مقاله نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم  مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۳۱۵  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود مقاله نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم   نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست مطالب

مقدمه۱
فصل اول: ضمیرناخودآگاه چیست
بخش اول
ضمیر ناخود آگاه چیست؟۹
آشنایی با دو نیمکره۱۲
بخش دوم
فروید و ضمیر ناخودآگاه۲۱
نظریه‌هایی در مورد ناخودآگاه۳۰
فصل دوم : آفرینش هنری کودکان
بخش اول
تاریخچه مطالعه نقاشی کودکان۴۱
طبقه‌بندی مراحل رشد نقاشی در کودکان۴۲
الف – خط‌خطی کردن ( از تولد تا دو سالگی )۴۳
ب – از دوسالگی تا پنج سالگی ( ماندالا)۴۵
ج – پنج تا هشت سالگی (شفاف‌بینی‌ )۴۸
د- هشت تا سیزده سالگی (واقع‌گرایی بصری)۴۹
مراحل رشد از دیدگاه پیاژه ۵۱
مراحل رشد از دیدگاه فروید۵۸
بخش دوم
نقاشی چیست؟۶۶
الف – خط ۶۷
ب – فضا۶۸
ج – رنگ۶۹
د – تصویر ۶۹
هـ – سنبلها و نمادها۷۰
نظریهای ادراکی تصاویر۷۲
الف – نظریه‌های پرسپکتیو ـ فرافکنی۷۲
ب – نظریه‌های بوم شناختی گیبسون۷۴
ج – نظریه ساختمان‌گرایان درباره ادراک تصویر۷۶
د – نظریه گشتالت ادراک تصویری۷۹
بخش سوم
فرآیندهای پیچیده نقاشی و تأثیرات آن بر نقاشی کودکان۸۴
الف – زبان گرافیکی در نقاشی کودکان۸۵
– شکلهای ساده۸۵
– رجهان الگو و حرکت۸۸
– ترکیب‌بندی شکلهای و خطوط۸۹
– تعیین محل۹۰
– ترتیب و توالی۹۱
– برنامه‌ریزی۹۲
– طرح۹۳
ب – تأثیر موقعیت نسبی نقاشی۹۵
ج – تأثیر سرمشقهای بصری و مکانی۹۶
فصل سوم
افکار فروید و کاربردهای ضمیر ناخودآگاه در شکل‌گیری سبک سوررآلیسم
بخش اول
هنر نوین۱۰۹
سرآغاز۱۰۹
الف – مفهوم، شناخت، تصویر۱۱۰
ب – سبک، شکل، محتوا۱۱۳
بخش دوم
دادا بستری برای سوررآلیسم۱۱۸
الف – باروک تا دادا۱۱۹
ب – داداایسم۱۲۵
– آ‎غاز کار۱۲۵
– مانیفست‌ و بیانیه‌ها۱۲۹
– نتیجه و پایان کار داداایسم۱۳۱
بخش سوم
فروید و مراتب سوررآلیسم۱۳۶
الف – اتوماتیسم پدیده خود انگیختگی۱۳۶
ب – ضمیر ناخودآگاه۱۴۲
– تخیل۱۴۴
– رؤیا۱۴۷
– نماد۱۵۱
ج – از ارسطو تا هگل۱۵۴
د -نظریه‌های هنری فروید۱۵۹
تصعید یا برتر نمودن۱۶۱

