تاریخچه:

جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در سال ۱۳۰۱ خورشیدی تاسیس گردید و در سال ۱۳۰۳ خورشیدی توسط کمیته بین المللی صلیب سرخ و فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر به رسمیت شناخته شد و با ایجاد شعبه های مختلف در شهرها فعالیت های خود را به صورت مستقل و زیرنظر هیئت مدیره آغاز کرد. نیازهای مالی آن به طور عمده از سوی مردم و افراد خاص و موقوفه ها تامین می شد و با وجود نو پا بودن در همان سال ها به فعالیت های خیریه بسیاری ازجمله ایجاد زایشگاه، مطب هایی که خدمات رایگان ارائه می دادند، مشارکت در فعالیت های آبرسانی، احداث جاده های شوسه و کمک به بهداری ارتش پرداخت . تا زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ این جمعیت توانسته بود در سراسر کشور ۵۰۰ بیمارستان و مرکز درمانی با مجموع ۱۵۰۰۰ تخت بیمارستانی، چندین مرکز جوانان و کودکان، پرورشگاه، آموزشگاه پرستاری، مراکز دارویی وجاده ای، امداد هوایی و دریایی و بانک خون تاسیس کند و تجهیزاتی نظیر ۵ فروند هواپیما، کشتی بیمارستانی، ۵ فروند بالگرد و بیش از ۲۰۰۰ وسیله حمل و نقل زمینی را در اختیار داشت. در حال حاضر بیشتر فعالیت های جمعیت حول محور امداد رسانی به آسیب دیدگان حوادث طبیعی متمرکز شده و ضمناً با تاسیس مراکز درمانی وتوانبخشی و سازمان های جوانان و داوطلبان و همچنین تولید دارو و تجهیزات پزشکی، ‌در سایر زمینه های مرتبط نیز بصورت یک موسسه خیریه خدمت می کند و با کمک شعب استانی و تجهیزات مناسب، بزرگترین سازمان امدادی کشور محسوب می شود.

صلیب سرخ و هلال احمر

صلیب سرخ و هلال احمر بزرگترین سازمان بشر دوستانه دنیا

در سال ۱۸۶۳ انجمن سلامت عمومی ژنو توسط پنچ شهروند سوئیسی تاسیس شد. این افراد تحت تاثیر کتابی از هنری دونانت (Henry Dunant) که عقاید بشردوستانه وی را درباره پرستاری و مراقبت از بیماران و مجروحین جنگی بیان می کرد، اقدام به تاسیس انجمن خود نمودند. در کتاب دونانت پیشنهاد شده بود که خدمت به آسیب دیدگان و نظامیان زخمی، فعالیتی بی طرف محسوب گردد.

بانیان این انجمن عبارتند بودند از:

هنری دوفور (۱۷۸۷-۱۸۷۵) ژنرال سوئیسی که در سال اول فعالیت انجمن به عنوان رئیس انجمن، و از آن پس به عنوان رئیس افتخاری باقی ماند. گوستاو موینر (۱۸۲۶-۱۹۱۰) وکیل جوان و باهوش که تمامی عمر خود را در خدمت صلیب سرخ و گسترش سازمان صرف نمود. لوئیس آپیا (۱۸۱۸-۱۸۹۸) و تئودور ماینویر (۱۸۰۶-۱۸۶۹)، و هنری دونانت که پزشکانی با وسعت نظر بوده و سعی بر کاهش دردهای نوع بشر داشتند.

به واسطه تیزهوشی و درایت موینر، کمیته در اکتبر ۱۸۶۳ طی فراخوانی بین المللی از ۱۶ کشور دعوت به عمل آورد تا نسبت به حصول توافقی براصول و باورهای کمیته در مورد حمایت از مجروحان جنگی، اقدام کرده و باورهای بشردوستانه خود را به رسمیت شناسند. کمیته همچنین اصول و باورهای خود را به دیگر ملل دنیا معرفی نمود و از آنها برای عضویت، دعوت به عمل آورد. سرانجام با تلاشهای بانیان و دیگر بشر دوستان، انجمن پنج نفره به جمعیت صلیب سرخ جهانی تبدیل شد.

