تحقیق موانع و محدودیت های توسعه فیزیکی شهر های کوچک مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۴۸  صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود تحقیق موانع و محدودیت های توسعه فیزیکی شهر های کوچک نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست مطالب

چکیده:   – ۱ –
مقدمه:   – ۳ –
۱-۱- مراحل تحقیق   – ۴ –
۱-۱-۱-   بیان مسئله:   – ۴ –
۲-۱-۱-۱- اهداف تحقیق:   – ۶ –
۳-۱-۱- اهمیت و ضرورت تحقیق:   – ۶ –
۴-۱-۱- فرضیه های تحقیق:   – ۷ –
۵-۱-۱- پیشینه تحقیق:   – ۷ –
۶- ۱ – ۱- نوع و روش تحقیق:   – ۷ –
۷-۱-۱- مشکلات و محدودیت های تحقیق:   – ۸ –
۸ – ۱-۱- کار برد نتایج تحقیق:   – ۹ –
۱- ۲- رشد شهری:   – ۱۰ –
۲ – ۲- توسعه:   – ۱۰ –
۳- ۲- توسعه شهری:   – ۱۱ –
۴ – ۲ – توسعه فیزیکی شهر:   – ۱۱ –
۵ – ۲ – انواع توسعه فیزیکی شهرها:   – ۱۲ –
۶-۲- نظریه های تحولات فیزیکی شهرها   – ۱۲ –
۷- ۲- معنی و مفهوم توسعه   – ۱۳ –
۸- ۲- نظریات مختلف توسعه شهری   – ۱۳ –
۹-۲- توسعه پایدار شهری   – ۱۶ –
۱۰- ۲- توسعه پایدار شهری و مسائل زیست محیطی   – ۱۶ –
۱۱- ۲- مسکن و زمین و توسعه پایدار شهری   – ۱۷ –
۱۲- ۲- روشهای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر   – ۱۸ –
۱۳- ۲- روش سنتی تعیین توسعه فیزیکی شهرها   – ۱۹ –
۱۴- ۲- مدل توسعه پایدار زمین برای نواحی با رشد سریع با استفاده از GIS   – ۱۹ –
۱۵- ۲- مدل شبیه سازی و دینامیک شهری   – ۱۹ –
۱۶- ۲- رشد و توسعه داخلی شهر   – ۲۰ –
۱۷-۲- جابجایی نقشه ها   – ۲۰ –
۱۸-۲- علائم و نشانه های رشد و توسعه داخلی شهرها   – ۲۰ –
۱۹-۲- تاسیسات غیر قابل انتقال   – ۲۱ –
۲۰-۲- ارزش تاریخی و معماری بناها   – ۲۱ –
۲۱ – ۲- نظریه های شهرگرایی ومهاجرت وتاثیران برتوسعه   – ۲۲ –
۲۲- ۲- نظریه مطلوبیت مهاجرت داخلی وتاثیران برتوسعه فیزیکی:   – ۲۲ –
۲۳- ۲- نظریه درآمد مورد انتظار مهاجر در مقصد و تاثیر آن بر توسعه فیزیکی:   – ۲۲ –
۲۴-۲- مدل رشد شهری کلارک:   – ۲۳ –
۲۵-۲- نظریه توسعه شعاعی (ساخت قطاعی):   – ۲۳ –
۲۶ – ۲- اصول تشکیل دهنده نظریه ساخت قطاعی شهر به این شرح است:   – ۲۴ –
۲۷ – ۲- عوامل مؤثر در توسعه فیزیکی و کالبدی شهر   – ۲۴ –
۲۸- ۲- محدودیت های توسعه فیزیکی شهرها   – ۲۷ –
۲۹ – ۲- نگرش سیستمی   – ۳۰ –
۳۰ – ۲- توسعه فیزیکی شهر   – ۳۲ –
۳۱- ۲- استراتژی توسعه از بالا و سیاست شهری   – ۳۴ –
۳۲ – ۲- استراتژی توسعه از پایین و سیاست شهری   – ۳۵ –
خلاصه و نتیجه گیری فصل دوم   – ۳۹ –
۱- ۳- سابقه برنامه ریزی شهری در جهان و ایران   – ۴۰ –
۲-۳- مهاجرت در ایران   – ۴۱ –
۳-۳- نتایج و اثرات مهاجرت:   – ۴۲ –
۴- ۳- تحولات کالبدی شهرهای ایران:   – ۴۲ –
۵- ۳- عوامل موثر در سازمان یابی فضاهای شهری در ایران   – ۴۵ –
۶- ۳- نظام شهری ایران در دوره پنجاه ساله (۱۳۸۵ – ۱۳۳۵)   – ۴۶ –
۷-۳- تحلیل از رشد وتوسعه فیزیکی شهرهای ایران:   – ۴۸ –
۸-۳- نقش شهرهای کوچک و متوسط در توسعه پایدار شهری:   – ۵۰ –
۹-۳- نقش و جایگاه شهرهای کوچک در شبکه شهری ایران:   – ۵۱ –
۱۰-۳- اهمیت و ضرورت بررسی شهرهای کوچک:   – ۵۲ –
۱۱-۳- نگاهی بر تحولات اقتصادی ایران در دهه های اخیر:   – ۵۴ –
۱۲-۳- برنامه ریزی و انواع آن:   – ۵۴ –
۱۳- ۳- حرایم و محدودیتهای متعارف در شهر سازی:   – ۵۷ –
۱۴-۳- الگوهای توسعه بیرونی شهر:   – ۵۸ –
۱۵-۳- اشکال برنامه ریزی   – ۶۰ –
۱۶- ۳- طرحهای شهرسازی در ایران:   – ۶۱ –
۱۷- ۳- سرانه و تراکم زمین شهری:   – ۶۵ –
۱۸- ۳- عوامل گسترش شهرها:   – ۶۹ –
۱۹- ۳- الگوهای توسعه فیزیکی شهری:   – ۷۰ –
۲۰-۳- نتیجه گیری ازفصل سوم:   – ۷۳ –
۱- ۴- موقعیت استان آذربایجان شرقی:   – ۷۴ –
۲- ۴- مورفولوژی و اوضاع طبیعی استان:   – ۷۵ –
۳- ۴- ویژگی های عمده جغرافیایی واقلیمی شهرستان شبستر:   – ۷۵ –
۴-۴- موقعیت و وسعت شهرستان   – ۷۵ –
۵-۴- توپوگرافی منطقه   – ۷۷ –
۶- ۴- اقلیم   – ۷۹ –
۷- ۴- حوزه های آبریز شبکه رودخانه ها   – ۸۱ –
۸ – ۴- بررسی و شناخت شهروایقان:   – ۸۱ –
۹- ۴- وجه تسمیه وایقان:   – ۸۷ –
۱۰- ۴- کلیماتولوژی منطقه وشهر وایقان:   – ۹۰ –
۱۱- ۴- پراکندگی خاک در شهر وایقان:   – ۹۲ –
۱۲- ۴- پوشش گیاهی وایقان:   – ۹۳ –
۱۳ – ۴- هیدرولوژی منطقه و شهر وایقان:   – ۹۶ –
۱۴- ۴- آب های زیر زمینی (چشمه ها – قنات ها – چاه ها):   – ۹۷ –
۱۵ – ۴- اتصال به شبکه موجود:   – ۱۰۱ –
۱۶ – ۴- نحوه دفع آبهای سطحی و منابع آب شهر:   – ۱۰۲ –
۱۷- ۴- نوع اراضی:   – ۱۰۲ –
۱۸- ۴- جهات توسعه شهر در گذشته   – ۱۰۳ –
۱۹- ۴- موقعیت و وسعت شهر   – ۱۰۳ –
۲۰- ۴- رطوبت نسبی   – ۱۰۴ –
۲۱- ۴- در مورد گسل و زلزله شهر وایقان:   – ۱۰۵ –
۲۲ – ۴- خصوصیات اجتماعی و جمعیتی شهر   – ۱۰۸ –
۲۳-۴- خصوصیات فرهنگی جمعیت   – ۱۱۹ –
۲۴- ۴- ویژگی های اقتصادی شهر وایقان:   – ۱۲۰ –
۲۵-۴- تصویر کلی فعالیت های اقتصادی شهر (در زمینه تجارت، صنعت، کشاورزی و خدمات)   – ۱۲۱ –
۲۶- ۴- بررسی وضع توپوگرافی شهر وایقان:   – ۱۲۶ –
۲۷- ۴- جهات توسعه شهر گذشته:   – ۱۲۷ –
۲۸- ۴- روند گسترش و مراحل توسعه آن   – ۱۲۸ –
۲۹- ۴- نتیجه گیری   – ۱۳۱ –
۱- ۵- مقدمه:   – ۱۳۲ –
۲- ۵- موانع، امکانات و سامان دهی توسعه فیزیکی شهر وایقان   – ۱۳۲ –
منابع و مآخذ :   – ۱۳۸ –

