰۹)، ونگ (۲۰۰۲)، کاوالکنته و دی آلمدیا(۲۰۰۸)، آلسیوف(۲۰۰۹) و بقیه محققانی که نام آنها در طول این تحقیق ذکر شده است، تحقیقات انجام گرفته در این حوزه را بررسی، خلاصه سازی و توسعه داده اند. با این وجود هنوز مسائل این حوزه بطور رضایتبخشی حل و فصل نگردیده و بسیاری از مدلهای نت ارائه شده اند که در دنیای واقعی کاربرد ندارند.

   هدف این پایان نامه، تحقیقی در زمینه تئوریها و متدهای مدیریت نت پیشگیرانه و تعیین بهترین زمان تعویض  با در نظرگیری سه معیار هزینه، قابلیت اطمینان و زمان توقف در سیستمهای تولیدی و خدماتی به شکلی سیستماتیک و قابل کاربرد در مسائل دنیای واقعی می باشد.سپس یک مسئله کاربردی که مثالی نزدیک به واقعیت می باشد، در مدل ارائه شده در این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

    در این فصل پس از نگاهی کلی به بیان و طرح مساله و ضرورت در نظرگیری این شاخه از علم صنایع به بیان اهداف و سوالات تحقیق پرداخته و در نهایت فصل اول با نگاهی کلی به ساختاربندی تحقیق به پایان می رسد.

۱-۱  بیان مساله

   رقابت روز افزون سازمانها، تقاضای بازار جهت محصولات با کیفیت بالاتر، پاسخگویی سریعتر به نیاز مشتری و قیمتهای رقابتی از جمله عواملی هستند که منجر به شکل گیری جهت گیری های جدید در سیاستهای سیستم های تولیدی و خدماتی شده اند (زنگ،۱۹۹۷).چرا که همراه با گسترش نیازها و ضرورتهای رقابتی، سازمانها نیازمند سطوح بالاتری از کارایی می باشند.یکی از عناصر ایجاد مزیت رقابتی در سیستمهای تولیدی و خدماتی، مدیریت نگهداری و تعمیرات می باشد.چرا که این مدیریت نه تنها برجنبه های عملکردی، بهره وری و سودآوری سیستم تاثیرگذار است بلکه اهمیت بسزایی در کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده دارد(السیوف،۲۰۰۷).

   اهمیت در حال رشد مباحث نت، توجه بسیاری را در راستای توسعه و اجرای سیاستهای بهینه نت با هدف افزایش قابلیت اعتماد تجهیز و بنابراین جلوگیری از وقوع خرابیهای سیستم و کاهش هزینه های نگهداری تجهیزات فرسوده به خود معطوف داشته است(ونگ،۲۰۰۲).خصوصا اهمیت فعالیتهای نت در سیستمهایی که خرابی یا قطعی آنها منجر به فجایعی به مراتب غیر قابل جبران می شود، بسیار مشهود است(کاوالکنته و دی آلمدیا،۲۰۰۸).از طرف دیگر به علت حجم بالای سرمایه گذاری در احداث و راه اندازی مراکز صنعتی و خرید تجهیزات، استقرار سیستمهای علمی و مناسب نت در راستای افزایش طول عمر مفید سیستم و استفاده بهینه از آن امری اجتناب ناپذیر می باشد.

   به طور عمده می توان سیاستهای نت را در دو دسته نت اصلاحی Corrective Maintenance به اختصار CM و نت پیشگیرانه Preventive Maintenance به اختصار PM مورد مطالعه قرار داد(ونگ،۱۹۹۷).

   نت اصلاحی یاCM  زمانی انجام می گیرد که سیستم در اثر بروز عیب، دچار خرابی شده و در نهایت متوقف گردد.در واقع CM تمام فعالیتهایی را شامل می شود که بر اثر بروز خرابی در سیستم و به منظور بازگرداندن آن به شرایطی مشخص و قابل قبول انجام می گیرند(ونگ،۲۰۰۱).

   نت پیشگیرانه یا PM  سیاست خود را بر مبنای برنامه ریزی های مدون تعمیرات و سرویس تجهیز قبل از خرابی معطوف داشته و نگهداری از تجهیزات در پریودهای زمانی خاص و بر اساس زمانبندی مشخص صورت می گیرد.هدف از اجرایPM  ممانعت از خرابی تجهیز قبل از توقف کامل آن در اثر خرابی می باشد (ونگ،۲۰۰۱).