کمک رسانی صلیب سرخ در جریان نا آرامیهای کنیا در آفریقا

در سال ۱۸۶۴ جامعه بین الملل طی کنفرانس ژنو به تصمیم گیری درباره قوانین برخورد با اسرا، زخمی ها و غیر نظامیان در جنگها می پرداخت. کنفرانس ژنو از توافق ۱۸۶۳ اعضای صلیب سرخ جهانی به عنوان مرجعی برای تعریف قوانین خود بهره برد. طی این قوانین، بی طرفی جامعه پزشکی در جنگها، حین کمک رسانی و مداوای مجروحین جنگی تعریف شد. در این معاهده بین المللی مصونیت نیروهای امداد رسان و پزشکی در میدانهای جنگ، از حملات نیروهای متخاصم نیز به تائید رسید.

همچنین در همین سال نشان صلیب سرخ رنگ بر روی زمینه سفید، ابتدا توسط ۱۲ عضو و سپس توسط تمامی اعضا به رسمیت شناخته شد. با شروع به کار صلیب سرخ جهانی قانون دیگری نیز به مجموعه قوانین آن افزوده شد. این قانون به محافظت از مجروحین و اسرای جنگی در نبردهای دریایی می پرداخت.

صلیب سرخ، تاکنون در میادین جنگ، جان بسیاری را نجات داده و زخمهای بسیاری را مرحم بخشیده است. اعضای صلیب سرخ در این راستا، خود را از انجام سخت ترین و خطرناکترین ماموریتها، نیز معاف نکرده اند. بدین ترتیب صلیب سرخ جهانی دامنه فعالیتهای خود را آهسته آهسته گسترش داده است، بطوری که اکنون برنامه های منظم بشر دوستانه خود را در زمان صلح نیز به انجام می رساند.

کمکهای هلال احمر در جاده منتهی به فلوجه – عراق

تشکیلات

صلیب سرخ سازمانی اکیدا بی طرف است، و کلیه منابع و توانایی های خود را درجهت اهداف بشر دوستانه و کاهش آلام بشر به مصرف می رساند. کشورهای اسلامی جمعیتی به نام هلال احمر را که همانند صلیب سرخ بوده و ارتباطی نزدیک با آن دارد تاسیس کرده اند.

فدراسیون صلیب سرخ و هلال احمر از ۱۸۱ عضو تشکیل می شود. دبیرخانه مرکزی در ژنو قرار دارد و بیش از ۶۰ نمایندگی برای پشتیبانی و انتقال کمکهای بین المللی به مناطق جنگی و مصیبت زده، در سراسر دنیا فعال هستند.

جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر با ۹۷ میلیون داوطلب و ۳۰۰۰۰۰ کارمند سالانه به بیش از ۲۳۰ میلیون نیازمند رسیدگی می کنند. جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر توسط اعضای داوطب خود در کشورهای عضو به طور جهانی عمل می کنند و تمامی اعضا هنگام وقوع حوادث مصیبت بار به کمک یکدیگر می شتابند و به درمان، اسکان آواره گان و پناهنده گان حوادث طبیعی و یا جنگها می پردازند.

اهداف

فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، بزرگترین سازمان بشر دوستانه دنیاست، که بدون هیچ تبعیضی از قبیل ملیت، نژاد، عقاید دینی و دیدگاههای سیاسی کمکهای خود را به بشریت ارائه می کند. هدف اصلی فدراسیون ارتقاء سطح زندگی مردم آسیب پذیر توسط بسیج نیروهای بشردوستانه است.

این نهاد بین الملل برنامه هایی بلند مدت و همچنین برنامه های ضرب العجلی در مواق بحرانی دارد:

برپایی پناهگاههای اضطراری جهت تغذیه و امدادرسانی.

کمپ های اضطراری برای تهیه آب آشامیدنی و سرویس های بهداشتی.

یافتن اعضای خانواده های مصیبت زده.

آموزش وسیع کمکهای اولیه و مراقبت های پزشکی در مواقع اضطراری.

پیشگیری و ریشه کنی بیماری ها.

پیشگیری از گسترش ایدز.

تامین نیازهای خونی توسط جمع آوری و نگهداری خون در مواقع ضروری.

ساماندهی به فعالیتهای داوطلبین.

سگهای تربیت شده صلیب سرخ آمریکا نزد

یاری رسانان هلال احمر ایران در جریان زلزله بم

دولت ایران در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی جمعیت ملی خود را تأسیس نمود و بجای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر، علامت اختصاصی خود را که شیر و خورشید سرخ بود با تلاش و پیگیری متمادی در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسانید. از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانهای رسمی بین‌المللی شناخته شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام نمود که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و بجای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود.

