چینی

مقدمه :

آب ، آتش ، باد و خاک . امروزه می دانیم که این چهار عنصر جهان را به وجود نیاورده اند ولی یقینا می توان ادعا نمود که ادغام و هماهنگی کامل و زیبای این عناصر ، صنعتی را به وجود آورده است که این که مورد بحث ماست : صنعت سرامیک . یک فرآورده سرامیک از  گل که مخلوطی از آب و خاک است ساخته شده و در هوا ( باد ) خشک گردید و در آتش سخت می گردد .

ظروف خانگی جزء فرآورده های ظریف به کار می رود . مهم ترین انواع ظروف خانگی بر اساس معیار تراکم ، تخلخل و رنگ بدنۀ تقسیم شده اند .

اثر متخلخل ۱ – رنگی ۲ – سفید ۱ – ۱ – سفال ۲ – ماجولیتا ۲ – ۱ – ارتن دوب متراکم ۱ – رنگی ۲ – سفید ۱ – ۱ – استون در ۲ – ۱ – چینی نیمه زجاجی و زجاجی ۲ – ۲- پرسلان نرم ۲ – ۳ – پرسلان سخت ۲ – ۴ – چینی استخوانی ۲ – ۵ – ظروف کوردیریتی که این مطلب مربوط به چینی مظروف یا همان پرسلان نرم و پرسلان سخت می باشد . که در دو فصل که فصل اول مربوط به کلیات و تئوری های چینی مظروف می باشد و در فصل دوم مربوط به بخش های عملی انجام شده می باشد .

فصل اول : تئوری درباره چینی

به طور کلی کلمه چینی در زبان فارسی سابقا به معنی کلیه ظروف صادر شده از کشور چین به کار می رفته است . پرسلان نام یک نوع حلزون در دریای مدیترانه می باشد که صدف آن سفید و نیمه شفاف است .

بر اساس Astm چینی فرآورده سرامیک زجاجی ( متراکم ) و سفید اعم از لعابدار و بدون لعاب است که برای مصارف غیر فنی مورد استفاده قرار می گیرد . اگر چه بسیاری از انوع پرسلان ها و یا چینی ها نیمه شفاف هستند و لی این خاصیت ضرورتا و حتما جزو خصوصیات این فرآورده ها نیست .

پرسلان نرم : این نوع بدنه سفید ، متراکم و کم و بیش نیمه شفاف می باشد . انتساب صفت نرم برای این نوع پرسلان ها به علت درجه حرارت پایین تر پخت نهایی آن ها نسبت به چینی سخت است .

پرسلان نرم

این نوع بدنه سفید ، متراکم و کم و بیش نیمه شفاف می باشد . انتساب صفت نرم برای این نوع پرسلان ها به علت درجه حرارت پایین تر پخت نهایی آن ها نسبت به پرسلان سخت است .

بدنه این نوع فرآورده ها ابتدا در ۹۰۰ درجه سانتی گراد مرحله پخت اولیه خود را می گذراند و سپس ذوب لعاب و پخت نهایی بدنه مشترکا در حدود ۱۲۵۰ درجه سانتی گراد تا ۱۳۵۰ درجه سانتی گراد انجام می شود . اصولا در بدنه پرسلان های نرم به نسبت پرسلان های سخت مقدار گداز آور بیشتری وجود دارد و این به معنی مقدار رس کم تر و نهایتا تولید مشکل تر پرسلان های نرم به نسبت پرسلان های سخت است .

بیان انواع بدنه های پرسلان های نرم ( مانند بدنه های ماجولیکا ) بدون اشاره کاملا مختصر به تاریخ تکامل آن ها امکان پذیر نخواهد بود :

اروپایی ها مدت ها تلاش نمودند تا پرسلان های شرقی را تقلید نمایند . اولین اقدام موفق آن ها در قرن شانزدهم در ایتالیا بود . « فرانچسکو مدیسی ( Francessco Medici ) » از فلورانس اولین شخصی بود که توانست پرسلان را در دنیای غرب بسازد . این پرسلان که از انواع پرسلان های فریتی [۱] بود بعدها به « پرسلان مدیسی » مشهور شد . پرسلان های فریتی در حقیقت به مقدار زیادی از فریت ها تشکیل شده و دارای مقدار بسیار کمی رس هستند . این نوع از پرسلان های نرم علی رغم این که با روش های سرامیک شکل می گیرند ، در حقیقت ترکیب از شیشه و سرامیک ها هستند . بعدها در نیمه دوم قرن هفدهم پرسلان فریتی در انگلستان و فرانسه نیز ساخته شد . در قرون بعد ساخت این نوع از پرسلان های نرم به دلیل مقدار بسیار کم رس در آن ها و نیز پخت مشکلشان ( تغییر شکل زیاد در کوره ) منسوخ گردید .

در قرن هجدهم میلادی از مواد جدیدی در صنعت سرامیک آن روز جهت ساخت نوعی از پرسلان نرم استفاده شد . این ماده جدید چیزی بود که امروزه به آن تالک و یا استا تیت می گویند و در آن دوران با نام « سنگ صابون » معروف بود . استفاده از MgO به عنوان ماده گداز آور جهت ساخت پرسلان های نرم باعث ایجاد نوع دیگری از بدنه های پرسلان نرم یعنی ، « پرسلان های منیزیتی » گردید .