   جالب توجه خواهد بود که به برتری اجرای سیاستPM   در برابر  CM اشاره ای شود:همانطور که ناکاگاوا(۲۰۰۵) اشاره می کند، اغلب اوقات تعمیرات تجهیز پس از خرابی بسیار هزینه بر بوده و همچنین  CM در اکثر موارد زمان زیادی را برای اعمال موثر بر قطعه خراب تلف می کند.از طرف دیگر همانطور که قبلا نیز اشاره شد حساسیت بعضی از تجهیزات به حدی در سیستم بالا بوده که خرابی آنها می تواند تلفات سنگین مالی و حتی جانی به بار بیاورد، لذا در اینگونه موارد امکان تعمیر تجهیز پس از خرابی موجود نبوده و می بایست از اجرای سیاست PM به جای CM سود جست.از جمله اینگونه سیستمها می توان به تجهیزات بیمارستانی و صنایع نظامی اشاره کرد (کاوالکنته و دی آلمدیا،۲۰۰۸).ذکر دلایلی از این دست اهمیت تحقیق در زمینه PM  را بیش از پیش آشکار می سازد.

   در سیستمهای نت کلاسیک، مهمترین معیار و یا حتی تنها معیار تصمیم گیرنده در انتخاب و اجرای سیاستهای نت، معیار هزینه می باشد.این مورد به خصوص در سیستمهای تولیدی مشهودتر است.از طرف دیگر عواملی از قبیل کاهش کیفیت سیستم در اثر قطعی های مکرر و نیز زیانهای به بار آمده در اثر مدت زمانهای توقف سیستم هر چند کوتاه به خصوص در سیستمهای خدماتی باعث ایجاد تاثیرات منفی بر مشتریان گردیده که در نهایت منجر به تاثیراتی می گردد که به شکل عکس العملهایی از قبیل نارضایتی مشتری و در نهایت قطع ادامه ارتباط با سیستم آشکار می شود (کاوالکنته و دی آلمدیا،۲۰۰۸).این مطلب نشان دهنده این است که تمامی نتایج حاصل از خرابی تجهیزات را نمی توان به وسیله معیارهای مالی اندازه گیری کرد.بنابراین باید تدابیری اندیشیده شود تا این گونه نتایج با ابزارهای مناسبی ارزیابی شوند.همچنین نادیده گرفتن جنبه های دیگری از سیستم که از چگونگی برنامه ریزی نت تاثیر پذیر می باشند منجر به ارزیابی ناصحیحی از سیستم خواهد شد.در تجارت امروز به علت تغییرات سریع و مداوم، بازارها با چالشهای عظیمی در رابطه با نیازهای مشتری از قبیل کیفیت بالاتر، تحویل سریعتر، سطوح بالاتر خدمت و قیمتهای پایینتر مواجه شده اند(کریستفر،۱۹۹۸) بنابراین موفقیت در هر فضای رقابتی نه تنها به جنبه های مالی بلکه به توجه به نیاز مشتری نیز بستگی دارد(السیوف،۲۰۰۷).از سوی دیگر در نظر گرفتن مسائل دنیای واقعی تنها با یک معیار باعث نگرشی تک بعدی به مساله شده و در نهایت مانع از نگاهی جامع به ابعاد مسئله مورد نظر و بررسی فراگیر آن می گردد.این امر را می توان در مقالات مرتبط به موضوع حاضر که یا به تنهایی معیار قابلیت اطمینان و یا در اکثر موارد به تنهایی معیار هزینه و به ندرت معیارهایی دیگر را در نظر گرفته اند، مشاهده کرد.

   بنابراین به منظور انتخاب صحیح سیاست نت جهت یک سیستم تلاش بر این است که هدف کاهش هزینه به صورت ترکیبی با دیگر اهداف از جمله دسترس پذیری، قابلیت اعتماد، کیفیت سیستم، زمان توقف و … محقق شود(چرئونساک، ناگارور و تابوکانون، ۱۹۹۶).

   در این تحقیق به بررسی سه معیار قابلیت اطمینان، هزینه و زمان توقف در ایجاد مدل بهینه سیاست PM که همانا تعیین بهینه بازه های زمانی تکرار تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه در یک سیستم اعم از تولیدی یا خدماتی می باشد، به طور همزمان پرداخته می شود.