جایگاه جمعیت صلیب سرخ و هلال احمر از نظر عرف بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر صلیب سرخ و هلال احمر جهانی بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهانی را تشکیل می‌دهند. امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور وضعیت جمعیت ملی صلیب سرخ و یا هلال احمر و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن است.

صلیب سرخ جهانی به سبب کوششهای بی مانند در جنگها تا کنون چهار بار موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شده است. (سالهای ۱۹۰۱ – ۱۹۱۷ – ۱۹۴۴ – ۱۹۶۳ )

عضو سازمان هلال احمر استان کردستان

نام هلال احمر می تواند در جامعه برای افراد گوناگون یادآور خاطرات مختلفی باشد. عده ای آنرا ارگان پیشرو در ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح، بعضی ها تأمین کننده داروهای خاص و داروخانه های ویژه، گروهی ارائه دهنده خدمات توانبخشی و عده ای دیگر آنرا سازمانی حمایتی و… می شناسند. اما اینکه هلال احمر چیست، مأموریت ها، اهداف کلی، استراتژی ها و ارکان سازمانی و گستره آن چگونه است، گاهی در پرده ابهام مانده است. در این نوشتار تلاش گردیده است مختصراً به این سازمان به عنوان بزرگترین NGO کشور که نقشی سرنوشت ساز در مقاطعی حساس از حیات مملکت، بخصوص در امور امدادی و درمانی ایفا نموده است، پرداخته شود.

شکل گیری تفکر اولیه و بانی نهضت:

هانری دونان تاجر سوئیسی در سفرش در شمال ایتالیا شاهد نبرد سولفرینو بود که بین سپاهیان فرانسوی و اتریشی و ساردینیایی صورت گرفته بود. در این جنگ وی با کمک مردم عادی محلی به زخمیان و آسیب دیدگان در دوطرف مخاصمه کمکهای شایان توجهی می کند و جان بسیاری از آنها را با حداقل امکانات موجود نجات می دهد. در بازگشت از سفرش کتابی را به نگارش در می آورد که سنگ بنایی می گردد برای ایجاد جمعیت هایی در تمام کشورهای دنیا در راستای کمک به اینگونه افراد در مواقع بروز جنگ و بعدها در کلیه بلایا و سوانح و سایر فعالیت های بشردوستانه.

در حدود ۱۴۰ سال قبل اولین قدمها بسیار لرزان و به کندی برداشته می شد. ولیکن به تدریج به همت انسانهای بی شماری که در این وادی قدم نهادند هم اکنون کمتر کشوری را می توان یافت که عضو رسمی این نهضت جهانی نباشد.

هانری دونان که تمام دارایی و زندگی خود را وقف خدمت به ابناء بشر نمود در سال ۱۹۰۱ مبلغ جایزه صلح نوبل خود را درحالی که خود در نوانخانه ای در سوئیس زندگی می کرد، به امور خیریه واگذار نمود. این مرد بزرگ در سال ۱۹۱۰ حیات را بدرود گفت.

ایرانیان و اصول بشردوستانه( ایران مهد نیکوکاری ):

پیش و بیش از هر چیز مایلم سابقه ای از ایرانیان در این زمینه ارائه نمایم.

« هیچ فرد در حال فرار را نکشید، جان هیچ مصدومی را نستانید، هیچ اسیری را گردن نزنید، مردگان را مثله نکنید، به داخل هیچ خانه یا سراپرده ای بدون اذن صاحب آن داخل نشوید. » ( خطبه ۱۴ نهج البلاغه )

در این دیار در ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، فرهنگ مذهبی برگرفته از تعالیم زرتشت پیامبر به اشکال اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک متجلی گشت.