بخش چهارم
سوررآلیسم
الف- آغاز کار۱۶۵
ب- بحثی در باب سوررآلیسم۱۶۶
فصل چهارم:
مقایسه نقش ضمیر ناخودآگاه در آثار هنری کودک و هنرمندان سوررآلیسم
بخش اول
روش تحلیلی ساختار نقاشی کودکان۱۶۹
سرآغاز۱۶۹
بررسی ویژگی‌های ساختاری و محتوای نقاشی در کودکان۱۷۱
الف – تحلیل فضای نقاشی کودکان۱۷۱
ب – خطوط ترسیمی۱۷۵
ج –رنگ و تخیلات۱۷۷
– نماد رنگها۱۸۴
جنبه های تحلیلی ساختار نقاشی کودکان۱۹۰
الف – نمادگرایی‌ کلی و اجزای نمادین در نقاشی کودکان۱۹۱
– خانه – درخت – آدمک۱۹۱
بررسی سمبولیک ( اعضای آدمک )۲۰۴
الف – سر ۲۰۴
ب – صورت۲۰۴
ج – تنه۲۰۷
د – اعضا۲۰۸
هـ – خورشید و ماه۲۱۱
و – حیوانات۲۱۳
نقاشی و ناسازگاری۲۱۵
– عقب افتادگی ذهنی۲۱۷
تفسیر نقاشی کودکان۲۱۸
سایه زدن۲۱۸
هنر و درک هنری کودکان۲۲۹
بخش دوم
تحلیل آثار نقاشی سوررآلیسم۲۳۲
سر آغاز ۲۳۲
تحلیل در آثار نقاشی سوررآلیسم۲۵۸
اتوماتیسم در اروتیسم درسوررآل۲۶۰
نقش جنسیت در آثار کودکان۲۸۹
الف – ترسیم آدمک و مراحل تحول عاطفی۲۸۹
– مرحله دهانی۲۸۹
– مرحله مقعدی۲۹۰
– مرحله احلیلی۲۹۱
– مرحله اد‌یپی ـ تناسلی۲۹۲
ب – اولین ترسیمهای کودک از اختلاف جنسیت۲۹۳
ج – رمزگرایی جنسی در نقاشی۲۹۴
د – نمادهای جنسی در آثار نقاشی کودکان۲۹۶
نتیجه گیری۳۰۹
منابع و مآخذ۳۱۵

منابع و مأخذ

۱٫آرناسن . هاروارد . یورواردور ، تاریخ هنر نوین ، محمد تقی فرامرزی ، چاپ دوم ، انتشارات زرین و نگاه ، تهران ( ۱۳۷۴ )
۲٫آریان پور . امیر حسین ، فروید ایسم ، چاپ دوم ، انتشارات امیر کبیر ، تهران
( ۱۳۷۵ )
۳٫آریان پور کاشانی . عباس و منوچهر ، فرهنگ جیبی انگلیسی به فارسی ، چاپ هفتم ، انتشارات امیر کبیر، تهران ( ۱۳۷۰ )
۴٫آل احمد . مصطفی ، سوررآلیسم ( انگاره زیبای شناسی هنری ) ، چاپ اول ، انتشارات نشانه ، تهران ( ۱۳۷۷ )
۵٫ادواردز . بتی ، طراحی با سمت راست مغز ، عربعلی شروط ، چاپ دوم ، انتشارات عفاف ، تهران ( ۱۳۷۷ )
۶٫استور . آنتونی ، فروید حسن مرندی ، چاپ اول ، انتشارات طرح نو ، تهران
( ۱۳۷۵ )
۷٫برونر . سورداث ، پرستاری داخلی ـ جراحی ، مرتضی رلادرخان ، پردامنه بیشه بان ، چاپ دوم ، انتشارات بشری تهران ( ۱۳۷۲ )
۸٫بیگزبی . سی . وی . ای ، دادا و سوررئالیسم ، حسن افشار ، چپ اول ، نشر مرکز ، تهران ( ۱۳۷۵ )
۹٫توماس . وی . گلین و سیلک . ام . جی . آنجل ، مقدمه ای بر روانشناسی نقاشی کودکان ، عباس مخبر، چاپ دوم ، انتشارات طرح نو ـ تهران ( ۱۳۸۰ )
۱۰٫چیلورز . ایان و آزبورن . هـ . ، سبکها و مکتب های هنری ، فرهاد گشایش ، به چاپ اول ، انشارات عفاف تهران ( ۱۳۸۰ )
۱۱٫دادستان . پریرخ ، ارزشیابی شخصیت کودکان ، چاپ اول ، انتشارات رشد ، تهران ، ( ۱۳۷۴ )
۱۲٫دفتر همکاری حوزه و دانشگاه ( سمت ) ، مکتب های روانشناسی و نقد آن ، چاپ سوم ، انتشارات سمت ، تهران ( ۱۳۷۶ )
۱۳٫دی لئو . جوزف ، تفسیر نقاشی های کودکان ، فاطمه خروزان ، چاپ اول ، انتشارات سازمان بهزیستی کشور و دانشگاه توانبخشی تهران ( ۱۳۷۸ )
۱۴٫سعیدی پور .‌‌ آذین فر ، فرهنگ فارسی خرد ، چاپ اول ، انتشارات فخر رازی تهران ( ۱۳۴۸ )
۱۵٫رید . هربرت ، فلسفه هنر معاصر ، محمد تقی فرامرزی ، چاپ اول ، انتشارات نگاه ، تهران ( ۱۳۶۲ )
۱۶٫سینگر . جی . دورتی و رونسن . ترسی ، مقدمه ای بر پیاژه ، کودک چگونه کر می‌کند ، مصطفی کریمی‌، چاپ دوم انتشارات آموزش ، تهران ( ۱۳۶۲ )
۱۷٫فراری . اولیوریو . آنا ، نقاشی کودک و مفاهیم آن ، عبدالرضا صرافان ، چاپ هفتم ، انتشارات دستان ، تهران ( ۱۳۷۹ )
۱۸٫فروید . زیگموند ، آینده یک پندار ، هاشم رضی ، چاپ رضی ، چاپ دوم ، انتشارات آسیا ، تهران ( ۱۳۷۵ )
۱۹٫کامرون . جولیا ، راه هنرمند و بازیابی خلاقیت ، گیتی خوشدل ، چاپ سوم ، انتشارت پیکان تهران ( ۱۳۸۰ )
۲۰٫کرمن . لویی ، تحلیل روانشناختی نقاشی کودکان ، مرتضی تفابیان ، چاپ اول ، انتشارات طوس تهران ( ۱۳۷۳ )
۲۱٫کرمن . لویی ، نقاشی کودکان ؛ کاربرد قسمت ترسیم خانواده در کلنیک ، پریرخ دادستان ، چاپ سوم ، انتشارات رشد ، تهران ( ۱۳۸۱ )
۲۲٫مقدسی . حمیده ، روانشناسی هنر برای کودکان عادی و استثنایی ، چاپ اول ، انتشارات چاپارفرزانگان تهران ( ۱۳۸۲ )
۲۳٫مختاری . فرحناز ، روانشناسی نقاشی کودکان ، چاپ اول ، نشر اقاقی، تهران (۱۳۷۶ )