   یکی دیگر از مشکلات مدل کردن سیاستهای نت، مرتبط به داده های خرابی می باشد(کاوالکنته و دی آلمدیا،۲۰۰۸).به عقیده اسکارف و دکر (۱۹۹۸) داده های موجود درسیستم مدیریت نگهداری، در بسیاری از موارد جهت مدل کردن شرایط واقعی یک سیستم، ناکافی و نامطمئن هستند.حتی در مواردی که داده هایی موجود باشند، قابل اطمینان نبوده و قابلیت استفاده را دارا نیستند.چرا که اینگونه داده ها به شکل مناسبی به دست نیامده اند.در واقع از زمان ظهور و پیدایش اولین مدلهایPM  ، فقدان و یا کمبود اطلاعات در رابطه با خرابی تجهیزات به عنوان یکی از موانع اصلی در حوزه نت شناخته شده است (کاوالکنته و دی آلمدیا،۲۰۰۸).در راستای رفع این مشکل، مدلهای آمار بیزی در این حوزه به عنوان ابزاری مفید برای غلبه بر فقدان داده های خرابی تجهیزات به کار برده می شوند.

   از آنجا که در این مساله انتخاب گزینه بهینه فواصل انجام نت با توجه به سه معیار هزینه، قابلیت اطمینان و زمان توقف انجام می گیرد، بنابراین موضوع تحقیق حاضر در رده مسایل چند هدفه بوده و در واقع یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره می باشد.این تحقیق به دنبال رفع نیاز تصمیم گیرنده در ارزیابی گزینه های زمانی و تعیین بهترین گزینه زمانی (تعیین زمان بهینه وقوع PM )، با توجه به بیش از یک معیار و با توجه به عدم قطعیت داده های نگهداری است بطوریکه به بهترین نحو با اولویتها و نظریات تصمیم گیرنده منطبق باشد.

   روش مورد استفاده برای تحلیلهای چند معیاره در این تحقیق روش PROMETHEE بوده که در واقع خانواده ای از روشهای چند معیاره و نیز یکی از متدهای پشتیبان تصمیم گیری می باشد که همچنین به دلیل خصوصیات ریاضی خود موجب ایجاد تحول در روشهای رتبه بندی شده است(برنز و مارشال،۱۹۹۲).یکی از مهمترین خصوصیات استفاده از این روش در تصمیم گیریها این است که تصمیم گیرنده را قادر می کند تا بدون نیاز به اطلاعات بیش از حد گیج کننده، به نتایجی پایدار و قابل فهم دسترسی پیدا کند(برنز و مارشال،۱۹۹۲).

   در این تحقیق از دو عضو خانواده PROMETHEE یعنی روش PROMETHEE II جهت رتبه بندی نتایج و روش  PROMETHEE GAIA  جهت تحلیل گرافیکی مساله و تحلیل حساسیت نتایج استفاده خواهد شد.قابل ذکر است که به منظور کاربرد این دو روش نرم افزار Decision Lab مورد استفاده قرار می گیرد.

   نهایتا در پایان تحقیق به منظور آگاهی از حساسیت نتایج به تغییر اوزان منتخب توسط تصمیم گیرنده به تحلیل حساسیت مبادرت ورزیده می شود.

۱-۲ اهداف تحقیق

   همانطور که در چکیده و همچنین در خلال مطالب قبلی نیز اشاره شد، اولین هدفی که این تحقیق دنبال می کند “ارائه یک الگوی بهینه تعمیرات پیشگیرانه” می باشد که بتواند پاسخگوی نیاز تصمیم گیرندگان در مسائل تصمیم گیری مربوط به تعیین زمان بهینه تعویض در مدیریت نت پیشگیرانه باشد.

   به منظور نیل به این هدف، هدف دوم تحقیق با عنوان “تعیین معیارهای مناسب تصمیم گیری در مدل ارائه شده تعمیرات پیشگیرانه” به شکلی که به بهترین وجه ابعاد مختلف مسئله را در بر گرفته و در فرایند تصمیم گیری در ایجاد نتیجه ای واقعی و فراگیر به تصمیم گیرنده کمک کنند، مطرح می شود.

   در نهایت هدف سوم تحقیق حاضر که هدف نهایی محقق بوده با عنوان “بدست آوردن نتایج پایدار با استفاده از نمایش گرافیکی نتایج و تحلیل حساسیت نتایج” می باشد که تصمیم گیرندگان را در راستای بدست آوردن نتایج پایدار و قابل اطمینان یاری می بخشد.

۱-۳ پرسشهای تحقیق

 سوالاتی که این تحقیق به دنبال پاسخگویی به آنها می باشد شامل ۳ پرسش ذیل است:

۱٫مدل بهینه تصمیم گیری چند معیاره نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه با استفاده از روش PROMETHEE II و با رویکرد بیزی دارای چه ویژگیهایی می باشد؟

۲٫معیارهای مناسب مدل پیشنهادی چیست؟

۳٫چگونه می توان با استفاده از تحلیل حساسیت نتایج و تحلیل گرافیکی آنها توسط PROMETHEE  GAIA نتایج پایدار بدست آورد؟

۱-۴ ساختار تحقیق

 این تحقیق در پنج فصل به نگارش درآمده است:

فصل اول به ارائه مقدمه ای از موضوع تحقیق و مولفه های درگیر در موضوع تحقیق می پردازد.