در این سرزمین ۵۳۹ سال قبل از میلاد مسیح کورش به عنوان فرمانروای ایران بزرگ دوران هخامنشی، که به تعبیر مفسر بزرگ و عالیقدر قرآن کریم ( علامه طباطبائی ) همان « ذوالقرنین » می باشد، پس از فتح بدون جنگ بابل و برقراری صلح و امنیت در آنجا، بیانیه ای در راستای تأمین حقوق و آزادی های فردی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی آحاد تحت امر خود صادر کرد بطوری که شموئیل، پیامبر بنی اسرائیل او را مسیح خداوند و شبان خداوند برای انسان ها نام نهاد و امروزه به عنوان تنها سند باستانی حقوق بشر در جهان به یادگار مانده است. سرانجام آئین مذهبی این دیار به دین مترقی اسلام تبدیل گردید که رهنموهایی چون « تعاونوا علی البرو التقوی » ( در نیکی و پرهیزگاری یکدیگر را مساعدت و همراهی نمایید ) را سفارش می کند.

سعدی در ۷۰۰ سال پیش چنین سرود:

ایران به عنوان مهد تمدن و فرهنگ و ایرانیان به عنوان بافرهنگترین ملل دنیا همواره در اقدامات بشردوستانه پیشگام بوده و هستند.

نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر(Red Cross and Red Crescent Movement )

بخش های نهضت: نهضت دارای سه بخش می باشد:

    * ۱) کمیته بین المللی صلیب سرخ (International Committee of Red Cross – ICRC)

    * ۲) فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر

(Internation Federation of Red Cross and Red Cresent)

    * ۳) جمعیت های ملی عضو نهضت در سراسر کشورهای جهان

(National Societies)

کمیته بین المللی صلیب سرخ:

در سال ۱۸۶۳ با عنوان کمیته بین المللی برای امداد زخمیان نظامی تشکیل گردید. در سال ۱۸۷۶ میلادی به کمیته بین المللی صلیب سرخ تغییر نام داد. این کمیته منشأ نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر بوده و سازمانی است بی طرف، بی عرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشر دوستانه آن عبارتند از حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاری رسانی به آنها.

فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر:

در سال ۱۹۱۹ تأسیس شده و کار هدایت وهماهنگ سازی یاری های جهانی نهضت به قربانیان سوانح طبیعی و تکنولوژیک، به پناهندگان ونیز در موقعیتهای اضطراری بهداشتی را بر عهده دارد.

جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر:

مذهب فعالیت براساس اصول جهانی نهضت در کشورهای خود می باشد.

   ۱٫ ارکان قانونی نهضت:

•a.کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

عالیترین رکن تصمیم گیری نهضت بوده و مجمعی است برای بحث و تبادل نظر در خصوص امور مورد علاقه مشترک دولتها و نهضت در محیطی غیر سیاسی و از نمایندگان زیر تشکیل می گردند:

    * ۱٫ جمعیت های ملی

    * ۲٫ کمیته بین المللی صلیب سرخ

    * ۳٫ فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

    * ۴٫ دولتهای امضاء کننده قراردادهای ژنو

    * ۵٫ ۶۰ ناظر بدن حق رأی از سازمانهای دولتی و غیردولتی و منطقه ای و تخصصی

•b.شورای نمایندگان نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

اجلاس اعضاء خود نهضت بوده و دولتها در آن حضور ندارند وشامل اعضاء زیر می باشد:

    * ۱٫ جمعیت های ملی

    * ۲٫ کمیته بین المللی صلیب سرخ

    * ۳٫ فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

    * c. کمیسیون دائمی صلیب سرخ و هلال احمر

این کنفرانس بین المللی بوده و مسئوول آماده سازی آن می باشد. ۹ عضو به شرح زیر دارد:

    * ۱٫ ۵ عضو به انتخاب کنفرانس بین المللی

    * ۲٫ رئیس و یک عضو دیگر از کمیته بین المللی صلیب سرخ

    * ۳٫ رئیس و یک عضو دیگر از فدراسیون بین المللی

    * C. علامت های نهضت:

اولین علامت که در قرارداد ۱۸۶۴ ذکر شده علامت صلیب سرخ (Red Cross) بود. این علامت به احترام هانری دونان که سوئیسی بود نمادی از پرچم این کشور با رنگهای متضاد می باشد تا در میادین نبرد به آسانی قابل رؤیت باشد.

در سال ۱۸۷۶ جمعیت امداد به زخمیان کشور عثمانی از علامت هلال احمر (Red Crescent) استفاده نمود که در سالهای ۱۹۴۹ و ۱۹۷۷ به رسمیت شناخته شد.

علامت شیر و خورشید سرخ (Red Lion and Sun) صرفاً جهت جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به تصویب رسیده بود که دولت جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۹۸۰ کاربرد آنرا به حال تعلیق در آورد و از علامت هلال احمر استفاده نمود.