از دیگر انواع پرسلان های نرم باید از « پرسلان زگر » و « پرسلان ژاپنی  نام برد . پرسلان زگر در قرن اول به وسیله دانشمند مشهور « هرمان زگر H. Seger » ساخته شد .

« پرسلان های با مقدار زیادی فلدسپات » و یا High Feldspar Porcelain از انواع دیگر پرسلان های نرم هستند که امروزه ساخته می شوند . فرمول این نوع بدنه ها در محدودۀ زیر است ( ۲۹ ) :

۳۰ – ۴۰ %                 مواد رسی

۲۵ – ۳۵                    کوارتز

۳۰ – ۴۰                    فلدسپات

« چینی خانگی آمریکا » ( American Household China ) و بدنه های « پریان » ( Perian ) از انواع دیگر پرسلان های نرم هستند . « چینی خانگی آمریکا » مستقیما از تکامل چینی زجاجی به وجود آمده است . بنابراین بدیهی است که در مقایسه با چینی زجاجی دارای مواد اولیه یکسان ، ماده گداز آور بیشتر و یا درجه حرارت بالاتر است . پریان اولین بار در قرن گذشته ساخته شد . این بدنه شامل ۷۰ درصد فلدسپات و ۳۰ درصد رس و خرده شیشه می باشد . این نوع بدنه به علت پلاستی سیته کم ( خاصیت شکل پذیری کم ) صرفا به صورت ریخته گری شکل داده می شود . بدنه های پریان در حال حاضر به ندرت ساخته شده و کاربرد اصلی آن جهت ساخت مجسمه های کوچک است . ضمنا باید اضافه گردد که اصولا بدنه پریان بدون لعاب می باد .

در انتهای این مبحث لازم به توضیح است که در ایران در حال حاضر ، ساخت پرسلان های نرم به صورت سنتی ، کاملا منسوخ گردیده ولی این نوع بدنه در مقیاس صنعتی ساخته می شود .

پرسلان سخت

این نوع پرسلان ها نیز مانند انواع دیگر سفید و متراکم بوده و نیز نیمه شفاف هستند . درجه حرارت پخت بیسکویت این بدنه ها ( پخت اول ) ۹۰۰ و ذوب لعاب حدود ۱۴۰۰ است . ( در بین فرآورده های ظریف ، درجه حرارت پخت پرسلان های سخت از تمامی بدنه های دیگر بیشتر است ) .

ضمنا پخت تمامی این بدنه ها و نیز ذوب لعاب آن ها همیشه در محیط احیاء انجام می شود .

فرمول عمومی پرسلان های سخت به صورت زیر است ( ۶۱ ) :

%

۶۰                 کائولن

۱۰                 بال کلی

۱۵                 کوارتز

۱۵                 فلدسپات

فرمول فوق اگر چه عملا جهت ساخت بدنه های پرسلان سخت مورد استفاده قرار می گیرند ولی فرمول ایده آل جهت پرسلان های سخت نمی باشد چرا که اصولا جهت ساخت پرسلان مرغوب مصرف کم تر مواد رسی و به خصوص مصرف بال کلی علاوه بر کاهش عبور نور باعث تمایل رنگ سفید بدنه به رنگ زرد و یا خاکستری می گردد ) . به همین دلایل به طور ایده آل فرمول کلاسیک بدنه پرسلان سخت به صورت زیر نیز مطرح می گردد : ( ۲۹ )

%

۵۰                 کائولن

۱۵ – ۲۵        کوارتز

۱۵ – ۲۵                    فلدسپات

ساخت پرسلان های سخت امروزه در انگلستان و آمریکا رایج نیست . و تولید آن ها در این دو کشور در مقیاس بسیار محدودی انجام می شود . در بقیه نقاط اروپا و به خصوص آلمان ، پرسلان سخت قسمت اعظم بدنه ظروف و سرویس های غذا خوری را تشکیل می دهد . این موضوع شاید به این دلیل باشد که پرسلان سخت برای اولین بار در اوایل قرن هجدهم در « درسدن » ( Dresden ) آلمان ساخته شد . ( به همین دلیل هنوز نیز در آمریکا پرسلان سخت « چینی درسدن » گفته می شود . ) در ایران پرسلان های سخت هرگز به صورت سنتی ساخته نشدند ولی امروزه در مقیاس صنعتی در ایران تولید می گردند .

[۱] – فریت Frit : در فصل نهم – لعاب ها – در مورد فریت بحث خواهد گردید ولی به طور خلاصه باید توضیح داده شود که فریبت قسمتی از مواد اولیۀ سرامیک هاست که به دلایلی ابتدا ذوب شده و سپس ب دیگر مواد اولیه مخلوط شده و به عنوان جزئی از بدنه یا لعاب مورد استفاده قرار می گیرد .

جهت جستجو سریع موضوع مقاله ، پرسشنامه ، پاورپوینت و گزارش کارآموزی می توانید از قسمت بالا سمت راست جستجو پیشرفته اقدام نمایید.

همچنین جهت سفارش تایپ ، تبدیل فایل پی دی اف (Pdf) به ورد (Word) ، ساخت پاورپوینت ، ویرایش پایان نامه و مقاله با ما در تماس باشید.