مقدمه :

انسان بدوی چون «دم» یا «روان» خود را شناخت، بر او نام همزاد داد و در تصویر برکه‌ها با او ملاقات و در سایه هایش او را همراه نمود و موجودات دیگر را نیز به خود قیاس سپس بر این باور شد که جادو علمی است قابل اطمینان و او را از گزند حوادث مصون و بر غلبه با دشمنان یاری می دهد . او با جادو ، رقصها ، شکلهای نقاشی شده بسیار ساده و انتزاعی و باورهایی راسخ ، بر مراسم جادویی تأکید می ورزید و این اعمال را تنها داروی امراض و برکت ریزش باران و غلبه بر رقیب و شکار می دانست . ولی هر چه از عمر بشر گذشت ، برخورد او  با عالم خارج بیشتر ، و آزمایشهای او مکررتر شد . حوزه دید و دریافت او وسعت گرفت و مفاهیم کهنه بی اعتبار گشت . بشر بیش از بیش به جدایی بی جان و جاندار و انسان و حیوان پی برد . جان را به حیوانات و گیاهان مختص ساخت و خود را واجد چیزی پنداشت برتر و فاخرتر از جان سائقه خودبینی بر آن شد که «روان» یا «روح» آدمی کاملا” از جسم مستقل است و بر خلاف «جان حیوانی» با مردن تن، نمی میرد . او در جریان قرون ، مفهوم «روح» را گسترد و حالات «درونی»  خود  را که نمی توانست به عضو معینی نسبت دهد ، نشأت روح مرموز خود دانست. [۱] «افلاطون مانند سقراط «روح» را جوهری فعال خواند که در انسان سه جلوه دارد:

عقلی و شوقی و شهوی . جلوه عقلی برترین جلوه هاست . باید بدان گرائید و کوشید تا همواره بر دو جلوه دیگر چیرگی ورزد[۲]».

«از یکسو ارسطو وحدت و هماهنگی موجود میان فعالیت های ارگانیسم را «روح» نامید، روح ارسطویی به سه وجه ظاهر می شود : یکی بصورت روح گیاهی که کارش تغذیه و تولید مثل است ، دیگری روح حیوانی که احساس و  تخیل را می سازند ، دیگری روح عقلی که باقی و خالد است^۲».