منابع و مآخذ :

۱-        آسایش حسین ۱۳۷۷ اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای انتشارات دانشگاه پیام نور

۲-       احمدیس، حسن ( ۱۳۷۶، سلسله مراتب شهری، مبانی نظری، نظام شهری انتشارات وزارت کشور

۳-        باسته ژان و درزیرنارد ۱۳۷۰ شهر ترجمه علی اشرافی تهران انتشارات دانشگاه تهران هنرهای زیبا

۴-        بحرینی، حسین ( ۱۳۷۵ ) فرآیند طراحی شهری، تهران انتشارات دانشگاه تهران

۵-        بحرینی حسین ۱۳۷۷ فر آیند طراحی شهری انتشارات دانشگاه تهران

۶-        پایلی یزدی، محمد حسین و رجبی سناجردی، حسین ( ۱۳۷۲ )، نظریه های شهری و پیرامون تهران. انتشارات سمت چاپ اول.

۷-        پور محمدی، محمد رضا ( ۱۳۷۹ )، برنامه ریزی مسکن، تهران، انتشارات سمت

۸-        پور محمدی، محمد رضا ( ۱۳۷۵ )، ( برخی ملاحظات برنامه ریزی و طراحی در بافت فیزیکی مجتمع های مسکونی ). نشریه دانشگده ادبیات تبریز شماره ۱۶۰ و ۱۶۱

۹-        پور محمدی، محمد رضا ( ۱۳۸۲ )، برنامه ریزی کار برای اراضی شهری، تهران، انتشارات سمت

۱۰-    مایکل تودارو ۱۳۷۷ توسعه اقتصادی در جهان سوم ترجمه غلامعلی فرجادی

۱۱-    حبیبی، سید حسن ( ۱۳۷۵ ) از شار تا شهر، تهران، انتشارات دانشگده تهران

۱۲-    حسین زاده دلیر، کریم ( ۱۳۷۱ ) تکنیک و اصول برنامه ریزی شهری، جزوه درسی دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی،  دانشگاه تبریز

۱۳-  حسین زاده دلیر کریم ( ۱۳۸۰ ) برنامه ریزی ناحیه ای، انتشارات سمت

۱۴-  حسین زاده دلیر کریم ۱۳۷۳ تکنیک و اصول برنامه ریزی شعری دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز

۱۵-  دریو ماکس ( ۱۳۷۸ ) جغرافیای انسانی ( جلد ۲ ) ترجمه سیروس سهامی، تهران انتشارات رایزن.

۱۶-  رضویان، محمد تقی ( ۱۳۸۱ )، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری تهران، انتشارات مشی چاپ اول

۱۷-  رهنمایی، محمد تقی ( ۱۳۷۱ )، مجموعه مباحث و روش های شهر سازی، جغرافیا، تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران، چاپ دوم.

۱۸-  رهنمایی، محمد تقی، ( ۱۳۶۹ ). مجموعه مباحث و روشهاب شهر سازی جغرافیا. وزارت مسکن و شهر سازی.

۱۹-  زنجانی، حبیب الله ( ۱۳۶۳ )، جمعیت و شهر نشینی در ایران، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی معماری ایران.

۲۰-  زنجانی، حبیب الله ( ۱۳۷۶ )، راهنمای جمعیت شهرهای ایران معاونت برنامه ریزی مرکز آمار ایران

۲۱-  زنگی آبادی ۱۳۷۱ جغرافیا و برنامه ریزی شهری کرمان مرکز انتشارات کرمان چاپ اول

۲۲-  سازمان هواشناسی کشور، سالنامه هواشناسی، ایستگاه سینپوتیک تبریز.

۲۳-  سعید نیا، احمد ( ۱۳۷۸ )، کتاب سبز.و جلد چهارم. نظام مراکز شهری و فضاهای مسکونی، مرکز مطالعات. برنامه ریزی شهری وزارت کشور

۲۴-  سعید نیا احمد ۱۳۸۳ کاربری زمین انتشارات شهراریها و دهیاریها کشور

۲۵-  سلطان زاده، حسین ( ۱۳۶۴ ) مقدمه ای بر تاریخ شهر و شهر نشینی در ایران، تهران، نشر آبی.

۲۶-  سلطانزاده حسین ( ۱۳۷۰ ) مقدمه ای بر تاریخ شهر نشینی در ایران تهران، امیر کبیر. چاپ چهارم.

۲۷-  شالین کلود ( ۱۳۷۲ ) : دینامیک شهری یا پویایی شهرها، ترجمه اصغر نظریان، مشهد، انتشارات آستان قدس.

۲۸-  شکوئی حسین. ( ۱۳۷۴ )، جغرافیای کاربری. مکتبهای جغرافیایی، انتشارات آستان قدس رضوی.

۲۹-  شکویی، حسین ( ۱۳۶۵ )، اکولوژی شهر، جغرافیای اجتماعی شهری. انتشارات جهاد دانشگاهی تهران.

۳۰-  شکوئی، حسین ( ۱۳۸۷ ) دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، تهران انتشارات سمت.

۳۱-  شیعه اسماعیل ( ۱۳۷۳ )، مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری. چاپ چهارم انتشارات علم و صنعت.