فصل دوم به ارائه ادبیات و پیشینه ای از موضوع تحقیق می پردازد.

فصل سوم به ارائه مدل تحقیق و فرایند شکل گیری آن می پردازد.

فصل چهارم به ارائه یک مثال عددی و بحث و بررسی و تحلیل آن می پردازد.

فصل پنجم به ارائه نتایج تحقیق و پیشنهادات آتی می پردازد.

مقدمه

   در ادامه تحقیق در این فصل به بررسی تاریخچه و ادبیات مباحث درگیر در موضوع تحقیق حاضر پرداخته می شود.

   همانطور که در فصل اول اشاره شد موضوع تحقیق حاضر ترکیبی از سه مبحث وسیع می باشد.این مباحث به ترتیب شامل مبحث تعمیرات و نگهداری که پایه و مبنای تحقیق حاضر می باشد، مبحث کاربرد تصمیم گیری چند معیاره در مطالعات نگهداری و تعمیرات که از آن به عنوان ابزاری قدرتمند و کارا جهت انتخاب سیاست بهینه نت استفاده می شود و مبحث کاربرد رویکرد بیزی به عنوان ابزاری موثر جهت مقابله با کمبود داده های خرابی در مبحث نگهداری و تعمیرات می شوند.لذا در این فصل به بررسی تاریخچه و ادبیات هر موضوع به صورت یکتا و جداگانه پرداخته و سپس تاریخچه ای از مطالعات انجام شده با ترکیباتی شبیه به این تحقیق ذکر می شود.

۲-۱ مروری بر مبحث نگهداری و تعمیرات

    هدف اصلی مدیریت عملیات، بقا و سودآوری یک سازمان در فضای رقابت تجارت جهانی می باشد.دو راه برای افزایش سود خالص وجود دارد.یکی افزایش ارزش فروش(قیمت بالاتر یا حجم بالاتر فروش) و دیگری کاهش هزینه هاست.یک سازمان سهم بازار خود را با افزایش فروش خود بالا برده و به منظور کاهش هزینه ها نیز می تواند از کاهش مصرف مواد اولیه، افزایش بهره برداری از نیروی کار و یا کاهش هزینه های تولید استفاده کند.به هر حال این اهداف تنها در صورتی قابل دسترسی خواهند بود که سازمان تولیدی پیوسته داشته و یا به عبارت دیگر مینیمم توقفات را در تجهیزات خود داشته باشد.در نتیجه به منظور دستیابی به این هدف می بایست یک برنامه نت موثر به منظور کاهش شکستها و خرابیها در تولید، پیاده سازی گردد(گائو،۲۰۰۷).این مطلب به وضوح نشانگر اهمیت وجود یک برنامه نت موثر و کارا در یک سیستم تولیدی و تاثیر مستقیم آن بر سودآوری آن سیستم می باشد.بعلاوه پیش از این نیز به اهمیت پیاده سازی یک برنامه نت موثر در سیستمهای خدماتی اشاره گردید.با توجه به مطالب ذکرشده پرواضح است که اهمیت بررسی علمی مباحث نت در حال رشد بوده و این مطلب  توجه بسیاری از محققان این حوزه را در راستای توسعه و اجرای استراتژی های بهینه به منظور بهبود قابلیت اطمینان سیستم، ممانعت از بروز خرابی در سیستم و کاهش هزینه های نت در سیستمهای رو به زوال به خود جلب کرده است (ونگ،۲۰۰۲).همانطور که قبلا نیز در فصل اول به آن اشاره شد ، این امر موجب گردید که در چندین دهه گذشته مسائل نت به شکل وسیعی در مقالات، مورد بررسی قرار بگیرد.

۲-۱-۱ اهداف مدیریت نگهداری و تعمیرات

    برای توسعه مناسب مدل های نگهداری و تعمیرات نیاز به درک صحیح و کافی از اهداف آن است تا بتوان اهداف را بطور دقیق و شایسته ای کمی نموده و به مقادیر عددی سنجش عملکرد یک سیستم نگهداری و تعمیرات تبدیل نمود(جیانگ و جی،۲۰۰۲).اما در مورد اهداف نگهداری و تعمیرات بحث ها و نظرات متفاوتی ارائه شده است.