به دنبال آن رژیم صهیونیستی درخواست کرد تا ستاره داوود به عنوان یکی از علائم از سوی نهضت به رسمیت شناخته شود که با توجه به بار مذهبی که این علامت دارد و مغایرت آن با اصل بی غرضی نهضت مورد موافقت قرار نگرفت. هرچند رژیم مذکور مصرانه این درخواست را پیگیری می کند ! لازم به توضیح است که هیچکدام از علائم نهضت دارای بار مذهبی به طور مستقیم نمی باشند و این تصور که هلال احمر مختص کشورهای اسلامی و صلیب سرخ مختص کشورهای مسیحی است برداشتی شایع و ولی نادرست بوده است. به گونه ای که اندونزی به عنوان پرجمعیت ترین کشور اسلامی از علامت صلیب سرخ جهت جمعیت ملی خود استفاده نموده است.

    * D. حقوق بشردوستانه بین المللی:

شامل مجموعه ای از قواعد بین المللی است که هدف آن محدود ساختن آثار مخرب و غیر انسانی جنگ می باشد. این قواعد حقوقی در تعدادی از معاهدات بین المللی گرد آوری شده اند که به چهار دسته تقسیم می شوند:

۱) معاهدات مربوط به حمایت از قربانیان جنگ

۲) معاهدات مربوط به محدودیت ویا ممنوعیت انواع تسلیحات نظامی

۳) معاهدات مربوط به حفاظت از اهداف خاص

۴) معاهدات مربوط به صلاحیت بین المللی ( سرکوبی جرائم )

خلاصه اینکه:

    * ü به مردمی که در جنگ شرکت ندارند یا دست از جنگ برداشته اند حمله نکنید.

    * ü سلاحهایی که جنگجویان را از غیر نظامیان تفکیک نمی کنند یا سلاحها و روشهای جنگی که آسیب ها و خسارات غیر ضروری وارد می سازند مرود استفاده قرار ندهید.

اصول بنیادین نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر:

نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر در سراسر دنیا از اصول هفت گانه زیر پیروی می نمایند:

    * ۱) انسانیت (Humanity): به امید تسکین آلام بشری و با هدف حفاظت از زندگی و سلامت انسانها و تضمین احترام به آنها و با ترویج تفاهم، دوستی، همکاری و صلح پایدار میان ملتها.

    * ۲) بی غرضی (Impertiality): عدم تبعیض در مورد ملیت، نژاد، باورهای مذهبی، عقاید طبقاتی و سیاسی.

    * ۳) بی طرفی (Neutrality): عدم جانبداری در مخاصمات و عدم دخالت در جدلهایی که ماهیت سیاسی، نژادی، مذهبی یا عقیدتی دارند.

    * ۴) عدم وابستگی (Independence): جمعیت ها در عین اینکه معین دولتهای خود در فعالیت های بشردوستانه می باشند به منظور پایبندی به اصول نهضت باید مستقل از دولت باشند.

    * ۵) خدمات داوطلبانه(Voluntary Services): خدمات نهضت ماهیت داوطلبانه داشته انگیزه انتقاع ندارد.

    * ۶) یگانگی (Unity): در هر کشور یک جمعیت ملی می تواند وجود داشته باشد.

    * ۷) جهان شمولی (Universality): همه جمعیت ها از جایگاه برابر در نهضت برخوردارند و در یاری به یکدیگر مسئوولیّت و وظایف مشترکی عهده دار می باشند.

نهضت و جوایز صلح نوبل:

    * ۱) ۱۹۰۱هانری دونان بنیانگذار صلیب سرخ به پاس یک عمر فعالیت بشردوستانه.

    * ۲) ۱۹۱۷ کمیته بین المللی صلیب سرخ به پاس خدماتی که در فعالیت های بشر دوستانه در خلال جنگ جهانی اول انجام داده بود.

    * ۳) ۱۹۴۴ کمیته بین المللی صلیب سرخ به پاس خدماتی که در فعالیت های بشردوستانه در خلال جنگ جهانی دوم انجام داده بود.

    * ۴) ۱۹۶۳ کمیته بین المللی صلیب سرخ و فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به مناسبت صدمین سالگرد نهضت صلیب سرخ و هلال احمر.