۳۲-  شیعه، اسماعیل ( ۱۳۷۸ ) مقدمه ای بر برنامه ریزی شهری، تهران انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.

۳۳-  شیعه، اسماعیل ( ۱۳۷۸ )، با شهر و منطقه در ایران. انتشارات دانشگاه علوم و صنعت ایران.

۳۴- شیعه، اسماعیل ( ۱۳۸۰ )، مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری انتشارات دانشگاه علوم و صنعت ایران

۳۵- شیعه اسماعیل ۱۳۸۴ با شهر و منطقه در ایران

۳۶- طرح هادی شهر وایقان

۳۷-  عزیرپور، ملکه ( ۱۳۷۵ )، توان سنجی محیط طبیعی و توسعه فیزیکی شهر تبریز، پایان نامه دکتری جغرافیای انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

۳۸-  علیخانی بهلول ۱۳۷۴ آب و هوا ایران انتشارات پیام نور

۳۹-  فرید، یدالله ( ۱۳۶۸ )، جغرافیا و شهرسازی، انتشارات دانشگاه تبریز

۴۰ – مجتهد زاده، غلامحسین ( ۱۳۷۷ )، برنامه ریزی شهری درایران، تهران،دانشگاه پیام نور، چاپ دوم

۴۱- محمودی، فرج الله ( ۱۳۷۶ )، ژئومرفولوژی ساختمانی، انتشارات پیام نور

۴۲- مزینی، منوچهر ( ۱۳۸۱ )، مقالاتی در مورد شهر و شهرسازی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران

۴۳- مشهدی زاده، دهاقانی ( ۱۳۷۸ )، تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران، تهران انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.

۴۴ – موسویان، محمد رضا ( ۱۳۶۷ )، اصول و مبانی معماری و شهر سازی. مرکز مطالعات شهر سازی و معماری وزارت مسکن، چاپ اول

۴۵ – مشهدیزاده ناصر ۱۳۷۳ تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران انتشارات علم و صنعت

۴۶- هادیلی، بهمن ( ۱۳۷۴ )، توسعه فیزیکی شهرها، جزوه درسی مقطع کارشناسی دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز.

۴۷ – هاشمی، فضل الله ( ۱۳۷۷ )، حفظ زمین های کشاورزی و باغها در طرح ریزی تهران، مرکز مطالات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران.

۴۸ – هوشیار، حسین ( ۱۳۸۱ )، برنامه ریزی توسعه فیزیکی شهرهای میانه اندام پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.

۱- ۲- رشد شهری:

رشد شهری، گسترش خودرو و بی رویه شهرکها و مناطق مسکونی و افزایش غیر اصولی و نابرابر سطوح مختلف شهری است در واقع این مسئله را می توان از یک سو جمعیت و از سوی دیگر ساختمان سازی صرف بدون توجه به احتیاجات مورد نیاز در حال و آینده و به عبارتی افزایش کاربری مسکونی و تخصیص حداقل سرانه ها و فضاها به سایر کاربری ها دانست و به آن پیشی گرفتن رشد بر توسعه یا تقدم مقیاس بر عملکرد و برتری کمیت بر کیفیت نام برد (مشهدی زاده دهاقانی ۱۳۸۱ ص: ۲۴۴).

۲ – ۲- توسعه:

تغییرات در شکل و محتوای زندگی بشر را توسعه می گویند. مفهوم توسعه را از دیدگاه و در دو بعد: بعد نظری- فلسفی،  بعد عینی- کاربردی.

الف – توسعه بر خلاف رشد که جنبه کمی دارد، حاوی جنبه های کیفی و کمی است.

ب- توسعه مفهوم مطلق ندارد بلکه خصلتی بینی است و در مقایسه با زمان و مکان مشخصی معنا می یابد.

ج- توسعه سیستمی درون زا دارد و در عین حال همچون قوانین اجتماعی دیگر نمی تواند با دخالت آگاهانه انسان تعیین شود. صرف نظر از جنبه نظری فلسفی، توسعه در هر مرحله از تحول و تکامل (جامعه) مفهوم  عینی –کاربردی دارد، علاوه بر بهبود در میزان تولید و افزایش درآمد شامل دگرگونی اساسی در ساختارهای نهادی اجتماعی اداری فرهنگی و همچون سوگیریهای عمومی مردم است. توسعه در این مفهوم عادات، رسوم و عقاید مردم را نیز در بر می گیرد. مهمترین ویژگیهای توسعه در مفهوم عینی – کاربردی عبارتند از:

تهیدستان به عنوان محور توسعه، اهمیت دادن به نقش اصلی اکثریت افراد جامعه توسعه در مفهوم جدید، تأمین اعتماد به نفس مردم و کاهش فقر لایکانی و تعدیل ثروت و درآمد و افزایش رفاه اجتماعی، تأمین شرایط و مشارکت مردم، تأمین آزادیهای اجتماعی بیشتر، توسعه دموکراسی  بازسازی منش مستقل انسان.

۳- ۲- توسعه شهری:

در قالب شهر سازی به عنوان اقدامی از پیش اندیشیده شده برای سکونت انسان سابقه ای طولانی دارد. در نیمه اول قرن سرمایه داری و انقلاب صنعتی تغییرات برجسته ای در ساختمان شهر به خصوص در شمال غربی اروپا به وجود آوردند و جمعیت بسیاری به محله های قدیمی روی آوردند و کارخانه ها افزایش یافتند و شهرها به وجود آمدند که به آنها شهرهای بیمار می گفتند (همایونی ۱۳۷۴ ص: ۱۹).

اولین کسانی که برنامه ریزی جامع شهری را پایه ریزی کردند عمدتاً مسئولان و اصلاح گرانی بودند که با مقررات بهداشتی و کارهای عمومی سر و کار داشتند. در روند توسعه شهری برای بهبود شرایط به صنعتی شدن در ابتدا دو راه حل مختلف انتخاب شد.

گروهی از متفکران که اصطلاحاً که به آنها ایده آل گرا می گفتند مانند لوئن و سیمون و فوریه پرچمدار نظریه تکامل شهرسازی و تغییر بنیادی آن بوند و برخورد آنها با شهر بر اساس روشهای جدید زندگی اجتماعی کاملاً تئوریک بود. سایر متفکران می کوشیدند مسائل را به طور انتزاعی و مجزا و بدون احتیاج به تغییر بنیاد حل کنند بر این اساس مکتب فکری دوم که عمدتاً متعلق به بخش خصوصی بود و با افکار لیبرال دولتی مطابقت می کرد شکل گرفت. جنبش باغ شهر در انگلستان با تشکیل گروههای داوطلب و سایر مؤسسات ساختمان برای یافتن خانه های کارگری و خانه های صد طبقه برای گروههای کم درآمد در تعالی این تفکرات انجام پذیرفت (پور محمدی ۱۳۷۵).