   به گفته وتن، هاکستاد و بادزبرگ (۱۹۹۶)، هدف از ایجاد و استقرار نت در یک سیستم، کاهش هزینه های پنهان در آن سیستم می باشد که در نتیجه منجر به افزایش امنیت نیروی کار، مینیمم کردن تهدیدهای محیطی و کاهش هزینه های عملیاتی، کاهش توقفات تولید در اثر ایجاد خرابی و همچنین کاهش هزینه های نت می شود.

   به عقیده جاردین(۱۹۹۷) استقرار نت در یک سیستم نه تنها باعث کاهش خرابی و توقفات سیستم می شود بلکه مهمتر از آن هزینه های فعالیتها و اقدامات نت را در یک سیستم به حداقل می رساند.

   دوفا و السلطان(۱۹۹۹) هدف از استقرار نت در یک سیستم را نیل به ماکزیمم قابلیت اطمینان و قابلیت دسترسی سیستم می دانند.

   السیوف(۲۰۰۷) استقرار مدیریت نت در یک سازمان را نه تنها به عنوان یک عامل مزیت رقابتی در آن سازمان دانسته که بر جنبه های عملکرد تجاری آن همچون بهره وری و سودآوری موثر می باشد بلکه از آن به عنوان عاملی تاثیر گذار بر کیفیت کالا و خدمات ارائه شده توسط آن سازمان نیز یاد می کند.

   به عقیده گائو (۲۰۰۷) هدف از استقرار  نت در سازمانها نه تنها به منظور بقا و سوددهی آنها بوده بلکه در راستای  کمک به نیل به اهداف مدیریت عملیات شامل قابلیت اطمینان، دسترس پذیری، کیفیت و سودآوری نیز می باشد.

   به دلیل طبیعت فیزیکی تجهیزات، یک تجهیز نمی تواند بدون اینکه  دچار خرابی شده و یا درحال فرسودگی باشد کار کند(والدز-فلورز و فلدمن،۱۹۸۹).بنابراین اهداف مدیریت نت هرگز نمی تواند بطور مطلق و کامل قابل حصول باشد.اما می توان توسط مدیریت نت طول عمر یک سیستم تولیدی یا خدماتی را افزایش داد.

   گائو (۲۰۰۷) همچنین موارد ذیل را از جمله مهمترین اهداف مدیریت نت ذکر می کند.

ماکزیمم کردن قابلیت اطمینان: اولین هدف مدیریت نت، افزایش قابلیت اطمینان تجهیز می باشد. بنابراین تولید می تواند به شکلی یکنواخت ادامه پیدا کند.اگر یک تجهیز قابل اطمینان  نبوده و دچار خرابی های مکرر بشود، بهره وری سازمان به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.یک وظیفه پایه برای یک مدیر عملیات، حفظ یک خط تولید بوسیله ممانعت از بروز شکست در زمان تولید می باشد.بوسیله جلوگیری از خرابی تجهیز، مدیریت نت قابلیت اعتماد تسهیلات تولید را افزایش می دهد.
ماکزیمم کردن دسترس پذیری: یک فضای تولیدی کامل و بدون نقص، همه تسهیلات تولید را در تمامی اوقات، در دسترس قرار می دهد.اما دسترسی کامل به چنین هدفی به خاطر طبیعت رو به خرابی تجهیز، غیر ممکن می باشد.بنابراین هدف دوم مدیریت نت، بهبود شرایط تولید برای تسهیلات، جهت کار در ماکزیمم دسترسی می باشد.به منظور بهبود قابلیت دسترسی تجهیز، سازمان برای انجام فعالیتهای نت (بازرسی، تعویض و یا تعمیر تجهیز) نیاز به یک برنامه دقیق خواهد داشت.
مینیمم کردن هزینه ها: مدیریت نت نه تنها قابلیت اطمینان و دسترس پذیری یک تجهیز را بهبود می بخشد، بلکه هزینه های تولیدی یا خدماتی را نیز کاهش می دهد.اگر در طول زمان کارکرد سیستم هیچگونه خرابی پیش نیاید، بهره وری بالا حاصل شده و هزینه ها پائین تر خواهند بود.اگر دسترس پذیری تجهیزات بالا باشد، تولید و یا زمان انتظار برای دریافت خدمات، پایین تر بوده و در نهایت هزینه کل کمتر خواهد شد.
مینیمم کردن توقفات: این مفهوم با ماکزیمم کردن دسترس پذیری مشابه می باشد.وقتی زمان توقف تولید کاهش یابد، بهره وری و دسترس پذیری افزایش خواهند یافت.گاهی اوقات زمان توقف برای مدیریت عملیات بحرانی و حساس می باشد.بطور مثال در قطعی برق این امر مشهود است.در بسیاری از موارد توقفات باید تا حد امکان کوتاه تر شوند.
تولید محصولات با کیفیت: فعالیتهای نت همچنین به تولید محصولات با کیفیت بالا نیز کمک می کنند چرا که این فعالیتها تجهیز را در شرایط عملیاتی خوب نگه می دارند.بازرسی نیز می تواند به منظور تعیین اینکه آیا وضعیت تجهیز قابل قبول هست یا خیر، انجام بگیرد.اگر شرایط تجهیز قابل قبول نباشد، کیفیت محصول به شکل قابل توجهی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
افزایش سودآوری: هدف نهایی مدیریت نت، کمک به سودآوری سازمان می باشد.مدیریت نت می تواند به کاهش زمان شکست، افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها بوسیله بهینه سازی زمانبندی نت و بهبود کیفیت کالا کمک کند.این مطلب نشانگر دلیل افزایش توجه غالب محققین به مدیریت نت در حوزه مدیریت عملیات می باشد.