جمعیت ملی ایران – جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران

اولین بار در سال ۱۸۷۴ میلادی (۱۲۹۱) در زمان ناصر الدین شاه کنوانسیون مصوب ۱۸۶۴ ژنو از سوی ایران پذیرفته شد هر چند سالها هیچ گونه اقدام جدی صورت نگرفت به جز شرکت عبدالصمد ممتاز السلطنه در کنفرانس بین المللی صلیب سرخ در سال ۱۹۰۶ (۱۲۸۴) و دریافت موافقت کنفرانس در پذیرش شیر و خورشید سرخ به عنوان نشان رسمی دولت ایران برای جمعیت خود. دکتر امیر اعلم ( از دانش آموختگان رشته پزشکی در اروپا و از بنیانگذاران چند بیمارستان به سبک غربی در ایران ) در سال ۱۳۰۱ مقررات وضع شده از سوی صلیب سرخ جهانی برای جمعیت ها را ترجمه و در اختیار احمدشاه قرار داد و مقدمات تشکیل جمعیت فراهم شد. نخستین جلسه رسمی کمیته مرکزی جمعیت در مرداد ماه سال ۱۳۰۲ تشکیل گردید و اعضای آن از میان بنیانگذاران و یاری رسانندگان به جمعیت و در جلسه عمومی انتخاب می شدند. هرچند تا سال ۱۳۰۳ عملاً هیچگونه اقدامی در جهت سازماندهی این تشکیلات صورت نپذیرفت. این اقدامات از سال ۱۳۰۴ شروع گردید از جمله راه اندازی مجله ای به عنوان ارگان رسمی جمعیت به نام « شیر و خورشید سرخ » در سال ۱۳۰۷ جمعیت نسوان شیر و خورشید سرخ ایران شکل گرفت. نخستین حرکت امدادی جمعیت کمک به زلزله زدگان تربت حیدریه به همت دکتر امیر اعلم و در زمانی بود که هنوز جمعیت هیچ گونه امکاناتی نداشت. در سال ۱۳۰۸ شمسی کنفرانس دیپلماتیک ژنو درباره صلیب سرخ بین المللی نشان شیرو خورشید سرخ را در کنار نشانهای هلال احمر و صلیب سرخ به عنوان نشان امدادی و دارای مصونیت در میادین نبرد به رسمیت شناخت. در سال ۱۳۲۷ اساسنامه جدید جمعیت طراحی و در مجمع عمومی جمعیت در همان سال به تصویب رسید. برابر مواد ۱۸ و ۱۹ این اساسنامه وظایف جمعیت علاوه بر معالجه مجروحان و رسیدگی به امور اسراء در زمان جنگ، امدادرسانی به هنگام بلیات و حوادث، تأسیس مؤسسات انتقال خون در سراسر کشور، رسیدگی به وضع بینوایان، تربیت جوانان و تربیت پرستار برای مراکز بهداشتی و درمانی تعیین گردید. در سال ۱۳۲۸ دکتر حسین خطیبی نوری به عنوان مدیر عامل جمعیت برگزیده شد. دکتر خطیبی طی سی سال خدمات شبانه روزی خود را کاملاً داوطلبانه در اختیار جمعیت قرار داد، به طوریکه گفته می شود حتی ناهار خود را از منزل می آورده است. در دهه سی جمعیت علاوه برامداد رسانی در موارد مختلف از جمله سیل در جنوب شرق کشور در سال ۱۳۳۶ اقدام به تأسیس جند مرکز تحقیقات پزشکی ونیز درمانگاهها، بیمارستانها و شیر خوارگاههای مختلف در سطح کشور نمود. طی دهه چهل شمسی ارائه خدمات بهداشتی – درمانی به اقشار مختلف مردم و نیز سرپرستی افراد بی خانمان و بی بضاعت با گرایش کودکان و نوجوان به عنوان رویکردی مهم مورد نظر رؤسای جمعیت بود. تا سال ۱۳۵۷ جمعیت شیر و خورشید سرخ دارای بیش از ۲۸۰ شعبه بود که تقریباً همگان از ارکان مشابه مرکز، مجمع عمومی، هیئت های مرکزی و مدیره و بازرسی برخوردار بودند و ریاست هیئت مرکزی نیز بر عهده استاندار، فرماندار و یا بخشدار بود. فعالیت های ثمربخش « جمعیت شیر و خورشید سرخ » در راه امداد آسیب دیدگان، ایجاد بیش از ۷۰۰ مؤسسه امدادی، درمانی، بهداشتی، خیریه، تربیتی و اجتماعی از قبیل بیمارستانها، مراکز امدادی و درمانی، بیمارستانها و زایشگاهها، کشتی بیمارستانی، بیمارستانها و درمانگاههای امدادی و صحرائی، سازمان تدارکات درمانی، اندرزگاهها، آمزشگاههای حرفه ای، پرورشگاهها، شیرخوارگاهها، مهدهای کودک، آموزشگاههای پرستاری و بهیاری، مراکز انتقال خون، مراکز مبارزه با سل و سرطان، تأسیسات نوتوانی و دست و پا سازی مصنوعی، شرکت در خدمات بین المللی هنگام وقوع حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی در کشورهای خارجی و شرکت در مجامع بین المللی صلیب سرخ، موجب اهمیت و اعتبار روز افزون جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران نزد « کمیته » و « اتحادیه بین المللی جمعیت های صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ » گردید، که در تنیجه به عضویت « کمیته اجرائی » و « شورای حکام » انتخاب و دبیرکل جمعیت به ریاست « کمیته مشورتی بهداشت » که یکی از چهار کمیته ای است که زیر نظر کمیته اجرائی انجام وظیفه می نماید، انتخاب گردید. در همین راستا در سال ۱۳۵۲ بیستمین کنفرانس بین المللی صلیب سرخ که عالیترین مجمع تصمیم گیری نهضت بین المللی به حساب می آید با حضور بیش از ۱۳۰ عضو در تهران برگزار شد. مصوبات این کنفرانس در زمینه های مختلف هنوز هم از لحاظ حقوقی مورد ارجاع می باشند.

