مقاله نقش و طرح های قالی ایران مربوطه به صورت فایل ورد و قابل ویرایش بوده و شامل ۶۴  صفحه می باشد . بلافاصله بعد از پرداخت لینک دنلود مقاله نقش و طرح های قالی ایران نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

فهرست

مقدمه: ۱

فصل اول:طرح تحقیق ۳

طرح تحقیق. ۴

هدف از اجرا: ۴

فصل دوم: ویژگی های نقوش و طرح های قالی ایران. ۵

طرح و نقش… ۶

نقش، مهم ترین حلقۀ زنجیرۀ زیبایی شناسی فرش.. ۶

طرح چیست؟ ۸

ترکیب.. ۸

سامان بندی طرح. ۹

نقوش انسانی: ۹

نقوش حیوانی: ۹

نقوش گیاهی: ۱۰

معرفی اصول ثابت حاکم بر طرح ها ۱۱

اصول ثابت حاکم بر معرفی طرح ها: ۱۱

ساختار چند لایۀ نقش… ۱۲

تأثیر دیگر عوامل مربوط به طرح و نقش بر زیبائی آن. ۲۵

فصل سوم: تاریخچه استفاده از صنعت چرم. ۳۴

تاریخچه استفاده از چرم: ۳۵

تعریف چرم: ۳۶

مواد اولیه چرم سازی: ۳۶

پوست و ساختمان آن. ۳۷

ضخامت پوست.. ۳۷

طبقه بندی پوست.. ۳۷

انواع پوست از نظر کیفیت.. ۳۸

عیوب پوست.. ۳۸

مراحل ساخت چرم. ۳۹

انواع روش های موزدائی. ۴۱

روش های آهک زنی. ۴۲

انواع روش های لش گیری.. ۴۵

عملیات دباغی. ۴۵

مواد دباغی گیاهی. ۴۶

انواع دباغی. ۴۶

انواع روش های دباغی. ۴۶

مراحل بعد از دباغی. ۴۷

روش های مختلف رنگرزی.. ۴۷

آماده شدن برای عمل رنگرزی.. ۴۹

رنگرزی.. ۴۹

انواع صنایع و روش های کار با چرم: ۴۹

ابزار کار ۵۰

آماده سازی چرم برای کار ۵۰

انتقال طرح مورد نظر بر روی چرم. ۵۱

لوازم مورد نیاز برای انتقال طرح. ۵۱

روش انجام عمل برای یک سطح حکاکی شده معمولی و طبیعی. ۵۲

روش بستن با بند (بندکاری) ۵۳

تاریخچه نقاشی روی چرم. ۵۳

ابزار مورد استفاده سراجان. ۵۴

نحوۀ تولید. ۵۵

فصل چهارم: گزارش کار عملی. ۵۶

مشکلات.. ۶۱

پیشنهادات.. ۶۲

مقدمه:

صاحب نظران معتقدند که سه عامل عمده در پیدایش، تداوم تولید و رونق صنایع دستی ایران از دیرباز تاکنون نقش داشته است که عبارتند از:

۱- وجود اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و دامداری که ضمن در دسترس قرار دادن مواد اولیه نباتی و حیوانی برای تولید انواع گوناگون صنایع دستی، اوقات فراغت و بیکاری های فصلی را نیز موجب می شود که در مجموع می تواند برای صنایع دستی، زمینه های مناسبی برای تولید و اشتغال فراهم سازد.

۲- تنوع شرایط اقلیمی و آب و هوایی و وجود آداب، رسوم و سنن گوناگون و متفاوت در مناطق مختلف که می تواند در پدید آوردن صنایع دستی متنوع با نگاره ها و نقوش جالب و پرتنوع مؤثر باشد.

۳- علاقه ی ذاتی ایرانیان به هنر، به ویژه به هنرهای بومی و سنتی، که می تواند یا زمینه ساز تولید و یا عامل مؤثری برای تقاضای خرید آثار باشد.