۴ – ۲ – توسعه فیزیکی شهر:

توسعه می تواند در دو مدل صورت گیرد: یکی به صورت افقی و دیگری به صورت عمودی، در دوران گذشته که جمعیت شهرها بسیار اندک بود و قیمت زمین شهری در حد پایین، توسعه شهری از حیث فیزیکی به صورت افقی بود. ولی با افزایش جمعیت شهرها و توسعه شهر نشینی به ویژه بعد از تشکیل کنفرانس سیام و متعاقب آن کنفرانس آتن که به منشور آتن در تاریخ معماری و شهرسازی مشهور گردید، توسعه شهرها به صورت عمودی گردید. در این فرآیند آسمان خراش ها، برج ها احداث آپارتمانهای بلند مرتبه، فرم شهرنشینی به شکل عمودی در آمد. از این رو چنین به نظر می رسد که به لحاظ افزایش جمعیت شهرها ناشی از مهاجرت بی رویه از نقاط روستایی و ناحیه های کم درآمد، توسعه عمودی شهر الگویی منطقی است. در فرآیند کاربری اراضی شهری، از آنجایی که زمین از حالت « ایستاتیک » برخوردار است درحالیکه از حالت پویایی و دینامیک برخوردار است. به موازات افزایش جمعیت شهری تنها مساحت زمین شهری از طریق مورفولوژی زراعی روستاها و مرزهای دهشهر تأمین می شود. بدین سان دو پارامتر مذکور یک رابطه ای ناهمگن وجود دارد بدین معنا که با افزایش جمعیت شهری یک نوع تراکم در ساختارهای سکونتگاههایی ایجاد می شود و ترجیح داده می شود شهرها با بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده بتواند ضمن غلبه بر کمبود زمین مورد نیاز، از توسعه بی رویه شهر به نقاط دیگر ممانعت به عمل آورند. (والایی: ۱۳۸۷ /ص:  ۱۵۶)

بنابراین توسعه عمودی، بهترین الگو جهت پاسخگویی بر ازدیاد جمعیت شهرهاست که این وضعیت در اکثر شهرهای بزرگ و نواحی متروپل بیشتر مشاهده می گردد.

۵ – ۲ – انواع توسعه فیزیکی شهرها:

۱- توسعه متصل به شهر   ۲- توسعه منفصل با فاصله ای که امکان اتصال آن در محدوده زمان مشخص به شهر محتمل باشد.   ۳ – توسعه منفصل با فاصله ای که امکان اتصال آن محتمل نباشد.

۶-۲- نظریه های تحولات فیزیکی شهرها

رشد و توسعه بیرونی شهرها: توسعه فیزیکی یک ناحیه مستلزم توسعه ناشی از رشد جمعیت و توزیع مجدد فعالیت ها در داخل آن است. میزان زمین مورد نیاز در واحد زمان برای پاسخ گو بودن به توسعه بیرونی یک شهر به اندازه ناحیه شهری، درجه رشد آن میزان تقاضا به حومه ها و تراکم توسعه جدید در هر دوره به زمان بستگی دارد.

در مفهوم جمعیتی، رشد شهری در یک کشور، انعکاس از نسبت جمعیت شهر نشین و میزان رشد طبیعی  جمعیت شهری و میزان مهاجرین خواهد بود. شهرنشینی از پیوند فرآیندهای تجمعی و چرخه ای رشد ایجاد می شود. رشد شهرها به سه صورت خود را نشان می دهد:  صورت اول: وجه فضایی و یا به گفته ی پیرژرژ وجه صوری رشد شهری است، یعنی مرحله به مرحله در مرتبه خود را نشان می دهد صورت اول وجه فضایی و یا به گفته ی پیرژرژ وجه صوری رشد شهری است، یعنی مرحله به مرحله در مرتبه خود رو به رشد می گذارد و این وعده در سیمای بناها انعکاس می یابد. صورت دوم وجه عملکرد شهری است و آن توالی نقش ها و انطباق آن با الزامات و مقتضیات تاریخی است وجه صوری و عملکرد رشد شهری در پیوند با وجه سومی قرار دارد که عبارت است از وجه جمعیتی آن در واقع نقش شهر موجب تثبیت میزانی از جمعیت می شود که به واسطه آن شهر می تواند به گسترش ابنیه خویش اقدام کند (درئوماکس، ۱۳۷۱ ص: ۸۴).

۷- ۲- معنی و مفهوم توسعه

مفهوم توسعه در برابر رشد قرار می گیرد. توسعه بر یک مفهوم کیفی دلالت می کند و می توان آن را معادل با افزایش کیفیت زندگی دانست که مسائلی مانند:  بهداشت، آموزش رفاه، آزادی، حق بیان حقوق و… را در بر می گیرد (حسین زاده دلیر ۱۳۸۰ ص: ۸۳)

توسعه عبارتست از: تغییرات کمی و کیفی که هدفش، بهبود و توسعه یافتگی اجتماعی و اقتصادی و ارتقای معنوی باشد (حسین زاده دلیر ۲۶۹ ص: ۱۲۰).

توسعه به معنای ارتقای مستمر کل جامعه و نظام اجتماعی به سوی زندگی بهتر و یا انسانی تر است (فرجادی ۱۳۷۷ ص ۲۶)

توسعه عبارتست از:  وسعت دادن یک پدیده در ابعاد مختلف که جامعیت داشته و در برگیرنده توسعه  اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و تغییرات رفتار فردی نیز می باشد (زمردیان ۱۳۷۰ ص:۹۲).

در مسائل شهری، رشد مفاهیمی دیگر دارد و عمدتاً باهم یکی فرض می شوند در منابع شهرسازی کلمات با اصطلاحات متعددی دیده می شود که مهمترین آن عبارتند از:

گسترش فیزیکی، گسترش کالبدی، گسترش فضا و توسعه محدوده های شهری، توسعه فیزیکی، توسعه کانونهای شهری، رشد محدوده های شهری.

توسعه به مفهوم گسترش رشد مکانی است که در اصطلاح « توسعه کالبدی » « توسعه فیزیکی مکمل آن است از ترکیب انواع فضاها یا کاربریهای مسکونی، تجاری، صنعتی، تفریحی و مذهبی ایجاد ارتباط و شرکت در زمان و مکان بین فضاهای یاد شده پیگرا بوجود می آید (زنگی آبادی ۱۳۷۱ ص: ۱۹۲).

۸- ۲- نظریات مختلف توسعه شهری

۱-۸- ۲- الف- نظریه قطب رشد

بعد از دهه ۱۹۵۰ سه نظریه اساسی، مباحث جغرافیایی را در روابط شهر و روستا، بر اساس برنامه ریزی توسعه تحت تأثیر قرار داده است.

– استراتژی توسعه از بالا یا از پایین

– شهر به عنوان عامل زایا یا انگلی در امر توسعه

۲-۸-۲- « نظریه قطب رشد » بر سرمایه گذاری کلان در صنایع در بزرگترین شهرها تأکید دارد. در این نظریه دولتها می توانند انگیزه های رشد اقتصادی در خارج از مراکز شهری انتشار می یابد و باعث توسعه ی اجتماعی، اقتصادی ناحیه می گردد. بدین سان در نظریه قطب به شهرها اولویت داده می شود. تا توسعه اجتماعی – اقتصادی شهرها باعث اجتماعی– اقتصادی روستاها گردد.