از سوی دیگر ، طبیبان یونانی وجود روح را مورد تردید قرار دادند و بدن را موجه «حالات روانی» تلقی کردند . در قرن پنجم (قبل از مسیح) ، الکسئون از تشریح بدن انسان و تأمل در چگونگی امر «دیدن» پی برد که «مغز» انسان مبدأ اصلی حالات روحی است . ولی مغز به خودی خود کار نمی‌کند ، بلکه به وسیله «حواس» از عالم خارج مایع می‌گیرد.

با انحطاط یونانیان و برقراری رومیان بازار هواداران روح مجددا” گرم شد . دانشوران یهودی که در اسکندریه علمدار حکمت شدند ، معتقدات یهود را با فلسفه یونانی آمیختند و بیش از بیش میان جسم و جان تفاوت گذاشتند . پس از آن مسیحیت اعلام داشت که تفاوت ایندو از زمین تا آسمان است .

رنسانس اروپا ، دنیای کهنه را با تمام مفاهیم و معتقداتش لرزانید با حضور رنسانس علم و ادبیات از اسارت دین آزاد شد .  بشر با چشمان باز به تماشای عالم پرداخت به خود و آینده امیدوار گشت . و بر خلاف قرون وسطی از فکر آخرالزمان و قیام قیامت انصراف جست «اهل علم در دو میدان وسیع، بکار پرداختند . گروهی به حل و فصل مشکلات اجتماعی انسان ، و گروهی بشناخت قوای طبیعی برخاستند . مساعی این هر دو دسته بضعف دین و قدرت علوم منجمله روانشناسی انجامید[۳]».

«فرانسیس بیکن باب مشاهده و تجربه را گشود . رسانید که از گوشه گرفتن و خیال بافتن و کائنات را با مفاهیم مجهولی چون «روح» و «خدا» توجیه کردن، بجایی نتوان رسید . باید بتهای فردی و سنت های اجتماعی را در هم شکست و با شکیبایی در حوزه واقعیات بمشاهده و تجربه پرداخت . زیرا به قول «گالیله» : «حتی با هزار دلیل هم نمی توان یک حقیقت تجربی را باطل کرد[۴]».

با این همه روح از عرصه روانشناسی بیرون نرفت دکارت و پیروانش اگر چه نسبت به معارف گذشتگان شک نمودند و با احتیاط بحلاجی تفکرات قبل پرداختند ، اما همچنان متأثر سنتها باقی ماندند و از یک سو تضاد بین جسم و روح را مورد تاکید قرار دادند و از سوی دیگر حرکات حیوانات را تحت تأثیر عوامل مبهمی بنام «نفوس حیوانی» پنداشتند.

دوره روشن فکری از اواخر سده هفدهم آغاز گشت و در هر کشوری به رنگی در آمد: در انگلیس با مردمی اهل آزمایش و عمل ، به صورت دبستان «تجربی» در آلمان و فرانسه با اهلیتی که نظر بر عمل چیرگی داشت، دو دبستان «عقلی» و «طبیعی» اهمیت یافت . تجربیون میگفتند که نفسانیات ناشی از آزمایش های واقعی فرد است . عقلیون باور داشتند که قوای عقلی جدا از بدن است ولی با آن ارتباط دارد. طبیعیون معتقد بودند که حالات روحی مثل حرکات بدنی ، نمودهایی است که مکانیکی و مبتنی بر اعضای بدن.

در نظر پدر روانشناسی جدید ، هابس(Hobbes) ، عقل یا علم عبارت از تأثیراتی است که جبرا” بواسط حواس از عالم مادی گرفته می شود . تأثیر حسی نیز خود چیزی جز «حرکت» نیست . حرکتی که از انسجام برمی خیزد و از طریق اعضای حسی و اعصاب به مغز ما می رسد . بنابراین «احساس» حرکتی است که از اشیاء خارجی بر می خیزد و به مغز منتقل می شود . «خیال» دنباله یا اثر حرکتی است که نخست «احساس» را برمی‌انگیزد  و سپس متوقف می شود. «رویاء» هم مانند «خیال» ادامه حرکات مغزی است در غیاب محرک خارجی «عقل» و «استدلال» نیز جمع و تفریق احساسات و خیالات است[۵]».