افزن بر دلایل ذکر شده، می توان علاقه ی دختران و بانوان هدفمند ایرانی را به کار و فعالیت خانگی و جنبی در کنار کارهای روزمره یا اصلی، و اینکه از گذشته های دور تا به امروز تولیدات صنایع دستی جنبه های مصرفی و کاربردی توأمان با زیبایی و تزئین برای دکوراسیون داشته است را نیز از جمله علل توسعه و رونق صنایع دستی در ایران دانست. (یاوری، ۱۳۸۹، ۵۴)

طرح تحقیق

بیان مسئله:

به کارگیری نقوش قالی خشتی در آثار چرم: طرح های صنایع دستی ایران دارای انسجام فرمی بسیار خاصی بوده که این انسجام و هماهنگی در طول دوره های مختلف کامل تر و کمال یافته تر شده است. در این میان قالی به عنوان مهم ترین هنر ایران مرز و بوم پیشتازتر از سایر موارد بوده و اصول و قواعد پایدار در عین حال بومی برای طراحی نقوش و سامان بندی طرح آن شکل گرفته است. در این رساله سعی ما در امکان سنجی استفاده از این نقوش کمال یافته بر روی سایر صنایع محلی می باشد که نمونه طرح های خشتی بوده و صنایع دستی هدف، صنایع چرم می باشد.

هدف از اجرا:

در ابتدا بررسی قابلیت استفاده از نقوش و طرح های فرش بر روی صنایع دیگر سپس به دنبال اثرات فرهنگی و هنری، اقتصادی، اجتماعی صنایع دستی در بالا بردن سطح اشتغال، ازدیاد درآمد سرانه و تولید ملی و توسعۀ صادرات می رویم.

طرح و نقش

در این فصل سعی شده است که پس از آشنایی با تعاریف و حوزه های مربوط به هنر، سنت، هنر سنتی، زیبا، زیباشناختی و زیبایی شناسی، کلیه عوامل مربوط به اساس و بنیان های زیبایی های فرش دستبافت ایران را به دو شاخۀ اصلی تقسیم کنیم. عوامل درونی و عوامل بیرونی

عوامل درونی در فرش به ساختارهای روانشناختی، جامعه شناختی، مردم شناسی، نیات درونی تولید کننده، قوای شهودی و قوۀ الهام وی، عوامل دینی و مذهبی و عرفانی تقسیم می شود. یعنی مجموعه عواملی که در بطن فرش نهفته است و بایستی آن ها را با نگاه عمیق و محتوایی بر این پردۀ زیبا بیرون کشید و کشف کرد. اما عوامل بیرونی که ظاهر هستند و قابل مشاهده باز خود به دو قسم، قابل تقسیم اند: عوامل ظاهری (صوری)، عوامل باطنی

عوامل ظاهری مجموعه عواملی هستند که چشم مخاطب بلافاصله با مشاهدۀ فرش آن ها را عیان می بیند. طرح و نقش، رنگ، ابعاد و اندازه، مهمترین عوامل این دسته تقسیم بندی هستند.

اما عوامل باطنی بیشتر کار متخصصین و آشنایان فرش است که با دقتی بیشتر، نوع بافت، گره و پودکشی، رجشمار، جنس مواد اولیه، ابزار و وسایل کار و … را مشاهده کرده و با در نظر گرفتن این مجموع عوامل، زیبائی را در فرش ایرانی ارزیابی می کنند.

بر شمردن عوامل مذکور بدان جهت است که در موقع داوری برای یافتن زیبایی ها در فرش ایران به ابزار قضاوت نیاز داریم. این عوامل مواد قضاوت ما را تشکیل می دهند. (دریایی، ۸۰:۱۳۸۶)