این نظریه بر عملکرد نیروهای بازار آزاد که تأثیرات جانبی آن، محرک توسعه اجتماعی – اقتصادی در سراسر یک ناحیه است تکیه دارد (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۱۲).

در نظریه قطب رشد، سرمایه گذاری در صنعت به منزله موتور توسعه برای فعالیت های کشاورزی و تجاری مورد توجه قرار می گیرد و در آن سرمایه و نیروی کار جابه جا می شود. نظریه استراتژی توسعه از بالا در اقتصاد نئوکلاسیک ریشه دارد و به رشد مراکز انسانی اهمیت می دهد در این استراتژی، اجرای طرحهای بزرگ و استفاده از تکنولوژی پیشرفته توصیه می شود. تجربیات حاصل از سیاست های قطب رشد در امر توسعه در کشورهای امریکای لاتین و افریقا نشان دهنده ی این واقعیت است که تأثیرات جانبی قطبهای رشد در بخشها، شرکتها و روستاها با توفیق همراه نبوده و نتوانسته است توسعه اجتماعی – اقتصادی روستاها را موجب شود و حتی در بیشتر موارد تأثیرات منفی و زیان باری در پی داشته بدین سان که نابرابریهای بین مراکز (قطب های رشد) و پیرامون (روستاها و شهرهای کوچک) همچنین بین حوزه های شهری و حوزه های روستا بسرعت افزایش یافته است.

تأثیرات جانبی یا تأثیر بر « سیر قهقرایی) روستاها که در نتیجه عملکردهای سیاست قطب رشد در حوزه های روستایی به وجود می آید. نظریه شهرهای زایا با شهرهای انگلی را مطرح می کند که برای اولین بار در سال ۱۹۵۷ به وسیله ی بی. اف. هورلیتز بیان شده است.

 در این نظریه شهرهای زایا به شهرهایی اطلاق می شود که تأثیرات مفید و مثبتی در حوزه نفوذ خود می گذارد و بر عکس، شهرهای انگلی به شهرهایی گفته می شود، که باعث مسیر قهقرایی حوزه های روستایی می گردد. (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۱۳)

۳-۸-۲ ب- نظریه راند نیلی

دنیس راند نیلی استاد دانشگاه سراگیوز امریکا، در تحلیل روابط شهر و روستا بر محور سیاست توسعه در سلسله مراتب شهری بر جمعیت شهری تأکید می کند او می گوید: اطراف توسعه روستایی، جدا از شهرهای علمی نیست. زیرا بازارهای اصلی برای دریافت مازاد تولیدات کشاورزی، در مراکز شهری قرار گرفته است از طرفی بیشتر عوامل تولید از امکانات سازمانهای شهری بهره مند می شوند و خدمات مورد نیاز جامعه ی روستایی مانند بهداشت و درمان و آموزش و غیره که در حوزه های روستایی توزیع می گردد از مراکز شهری بدست می آید. از این رو، وی پیشنهاد می کند در صورتی که دولتها بخواهند در سطوح اجتماعی و فضایی به توسعه گسترده دست یابند باید پراکندگی جغرافیایی سرمایه گذاریها را تقویت کنند و این امر از طریق عدم تمرکز و سیستم یکپارچه ی شهرها ممکن می شود و امکان دسترسی به بازارها را برای مردمی که در همه بخشهای کشور یا ناحیه زندگی می کنند فراهم می آورد (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۱۴).

بدین سان ملاحظه می شود که راند بیلی در امر توسعه نظریه ی خود را بر مبنای عدم تمرکز سرمایه گذاریها در سکونتگاههای انسانی با تأکید بر استراتژی توسعه بر محور شهری در تأمین حداقل شرایط برای مردم روستایی قرار می دهد که آنها را قادر می سازد تا جوامع روستایی خود را به توسعه اجتماعی، اقتصادی برسانند راند بیلی در نظریه خود بر مفهوم برخورد وابستگیها نیز اهمیت می دهد و این وابستگیها را بین حوزه های روستایی با شهرهای کوچک و بین شهرهای کوچک با شهرهای بزرگ لازم می داند و این تعامل فضایی و اجتماعی – اقتصادی را پایگاه اصلی در امر توسعه می شناسد (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۱۵).

۴-۸ – ۲ ج- نظریه لیپتون

مایکل لیپتون از معروفترین نظریه پردازان سالهای اخیر است که تأثیرات نفوذ مؤثر شهر بر روستا را مورد تحلیل قرار داده است وی می گوید: امروزه در کشورهای فقیر دنیا بر خورد طبقاتی نه میان نیروی کار و سرمایه و نه میان منافع خارجی و منافع ملی است بلکه میان طبقات روستایی و طبقات شهری صورت می گیرد. او بر       زمینه های کاملاً روشن در تخصیص منابع در امر توسعه روستایی تأکید می کند به نظر او قدرت مردم شهری به حدی است که می توانند منابع عمده ی یک کشور را جهت سودیابی خود به شهرها اختصاص دهند و منافع تخصیص منابع را دور از جمعیت روستایی نگه دارند زیرا نفوذ مؤثر شهرها بر حوزه های روستایی نه تنها مردم فقیر را در فقر نگه می دارد، بلکه موجب نابرابریهایی در داخل حوزه های روستایی می شود این امر نتیجه وجود یک هم پیمانی میان طبقه ممتاز شهری و کشاورزان ثروتمند روستایی است که برای طبقه ی مرفه و ثروتمندان شهری، مازاد مواد غذایی پس اندازها و سرمایه انسانی تهیه می کنند. شهرها از این طریق به مازاد تولید ارزان قیمت مواد غذایی و مواد صادراتی غیره دست می یابند (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۱۳).

۹-۲- توسعه پایدار شهری

توسعه پایدار فرایند است که طی آن علاوه بر کیفیت های مناسب زندگی و نیازهای نسل آینده، به حفاظت محیط زیست نیز توجه می شود. (حسین زاده  دلیر)

نظریه توسعه پایدار شهری موضوعهای جلوگیری از آلودگی های محیط شهری و ناحیه ای، کاهش ظرفیتهای تولید محیطی محلی، ناحیه ای و ملی، حمایت از باز یافتها، عدم حمایت از توسعه های زیان آور و از بین بردن شکاف میان فقیر و غنی را مطرح می کند و همچنین راه رسیدن به این اهداف را با برنامه ریزیهای شهری، روستایی – ناحیه ای و ملی که برابر قانون، کنترل کاربریها و کنترل بیشتر در شهر و روستا است می روند           (زیاری ۱۳۸۳ ص: ۱۸)