لاک که شالوده علم روانشناسی را نهاد . برخلاف دکارت ، وجود «مفاهیم فطری» یا «عقل مادرزاد» را رد کرد ، و اعلام کرد که نفسانیات ما محصول دو عامل ماشینی است : «احساس» و «تفکر» . عمل احساس سبب اخذ و دریافت تصاویر اشیاء خارجی است، و عمل تفکر باعث آمیختن تصاویر، و تشکیل قوای عقلی از قبیل «حافظه» و «تخیل» و «استدلال» اما عمل تفکر ناشی از عقل یا روح نیست ، بلکه تابع و ماحصل قوانین «پیوستگی» تصورات است . [۶]

تا اواخر قرن نوزدهم این کشاکش بی انتها به دو گونه حالت روانی انجامید ؛ یکی آنها که در حوزه عقل و ادراک میگنجد، دیگری آنها که غیر قابل ادراک است. رسو و رومانتیک های پس از او نیز از تمایلات و حالات غیر منطقی انسان دفاع نمودند و گفتند که ما در زیر فشار الزامات تمدنی ، از امیال نهانی خود چشم پوشیده و بتظاهر تمدن آلود خود، اکتفا کرده‌ایم . هربارت و بنه که از باطن لاشعور ( ناخودآگاه) انسان بتفصیل سخن راندند، روان را به کوهی از یخ شناور تشبیه کردند که فقط جزئی از آن ، سر از آب برمیاورد و ما بقی یعنی قسمت اعظم در دل آب نهان می ماند . شوپن هونرو نیچه شورهای فطری و جلوه های روانی انسان را به هنگام رویاء و خیالبافی و جنون باز نمودند .

انسان هم ، چنانکه شوپن هونر گفت : در آغاز زندگی ، لاشعور و ناخودآگاه است و پس از رشد و تکامل شخصیت نیز در مواردی مانند رویا و خیالبافی و حال اغماء از خود بیخود می شود و از عقل بیگانه می گردد . پس احساس حیات ، ناخودآگاه و غیر عقلی است . اما ناخودآگاهی برتر از خودآگاهی است چرا که منبع الهام و اشراق و نبوغ است . بر همین سیاق جیمز روان را شامل روان خودآگاه و روان ناخودآگاه پنداشت و روان ناخودآگاه را بسی ژرف و نیرومند تلقی کرد. برگسون نیز با بینش عارفانه خویش ناخودآگاهی را شناخت و توجیه نمود . [۷]

از اواسط قرن نوزدهم ، به اقتضای تحولات اجتماعی شدید اروپا ، نحوه تفکر عوض شد . انسان که تاکنون موجودی کمابیش ثبات طلب یا استاتیک بود ، یکسره تحول پرست و دینامیک شد . همچنان که به شکستن سنن اجتماعی پرداخت . قشر ظاهری نظام عقلی نیز از هم پاشید و در زیر آن ، دنیای بی نظام و ناهنجاری یافت . دوره اندیشه دکارتی به سر رسید . دکارت تمام وجود انسان را منحصر به عقل اول دانست ؛ «می اندیشم پس هستم» و در پاسخ آن کلاکس چنین گفته بود : «می خواهم پس هستم» در طی این دوران ملوُن‌الفکر خواست و اراده لاشعور به جای عقل و شعور نشست . از اینرو در نیمه دوم قرن نوزدهم ، شخصیت قشری عقلی و حالات روانی عادی و مقرون به عقل ، تدریجا” جای خود را به حالات غیر عادی و غیر عقلی داد . حال ، دنیای دانش نیازمند کسی بود تا بیاید و بی هراس اعماق درون انسان را بکاود. روان مردم متعارف و غیر متعارف را تحلیل کند و با آمیختن روانشناسی انسان متعارف و غیر متعارف ، واقعیت وجودی آن را دریابد . فروید این احتیاج و انتظار را بر آورد .[۸]

هر چند که علم روانکاوی (پسی کانالیز) را مدیون زحمات بی شائبه فروید هستم اما ، رسیدن به این مقام ، بر پایه کلیه نظرات  و اعتقادات بشر اولیه تاکنون ، پی ریزی شده است . شاید بتوان فروید را چشمی بازتر و دلی آشناتر برای گردآوری و همسو ساختن عقاید و نظرات دانست : همانطور که لویی پاستور می گوید :

« شانس در خدمت ذهن آماده است.»