نقش چیست؟

نقش، مهم ترین حلقۀ زنجیرۀ زیبایی شناسی فرش

هنر، زنجیره و شاهراهی متصل به تمامی جوانب زندگی انسانی، علوم و فنون جهانی است و نقش در هنر یکی از بارزترین و مستقیم ترین شیوه بیان این همبستگی و ارتباط منسجم است. نقوش صرفنظر از به تجلی در آوردن زیبایی های چشم نواز و دلپذیر وجود انسانی بار معنایی ژرف و نهفته ای را به وسعت گذشت تاریخی چند هزار ساله، با خود حمل می کنند. هر چه کاوش ها و تفحص های علمی، ما را به قدمت و گذشتۀ نقوش نزدیک تر سازد و روایتگر تأویل های عمیق تری باشد، ارزش های فرهنگی هنری جامعه را نیز، افزون تر خواهد کرد. نقش، رنگی متشکل از همه طیف های ابعاد وجود انسان را با خود همراه دارد. از این رو ساختار شکل پذیری آن تنها جنبه زیباآفرینی نداشته و جنبۀ شناختی و تاریخ سازی نیز دارد. تاریخی بودن نقش گاه با انطباق داشتن آن بر مبنایی علمی و اندازه هایی ریاضی گونه، از طرف دیگر بر ارتباط پیوسته علم و هنر صحه می گذارد. (دریایی، ۱۵۰:۱۳۸۶)

مبانی علمی، نوع نقش، جنس، شکل و ابعاد نقش پذیرنده، مبانی بصری و نظری هنر، روح و منویات قلبی سازندۀ اثر، همه و همه با کیفیت اثر هنری آمیختگی و قرینگی دارد و تأکیدی است بر گزینش هوشمندانه و آگاهانه عناصر نقش در ترکیب بندی کلی توسط هنرمند. در نظر گرفتن چگونگی بر جسته نمودن نقش بر زیرساخت و برجسته نمودن عناصر نقش برحسب اولویت مورد نظر نقش کننده برای بیان مقصود خویش، توجه به چگونگی تراز نمودن عناصر شاکله و تشخیص عناصر اصلی از فرعی، چگونگی توجه به فضاهای خلوت و جلوت و جاذب و مجذوب عناصر طراحی در طرح، همگی بر غنای ارزش کلی کار، اثرگذار خواهد بود.

در اینجاست که نقش در هنر هم دارای وجه استقلال و هم دارای وجه اجبار می شود. مستقل و مختار است که در انتخاب موضوع با به کارگیری بهترین شیوه های ترکیب نقطه، خط، حجم و رنگ، حتی درونی ترین بیان را آزادانه به تصویر کشد و مجبور و مقید است به این که در این انتخاب از عناصر، آگاهانه و با رعایت اصول و موازین ترکیب بندی استفاده نماید. این چرخش استقلال و انقیاد دوری است که دائماً ما بین جهان معنا و صورت در حرکت و غلیان است. (دریایی، ۱۵۱:۱۳۸۶)

برای بررسی نقوش بایستی به تناسب هر رشته هنری خاص، روند پیدایش و کاربرد این نقوش را تنها در همان رشته از ابتدا تا به حال دنبال کرد و در نهایت، نقوش مشترک را جستجو و مقایسه کرد. این کار، علاوه بر آن که کیفیت کار تحقیق را اضافه می کند، به همیاری نیروهای متخصص و صرف زمانی درخور حجم کار نیازمند است.

ولی در هر صورت از فکرت و دیده انسان پوشیده نمی ماند که ایرانیان این توانائی را داشتند که با هر ماده ای زیبا بیافرینند و نحوه زندگیشان را با همان نظر و احساس صمیمانه خود در هنر جلوه دهند. به همین روست که گوته می گوید: «ایرانیان می دانستند که اولین وظیفه هنر بالا بردن ارزش ماده است و یا هگل می گوید: مأموریت هنرمند آن است که اهمیت صورت را نشان دهد و کیفیت خاص مواد را جلوه گر سازد.[۱]»

دنیای نقش در فرش ایران با قدمت ماندگار و جاودانه خود بر زیبایی و غنای این هنر می افزاید و روایت معنای طرح های آن دریچه ای از معرفت وسیع و اندیشه های آزادانه پیشینیان ما را برای ساختن تمدنی محکم بنیان، می گشاید. (دریایی، ۱۵۲:۱۳۸۶)

طرح چیست؟

طرح استخوان بندی و نظام ساختاری درون متنی است که بر آن اساس نقوش چیده می شوند. طرح برای ترتیب قرار گرفتن نقش مایه ها در کنار هم و استفاده از انواع خطوط و نقطه و احجام، معیار و قاعده تعیین می کند. نقش در طراحی فرش، اشکالی است که به تناسب نوع ترکیب بندی و سامان دهی شاکلۀ طرح بر جای خود می نشیند. یا به عبارتی فرهنگ تصویری اجتماع در قالب شکل است.