۲-۱-۲ محدودیتهای استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات

    همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، مسائل نت به خاطر اهمیت آنها در مدیریت عملیات بطور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته اند.به خاطر وجود پیچیدگی در مسائل نت و محدودیتهای آنها، این مسائل دارای یک جواب یکتا نمی باشند(گائو،۲۰۰۷).

   از جمله محدودیتهای قابل توجه نت از دیدگاه گائو(۲۰۰۷) را می توان شامل موارد زیر دانست:

محدودیت زمانی یکی از مهمترین محدودیتهای مدیریت نت می باشد.زمانی که در روند عملیات توقف ایجاد می شود، راه اندازی دوباره تجهیز در کوتاهترین زمان ممکن برای مدیریت عملیات امری حساس و بحرانی می باشد.بطور مثال در طول قطعی برق، مهمترین مسئله رفع مشکل در کوتاهترین زمان ممکن است.
دسترسی به نیروی کار ماهر نیز یک محدودیت مهم برای مدیریت نت می باشد.فعالیتهای نت نیازمند مهارتهای مختلفی از سوی کارمندان می باشند.محدودیت نیروی انسانی، تخصیص شخص مناسب به یک فعالیت مشخص در طول دوره زمانی محدود، به تنهایی زمینه ای برای تحقیق در مباحث مدیریت نت را فراهم آورده است.به علاوه فعالیتهای نت نیازمند افراد کافی بوده که این افراد باید در زمینه مهارتهای مختلف تعلیم دیده باشند.محدودیت مهارتهای مختلف، توجهات بسیاری را در تحقیقات اخیر به خود جلب نموده است به این دلیل که افراد چند مهارتی برای سازمان در فضای کاری نت ایجاد مزیت رقابتی می کنند.

 ۲-۱-۳ چالشهای استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات

    مسائل نت به خاطر طبیعت تصادفی، اطلاعات محدود، چند هدفی بودن و چند محدودیتی بودن  در رده مسائل سخت NP قرار می گیرند (آهیر، گرینوود، گوپتا و ترویلیجر، ۲۰۰۰).در چندین دهه گذشته محققین OR/MS به طور وسیعی این مسائل را مطالعه کرده اند اما هنوز نیز راه حل ساده ای برای آنها وجود ندارد.از جمله این چالشها را می توان از دیدگاه گائو(۲۰۰۷) شامل موارد زیر دانست:

طبیعت تصادفی شکستها و خرابیهای بالقوه تجهیزات، اولین چالشی است که مدیریت نت با آن روبرو می باشد.از آنجایی که زمان خرابی تجهیزات مشخص نمی باشد، تناوب زمان خرابی آنها را می بایستی محاسبه کرد.اگر چه بعضی از فعالیتهای نت را نمی توان به آسانی پیش بینی کرد. به طور مثال  فعالیتهایی که در اثر وقوع زمین لرزه  و تندباد  انجام می گیرند.
اطلاعات ناقص چالش دیگری برای مدیریت نت محسوب می شود.در شروع انجام برنامه ریزی نت، داده ها ناکافی بوده و اطلاعات بسیار محدود می باشند.ایجاد یک زمانبندی نت مبتنی بر اطلاعات جمع آوری شده، کاری پیچیده و مشکل می باشد.
منابع محدود نیز  مسئله  ای دیگر در مدیریت نت می باشد.هیچگاه به تعداد کافی پرسنل ماهر، ابزار، منابع یا تکنولوژی برای انجام وظایف خطیر نت وجود ندارد.بنابراین بهره برداری بهتر از نیروی کار ماهر محدود برای مدیریت نت بسیار مهم می باشد.