مفهوم پایداری در شهر را می توان در موارد زیر خلاصه کرد: کاهش آلودگی، نگه داری منابع طبیعی، کاهش حجم مایعات شهری، افزایش بازیافتها، عدم تمرکز و کاهش پراکندگی ها، افزایش تراکم متوسط در       حومه های شهری و شهرهای کوچک، کاهش فواصل ارتباطی، ساختار اجتماعی متعادل و رسیدن به عدالت اجتماعی، ایجاد محل اشتغال، توسعه شهرهای کوچک و متوسط برای کاهش اتکاء به شهرهای بزرگ و حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک (بحرینی ۱۳۸۷ ص: ۲۸۶)

توسعه پایدار شهری توسعه ای است که به نیازهای مردم شهر پاسخ گوید اما بقاء و دوام آن نیز تضمین گردد، توسعه پایدار شهری مستلزم کاهش مصرف مواد اولیه، داشتن بافت شهری کوچک و منسجم و تولید انرژی از منابع ناآلاینده (ماهنامه شهرداری ها ۶۱ ص: ۴۶)

۱۰- ۲- توسعه پایدار شهری و مسائل زیست محیطی

توسعه پایدار یعنی ایجاد فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که تضمین کننده کیفیت مطلوب زیستی باشد و بتوان مسائل یاد شده را به صورت پایدار و ماندگار حفظ کند و به عبارت دیگر این میراث فقط بر میراث دست ساز تأکید ندارد. بلکه شامل مقوله زیست محیطی نیز است (حسین زاده ۱۳۷۵ ص: ۹۴).

بحران زیست محیطی به گونه ای افزایش یافته است که می توان نواحی یا شهرهای امروزی را به عنوان یک مجموعه اکولوژیک فرض کرد در این صورت داده های محیطی شامل انرژی، مواد غذای و آب خواهد بود و انواع مختلف آلودگی نیز می تواند به عنوان ستاده های مجموعه محسوب شود (شکوئی ۱۳۷۳ ص: ۳۶۳) امروزه شهرها با تغییراتی که در آنها ایجاد شده و با طبیعت فاصله زیاد دارند.

آلودگی هوا و صدای ناشی از صنایع و تکنولوژی شهرها را به جهنمی برای ساکنان تبدیل کرده است. صدای ناشی از تمرکز وسایل نقلیه موتوری، توسعه بی رویه نامحدود شهرها به صورت افقی و عمودی، تولید بی سابقه مواد زاید، پدیدار شدن اثر گازهای گلخانه ای و جزایر حرارتی، تنها بخشی از نتایج عمومی این تغییرات است کیفیت زندگی در این کانون های شهری فوق العاده پایین آمده است به طوریکه در شرایط حاصله نه تنها زندگی انسان بلکه حیات موجودات زنده را تهدید می کند (بهرام سلطانی ۱۳۷۱ ص: ۷۳).

قدر مسلم این است که در ادامه مسیر حاضر منجر به شکستگی های عظیم در ساختار اجتماعی و کالبدی و بیولوژیکی خواهد شد. مسائل آنقدر جدی است که بر سر دقیق یک شهر اکولوژیک یعنی شهری که توجه به منابع حیاتی را که بستر آن بود و به شدت به آن متکی است در دستور کار خود قرار دهد. یک چنین شهری حداقل دارای چهار خصوصیت زیر را دارا می باشد: (بحرینی ۱۳۷۷ ص: ۱۵۴)

۱- حداقل دخالت در محیط طبیعی   ۲ – حداکثر تنوع از نظر مهارتها و فعالیتها    ۳- حتی المقدور به عنوان یک نظام بسته  ۴- تعادل بهینه بین جمعیت و منابع. بهترین راه برای تحقق شهر اکولوژیک این است که: هر شهر یا مجموعه شهری آثار خود را با ناحیه زیستی خود محدود نماید و تنها از منابع موجود آن منطقه بهره برداری نماید.

۱۱- ۲- مسکن و زمین و توسعه پایدار شهری

سیاست های زمین عبارت است شیوه کنترل و اثر گذاری برای استفاده از زمین برنامه ریزی زمین نحوه مالکیت قیمت و استفاده های گوناگون از آن خصوصاً در فرآیند توسعه که عموماً بایستی به وسیله دولتها اعمال شود. مهمترین هدف سیاست زمین خصوصاً در شهر کنترل رشد فیزیکی شهر از طریق کاربری مناسب و معقول اراضی و جلوگیری از بورس بازی و معاملات قماری در بخش زمین و مسکن و مهمترین هدف سیاست زمین، کنترل مسکن و توسعه شهر از طریق کنترل کاربریها نقش بسیار مهمی دارد. زیرا توجه به محدودیتهایی نظیر زمین، آب، تنوع زیستی، و عناصر دیگر محیط زیست اساسی ترین اقدامی است که برنامه ریزان شهری بایستی به منظور تحقق پایدار شهری اعمال کنند (ماهنامه شهرداریها ۶۵ ص: ۱۲).

زمین در برنامه ریزی شهری دو مفهوم متضاد دارد:

 ۱- زمین به عنوان یک منبع طبیعی (نظیر آب و هوا) که بهره مندی از آن برای سکونت و زندگی و حفاظت آن برای نسلهای طبیعت حیاتی.

۲- زمین به عنوان دارایی که در چهار چوب مالکیت خصوصی کالا قلمداد می شود و برای کسب منفعت و درآمد شخص قابل تملک و خرید و فروش است و ایجاد توازون بین این مفهوم که همیشه موضوع اقتصادی و سیاسی بود. اما اخیراً موضوع توسعه پایدار بشمار می رود. (سعید نیا، ۱۳۸۷ ص: ۲۸)

۱۲- ۲- روشهای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر

مدل های تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر، بر مبنای مطالعه پارامترها و عوامل مختلفی صورت می گیرد و هر روش با انتخاب چند پارامتر به عنوان عوامل مورد مطالعه، زمینهای پیرامونی شهرها را ارزیابی و قابلیت سنجی کرده و با توجه به قابلیت زمین ها جهت کاربری های مختلف (کشاورزی، تجاری، مسکونی،…) مکان های مناسب جهت توسعه شهرها، با کمترین خسارت به محیط زیست و منابع طبیعی برای آینده شهرها تعیین می گردد. هر مدل و روش در محدوده مناسب توسعه فیزیکی در شهرهای مختلف با توجه به شرایط محیطی – اجتماعی و اقتصادی ویژه آن شهرها مورد ارزیابی قرار می گیرد. لذا با کاربردن مدل های یکسان و پارامترهای مشابه برای همه شهرها باید نتایج قابل قبولی نداشته باشد. در روش سنتی تعیین محدوده گسترش فیزیکی شهرها بر اساس شرح خدمات مطالعاتی موجود جهت توسعه شهرها با توجه به مطالعه امکانات و محدودیت های توسعه شهر صورت می گیرد.

اما در دهه اخیر با پیشرفت های جدید در سیستم اطلاعات جغرافیایی و داده های ماهواره ای در تعیین کاربری ها و ارزیابی آنها نقش مهمی را ایفا می کند. بطوری که بخش عمده ای از مطالعات توسعه شهری برگرفته از داده های ماهواره ای و تجزیه و تحلیل در سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. در ادامه نمونه ای از مدل هایی که در تعیین توسعه فیزیکی شهرها مؤثر می باشد، ارائه می گردد.