ترکیب

یعنی چیدمان و هماهنگ کردن عناصر و نقش هایی که در کل کار انسجام ایجاد می کنند. به عبارتی دیگر ترکیب موجب وحدت بخشیدن عناصر است. چون این اجزاء و عناصر طراحی با هم سازگار و هم جنس هستند و در کنار دیگر اجزاء با همدیگر تناسب دارند. (دریایی، ۸۱:۱۳۸۶)

بعد از معرفی و تعریف طرح و نقش، لازم است از سامان بندی و ترکیب آن ها در کنار یکدیگر مطلبی به بیان آورده شود.

سامان بندی طرح

ملاک و معیار طراحی نقشه های فرش بر اساس بهترین نوع ترکیب آن هاست که تابع ابعاد و فضای فرش یا کل اثر می باشد. «ابعاد مساوی، شکل ها و سمت گیری های مشابه، رنگ ها، ساختارها و ارزش های یکسان هم گرایش پویا به یکجا دیده شدن را ایجاد می کنند.[۲]»

کاربرد طرح ها در فضای فرش ایران می تواند تزئینی و مفهومی باشد. نقوش مختلفی که در انواع طرح های ذکر شده به صورت مجزا یا در ترکیب با یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از: نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، جمادات و مجردات.

سه دستۀ اول در انواع طبیعی، انتزاعی و تلفیقی قابلیت انفکاک دارند.

نقوش انسانی:

– طبیعی (پیکرۀ زن و مرد)

– انتزاعی (نقوش انسانی انتزاعی بدوی بر انواع آثار هنری اولیه)

– تلفیقی: انسان و انسان، انسان و حیوان (سرآدم و بدن اسب یا ماهی)، انسان و گیاه (گل شاه عباسی با چهرۀ انسانی)، انسان و جماد (طرح خورشیر خانم) (دریایی، ۸۱:۱۳۸۶)

نقوش حیوانی:

– طبیعی

– انتزاعی

– تلفیقی: حیوان و حیوان (گاو بالدار و اسب بالدار)، شیردال (Griffin سرعنقا + بدن شیر)، اسب شاخدار (Unicorn)، اسب ماهی (hippocomp)، حیوان و انسان (sfinx، انسان شیر)، حیوان و گیاه (ماهی در طرح هراتی)، حیوان جماد (ریتون).

نقوش گیاهی:

– طبیعی (ختایی، اسلیمی، …)

– انتزاعی

– تلفیقی

نقوش جمادات: آسمان و صور فلکی و زمین

نقوش مجردات: (منزه از ماده، عقول و ارواح): حوری و غلمان، فرشته، جن، دیو، ارواح (دریایی، ۸۲:۱۳۸۶)

با این تقسیم بندی می توان مبنای استفادۀ یکایک نقوش را در انواع هنرهای ایرانی مورد تجزیه وشناخت قرار داد. اصولاً استفاده از طرح، نقشه و نقش مایه در فرش ایران در ارتباط با یکدیگر است. قوام تک تک عناصر طراحی در تأثیر و تأثر هر یک از دیگری واجد معنا می شود. این ارتباط در طراحی فرش ایران مانند ارتباطی است که کلمات برای ایجاد شعر یا نثر با یکدیگر برقرار می کنند و یا نت ها در موسیقی بر مبنای نوع ترکیب با یکدیگر، اصوات خوشایند و دلنوازگیرایی را به وجود می آورند. این گزینش کاملاً آگاهانه است چون نتیجۀ کاربردی دیدگان انسانی، به زیبائی آفرینی است. یعنی ایجاد زیبائی، جوهر و خمیرۀ اصلی همۀ هنرهای ایران است.