   نگاهی اجمالی به اهداف، محدودیتها و چالشهای استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات در سازمانها، وسعت دیدی را در این حوزه به خواننده می دهد تا در ابتدای شروع به کار و تحقیق در این حوزه با ابعاد گوناگون آن آشنایی کافی پیدا کند.

۲-۲ سیاستهای نت

    اهمیت روزافزون مسائل نت موجب انجام تحقیقات زیادی در این حوزه گردیده است.با وجود اینکه هزاران مدل نت ایجاد شده اند، اما تعداد محدودی سیاستهای نت موجودند که تمامی مدلهای نت را می توان بر مبنای آنها قرار داد.

   مک کال(۱۹۶۵) سیاستهای نت را به دو دسته اصلی تقسیم بندی می کند: یک دسته نت پیشگیرانه Preventive Maintenance و یا به اختصار  PM است که به انجام فعالیتهای نت قبل از وقوع خرابی برمی گردد. این نت زمانی به وقوع می پیوندد که هنوز سیستم در حال فعالیت است و به صورت مجموعه اقداماتی تعریف می گردد که به منظور تلاش در راستای حفظ یک جزء از سیستم و یا کل سیستم در وضعیتی مشخص و مطلوب با انجام بازرسی های سیستماتیک و جلوگیری از وقوع خرابیهای محتمل انجام می گیرند.(ونگ ۲۰۰۲).

   دسته دیگر نت اصلاحی Corrective Maintenance  و یا به اختصار  CM می باشد که به انجام فعالیتهای نت از جمله تعویض و یا تعمیر به هنگام وقوع خرابی اشاره می کند.در واقع این نت زمانی انجام می گیرد که در یک سیستم، خرابی اتفاق بیفتد.در نهایت این نت به صورت مجموعه فعالیتهایی که در نتیجه خرابی یک سیستم انجام می گیرند تا سیستم را به یک وضعیت مشخص و مورد قبول بازگردانند، تعریف می شود.

   این نکته بسیار مهم می باشد که یک سازمان می بایست به اندازه کافی برای اجرای نت پیشگیرانه  یا نت اصلاحی در طول دوره تولید، آمادگی کافی داشته باشد.

   به طور کلی اجرای CM در سیستم ها باعث توقف بیشتری نسبت به PM  می شود.در کل این امر به علت دسترس ناپذیری منابع شامل قطعات یدکی، پرسنل تعلیم دیده، ابزار آلات مخصوص و تسهیلات نگهداری و تعمیرات ایجاد می شود.در نهایت عموما هزینه اجرای CM سه یا چهار برابر بیشتر از هزینه اجرای  PM  خواهد بود (چیترا۲۰۰۳).علاوه بر آن اجرای PM می تواند باعث افزایش طول عمر مفید تجهیزات تولیدی و خدماتی گردد.(یاکووو، آی پی و کولاماس،۱۹۹۹).در نهایت با استفاده از PM سیستم در زمان نیاز، در دسترس بوده و می توان از زیانهای جدی ناشی از خرابی های پیش بینی نشده، جلوگیری به عمل آورد (تسای، ونگ و تنگ، ۲۰۰۱).

   به گفته پیرسکالا و ولکر (۱۹۷۶) اقدامات PM می توانند شامل بازرسی، تعویض، تعمیرات زمانبندی شده و تدارک ملزومات باشند.زمانبندی PM سازمان را به برنامه ریزی پرسنل ماهر خود جهت پایش وضعیت تجهیزات و  تشخیص اینکه آیا تجهیز به طور صحیح کار می کند یا خیر، ملزم می کند.در نهایت اگر وضعیت تجهیز رضایتبخش نبود، سازمان می تواند آن را تعمیر یا تعویض بکند.

   ذکر مطالبی از این دست، نه تنها اهمیت و برتری اجرای PM   نسبت به CM  را آشکار می سازد بلکه دلیل انتخاب موضوع تحقیق  حاضر در باب مبحث نت پیشگیرانه را نیز برای خوانندگان  مشخص می سازد.