۱۳- ۲- روش سنتی تعیین توسعه فیزیکی شهرها

در روش سنتی تعیین محدوده توسعه فیزیکی شهر در طرح های هادی و جامع شهری غالباً با مطالعه امکانات و محدودیتهای توسعه ی شهرها صورت می گیرد و همراه با مشاهدات بصری است. اما تجزیه و تحلیل اطلاعات برای توسعه فیزیکی شهر به علت عدم ارزیابی منابع و عوامل مؤثر و ارزیابی سطحی مطالعات نسبت به توسعه بهینه، مغایرت دارد و در بعضی موارد نتیجه کاملاً معکوس می باشد. از محدودیتهای روش سنتی می توان به عدم ارزیابی صحیح مساحت شهری اشاره کرد، زیرا محاسبه به صورت دستی یا با استفاده از شبکه بندی صورت می گیرد. از دیگر محدودیتهای روش سنتی، عدم ارزیابی صحیح از منابع می باشد. به عنوان مثال در روش سنتی، وجود مسیل یا تیه ماهور را بدون ارزیابی زمین های اطراف به عنوان محدودیت توسعه شناخته و توسعه شهرها به ناچار به زمین هایی سوق داده می شود که دارای ارزش بالایی از نظر کشاورزی باشند (وزین، غلامرضا، ۱۳۸۵ ص: ۱۵۷)

۱۴- ۲- مدل توسعه پایدار زمین برای نواحی با رشد سریع با استفاده از GIS

در این مدل تأثیر توسعه فیزیکی بدون برنامه ریزی در مقایسه با توسعه مطلوب توسط مدل توسعه ی پایدار زمین مورد ارزیابی قرار می گیرد و سعی می شود با استفاده از GIS   افزایش توسعه شهر در اطراف زمینهای کشاورزی از طریق توزیع پایدار زمین به حداقل برسد. در این مدل با پیش بینی جمعیت برای یک دوره معین، مقدار تقاضا برای زمین برآورد می شود. و سپس با استفاده از نقشه های تیپ خاک، شیب، تناسب اراضی، مرکز شهر و ارزش فاصله و تناسب زمینهای منطقه شهری مورد مطالعه جهت توسعه فیزیکی شهر قرار می گیرد. همچنین این مدل با استفاده از داده های ماهواره ای، نقشه های کاربری اراضی تهیه و مقدار زمینی که می توان برای توسعه شهر با توجه به مقدار تقاضا برای زمین، برآورده می شود و در نهایت با تهیه کردن نقشه تناسب توسعه فیزیکی شهرها و تناسب کشاورزی با توجه به استفاده پایدار از زمین و نتایج همسایگی نقشه توسعه شهر تهیه می شود (همان ۱۳۸۵ ص: ۱۵۹).

۱۵- ۲- مدل شبیه سازی و دینامیک شهری

این مدل ابتدا مسیر و جهت توسعه گذشته شهرها آنگونه که اتفاق افتاده است را شبیه سازی می کند و براساس جهت فعلی، توسعه آینده آن را بدون در نظر گرفتن محدودیتهای برنامه ریزی کاربری اراضی پیش بینی        می کند. به بیان ساده تر در این مدل، سهم عوامل غیر برنامه ریزی و اقتصاد بازار و نیروهای طبیعی در تعیین میزان و جهت و نحوه توسعه فیزیکی شهرها در نظر می گیرند. امروزه با پیشرفت های بعمل آمده در زمینه سخت افزارهای کامپیوتر و استفاده از داده های…  (شبکه ای) به دلیل قابلیت های بالای این نوع داده ها در شبیه سازی و همچنین به کارگیری داده های فضایی امکان بصری کردن مدلهای شبیه سازی بیشتر فراهم شده است. از طرف دیگر این مدلها در نتیجه پیشرفتهایی است که در GIS صورت گرفته است در برنامه ریزی برای توسعه فیزیکی شهر وایقان از مدل شبیه سازی نیز استفاده می شود به عمل آورد. به طوری که ابتدا مسیر و جهت توسعه گذشته شهر مشخص شده است و بر اساس جهت فعلی سایت های مختلف جهت توسعه پیشنهاد و بر اساس موقعیت و اقتصاد بازار و نیروهای طبیعی برنامه ریزی شده است.

۱۶- ۲- رشد و توسعه داخلی شهر

عوامل و نیروهایی که سبب پویایی و رشد شهری می شوند.همزمان با مناطق بیرونی، مسافت داخلی شهر را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. عوامل و نیروهایی که رشد درونی شهر را باعث می شوند می توانند در دو قسمت مورد بررسی قرار گیرند.

۱۷-۲- جابجایی نقشه ها

 تغییر عمده ای که در چند دهه اخیر در این زمینه در شهرها روی داده است پراکندگی و انتقال فعالیت های شهری به طرف حومه یا مناطق اطراف شهرها بوده است. تمام این جابجایی ها یا عدم تراکم ها، در نتیجه نیروهای مربوط به ظهور عوامل صنعتی، اقتصادی و در مراکز شهری بوده است که به دلیل ملاحضات محیطی و عملیات مختلف اداری تقویت شده اند. اگر این حرکت در ابتدا شامل فعالیت های صنعتی بوده است امروزه یک سری از فعالیت های خدماتی را نیز شامل شده است. بالا رفتن ارزش موقعیتی زمین و نیز محدودیت زمین در مراکز شهری و ظهور عوامل منفی دیگر مثل آلودگی هوایی و صوتی و سبب جابجایی نقش ها از مراکز شهری به اطراف می گردد.

۱۸-۲- علائم و نشانه های رشد و توسعه داخلی شهرها

جلوه مشخص تغییرات شهری شامل جانشینی، انتقال، تخصیص فضای ساختمان یا کالبد فیزیکی جزء        استفاده های متوالی از فضای شهری می باشد. از جمله  تغییرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱-   تغییرات انجام شده در کالبد ساختمان ها برای استفاده متوالی از آن ها این پویایی به تغییرات اساسی به خصوص تشدید تراکم جمعیتی یا اشتغال بیش از ظرفیت و گسترش ساختمان ها در برخی مناطق داخلی شهر منجر می شود.

۲-   تجدید بنای کامل ساختمان ها و احتمالاً تغییر استفاده از آن ها علائم دیگر پویایی درون شهری است مورد مشخص این پویایی جابجایی متصرفات صنعتی یا خروج تاسیسات نظامی و پادگان ها و فرودگاه های متروکه از بافت شهر و جایگزینی آن ها با سایر کاربری های آموزشی، تجاری و تفریحی است.

۳-   گسترش عمودی به خصوص در مواردی که فضای شهری به وسیله تنگنای طبیعی محدود شود، از دیگر نشانه های پویایی داخل شهرهاست. این عملکرد می تواند حاصل یک هدف عمرانی برنامه ریزی شده توسط قدرت ها و نیروهای خصوصی در اکثر نوسازی های مراکز شهرها و همین طور در عملیات مربوط به ساختمان های مسکونی می باشد.