در واقع در طراحی نقوش فرش ایران یا طراحی نقوش در هنرهای ایرانی، هنرها بر یکدیگر تأثیر می گذارند و این مسئله نبایستی نادیده گرفته شود. بسیاری از طرح های اصلی و نقوش فرش در هنرهای مختلف به کرات دیده شده و به کار می رود. قرابت طرح های معماری و گچبری و کاشی کاری یا طرح های فرش ایران و کاربرد مجدد همان طرح ها در نقوش رشته های چوبی و فلزی یا دوخت های سنتی ایران، همیشه گواهی بر این مدعاست. نمونۀ طرح گلدانی یا درخت زندگی بر تمامی هنرهای منبت کاری، آسپرکاشی، آرایۀ مساجد، برجسته کاری فلز، قلمکار، پتۀ کرمان، ملیلۀ اصفهان و … به دفعات دیده می شود و این تنها یک نمونه است که مثال زده می شود. رابطۀ معماری با فرش ایران به قدری نزدیک است که حتی شاکلۀ طرح باغی در معماری ایرانی، نظیر باغ های آبی کاشان (فین) و ماهان کرمان (باغ شازده) به درستی بر فرش ایران با همان نام باغی نقش می بندد.

پوپ می گوید: «همۀ هنرهای ایران با یکدیگر ارتباط نزدیک و متقابلی دارند… برای ایرانیان، قراردادها، سنت ها و ضابطه های آرایش مانع و محظوری شمرده نمیشد، بلکه به عنوان راهنما یا پشتیبانی برای ابتکار و تنوع تازه بود.[۳]» (دریایی، ۸۳:۱۳۸۶)

معرفی اصول ثابت حاکم بر طرح ها

در این بخش موضوعات کلی کار را به دو قسم تقسیم می کنیم:

یکی روابط حاکم بر عناصر اصلی در طراحی فرش و دیگری ظهور و تفسیر نقوش مختلفی است که هر کدام با اسامی که اینک بدان نام خوانده می شوند، ذکر می شود و توضیحات مربوط به هر یک ذکر خواهد شد.

طرح و نقش اولین و اساسی ترین عامل تأثیرگذار در زیبائی فرش ایرانی بوده و به لحاظ همین اهمیت در صدر قرار گرفته است. موضوعات بعدی هر یک برحسب اولویت، در تقدم و تأخر نوشتاری قرار گرفته اند.

اصول ثابت حاکم بر معرفی طرح ها:

۱- ساختار چند لایه در نقش

۲- طرح های یک و چند سطحی

۳- رعایت موارد مربوط به طریقۀ ترسیم اجزاء طرح نسبت به یکدیگر

۴- استفاده از هندسه و تقسیمات ریاضی در نقش سازی

۵- قاعدۀ تکرار، انتقال، انعکاس (قواعد ایجاد شکل و نقش در طرح که موجد حرکت و آهنگ کار می شوند)

۶- رعایت ترکیب بندی و قواعد بصری به وسیلۀ ایجاد تعادل، تقارن، تناسب و توازن

۷- وجود نسبت های طلایی بین اجزاء طرح و نقش

۸- قاعدۀ بهترین فضاسازی در ابعاد و قالب

۹- تفکیک سطوح مختلف طرح از همدیگر

۱۰- تعادل خصوصیات شکل با دریافت های معنوی ذهنیت طراح

۱۱- تقدم و تأخر دیداری نقوش نسبت به یکدیگر

۱۲- حضور عنصر غالب در نقش فرش

۱۳- تسلط بر شیوۀ بافت که به ایجاد شکل بدون نقص کمک می کند.

۱۴- بازیابی و تجلی ارزش ها و فرهنگ بومی – ملی در طرح و نقش فرش

۱۵- طرح و نقش فرش ایران، شاخصی برای شناخت هویت ملی

۱۶- قاعدۀ پرهیز از فضای نازیبا (دریایی، ۸۴:۱۳۸۶)

ساختار چند لایۀ نقش

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.