در اسفند ماه سال ۱۳۵۷ یعنی در کمتر از یک ماه بعد از پیروزی انقلاب، بر اساس مصوبه دولت موقت و در زمانی که دکتر سامی وزیر بهداری و بهزیستی وقت که به عنوان سرپرست جمعیت انتخاب شده بودند، کلیه مؤسسات درمانی و بهداشتی ( شامل ۲۲۴ بیمارستان، ۱۷۳ درمانگاه مستقل و مرکز اورژانس، ۷۷ اندرزگاه، ۱۵ مرکز مستقل انتقال خون و ۳۰ مرکز آموزش پرستاری، مامائی، بهیاری و پزشکی به همراه چندین پرورشگاه و خانه کودک ) از جمعیت منتزع و با حفظ مالکیت جمعیت، به وزارت بهداری و بهزیستی وقت منتقل گردید. بعدها امور مربوط به تربیت کادر پیراپزشکی وانتقال خون از جمعیت سلب گردید و اکثر پرورشگاهها و شیرخوارگاهها به سایر سازمانها واگذار گردید. در سال ۱۳۵۹ دکتر علی بهزادنیا مسئوولیت جمعیت را به عهده گرفت و تا حد امکان به بازسازی مجدد ساختار آن پرداخت سپس دکتر سیدحسن فیروز آبادی ریاست جمعیت را به عهده گرفت و تا سال ۱۳۶۲ در این پست باقی ماند و پس از آن مرحوم دکتر سیف اله وحید دستجردی به مدت بیش از ۱۵ سال به عنوان رئیس جمعیت فعالیت کردند. جمعیت در جریان جنگ تحمیلی یکی از درخشانترین خدمات امدادی و درمانی را به رزمندگان اسلام و هموطنان جنگ زده ارائه نمود.

در دی ماه ۱۳۶۲ برابر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، عنوان جمعیت به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت و ایران از کلیه حقوق بین المللی خود برای استفاده انحصاری از نشانه شیر و خورشید سرخ صرف نظر کرد و نشان مذکور بلافاصله از آیین نامه اساسنامه تشکل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر حذف گردید، اما به دلیل اینکه این نشان در کنفرانس دیپلماتیک جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر به تصویب رسیده بود لغو آن نیز باید در اجلاس مشابه صورت پذیرد و از آنجایی که برپایی چنین اجلاسی تا کنون در دستور کار تشکل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر قرار نداشته این نشان همچنان در اسناد مربوط به کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آنها به کار برده می شود.