۱۹-۲- تاسیسات غیر قابل انتقال

این گروه از تاسیسات شامل پارک ها،گورستان ها و فضای باز عمودی می شوند که به سازمان های مختلف دولتی یا اجتماعی محلی مربوط می شوند اینها بدون اینکه قابل واگذاری یا فروش باشند برای روند تغییرات آینده شهرزمان طولانی را طلب می کنند. رکود یا عدم فعالیت معنوی که در شخصیت و رفتار جمعی گروه های مختلف جمعیت ساکن یک شهر به وجود می آید می تواند در این طبقه بندی وارد شود. اساس این رفتار در خصوصیت ادراکی متفاوت افراد از محیط های شهری و تغییرات متفاوت آن با تصورات ذهنی و آگاهی های فرهنگی افراد و تنزل اجتماعی قابل ملاحظه است (شالین ۱۳۷۲- ص: ۱۰۸).

۲۰-۲- ارزش تاریخی و معماری بناها

وجود ساختمان های عمومی، مذهبی، نظامی و حفاظت از آن ها به علت ارزش معنوی آن ها به طور محسوسی رکود و عدم تحرک در بافت ساخته شده را باعث می شود. قوانین و مقرراتی که برای حفظ بافت قدیم شهرها برای حفظ ارزش تاریخی آن ها صورت گرفته تنها یک نسخه است برای تمام شهرها، حال آنکه با وجود  تفاوت های گوناگون از لحاظ وجود آثار تاریخی درجه اهمیت آن ها و محدود آن ها را به گونه ای منطقی و با شناخت کامل وضع موجود و شهر معین کرد تا به واسطه حفظ ارزش ها ی تاریخی شهر قسمت عمده ای از بهترین زمان های دارای ارزش موقعیتی بسیار بالای شهر زیر پوشش ساختمان های مخروبه و کوچه های تنگ و تاریک باقی بماند و تبدیل به یک مرکز تجاری، اداری و خدماتی فعال شود.

۲۱ – ۲- نظریه های شهرگرایی ومهاجرت وتاثیران برتوسعه

فیزیکی:

طی چنددهه اخیرمهاجرت(روستا-شهری)دررشدوگسترش شهرهابویژه درکشورهای جهان سوم تاثیربسیارزیادی داشته که شهرهای ایران نیز ازاین قاعده مستثنی نبوده است تاجایی که بعدازرشدطبیعی جمعیت شهری مهاجرت عمده ترین عامل توسعه شهرهابوده است.درذیل بعضی ازنظریه هایی که به ارتباط بین شهرگرایی ومهاجرت پرداخته انداورده شده است.

۲۲- ۲- نظریه مطلوبیت مهاجرت داخلی وتاثیران برتوسعه فیزیکی:

(هریک)درسال۱۹۶۵این نظریه رامطرح کردومعتقدبوددرصورت عدم جابه جایی هنگامی که باروری درروستابیشترازباروری درشهرباشد.نیروی کارکشاورزی سریعترازاشتغال صنعتی رشدپیدا می کنداگررشدمتوازن نیروی کاردردوبخش موردنظرباشدحرکت ازروستا به شهرها ضروری است واگررشدبخش صنعت جزواهداف درحال توسعه باشد مهاجرت روستاییان به شهرها ضروری تر خواهند بود (پایلی یزدی وسناجودی  ۱۳۸۳ صفحه:۲۲۷)

یکی ازعواملی که درسال های اخیرموجب مهاجرت ازشهروایقان به شهرهای بزرگ بخصوص تهران وتبریزشده همین عامل بیکاری فصلی درشهرمبداوجستجوی آن درشهرمقصدی باشدواین عاملی برعدم توسعه فیزیکی مناسب شهردرسال های اخیررا فراهم کرده است.

۲۳- ۲- نظریه درآمد مورد انتظار مهاجر در مقصد و تاثیر آن بر توسعه فیزیکی:

تودارو و هم فکرانش در این نظریه، مهاجرت از روستا به شهر را بیش از هر چیز به درآمد انتظاری مهاجر در مقصد، مربوط دانسته اند. به نظر آنان حتی اگر درآمد شهری مورد انتظار مهاجران روستا در سالهای اولیه از درآمد روستا به هم کمتر باشد ولی اطمینان داشته باشند که در آینده وضع بهتری خواهند داشت اقدام به مهاجرت خواهند نمود (همان، ص: ۲۳۱)

امروزه این نظریه بیش از هر مدل دیگری در تحلیل های مهاجرتی روستا به شهر در کشورهای در حال توسعه مقبولست علمی یافته است تودارو در این نظریه تصمیم به مهاجرت از روستا به شهر را ناشی از عملکرد دو متغیر جذب و دفع می داند.

۱-   تفاوت فاحش بین درآمد شهر و روستا

۲-   احتمال دستیابی به نوعی اشتغال در شهر

به نظر تودارو نتیجه کل تمام بررسی های توصیفی و اقتصادسنجی مهاجرت این است که مردم در وهله اول به دلایل اقتصادی مهاجرت می کنند. هر چند تفاوت فرصتهای شغلی بین مناطق شهری و روستایی بیشتر باشد سیل مهاجرت از مناطق روستایی به منطق شهری بیشتر می شود. یا اینکه فاصله مکانی یک عامل بازدارنده عمده محسوب می شود.اثر منفی آن می تواند تا حدی با تفاوت درآمد بیشتر در شهر جبران شود. به ویژه برای مهاجران تحصیل کرده این امر بیشتر مشهود است. به طور خلاصه در این نظریه اختلاف در سطح دستمزدها انگیزه اصلی مهاجران محسوب می شود (پایلی یزدی و سناجردی، همان ص ۵)

۲۴-۲- مدل رشد شهری کلارک:

این مدل توسط کلارک در دانشگاه “سنتاباربارا ” در دپارتمان جغرافیا ارائه گردید و به صورت موفقیت آمیزی توسعه شهر را با مقیاس های منطقه ای شبیه سازی و پیش بینی می کند. به طور کلی این مدل نشان می دهد که مناطق شهری چگونه توسعه یافته و این مناطق چگونه پیرامون خود را تغییر می دهد و تاثیر آن بر محیط های محلی و منطقه ای چگونه می باشد. در این مدل اطلاعات گوناگون اعم از نقشه های تاریخی، عکس های هوایی، داده های ماهواره ای، نقشه های گوناگونی مانند نقشه های شهری، حمل و نقل، کاربری ها و شیب تهیه می کند. سپس این اطلاعات را با داده های رستری تبدیل کرده و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و در نهایت برای پیش بینی رشد آیند توسعه ی شهر با یک سری نقشه های به روز از شهر مورد مطالعه، تصاویری را برای محیط GIS تهیه و به عنوان لایه های اطلاعات جهت تحلیل به کار می رود (همان ۱۳۸۵ ص: ۱۶۵)

۲۵-۲- نظریه توسعه شعاعی (ساخت قطاعی):

 

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

تمام مقالات و پایان نامه و پروژه ها به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.