   ادبیات نت پیشگیرانه به طور وسیعی در بسیاری از مقالات ۴۰ سال اخیر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.ارزیابی اثرات PM و سازماندهی صحیح و موثر آن عملا از سال ۱۹۶۰   مورد توجه محققین قرار گرفت.از جمله این مطالعات می توان به  تحقیقات مک کال(۱۹۶۵)، پیرسکالا و ولکر(۱۹۷۶)، جاردین و بوزاکوت (۱۹۸۵)، گیتس(۱۹۸۶)، والدز-فلورز و فلدمن(۱۹۸۹)، کریستر و ردموند(۱۹۹۰)، چو و پارلار (۱۹۹۱)، پینتلون و جلدرز(۱۹۹۲)، کلی (۱۹۸۰)، بیکروکریستر(۱۹۹۴)، دکر(۱۹۹۶)، فام و ونگ (۲۰۰۶)، اسکارف(۱۹۹۷)، ونگ(۲۰۰۲)، کاوالکنته و دی آلمدیا(۲۰۰۷و۲۰۰۸)، ناکاگاوا و میزوتانی (۲۰۰۹) اشاره کرد.به علاوه این تحقیقات، ازاکی و ناکاگاوا(۱۹۷۶)، شریف و اسمیت(۱۹۸۱) و یامایی(۱۹۸۲) نیز مطالعات مرجعی در این زمینه ارائه نموده اند.

   همانطور که قبلا نیز اشاره شد، مسئله زمانبندی نت پیشگیرانه موضوع اصلی این پایان نامه می باشد.لذا در ادامه به بررسی سیاستهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه پرداخته می شود.

   قبل از بررسی سیاستهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و نیز به منظور درک و تشریح بهتر آنها ضروری است به معرفی  مفاهیم تعمیر کامل، تعمیر کمینه، تعمیر ناقص یا جزئی و نیز مفاهیم قابلیت اطمینان، هزینه و زمان توقف در یک سیستم بپردازیم.

تعمیر کامل: به نوعی از فعالیتهای نت گویند که وضعیت عملیاتی یک سیستم را به ” عملکرد عین حالت نو ” بازگرداند.یک سیستم پس از تعمیر کامل، توزیع طول عمر و تابع نرخ خرابی یکسانی با وضعیت نو را دارا خواهد بود.بطور کلی می توان گفت تعویض یک قطعه خراب با یک قطعه نو نوعی انجام تعمیر کامل است (یوچن تو،۲۰۰۶).
تعمیر کمینه: فعالیتهای نت به شکلی که سیستم را به وضعیتی برگرداند که نرخ خرابی آن یکسان با نرخ خرابی دستگاه در زمان شکست باشد.این مفهوم اولین بار توسط بارلو و هانتر(۱۹۶۰) مورد مطالعه قرار گرفت.در ادبیات تحقیق به وضعیت عملیاتی سیستم بعد از انجام تعمیر کمینه ” عملکرد عین حالت کهنه ” گفته می شود.
تعمیر ناقص یا جزئی: اقدامات نت به شکلی که وضعیت سیستم را به حالتی بهتر از حالت شکست و شبیه ” عملکرد عین حالت نو ” برگرداند.معمولا فرض می شود که نت ناقص وضعیت عملیاتی سیستم را به حالتی مابین ” عملکرد عین حالت نو ” و ” عملکرد عین حالت کهنه ” برمی گرداند. (یوچن تو،۲۰۰۶).
قابلیت اطمینان: همانطور که قبلا نیز اشاره شد افزایش قابلیت اطمینان سیستم تا حد امکان با توجه به محدودیتهای موجود، از جمله اهدافی است که مدیریت نت به دنبال تحقق آن می باشد.لذا با توجه به اهمیت مطلب در مباحث نت نگاهی اجمالی به تعاریف ارائه شده در این زمینه می اندازیم:

در برنامه ریزی های نگهداری و تعمیرات و تولید در صنایع مختلف، همینطور در سازمانهای خدماتی، ماموریت های فضائی و جنگی و… عامل مهمی که همواره مورد ارزیابی و کنترل قرار می گیرد، درصد اطمینان از کارائی سیستم های موجود برای انجام ماموریت تعیین شده می باشد.به عبارت دیگر چه احتمالی وجود دارد که سیستم های مامور در ضمن انجام کار دچار خرابی و رکود های اضطراری شوند.درمسائل دنیای واقعی بدیهی است که اطمینان ۱۰۰% از انجام موفق ماموریت امکان پذیر نخواهد بود (شیرمحمدی،۱۳۸۸).تعریف قابلیت اطمینان یک سیستم عبارت از احتمال کارکرد سالم و بدون اشکال سیستم برای یک مدت مشخص و از پیش تعیین شده می باشد(شیرمحمدی،۱۳۸۸).

   با توجه به تعریف شاخص قابلیت اطمینان، نیاز به برآورد احتمال اینکه عمر سیستم حداقل برابر با عدد مشخص t باشد، خواهد بود.یعنی احتمال اینکه عمر سیستم از عدد مشخص t کمتر نباشد.بنابراین چنانکه تابع قابلیت اطمینان با نماد R(t) مشخص شود، با توجه به تعریف آن فرمول زیر را خواهیم داشت:

۲-۲-۱ سیاستهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.