در سال ۱۳۶۷ اساسنامه جمعیت توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد در این اساسنامه رئیس جمعیت به پیشنهاد وزیر بهداشت و حکم رئیس جمهور تعیین می شود و نماینده وزیر بهداشت در هیئت اجرائی به عنوان عالیترین رکن جمعیت حضور داشته است.

از نظر منابع مالی نیز علاوه بر بودجه دولتی برابر اساسنامه چهل و دو در صد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمی، ۵۵ در صد از درآمد یک درصد کارمزد ثبت سفارشات، یک ریال از هر مراسله سفارشی و ۵/۲ ریال از هر تلگراف ارسالی، سایر اعانات مردمی و سازمانها و یک درصد از قیمت هر بلیط هواپیما و کشتی تعیین گردید. علی رغم تأکید اساسنامه فوق به بازگردانیدن اموال و املاک تحت تصرف نهادها به جمعیت متأسفانه شماری از املاک مزبور همچنان در اختیار آنان قرار دارد. به دنبال تصدی ریاست جمعیت توسط دکتر نوربالا در سال ۱۳۷۸ تحولات و تغییرات وسیعی در جمعیت به وقوع پیوست که یکی از مهمترین آنها دور شدن جمعیت از جهت گیری های سیاسی کشور و پایبندی به اصول هفتگانه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ( انسانیت، بی غرضی، بی طرفی، عدم وابستگی، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی ) بوده است. تبدیل معاونتهای امداد و نیز جوانان به سازمان امدادو نجات و سازمان جوانان، احیاء و بازسازی سازمان داوطلبان، تشکیل معاونت حقوقی، برنامه ریزی و امور مجلس، افزودن واژه درمان به معاونت توانبخشی، ارتقاء « مرکز آموزش و تحقیقات » به « مؤسسه آموزش عالی علمی – کاربردی هلال احمر ایران »، به دست آوردن مجدد مسئوولیت هیئت پزشکی حج پس از ۲۰ سال، انتخاب به عنوان عضو هیئت حاکمه فدراسیون، تشکیل کانون های دانشجویی در بیش از ۲۹۰ دانشگاه با بیش از صدهزار دانشجوی فعال، ارتقاء کمی و کیفی در حوزه های مختلف امداد از جمله آموزش، تجهیزات جدید از جمله خودرو، آمبولانس، چرخبال، سیستم مخابراتی و همچنین در زمینه درمان ( ۲۰ مرکز درمانی در داخل کشور و ۱۰ بیمارستان و درمانگاه در خارج از کشور ) و توسعه توانبخشی ( اعم از ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی، بازتوانی روانی، شنوایی سنجی، بینایی سنجی، هیدروتراپی و… ) از اقداماتی بوده است که به دنبال ریاست دکتر نوربالا در جمعیت به وقوع پیوست. در جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۳۸۲ در مجلس شورای اسلامی منجر به اصلاح بخشی از اساسنامه قبلی شد. به موجب آن ارکان اداره کننده جمعیت چنین تغییر نمود: از مهمترین اقداماتی که در راستای مردمی تر کردن جمعیت و رها سازی از وابستگی به دولت و انتصابی بودن، صورت گرفت، برگزاری انتخابات در ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۸۳ در ساسر کشور بود و در شهرستانها مجمع شهرستان با انتخاب شورای اجرائی شهرستان که رئیس شعبه را تعیین می نمایند و منتخبین آنها مجمع استان و هیئم مدیره استان را تشکیل خواهند داد که مدیر عامل را بر می گزینند در مجمع عمومی که از سراسر کشور ۷ نفر از اعضای شورای عالی را برمی گزینند که این شورا نیز یک نفر ار به عنوان رئیس جمعیت جهت صدور ابلاغ به رئیس جمهور معرفی می نمایند. در شورای عالی علاوه بر ۷ نفر ذکر شده رئیس جمعیت، خزانه دار، دبیرکل و ۴ نفر منتخب رئیس جمهور نیز حضور دارند.

اصلاح اساسنامه مجوز فعالیت درمانی در داخل کشور را که بعد از انقلاب از جمعیت سلب گردیده بود مجدداً به جمعیت باز گردانید.

علاوه بر آنها مسئوولیت تصمیم گیری درباره سیاستهای کلان جمعیت و هر گونه تغییر در مرامنامه و اساسنامه جمعیت از مجلس شورای اسلامی به مجمع عمومی انتقال یافت.

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.